اثر ۱۰ هزار میلیارد تومانی تنخواه بودجه دولت بر رشد پایه پولی

گروه اقتصاد «تیتریک»،براساس آمار خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های سیستم بانکی، دارایی‌‌های خارجی بانک مرکزی در پایان شهریور ماه امسال به رقم 354 هزار و 260 میلیارد تومان رسیده است که در 6 ماهه اول امسال 4.4 درصد و در یک سال منتهی به شهریور ماه امسال 4 درصد افزایش یافته است.

بدهی دولت به بانک مرکزی 37 هزار میلیارد تومان درج شده که رشد 35.1 درصدی را در 6 ماهه اول امسال نشان می‌دهد. 

اما بدهی شرکت‌ها و موسسات دولتی در 6 ماهه اول سال جاری 19.4 درصد افت کرده و به 24 هزار و 370 میلیارد تومان رسیده است.

بدهی دولت به بانک مرکزی در سال‌های اخیر همواره با نوسان‌هایی روند صعودی داشته است. البته بانک مرکزی در واکنش به گزارش‌هایی در این باره، بخشی از این بدهی را اسناد به تعهد دولت بابت انتشار به عنوان پشتوانه اسکناس‌های منتشر شده و همچنین سفته‌‌هایی که از سوی بانک مرکزی و به نیابت از دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان سهمیه دولت نزد صندوق بین‌المللی پول به امانت گذاشته شده است، عنوان کرده است. 

به گزارش فارس، اما رشد حدود 10 هزار میلیارد تومانی بدهی فعلی دولت، به طور مستقیم بر پایه پولی اثر می‌گذارد و حجم نقدینگی را در ضریب تکاثر 6.7، رشد می‌دهد. البته در صورتی که دولت تا پایان سال این بدهی را تسویه کند، اثر بلند مدتی بر اقتصاد نخواهد داشت.

اما روند رشد بدهی‌ها حکایتی متفاوت از روایت بانک مرکزی می‌کند. طبق قانون، دولت می‌تواند معادل 3 درصد بودجه عمومی را از بانک مرکزی به عنوان تنخواه قرض بگیرد و تا پایان سال تسویه کند.

بررسی روند افزایش بدهی‌های دولت به بانک مرکزی در طول 4 سال گذشته اغلب به این شکل بوده است: بدهی دولت در دو، سه ماه ابتدایی سال یک رشد چند هزار میلیارد تومانی می‌کند و این نرخ تا ماه‌های پایانی سال تقریبا بدون تغییر ادامه می‌یابد و در یک یا دو ماه آخر سال اندکی کاهش می‌یابد.

این روند نشان می‌دهد رشد بدهی ناشی از همان تنخواه و افزایش مانده بدهی در پایان سال به دلیل عدم بازپرداخت کامل تنخواه است.

به هر حال هم‌اکنون بدهی دولت به بانک مرکزی 37 هزار و میلیارد تومان است که نسبت به اسفند ماه سال گذشته 9620 میلیارد تومان افزایش یافته است. 

در کنار این مولفه، سپرده‌های بخش دولتی (دولت و شرکت‌های دولتی) نزد بانک مرکزی در 6 ماهه اول امسال 13.9 درصد کاهش داشته است.

سپرده‌های دولت نزد بانک مرکزی 27 هزار و 610 میلیارد تومان و سپرده‌های شرکت‌های و موسسات دولتی 4 هزار و 540 میلیارد تومان است. سپرده‌های دولت 15.3 درصد و سپرده‌های شرکت‌های دولتی 4.8 درصد کاهش یافته است.

بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی با اندکی کاهش نسبت به مرداد ماه 109 هزار و 710 میلیارد تومان درج شده که البته این رقم در مقایسه با اسفند ماه 95 به میزان 10.1 درصد و نسبت به شهریور ماه سال گذشته 16.4 درصد رشد کرده است. البته نگاهی به آمار بانک‌ها بیانگر آن است که در این مدت بدهی بانک‌های تجاری دولتی و بانک‌های تخصصی دولتی کاهش یافته و همه این رشد بدهی به دلیل اضافه برداشت بانک‌های غیردولتی و خصوصی بود است.

حجم سپرده قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی در 6 ماهه امسال با 12.9 درصد رشد به 141 هزار و 520 میلیارد تومان رسیده است.

* خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی

ارقام به میلیارد تومان

انتهای پیام/

فارس