علل و روش های درمان لکنت زبان چیست؟

به گزارش گروه سلامت "تیتریک"؛محسن کمالی نیا متخصص و روانشناس کودک و نوجوان در خصوص علل لکنت زبان در گفتگو با خبرنگار "تیتریک" گفت:لکنت زبان، یک پدیده پیچیده روانی – حرکتی است وبطور موقت یا دائم در ادا و تلفظ کلمات و سیلاب‌ها بوجود می آیدو بعلت انقباض غیرعادی عضلانی، کلمه درست تلفظ نمی‌شود.این اختلال نسبتی در حدود% 70 در پسران و%30 در دختران دارد(شفیع آبادی،1389.).

مراحل سنی بروز لکنت:

2-4سالگی: سن آغاز سخن گفتن، بعلت رشد سریع فرهنگ لغات، کودک دچار لکنت می‌شود.

6-7سالگی: زمان آغاز مدرسه، بدلیل ویژگی‌های عاطفی و سازگاری‌های اجتماعی خاص این مرحله از زندگی کودک و مواجه شدن وی با اولین تجربه رسمی اجتماعی، ایجاد می‌شود.

دوران بلوغ:بعلت تغییرات هورمونی، روانی واجتماعی

انواع لکنت با توجه به عوارض و حالات مختلف:

لکنت زبان انقباضی Tonic: بعلت انقباض عضلات دهان، حلق، حنجره و تار آواها ایجاد شده و فرد مبتلا، دچار وقفه در ادای کلمه و تلفظ می‌شود و شدیدا به خود فشار می‌آورد و پس از لحظاتی بطور ناگهانی کلمه را ادا می‌کند. این حالت بیشتر جنبه روانی دارد.

لکنت زبان تشنجی Clonic: تکرارتشنجی بخش اول کلمات مثلا کلمه فلاکس را چنین بیان می‌کند: ف ف فلاکس. این نوع غالبا ناشی از اختلال فیزیولوژیک عصبی – عضلانی است.

لکنت زبان ترکیبی(انقباضی- تشنجی Clonic – Tonic:ترکیبی از انقباض عضلات دهان،حلق ،حنجره و با تکرار بخش اول همراه است

مراحل مختلف لکنت در کودکان:

لکنت پذیرفته‌شده: کودک بدلیل سن کم و عدم آگاهی از اختلال متوجه تکرار غیرطبیعی برخی کلمات می‌شود، اما ظاهرا نگران نیست و تلاشی هم برای رفع آن نمی‌کند. لکنت در این مرحله همراه با اختلالات تنفسی و عوارض بیماری نیست و برنامه‌های گفتاردرمانی موثر است.

لکنت پس‌رانده:بتدریج کودک، بزرگ شده و دامنه مکالماتش وسیع تر‌ می‌شود و نسبت به اختلال خود عکس‌العمل نشان می‌دهد و علاقه مند به تصحیح تکلم خوداست و می‌کوشد با تحمل اضطراب و فشار، بر لکنت خود فائق آید. بروز حالاتی همچون: حرکات مختلف چهره، فشردگی عضلات پیشانی و صورت، انقباض عصبی دست‌ها و تکان دادن سر ازدیگر حالات این مرحله است.

لکنت پیچیده و شدید: بتدریج لکنت، شدت یافته و کودک بیشتر نسبت به موقعیت‌ها و کلمات از خود نگرانی نشان میدهد، و ضمن افزایش لکنت، ترس او نیز از شرایط، موقعیت‌ها، کلمات و اصوات افزایش می‌یابد(کاپلان وسادوک،1387).

علل لکنت زبان

دلایل بروز آن تاکنون بطور دقیق روشن نشده ، اما همواره معلول علل بدنی، عاطفی و اجتماعی یا ترکیبی از این عوامل است در بعضی از موارد ممکن است لکنت، حاصل نارسایی‌ها و اختلالات دستگاه عصبی باشد و در مواردی نیز از زمان کودکی بر اثر بعضی ناهنجاری‌های خفیف فیزیولوژیکی به وجود آید.

درمان: در تشخیص و درمان لكنت زبان باید به نحوی کار شود كه به اعتماد‌به‌نفس كودك لطمه‌ای وارد نشود. متخصصان گفتاردرمانی، بهترین سن درمان لكنت را قبل از 7 سالگی می‌دانند. امروزه از روش‌های مختلفی برای اصلاح، درمان و بازپروری اختلالات گویایی و لكنت زبان استفاده می‌كنند. از جمله :

روش دو جانبه یا مکمل: این روش به بازپروری و پرورش جنبه‌های دوگانه فکری و زبانی اهمیت فراوان میدهد. این روش بیشتر در مورد کودکان 7-3 ساله استفاده می‌شود وهدف آن پرورش دوگانه‌ای از قدرت ،صحت تفکر و صحت بیان است.

روش روان درمانی: در مورد افرادی که دچار کشمکشهای عاطفی و اختلالات روانی- عصبی اند بکار می‌رود. این روش برای کودکان سنین پایین ثمر بخش نمی‌باشد.

دارو درمانی: یکی از عوامل لکنت تنش‌ها و اضطراب و هیجانات عاطفی است. لذا داروهای آرام بخش می‌توانند تا حدودی کودک را از اضطراب و هیجانات عاطفی دور داشته و در نتیجه لکنت او را تقلیل دهند.

رفتار درمانی: یکی از علل لکنت رفتارهای سازش نایافته و ناهنجار است. لذا در این روش سعی بر اصلاح رفتارها و بالطبع تقلیل لکنت زبان کودک است.

روش خود درمان گری: این روش نوعی روش رفتار درمانیست و فرد لکنتی با انگیزه قوی و ایجاد تغییرات لازم در زمینه بازخوردها و نگرشهایش نسبت به لکنت خود به برنامه‌ای منظم ، مشخص و بطور جدی و مصمم تلاش کند که اختلال گویایی خود را اصلاح کند(تاجیک اسماعیلی،1389).

این متخصص در پایان گفت: توصیه هایی به والدینی که فرزندانشان لکنت زبان دارند می کند که در زیر می خوانید:

توصیه به والدین این کودکان:

•  مراجعه سریع به متخصص
•  افزایش اعتماد به نفس کودک ( تشویق كودك به صحبت كردن در جمع)
•  با رفتار و بیان خود به او نشان دهید كه شما گوش می‌كنید كه چه می‌گوید نه چگونه می‌گوید.
•  خودداری از بیان عباراتی مثل آهسته‌تر صحبت كن، نفس عمیق بكش و آرام باش
•  حفظ ارتباط چشمی طبیعی
•  شمرده و ملایم صحبت كنید، ولی نه خیلی آرام كه غیرطبیعی بنظر برسد.
•  نکته:کودکان لكنتی معمولا دارای هوشبهر طبیعی اند.

منابع:

- کاپلان و سادوک (1387) ، خلاصه روانپزشکی (علوم رفتاری/روانپزشکی بالینی)، جلد سوم. ترجمه دکتر حسن رفیعی و دکتر فرزین رضاعی. تهران : انتشارات ارجمند.

- شفیع آبادی،عبدا....(1389). مبانی روانشناسی رشد . تهران : انتشارات چهر

- تاجیک اسماعیلی، عزیزا....(1389). روانشناسی کودک(پلی کپی). تهران : انتشارات مدیریت تحقیقات و آموزش

انتهای پیام/ م