سه‌شنبه ۰۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 23
بخش چهارم "تیتر1"/ بررسی چالش ها و راهکارهای جهش تولید در محصولات دامی؛
وابستگی به واردات نهاده ها سد راه جهش تولید در محصولات دامی/ دلالان 50 درصد سود دامداری را به جیب می زنند
بخشی از طیور و علوفه مورد نیاز دام کشور از کشورهای دیگر وارد میشود و به همین دلیل، علاوه بر عدم وجود اطمینان در تامین آن، تغییرات نرخ ارز قیمت این محصولات را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
به گزارش گروه اقتصادی تیتریک، رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خود به رسم سال های گذشته سال جدید را سال «جهش تولید» نامگذاری کردند و خطاب به مسئولان کشور فرمودند: «جوری عمل کنید که با جهش تولید تغییری محسوس در زندگی مردم به وجود آید».
به همین دلیل و با توجه به سفارش رهبر معظم انقلاب بر آن شدیم تا با یک سلسه گزارشاتی اهمیت رونق و جهش تولید در بخش های مختلف اقتصادی را بررسی و راهکارهای برآمده از نظرات کارشناسان و متولیان حوزه های مختلف اقتصادی برای تحقق این امر ارائه دهیم.
در گزارش های قبلی جهش تولید در بخش های کشاورزی، معدن و پتروشیمی را بررسی کرده ایم و اکنون قصد داریم این مهم را در تولید محصولات دامی شرح دهیم.
۱۵.۵ میلیون تن محصولات دامی در کشور تولید شد
در کشور تولید گوشت را از روی تعداد دام محاسبه میکنند و چیزی نزدیک به 46 تا 47 میلیون رأس دام گوسفند و حدود 18 میلیون رأس بز و 7.5 تا 8 میلیون رأس گاو در کشور داریم و از این جمعیت، شتر و گاومیش چون تعداد آنها کم است در آمار نمی آید.
با این تعداد دام در کشور چیزی نزدیک به 860 هزار تن گوشت در سال تولید می کنیم. طبق برآوردها، امسال تولید به 880 هزار تن رسیده که نشان دهنده افزایش تولید در مقایسه با سال قبل است.
گوشت مصرفی در داخل کشور چیزی حدود 960 هزار تن است و میزان کسری در تولید گوشت قرمز نزدیک به 100 هزار تن است که این کسری سالانه از طریق واردات جبران می شود.
در همین خصوص معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد: حدود ۱۵.۵ میلیون تن محصولات دامی در سال ۹۸ در کشور تولید شد.
مرتضی رضایی اظهار کرد: خوشبختانه سال ۹۸ محصولات دامی در وضعیت بسیار ایده آلی قرار داشت، به طوری که نه تنها کمبودی در تولیدات دامی اصلی به خصوص گوشت مرغ، شیر، گوشت قرمز و تخم مرغ نداشتیم بلکه گاهی با مازاد تولید مواجه شده و به منظور تنظیم بازار و حمایت از تولیدکنندگان به صادرات روی آوردیم.
وی افزود: تولید شیر خام در سال ۹۸ به ۱۱ میلیون تن رسید که بخشی از آن صادر شد و گوشت طیور که شامل گوشت مرغ، بوقلمون، شتر مرغ و سایر ماکیان میشود، به حدود ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تن رسید؛ همچنین تولید تخم مرغ از مرز یک میلیون تن گذشت و میزان آن به حدود یک میلیون و ۲۰ هزار تن رسید و گوشت قرمز هم ۸۶۰ هزار تن تولید شد.1
گفتنی است با توجه به تعداد 10 میلیون و 700 هزار راس دام در کشور حدود 11 میلیون تن شیر تولید می شود که نزدیک به 1 میلیون تن آن مازاد است که به صورت مشتقات لبنی به کشورهای دیگر صادر میشود، همچنین در افق برنامه ششم پیش بینی شده که تولید شیر به 15 میلیون تن برسد.
چالش ها و موانع تحقق جهش تولید در محصولات دامی
برای شکوفایی رونق و جهش تولید محصولات دامی، معاونت تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی با چالش ها و موانعی به شرح زیر مواجه است که هر چه سریعتر با همیاری همه مسئولین و نهادها باید این موانع رفع شوند.
1- وابستگی به واردات نهاده های اصلی غذا و دام
وابستگی بخشی از تولیدات کشور به نهاده های تولید که از دیگر کشورها وارد میشود، یکی از چالش هایی است که بخش کشاورزی ایران را مورد هدف قرار داده است. به عنوان مثال بخشی از طیور و علوفه مورد نیاز دام کشور از کشورهای دیگر وارد میشود و به همین دلیل، علاوه بر عدم وجود اطمینان در تامین آن، تغییرات نرخ ارز قیمت این محصولات را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
وابستگی بخشی از تولیدات کشور به نهاده های تولید که از دیگر کشورها وارد میشود، یکی از چالش هایی است که بخش کشاورزی ایران را مورد هدف قرار داده است. به عنوان مثال بخشی از طیور و علوفه مورد نیاز دام کشور از کشورهای دیگر وارد میشود و به همین دلیل، علاوه بر عدم وجود اطمینان در تامین آن، تغییرات نرخ ارز قیمت این محصولات را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
قيمت نهاده های دام و طيور از مهمترین اقلام هزینه ای در قيمت تمام شده فرآورده‌های دام و طيور است، به گونه ای که حدود 74 درصدد از هزینه توليد این فرآورده ها مربوط به هزینه نهاده های دام و طيور است.
2- قاچاق دام
طی سالیان گذشته با توجه به تغییراتی که در نرخ ارز کشور اتفاق می افتاد به یکباره ارزش دام در کشورهای همسایه بالا رفت و مردم به خروج غیرقانونی دام روی آوردند، این امر همواره با افزایش قیمت ارز در کشورمان تشدید هم می شود.
با وجود این که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز دام ها را هویت گذاری کرده است و حتی با شماره گذاری و کنترل آنها تمام نقل و انتقال دام از هر نقطه مبدا به هر نقطه مقصد رهگیری و حتی با کد پستی ثبت کرد ولی به نظر می رسد این امر تنها روند قاچاق را کند می کند و هرگز نمی تواند به عنوان راهکار اصلی مبارزه با قاچاق دام مطرح شود.
اما به طور کلی می توان گفت مشکل اصلی صنعت دامپروری کشور در نابسامانی زیرساختهای آن است و با وجود انبوه دام و مازاد عرضه بر تقاضا انتظار میرود متولیان امر تدابیری بیندیشند تا ضمن جلوگیری از شیوع بیماری و مشکلات متعدد برای دامداران، قیمت گوشت متناسب با دام زنده در بازار توزیع شود تا مصرف کنندگان هم از حیث افزایش تولید نسبت به مدت مشابه سال قبل ناشی از شرایط مساعد مرتع و علوفه بهره ببرند.
وضعیتی که برای انباشت دام پیش آمده نشان میدهد که کشور پتانسیل تولید گوشت را دارد اما به شرطی که دولت حمایت موثر داشته باشد. حمایت در این نقطه به این معناست که دولت با خرید تضمینی طبق قانون نظام دامپروری، این تولید اضافه را از بازار جمع کند تا قیمت ها واقعی شود.
3- سود بازار گوشت به دلالان می رسد
ناصر استاد احمدی، مدیرعامل انجمن تعاونی دامداری مهاد در خصوص قیمت گوشت گوساله در بازار گفت: دامداران معمولا با ضرردهی فراوان دام خود را کیلویی ۲۸هزار تومان به چوبداران و قصابان می فروشند این در حالی است که مصرف کنندگان هر کیلوگرم گوشت را به قیمت صد هزار تومان از بازار تهیه می کنند.
وی تصریح کرد: معتقدم عمده سود این چرخه به دلالان می رسد چون آنها دام را در کشتارگاه ها ذبح و با جداسازی قسمت های مختلف آن از جمله گوشت، کله، جگر و دیگر اجزا آن را به قصابی های طرف حساب خود عرضه می کنند.
مدیرعامل انجمن تعاونی دامداری مهاد با بیان این که سود در واسطه گری است نه تولید افزود: وقتی تعداد واسطه ها زیاد شود طبیعتا قیمت گوشت افزایش یافته و گران باقی می ماند درنتیجه باید ذبح دام، فروش گوشت و توزیع آن در دست یک نهاد باشد تا اوضاع سروسامان یابد، چون در این صورت هر روز همان نهاد قیمت گوشت را تعیین می کند.2
راهکارهای جهش تولید در محصولات دامی
1- توقف واردات گوشت قرمز
البته این اقدام بین یک تا دوماه طول میکشد تا بر بازار تأثیر بگذارد، چون واردات زیادی انجام شده است. البته سال گذشته شرایط به گونه ای بود که هر چه گوشت عرضه می شد بازهم تقاضا وجود داشت به همین خاطر ثبت سفارشهای زیادی برای واردات انجام شد و وارداتی هم که الان انجام می شود در واقع مربوط به همان ثبت سفارشها است که بازار را تحت تأثیر قرار داده است.
2- خرید تضمینی محصولات دامی
2- خرید تضمینی محصولات دامی
در قانون نظام جامع دامپروری کشور آمده است که در مواقعی که تولید به گونه ای است که دامدار ضرر می کند، دولت موظف به خرید تضمینی جهت حمایت از تولید داخل است.
به همین منظور دولت باید محصول مازاد دامداران را خریداری کند. بنابراین بهترین راهکار نیز خرید تضمینی است ضمن اینکه این کار در گذشته برای شیرخام صورت گرفته و تجربه موفقی از خود به جای گذاشت.
3- صادرات محدود دام
صادرات محدود دام نیز می تواند به جلوگیری از همه گیرشدن قاچاق و ایجاد انگیزه برای دامداران تبدیل شود.
گلاویژ اصحابی - تیتریک
انتهای پیام/ س
1- پایگاه اطلاع رسانی دولت، کد خبر: ۳۳۶۲۹۱
2- روزنامه جام جم
2- روزنامه جام جم
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
