وقف مال دستاورد ازخودگذشتگی است/ تاثیر وقف در حل مشکلات اقتصادی جامعه/ مهاجرپذیربودن البرز موجب کاستی در موقوفات استان است

به گزارش گروه استانی "تیتریک"،وقف سنتی کهن و ایرانی است که به معنای هدیه ابدی برای خدمت عمومی و یا نگه داشتن اصل چیزی و جاری بودن منفعت آن در راه خدا وبا نیت خیرونیکی به دیگران خلاصه می شود.به روایت ساده تر می توان گفت:وقف یعنی شخصی قسمتی ازمالش را دراختیارموسسه های خدمت رسان به اجتماع و نیازمندان به جهت رفع مشکل آنها قراردهد.

در قران کریم کلمه وقف نیامده است اما عناوینی همچون صدقه، خیر، برّ،انفاق و احسان آمده است که همگی درعین حال از خانواده وتحت عنوان وقف محسوب می شود.و علاوه بر اینها احادیث وروایات زیادی در این مقوله عنوان شده است.

این سنت حسنه از دیرباز به اشکال گوناگون و به توصیه اسلام وجود داشته و در هر دوره از تاریخ به نوعی به آن عمل شده است.وقف در ادوار گذشته از تاسیس کاروانسرا در مسیر کاروانها گرفته تا احداث مراکزتعلیم وتعلم، آب وآبیاری برای کشاورزی و معالجه ودرمان و ... را دربرگرفته و امروز نیز به اشکال مختلف انجام می شود.

به گفته کارشناسان فرهنگی؛ حفظ ارزش‌های الهی و معنوی، توسعه فرهنگ، تأمین بهداشت و سلامت، عمران و آبادانی، کارآفرینی و اشتغال، گسترش عدالت و امنیت اجتماعی از ثمراتی است که از وقف در جامعه حاصل می‌شود و همچنین وقف می تواند راهی برای تعدیل ثروت و تقسیم آن بین اقشار مختلف جامعه باشد و با به روز کردن این سنت و قابل درک کردن آن برای عموم می توان به عنوان راهکاری اسلامی به رشد اقتصادی مورد استفاده قرارداد و البته که علاوه بر آن ثواب این عمل نیز در نزد خداوند محفوظ است.

برای وقف کردن نیاز به مال زیاد نیست

یک بانوی البرزی با بیان اینکه پدرش در زمان حیات سالها در امور وقف فعال بوده می گوید:وقف کردن مال از عهده هرکسی برنمی آید و برای اینکار باید ایمان داشت و بزرگدل بود. سودابه تاجیک می افزاید:ماخانواده ای پرجمعیت بودیم و وضعیت مالی متوسطی داشتیم اما پدرم با عشق وعلاقه زیاد هرازچندگاهی قطعه ای از زمین خود در سبزه وار یا تخته فرشی را وقف امور خیریه می کرد. وی در ادامه می گوید:ایشان همیشه به فرزندان خود می آموخت که برای وقف نیاز به داشتن مال و منال زیاد نیست و می توان حتی با کمترین مقدار، از آرامش و خیرعایداز آن برخوردار شد.

تاجیک می افزاید:البته تاثیر کارهای پدرم برای همه ما آشکار بود و علاوه بر رضایت خاطر وآرامشی که ایشان داشتند و به تبع آن این آرامش در زندگی، همه ما را زیرسایه گرفته بود سلامت جسم وروح و موفقیت تحصیلی و اجتماعی تک تک فرزندان پدرم ثمره کارهای خیر و اعتقاد ایشان بود.

تاثیر وقف برحل مشکلات اقتصادی جامعه

مدیرکل اوقاف وامورخیریه استان البرز با بیان اینکه وقف سنت وسفارش پیامبر است که بار آرامش و تزکیه نفس به همراه دارد می گوید:نیکوکاری از درون به انسان آرامش خاطر می دهدچرا که انسان فطرتا خوبی و کارهای خوب را دوست دارد و وقف در جامعه غیر از تاثیر در بعداجتماعی و اقتصادی و فرهنگی موجب تشویق انسان به کارهای ماندگار می شود و قرآن کریم نیز در موارد متعددی از وقف به عنوان جهادمالی در کنار جهاد جسمی یاد کرده است.

حجت الاسلام محمدصالحی در بیان اهمیت جایگاه وقف به حدیثی از امام صادق«ع»اشاره می کند که پرونده هرفردی پس از مرگ مختومه می شود،مگر به واسطه سه کار بزرگی که انجام داده است پرونده وی باز می ماند و ثواب این کارها حتی پس از مرگ نیز به پرونده اعمال وی افزوده می شود و این سه کار که صدقه جاریه «وقف ملک یامکانی مانند مدرسه،مسجد،درمانگاه و یا هر موردی که پس از مرگ وی نیز از آن استفاده شود» دانشمندی که علمی از خود به جا بگذارد و سوم، پدرومادری که فرزند صالح و نیکو تحویل جامعه دهند.

حجت الاسلام صالحی می افزاید:مال برای همه دوست داشتنی است و گذشتن از آن ازخودگذشتگی می خواهد و اگر این کارهدف دار انجام شود به آرامش درونی می رسیم.

وی در خصوص نقش وقف در جامعه امروزی اظهار می کند: امروزه نه تنها در کشور ما بلکه بسیاری از کشورهای جهان مشکلات اقتصادی دارندو وقف به عنوان یک سرمایه عظیم مالی می تواند برای کمک به حل این مشکلات مورد استفاده قرار گیرد. البته باید توجه داشت که مهمترین اصول وقف، که اجرای امینانه نیات واقف خیراندیش است نباید فراموش شود یا از بین رود.

مدیرکل اوقاف وامورخیریه البرز بیان می کند:با رعایت جوانب و مدیریت می توان وقف را به سمت و سوی حل مشکلات اقتصادی جامعه سوق داد. به عنوان مثال اگردر یکی از استان های کشور که سرانه بهداشت و بیمارستان کم است و بودجه تخصیص یافته به آن استان جوابگوی حل این مشکل تا سالیان طولانی نیست، اگر مسئولین ذیربط بتوانند خیرین و نیکوکاران را برای حل این مشکل سوق دهند، می توان با کمک آنها سرعت بیشتری به حل این این مشکل داد. از این رو گسترش فرهنگ وقف و اجرایی شدن آن علاوه بر حل مشکلات و نیازمندیهای هم نوعان در پیشرفت اقتصادی جامعه نیز تاثیرگذار است.

حجت الاسلام صالحی می افزاید: چنانچه وقف به روز باشد می تواند برای کمک به نیازمندان،ایجاد اشتغال وحمایت از تولیدکنندگان داخلی نیزاستفاده شود.

مهاجرپذیربودن البرزموجب کاستی در وقف استان

وی در پاسخ به چگونگی وضعیت وقف در استان البرز می گوید:در استان واقفین خیراندیش خوبی داریم اما متاسفانه وضعیت وقف خیلی مناسب نسیت و دلیل آن هم مهاجر پذیر بودن البرز است که به تبع آن افرادی که از دیگر شهرها به این استان مهاجرت کرده اند ترجیح می دهند اگر وقفی انجام می دهند به شهر و محل سکونت قبلی خود واگذار کنند

حجت الاسلام صالحی در خصوص رنج سنی واقفان البرز می گوید:رنج سنی آنها 60 سال بوده اما در سالهای اخیر شاهد مشارکت افراد جوانتر در امور خیر و وقف بودیم و امید است جوانها بیشتر از قبل به این سنت حسنه گرایش پیدا کنند.

وی اظهار می کند: با در نظر گرفتن اینکه امروزه شاید قدرت مالی افراد تا حدی نباشد که بتوانند به تنهایی به ساخت بیمارستان یا مدرسه یا ... اقدام کنند،با مشارکت افراد در وقف می توان این کار را انجام داد و هر کسی می تواند در حدتوان خود در این امر شرکت کند و استان البرز نیز در سالهای اخیر قدم های خوبی را در رابطه با فرهنگسازی سنت حسنه وقف و وقف مشارکتی برداشته است.

استفاده از فضای مجازی برای ترویج فرهنگ وقف

این مسئول می افزاید:برای فرهنگسازی وقف نیز مانند هر مسئله ای اصحاب رسانه، آموزش وپرورش ورسانه ملی می توانند تاثیرگذار باشند و البته مردم نیز می توانند در این راه و تبلیغ آن که ترویج احسان ماندگار، چشمه همیشه جاری و میراث جاویدان است قدم بردارند.

حجت الاسلام صالحی همچنین بیان می کند: با درنظرگرفتن اینکه امروزه فضای مجازی در دسترس اکثرمردم است می تواند نقش موثری داشته باشد و اداره اوقاف نیز با ایجاد کانال و گروه های رسانه و مجازی درراستای ترویج و تبلیغ این سنت حسنه همچنین تبدیل شدن بقاع متبرکه به قطب فرهنگی که ازفرمایشات رهبر معظم انقلاب است قدم برداشته است.

وی اظهار می کند:در مناطق مختلف استان انجمن های وقف تشکیل دادیم که در مناطق خود مشکلات و کمبودها را شناسایی و سپس برای برطرف کردن آن با تعامل خیرین در جهت رفع آن قدم بردارند.

نقش بسزای رسانه ملی در فرهنگسازی

وی در ادامه با تاکید بر نقش رسانه ملی می گوید: سیمای ملی می تواند با ساخت مستندها و فیلم های کوتاه در ترویج این فرهنگ موثر باشدو سال گذشته در هفته وقف با کمک صداوسیمای البرز با ساخت مستندی که در 10 شب پخش شد با معرفی واقفان البرز و معرفی موقوفه آنها و همچنین انگیزه آنها توانستیم در این زمینه قدم خوب و موثری برداریم.

حجت الاسلام صالحی با بیان اینکه از ابتدای سال تا کنون 7 وقف جدید در استان ثبت شده می گوید:بیشتر این موقوفات در ساوجبلاغ بوده که با نیت های قرآنی و کمک به نیازمندان انجام شد.

وی اظهار می کند:به کسانی که دوست دارند کارهای ماندگار انجام دهند، وقف را به عنوان بهترین واژه و انتخاب برای ماندگاری معرفی می کنم و ازنخبگان، مسئولان فرهنگی، قشر جوان و دانشجو دعوت می کنم در انجمن های وقف ما شرکت کنند و اگر سوالی در این زمینه دارند می توانند به مراکز مشاوره اوقاف و همچنین روابط عمومی اوقاف که همیشه آماده پاسخگویی به سوالات است مراجعه کنندهمچنین با مراجعه به سایت اوقاف البرز می توانند از فعالیت های این سازمان در استان مطلع شوند.

خدیجه ستارزاده