صیفی کاران البرز در کشاقوس اقتصاد و بحران اقلیمی/ کشاورزان مهمترین تعیین کننده شرایط خود هستند/ دلال بازی آفت جان این صنعت است

پای درددل یک کشاورز صیفی کار

یکی از صیفی کاران کرج می گوید: امسال با هزینه 150 میلیون تومان و در یک و نیم هکتار زمین کلم قرمز کاشتم و با استفاده از بهترین سم و کود تولیدی ایران کلم پرورش دادم که میدان تره بار کیلویی 100 تومان آن را از من می خرید و مجبور شدم همه محصول را تیلر بزنم.

«محمدرضا دهقان» می افزاید: اگر سردخانه داشتم می توانستم آن را انبار کنم و بعد از 2 ماه با قیمت هزار تومان که قیمت معمول آن است بفروشم اما حدود400 تن محصول من تلف شد. اکنون برای جبران زیان مجبورم خانه خود را بفروشم تا بدهی هایم را که روی اعتبارشخصی با دیگران معامله کردم پس بدهم.

وی می افزاید: جهاد هیچ حمایتی از کشاورزان ندارد اگر حداقل سردخانه در اختیار کشاورزان قرار دهد می توان تا حدودی جلوی این زیان ها را گرفت.

نظارت و مدیریت بر کار کشاورزان نیست

یکی دیگر از صیفی کاران کرج با اشاره به تحریم ها می گوید: چند سال است که شرایط برای ما کشاورزان سخت شده، قبل از آن با صادرات محصولات صیفی شرایط بهتری داشتیم و البته امسال نیز خیلی سخت تر از سال های قبل شده است. با توجه به اینکه میزان تولید صیفی جات البرز بیشتر از میزان نیاز استان است ضرر و زیان بالایی به کشاورزان وارد می شود.

«حجت محمودپور» می افزاید: از طرفی نبود نظارت و مدیریت بر کار کشاورزان این خسارت ها را بیشتر می کند. اگر مسئولان با توجه به نیازها و همچنین صلاحدید به کشاورزان هر شهرستان اعلام کنند که چه محصولی کشت کنند شاید شرایط بهتر شود برای این که وقتی یک محصول فروش و درآمد خوبی داشته باشد همه کشاورزان به کشت آن محصول اقدام می کنند و در نتیجه بیشتر از میزان نیاز تولید می شود که در نهایت بیرون ریخته می شود.

محمود پور می گوید: با توجه به شرایط اقتصادی فعلی و گرانی ها و درآمد کم مردم، توان خرید آنها کاهش یافته و با درآمدی که دارند مجبورند اقلام ضروری تر از صیفی جات را خریداری کنند در نتیجه تقاضای داخلی برای خرید نیز کاهش داشته است.

دلال بازی آفت کشاورزی است

این کشاورز با بیان این که دلال بازی و خرید محصول با قیمت خیلی پایین از کشاورز و فروش با قیمت بالا به مردم باعث آفت و ضرر و زیان دو طرفه برای آنها می شود می گوید: شهرداری اجازه زدن آلاچیق کنار زمین و فروش مستقیم محصولات را هم نمی دهد. به عنوان مثال کاهو را سر زمین از ما 500 تومان خریده و در مغازه بالای 2هزار تومان به مردم می فروشند اگر ما سر زمین این محصول را با همان قیمت به مردم بفروشیم هم محصول ما سر زمین از بین نمی رود و هم مردم با قیمت بهتری می توانند خرید کنند.

محمود پور می گوید: از بچگی کشاورزی کردم و کار دیگری غیر از آن نمی توانم انجام دهم اما مدتهاست کشاورزی صرفه ای ندارد و چرخ زندگی را نمی چرخاند و متاسفانه هیچ حمایتی هم از کشاورزان نیست.

کشاورزان مهمترین تعیین کننده شرایط خود هستند

مدیرزراعت سازمان جهاد کشاورزی البرز می گوید: در استان 75هزار هکتار باغ و زراعت داریم که در 8 تا10هزار هکتار آن محصولات صیفی کشت می شود و این مقدار در سال های مختلف متغیر است که در استان انواع صیفی به سبزی برگی، کاهو، انواع کلم، کرفس، نخود فرنگی و لوبیا سبز تقسیم می شود.

«علی حیدری» می افزاید: در تعیین شرایط سبزی و صیفی کاران خود کشاورزان اولین کسانی هستند که می توانند نقش مهمی داشته باشند. ما سالیانه برنامه الگوی کشت به شهرستان ها اعلام می کنیم که با توجه به منابع آبی و بارشی که امسال داشتیم در کل استان چه مقدار از یک محصول باید کشت کنیم اما با توجه به این که سال قبل قیمت یک محصول مثل کاهو بالا بوده باشد کشاورزان تمکین نکرده و الگوی کشت را رعایت نمی کنند و همه به سمت کشت کاهو می روند و به عنوان مثال اگر سال قبل هزارو500 هکتار کشت داشتیم سال بعد این محصول به 3هزارو500 هکتار می رسد.

حیدری بیان می کند: به عنوام مثال در شورای تامین ساوجبلاغ که بالاترین ارگان نظارتی منجمله دادستان، فرماندار و مدیر جهاد در آن حضور دارند تصویب شد که امسال سطح زیرکشت صیفی جات شهرستان به دلایل متعدد منجمله کمبود آب باید 25درصد کاهش داشته باشد اما کشاورزان به آن اعتنا نکردده و کار خود را انجام دادند. ما متاسفانه اهرم اجرایی نداریم که کشاورز را به زور مجبور به کاری کنیم و فقط روش های توسعه و ترویجی می توانیم در پیش بگیریم و غیر از آن کاری نمی توانیم بکنیم و فقط خود کشاورزان هستند که با رعایت الگوی کشت می توانند به شرایط خود کمک کنند.

وی اضافه می کند: در گذشته کود و سم و نهاده در دست دولت بود و ما بین کشاورزان توزیع می کردیم و این خود نوعی نظارت بود اما اکنون به دلایل مختلف آزاد شده

و تنها نهادی که به طور مستقیم می تواند در این قضیه نظارت کند اداره امور آب است که می تواند با تخصیص آب، سطح زیر کشت را کاهش دهد. البته تهدید دیگری هم در بحث سبزی و صیفی اتفاق افتاده و آن هم آبیاری بخشی از آنها با چاه های فاقد پروانه است که در این شرایط امور آب هم اگر بخواهد دربی آب را اندازه گیری کند با توجه به این که پروانه ندارند باز هم نمی تواند و کشاورزان حتی از امور آب هم تمکین نمی کنند.

کشاورزان منافع شخصی و لحظه ای را به بلندمدت ترجیح می دهند

مدیرزراعت سازمان جهاد کشاورزی البرز با بیان این که برنامه توسعه ترویجی به همه شهرستان ها ابلاغ و توسط شورای اسلامی آنها به کشاورزان از طریق پیامک و ... اطلاع رسانی می شود می گوید: اما کشاورز منافع شخصی و لحظه ای را به منافع بلند مدت ترجیح می دهد و پای بند نیست. در این شرایط مجری قانون دادگستری است که البته قانون آن هم باید قبلا تصویب شده باشد و فعلا قانون بازدارنده در این زمینه نداریم.

حیدری می افزاید: اگر کشاورز به دلیل منافع شخصی تمکین نکند و به کشت خودسرانه اقدام کند، این باعث می شود عرضه بعضی محصولات زیاد شود به عنوان مثال اگر کاهو زیاد تولید شود قیمت تمام شده برای کشاورز700 تومان است اما چون عرضه زیاد می شود مجبور است آن را 500 تومان بفروشد و دچار ضرر و زیان می شود.

وی با اشاره به این که در استان از نظر سردخانه اشباع هستیم می گوید: همه محصولات شرایط نگهداری در سردخانه را ندارند به عنوان مثال سبزی و سیفی جات را نمی توان برای مدت طولانی در سردخانه نگهداری کرد اما میوه های سردرختی حتی برای استان های دیگر هم در سردخانه های ما دپو می شود.البته صدور مجوز توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت انجام می شود اما با توجه به این که از ما هم استعلام می شود چنانچه کسی درخواست استفاده از سردخانه داشته باشد با بررسی و تایید برای متقاضی مجوز استفاده از سردخانه صادر می شود.

کاشت سبزی و صیفی‌جات در گلخانه

رئیس پژوهشکده سبزی و صیفی وزارت جهاد کشاورزی در مراسم افتتاحیه کارگاه آموزشی مروجین مسئول پهنه های کشاورزی در البرز گفت: بیش از 25درصد تولیدات گیاهی کشورمان سبزی و صیفی است که بیش از 36 گونه گیاه را شامل و در 900 هزار هکتار فضای باز و بالغ بر 13 هزار هکتار فضای گلخانه ای کشت می شود.

«محسن خدادادی» با اعلام اینکه اکنون عمده این محصولات در فضای باز تولید می شود افزود: با سیاست های جدید وزارت جهاد کشاورزی در نظر است سبزی و صیفی به داخل گلخانه برود و برای استفاده بهینه از منابع محصولات سبزی و صیفی در فضاهای بسته کشت شود.

خدادادی بالا بودن هزینه تولید، بالا بودن ضایعات و جمع آوری آن ها را از جمله این مشکلات عنوان کرد و گفت: با مکانیزه کردن و مدیریت مناسب ضایعات سبزی و صیفی و در مجموع توجه به مجموعه تحقیقات گلخانه می توان بر مسائل و مشکلات موجود غلبه کرد.

وی افزود: با توجه به وجود بهترین تولیدکنندگان سبزی های برگی در البرز لازم است اطلاعات کارشناسان ما بهتر باشد و از این طریق هزینه تولید را کاهش دهیم.

رئیس پژوهشکده سبزی و صیفی وزارت جهاد کشاورزی اضافه کرد: یکی از مهمترین مشکلات ما در این بخش، بالا بودن هزینه تولید است پس باید تولید محصولات سبزی و صیفی به سمت سطوح بزرگ و مکانیزه هدایت شود.

این مسئول در وزارت کشاورزی گفت: ما ضایعات بالایی در بحث سبزی و صیفی داریم و جمع آوری این ضایعات اعداد وحشتناکی است لذا علاوه بر تولید در بحث ضایعات این محصول نیز باید برنامه مناسبی داشته باشیم.

خدادادی اضافه کرد: اگر ما اصول فنی را در تولید و نگهداری بیاموزیم و آن را به تولید کننده انتقال دهیم قطعا ضایعات کمتری خواهیم داشت که اهمیت آن کمتر از تولید محصولات کشاورزی نیست.