چهارشنبه ۰۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 24
"تیتر1" گزارش می دهد؛
وقتی 11 هزار چاه غیر مجاز، فرونشست را بر سر البرز آوار کرد/ فرسایش خاک 13 تُنی در یک هکتار، چالشی جدی در استان
در پهنه هایی از دشت های البرز متوسط فرونشست تا 10 سانتیمتر در سال و با نرخ بیشینه موضعی تا 20 سانتیمتر می باشد که در مقایسه با نرخ مجاز 0.5 سانتیمتر در سال، دشت های استان دارای وضعیت بحرانی از نظر پدیده فرونشست هستند.
به گزارش گروه استانی تیتریک، طی روزهای اخیر سازمان نقشه برداری طی نامه ای دو معاون رئیس جمهور و 7 وزیر را در جریان نشست 29 سانتیمتری زمین در استان البرز قرار داد.
در این نامه عنوان شد؛ محدوده فرونشست به منطقه شهری حسین‌آباد مهرشهر با نرخ سالانه ١٨ سانتیمتر در سال نیز رسیده و در محدوده نظرآباد، ماهدشت و کمال شهر نیز این نرخ به ترتیب به چهار، پنج و هشت سانتیمتر در سال نزدیک شده است.
محدوده تحت تاثیر پدیده فرونشست در استان البرز در حدود ٧٠٠ کیلومتر مربع بوده و بیشترین نرخ فرونشست سالانه قابل توجه به میزان ٢٩ سانتیمتر در سال، مربوط به زمین های زراعی جنوب اتوبان کرج - قزوین در محدوده روستای حاجی آباد است.
اگر چه در این نامه میزان فرونشست در استان ٢٩ سانتیمتر در سال برای البرز گزارش شده است اما نریمان شکوری رئيس اداره بحران اداره كل راه و شهرسازي استان البرز نشست 20 تا 30 سانت زمين در استان را صحیح نمی داند و می گوید: اين عدد در برخي نقاط استان بين 2 تا سه سانتي متر مورد تاييد است.
فرسایش خاک 13 تن در هکتار، چالشی جدی در البرز
همچنین بر اساس اعلام حامد فرضی مدیر کل منابع طبیعی البرز، متوسط فرسایش خاک در کشور حدود ۱۶.۷ تن در هر هکتار است، البرز نیز ۱۳.۵ تن افزایش فرسایش خاک در سطح مراتع به ویژه در دو حوزه سد کرج و طالقان را شاهد است که چالشی جدی است.
بیت الله محمودی دکتری تخصصی منابع طبیعی به خبرنگار تیتریک، می گوید: "عوامل انسانی بيابان زا در کشور را می توان تغيير كاربري اراضي، جنگل تراشی، چراي مفرط و مدیریت نامناسب مراتع، برداشت بي رويه از سفرههاي آب زيرزميني، مدیریت غیر اصولی اراضی کشاورزی عنوان کرد و البته تداوم وضعیت خشک اقلیمی نیز در تسریع روند بیابان زایی نقش موثری دارد.
فرسایش خاک در ایران 3 برابر آمار جهانی است
هر ساله نزدیک به 50 هزار هکتار از جنگل های کشور از بین می روند و حدود 100 هزار هکتار به مناطق بحرانی بیابانی کشور افزوده می شود، همچنین مطابق بررسی های مرکز پژوهش های مجلس نرخ فرسایش در کشور بیش از 3 برابر میانگین جهانی آن یعنی 17 تن در هکتار در سال است."
همچنین گزارش سازمان زمین شناسی نشان می دهد که اگر چه در دنیا استاندارد برداشت از منابع آب تجدیدپذیر زیر ۴۰ درصد است اما در ایران این رقم نزدیک به ۹۲ درصد و در البرز ۱۰۰ درصد خواهد بود که یک فاجعه بزرگ است.
سوال اینجاست که چرا مسئولین بر سر رقم فرونشست 2 یا 20 سانتیمتری زمین با یکدیگر مشکل دارند در حالی که انچه حائز اهمیت خواهد بود وجود این بحران در البرز و بی تدبیری است که طی سال ها وضعیت کنونی را برای کوچکترین استان کشور به ارمغان آورده است.
فرونشست ثمره 11 هزار چاه غیر مجاز در البرز
فرونشست، افت آب سفره های زیرزمینی، بیابان زایی مسئله ای نیست که به راحتی بتوان از کنار آن عبور کرد و مسئولین باید به جای آنکه صرفا به تایید یا تکذیب آمار و ارقام بپردازند، باید به فکر 11 هزار چاه غیرمجازی باشند که در سال های اخیر نه تنها منابع آبی را محدود کرده اند بلکه فرونشست در این استان را به بحرانی جدی مبدل کرده است.
فیروز قاسم زاده رئیس گروه تلفیق و بیلان شرکت آب منطقه ای البرز به خبرنگار تیتریک، می گوید: متاسفانه بارگزاری بسیار بالای مصارف در سطح استان و انتقال آب به استان های مجاور و همچنین وجود مناطق خشک با بارش حدود 100 الی 200 میلی متر بارش در بخش های جنوبی استان که تقریبا شهرستان اشتهارد را پوشش می دهد و شوری بسیار بالای آب در این مناطق که بعضا شوری به حدود 25000 میکروموس بر سانتیمتر هم می رسد، باعث شده است البرز از نظر پتانسیل منابع آب با چالش های جدی روبرو باشد.
فرونشست 10 تا 20 سانتیمتری در دشت های البرز
از جمله پیامدهای بارز و مخاطره انگیز چنین حجم برداشتی از منابع آب زیرزمینی، وقوع پدیده فرونشست در سطح دشت های استان می باشد به طوریکه در پهنه هایی از دشت های استان، متوسط فرونشست تا 10 سانتیمتر در سال و با نرخ بیشینه موضعی تا 20 سانتیمتر می باشد که در مقایسه با نرخ مجاز 0.5 سانتیمتر در سال، دشت های استان دارای وضعیت بحرانی از نظر پدیده فرونشست هستند.
با توجه به سخنان فیروز قاسم زاده، به نظر می رسد علی رغم تکذیب راه و شهرسازی البرز، فرونشست 20 سانتی متری در البرز نه تنها صحت دارد بلکه دشت های کوچکترین استان کشور را با بحران مواجه کرده است، بحرانی که بدون شک عدم توجه به آن وضعیت بغرنج تر از امروز خواهد کرد.
متاسفانه طی سال های اخیر ارائه راهکار برای حل مشکلات جای خود را به حرف و بی توجهی به اظهار نظر کارشناسان داده است، در حالی که آمارهای مذکور نشان می دهد کشور ما نه تنها در سیاست ها و برنامه ریزی های سال های اخیر برای کاهش افت آبهای سطحی، بیابان زایی، فرونشست و ... موفق نبوده، بلکه به نوعی زمینه رشد بی سابقه این چالش ها را نیز با راهکارهای غلط فراهم کرده است.
انتهای پیام/ س
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
