دیسک‌هایی چرخنده با بازوان پُر ستاره/ کهکشان‌ها چگونه شکل گرفتند؟

کهکشان‌ها طیفی پیوسته‌ از انرژی از خود ساطع می‌کنند که شامل بعضی امواج رادیویی، اشعه ایکس، اشعه مادون قرمز و اشعه ماورای بنفش است.

 انواع کهکشان‌ها عبارتند از: کهکشان های مارپیچی (با بازو)، بیضوی (بدون بازو) و بی قاعده (بدون تقارن گردشی).

کهکشان مارپیچی(spiral galaxy):

این کهکشان با علامت S مشخص می‌شود، کهکشان مارپیچی از تعداد زیادی ستاره، غبار، گاز، سحابی‌ها و دیسک‌های چرخنده ستاره‌ای عظیم تشکیل شده و مانند یک دیسک با یک برآمدگی در مرکز است که ستاره‌ها در مرکز و بازوهای آن قرار دارند. محدوده‌ نورانی مرکز کهکشان، "منحنی کهکشانی" نامیده می‌شود.

این نوع کهکشان بازوهایی دارد که به صورت مارپیچی به دور آن خمیده‌اند، ستاره‌های پیر در مرکز کهکشان که به رنگ زرد نارنجی است، قرار دارند و دربازو کهکشان ستاره های آبی رنگ جوان قرار دارند. سرعت چرخش مرکز کهکشان کم و در قسمت‌های بیرونی سریع‌ است.

کهکشان مارپیچی زیبای NGC 289

کهکشان‌های مارپیچی  حلقه‌ها و خوشه‌های پر ستاره‌ای  دارند که در بالا و پایین دیسک‌ها قرار گرفته‌اند. این کهکشان‌ میله‌های  ستاره‌ای عظیم و موادی که از مناطق مرکزی آنها عبور می‌کند،‌ دارند که  «مارپیچ های میله ای» نامیده می‌شوند.

علاوه بر این، کهکشان‌ها ممکن است سیاهچاله‌هایی بسیار عظیم در مرکز خود داشته باشند. زیرگروه کهکشان‌های مارپیچی بر اساس ویژگی‌های منحنی‌ها، بازوهای مارپیچ و شکل این بازوها تقسیم‌بندی می‌شوند.کهکشان راه شیری و کهکشان مجاورش آندرومدا از نوع کهکشان راه شیری  هستند.

تصویری از کهکشان مارپیچی NGC 1672

جرم کهکشان‌های مارپیچی بین یک میلیارد تا هزار میلیارد برابر جرم خورشید و قطر آنها بین ۱۵ تا ۳۲۰هزار سال نوری متفاوت است.

کهکشان‌‌‌های مارپیچ قسمت اعظم کهکشان‌‌‌های روشن‌‌‌تر را تشکیل می‌‌‌دهند که هابل آنها را در چهار رده جای داد: S0، Sa، Sb و Sc. کهکشان‌‌‌های S0، که اغلب کهکشان‌‌‌های عدسی‌‌‌گونه نامیده می‌‌‌شوند، هسته‌‌‌ای بسیار بزرگ دارند و بازوان آنها  که به سختی قابل دیدن است، به‌‌‌صورت بسیار فشرده درهم پیچیده شده است.

این کهکشان‌ها، شامل مؤلفه‌های مسطح و بیضی وار و فاقد بازوهای مارپیچی هستند و ساختار بیرونی برخی از آنها به طور نامعلوم و نامشخص ، مارپیچی به نظر می‌رسند. در کهکشان‌های So ، غالبا غبار نیز وجود دارد.

سه زیر رده بعدی بر مبنای  چگونگی پیچ خوردگی بازوها تعریف می‌شوند، با حرکت به سمت Sc، هسته نسبتاً کوچک‌‌‌تر و بازوها بازتر می‌‌‌شود. در بسیاری از کهکشان‌‌‌ها به نظر می‌‌‌رسد بازوان مارپیچ از دو طرف یک میلۀ مرکزی امتداد پیدا کرده‌‌‌اند. در یک کهکشان Sa ، بازوها کاملا به دور هسته پیچ خورده اند، در کهکشان‌های Sb ، شدت پیچ خوردگی کمتر است، درحالی که در کهکشانهای Sc، بازوها بسیار آزاد و گسترده‌اند و کهکشان‌های Sa ناحیه هسته‌ای ( مولفه بیضی وار ) بسیار نورانی و بازوهای نورانی هموار دارند. در کهکشان های Sb ، ناحیه بیضیوار مرکزی کوچکتر و کم نورتر است و بازوها تکه تکه به نظر می رسند. کهکشان های Sc هسته بسیار کوچک دارند و تکه تکه بودن بازوهایش بیشتر است.

در بسیاری از کهکشان‌‌‌ها، به نظر می‌‌‌رسد بازوان مارپیچ از دو طرف یک میلۀ مرکزی امتداد پیدا کرده‌‌‌اند. این کهکشان‌ها، مارپیچ‌‌‌های میله‌‌‌ای (Barred Spirals) نام دارند و با SBa، SBb و SBc مشخص می‌‌‌شوند. تصور می‌‌‌شد که کهکشان راه شیری یک کهکشان Sb یا Sc باشد، اما هم‌‌‌اکنون شواهدی در دست است که نشان می‌‌‌دهد کهکشان یک میله دارد که آن‌‌‌را به SBb یا SBc تبدیل می‌‌‌کند. کهکشان M100 در خوشه کهکشانی سنبله یکی از زیباترین کهکشانهای مارپیچی است.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان

انتهای پیام/