سه‌شنبه ۲۸ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 16
فضیلت و اعمال شب نوزدهم ماه مبارک رمضان
در شب‌های قدر می‌توانیم بالاترین بهره را برای تضمین زندگی آینده خود به دست آوریم.
گروه فرهنگی تیتریک،شب قَدر یا لَیلَةُ القَدر به باور مسلمانان، شب نزول قرآن و مقدّر شدن امور یک‌ساله انسان‌هاست.قرآن در سوره‌های قدر و دخان از این شب سخن گفته است. در قرآن و روایات ارزش شب قدر بیشتر از هزار ماه دانسته شده است.
این شب بافضیلت‌ترین شبِ سال و شب رحمت الهی و آمرزش
گناهان است و در آن، فرشتگان به زمین می‌آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه،
مقدرات سال آینده بندگان را بر امام عرضه می‌کنند.
زمان دقیق شب قدر، روشن
نیست، ولی بر اساس بسیاری از روایات، در ماه رمضان واقع شده است و به
احتمال زیاد یکی از شب‌های ۱۹، ۲۱ و یا ۲۳ این ماه است.
شیعیان در این شبها با الگوگیری از معصومان(ع)، به شب‌زنده‌داری، خواندن قرآن، دعا و دیگر آیین‌ها و اعمال این شب می‌پردازند. ضربت خوردن و شهادت امام علی(ع) در این شبها نیز به اهمیت آن نزد شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام با آیین‌های شب قدر همراه شده است.
از پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز نقل است: از خداوند به
دور باد و نفرین بر کسی که به شب قدر برسد و زنده باشد، اما آمرزیده
نشود."انس بن مالک" از پیامبر (ص) نقل کرده که فرمودند: ماه مبارک به شما
رو آورده است و در این ماه شبی است که برتر از هزار ماه است و هر کس از فیض
شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات بی‌نصیب مانده است و محروم نمی‌ماند از
برکات شب قدر، مگر کسی که خویشتن را محروم کرده است.
از امام باقر (ع) نیز درباره به وجود آمدن شب قدر نقل است: که اگر خداوند کارهای مؤمنان را چند برابر نکند به سر حد کمال نمی‌رسند، اما از راه لطف کارهای نیکوی آن‌ها را چند برابر می‌فرماید تا کاستی هایشان جبران شود.
بر این اساس، راز سعادتمند شدن انسان‌ها در شب قدر، عمل اختیاری صالحی است که با عنایت خداوند، برکت یافته و چند برابر می‌شود.
از حضرت رسول (ص) نیز پیرامون شب زنده داری شب قدر نقل است که فرمودند: کسی که شب قدر را شب زنده‌داری کند، تا شب قدر آینده، عذاب دوزخ از او دور گردد.
از امام باقر (ع) نیز درباره به وجود آمدن شب قدر نقل است: که اگر خداوند کارهای مؤمنان را چند برابر نکند به سر حد کمال نمی‌رسند، اما از راه لطف کارهای نیکوی آن‌ها را چند برابر می‌فرماید تا کاستی هایشان جبران شود.
بر این اساس، راز سعادتمند شدن انسان‌ها در شب قدر، عمل اختیاری صالحی است که با عنایت خداوند، برکت یافته و چند برابر می‌شود.
از حضرت رسول (ص) نیز پیرامون شب زنده داری شب قدر نقل است که فرمودند: کسی که شب قدر را شب زنده‌داری کند، تا شب قدر آینده، عذاب دوزخ از او دور گردد.
امام موسی بن جعفر (ع) نیز درباره شب قدر فرمودند: کسی که در شب قدر غسل کرده و تا سپیده صبح شب زنده‌داری کند، گناهانش آمرزیده می‌شود.
تمامی این روایات بر این مطلب دلالت دارند که برخی مقدرات و پاداش‌ها، مانند دور شدن از عذاب دوزخ، نتیجه کار خود بندگان است و سرنوشت هر انسانی در شب قدر به دست خودش رقم می‌خورد.
در شب قدر به خواندن دعاهایی از جمله "جوش کبیر"، "دعای افتتاح" و "ابوحمزه ثمالی" سفارش شده زیرا انسان با یادآوری لطف، گذشت، کرم، رحمت و بخشش بی‌پایان خدای مهربان او را در کنار و دستگیر خویش می‌بیند و نور امید در دلش می‌درخشد.
اعمال شب‌های قدر
اعمالى است كه در هر سه شب قدر بايد انجام داد و آن چند عمل است:
اول: غسل
علاّمه مجلسى فرموده بهتر است غسل اين شبها در هنگام غروب آفتاب انجام گيرد كه نماز شام را با غسل بخواند.
دوم: دو ركعت نماز كه در هر ركعت پس
از سوره «حمد»، هفت مرتبه «توحيد» خوانده و پس از فراغت از نماز هفتاد
مرتبه بگويد، أَسْتَغْفِرُ اللّه وَ أَتوبُ الَيْهِ . در روايت نبوى است:
كه از جاى برنخيزد تا خدا او و پدر و مادرش را بيامرزد.
سوم: قرآن مجيد را باز كند و در برابر خود گرفته و بگويد:اللَّهُمَّ
إِنِّي أَسْأَلُكَ بِكِتَابِكَ الْمُنْزَلِ وَ مَا فِيهِ وَ فِيهِ اسْمُكَ
الْأَكْبَرُ وَ أَسْمَاؤُكَ الْحُسْنَى وَ مَا يُخَافُ وَ يُرْجَى أَنْ
تَجْعَلَنِي مِنْ عُتَقَائِكَ مِنَ النَّارِ.
خدایا از تو درخواست می‌كنم به حق كتاب نازل شده‌ات و
آنچه در آن است و در آن است نام بزرگترت، و نام هاى نيكوترت و آنچه بيم
انگيز است و اميدبخش، اينكه مرا از آزادشدگان از آتش دوزخ قرار دهى.
سپس هر حاجتی كه دارد بخواهد.
اللَّهُمَّ
بِحَقِّ هَذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ بِهِ وَ بِحَقِّ
كُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فِيهِ وَ بِحَقِّكَ عَلَيْهِمْ فَلا أَحَدَ
أَعْرَفُ بِحَقِّكَ مِنْكَ
خدايا به حق اين قرآن، و به حق كسی كه آن را بر او
فرستادى و به حق هر مؤمنى كه او را در قرآن ستودى و به حق خود بر آنان، پس
احدى شناساتر از تو به حق تو نيست
چهارم: قرآن به سرگرفتن در شب قدر و خدا را به چهارده معصوم سوگند دادن .
پنجم: خواندن زیارت امام حسین علیه السلام در شب قدر.
ششم: اين شبها را احيا بدارد، روايت
شده هركه شب قدر را احيا بدارد، گناهانش آمرزيده مى شود. هرچند به شماره
ستارگان آسمان و سنگينى كوه ها و پيمانه درياها باشد.
هفتم: صد ركعت نماز بجا آورد كه فضليت بسيار دارد و بهتر آن است كه در هر ركعت پس از سوره «حمد» ، ده مرتبه «توحيد» بخواند.
هشتم: اين دعا را بخواند : اللَّهُمَّ
إِنِّي أَمْسَيْتُ لَكَ عَبْداً دَاخِراً لا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعاً
وَ لا ضَرّاً وَ لا أَصْرِفُ عَنْهَا سُوءاً أَشْهَدُ بِذَلِكَ عَلَى
نَفْسِي وَ أَعْتَرِفُ لَكَ بِضَعْفِ قُوَّتِي وَ قِلَّةِ حِيلَتِي فَصَلِّ
عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْجِزْ لِي مَا وَعَدْتَنِي وَ
جَمِيعَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فِي هَذِهِ
اللَّيْلَةِ وَ أَتْمِمْ عَلَيَّ مَا آتَيْتَنِي فَإِنِّي عَبْدُكَ
الْمِسْكِينُ الْمُسْتَكِينُ الضَّعِيفُ الْفَقِيرُ الْمَهِينُ اللَّهُمَّ
لا تَجْعَلْنِي نَاسِياً لِذِكْرِكَ فِيمَا أَوْلَيْتَنِي وَ لا [غَافِلا]
لِإِحْسَانِكَ فِيمَا أَعْطَيْتَنِي وَ لا آيِساً مِنْ إِجَابَتِكَ وَ إِنْ
أَبْطَأَتْ عَنِّي فِي سَرَّاءَ [كُنْتُ ] أَوْ ضَرَّاءَ أَوْ شِدَّةٍ
أَوْ رَخَاءٍ أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ بَلاءٍ أَوْ بُؤْسٍ أَوْ نَعْمَاءَ
إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاءِ
خدايا شام كردم درحالی كه براى تو تنها بنده كوچك و
خوارى هستم كه براى خويش سود و زيانى را به دست ندارم و نمى توانم از خود
پيش آمد بدى را بازگردانم، به اين امر بر خويش گواهى مى دهم، و در پيشگاهت
به ناتوانى و كمى چاره ام اعتراف مى كنم، خدايا بر محمّد و خاندان محمّد
درود فرست، و آنچه را به من و همه مردان و زنان مؤمن، از آمرزش در اين شب
وعده دادى وفا كن، و آنچه را به من عنايت فرموده اى كامل ساز، كه من بنده
بيچاره، درمانده، ناتوان، تهيدست خوار توام.
خدايا مرا فراموش كننده ذكرت قرار مده در آنچه سزاوار
آنم فرمودى، و نه فراموش كننده احسانت در آنچه عطايم نمودى، و نه نااميد
از اجابتت، گرچه مدّت زمانى طولانى گردد، چه در خوشى يا ناخوشى، يا سختى،
يا آسانى، يا عافيت، يا بلا، يا تنگدستى، يا در نعمت همانا تو شنونده
دعايى.
اين دعا را كفعمى از امام زين العابدين عليه السّلام
روايت كرده كه در اين شبها، در حال قيام و قعود و ركوع و سجود مى‌خواندند.
علاّمه مجلسى فرموده: بهترين اعمال در اين شبها، درخواست آمرزش و دعا است
برای حوائج دنيا و آخرت خود، و پدر و مادر و خويشان، و برادران و خواهران
مؤمن، چه آنان كه زنده اند، و چه آنان كه از دنيا رفته اند، و خواندن
اذكار، و صلوات بر محمّد و آل محمّد عليهم السّلام به هر اندازه كه بتواند و
در بعضى از روايات وارد شده: دعای جوشن كبير را در اين سه شب بخواند.
اعمال مخصوص شب نوزدهم رمضان
شب نوزدهم رمضان: اين شب با عظمت آغاز شب هاى قدر است
و شب قدر آن شبى است كه در طول سال، شبى به خوبی و فضليت آن يافت نمى شود.
عمل در اين شب از عمل در طول هزار ماه بهتر است و تقدير امور سال در اين
شب صورت می گيرد و فرشتگان و روح كه اعظم فرشتگان الهى است، در اين شب به
اذن پروردگار به زمين فرود می آيند و به محضر امام زمان (عج) مى رسند و
آنچه را كه براى هر فرد مقدّر شده بر آن حضرت عرضه می دارند.
در اعمال این شب آمده است؛
اول: صد مرتبه أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبِّی وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ
دوم: صد مرتبه اللَّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ
سوم: بخواند: اللَّهُمَّ
اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ
فِیمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ فِی
الْقَضَاءِ الَّذِی لا یُرَدُّ وَ لا یُبَدَّلُ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ
حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْکُورِ
سَعْیُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ
وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ عُمْرِی وَ
تُوَسِّعَ عَلَیَّ فِی رِزْقِی وَ تَفْعَلَ بِی کَذَا وَ کَذَا و بجاى این کلمه حاجت خود را ذکر کند.
نماز شب قدر دو رکعت است. در هر
رکعت بعد از سوره حمد، نمازگزار باید هفت بار سوره توحید را بخواند و بعد
از تمام شدن نماز هفتاد مرتبه ذکر «استغفر الله و اتوب الیه» را تکرار کند.
به علت تکرار هفت‌باره سوره توحید در این نماز این نماز به نماز هفت قل هو
الله مشهور شده است.
شیخ عباس قمی در مفاتیح این نماز را از علامه مجلسی
نقل کرده است. علامه مجلسی نیز در کتاب زاد المعاد بدون ذکرِ سند، حدیثی از
پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) نقل کرده است که بر اساس آن حدیث هر کس نماز شب
قدر را بخواند و هفتاد مرتبه ذکر استغفار را بگوید، پیش از آنکه از جای
خود برخیزد خداوند خود و والدینش را مورد مغفرت قرار می‌دهد و خداوند گروهی
از ملائکه را مأمور می‌کند تا برای او حسنه بنویسند و نیز فرشته‌ای که
برای او در بهشت درخت بکارد و قصر بنا کند و..
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان
انتهای پیام/
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
