وقتی دانشجویان با "امتحان مجازی" سرگردان می شوند/ تکلیف آزمون های از دست رفته چیست؟
آزمون‌های مجازی دانشگاهها از همان ابتدا با حاشیه‌هایی همراه بود و در روزهای آغازین ماجرای تقلب دانشجویان از طریق فضای مجازی با عنوان «همیار تقلب» خبرساز شد؛ ماجرا از این قرار بود که دانشجویان پیش از برگزاری امتحان، رأس ساعتی مشخص، در فضای مجازی در خواست حل سوالات امتحانی خود را ارائه می‌دادند و در این میان ارقامی میان ۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان برای حل سوالات اعلام می‌شد. این موضوع واکنش وزیر علوم را نیز به دنبال داشت و او هشدار داد که با پلیس فتا و مجموعه‌های مرتبط هماهنگ شده تا در قالب مقابله با تقلب، با متخلفان برخورد شود.
در حال حاضر دانشگاهها وارد بازه زمانی امتحانات شده اند و اساتید بنا به صلاحدید خود روش‌های گوناگونی را برای برگزاری امتحان به کار گرفته اند؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی دانشجویان امتحانات را بدون هیچ مشکلی پشت سر گذاشته و برخی دیگر، با چالش‌هایی مواجه شده اند؛ چالش‌هایی همچون کافی نبودن زمان، تداخل امتحانات و یا بروز مشکل در آپلود پاسخ سوالات تشریحی در سامانه. عده‌ای نیز از اطلاع رسانی دقیقه نودی دانشگاه یا دانشکده‌هایشان درخصوص چگونگی برگزاری امتحان مجازی، گله کرده اند.
در این گزارش تلاش کردیم در گفتگو با تنی چند از دانشجویان درگیر با آزمون مجازی دانشگاه‌های مختلف، مشکلات آنها را منعکس کنیم.
مشروح اظهارات دانشجویان به شرح زیر است:
وقتی سایت آزمون، دانشجو را از سیستم خارج می‌کند!
یکی از دانشجویان ارشد رشته مهندسی هسته‌ای
دانشگاه شهید بهشتی از مشکل فنی سامانه امتحان دانشگاه گله مند است. او از
تجربه اولین امتحان مجازی خود به خبرنگار مهر می‌گوید: استاد هماهنگی قبلی را با دانشجویان درخصوص
نحوه برگزاری انجام داده بود. در زمان امتحان وارد سامانه شدم، اما برای
آپلود پاسخ سوالات، سایت من را از سیستم خارج می‌کرد و مجبور بودم برای هر
سوال، از سایت خارج و دوباره به سختی وارد شوم که البته در بیشتر موارد با
۵۹۴ error مواجه می‌شدم.
وی تأکید دارد که ۱۶ دانشجو در این امتحان شرکت کردند که ۸ نفر از آنها با این مشکل مواجه بودند.
مشکلات فنی سامانه امتحان مجازی / اجازه ادامه آزمون را نداشتیم
دانشجوی دانشگاه تهران که در آزمون مجازی یکی از دروس عمومی با مشکل مواجه شده، به خطای فنی رخ داده در هنگام برگزاری امتحان اشاره می‌کند و می‌گوید: «هنگام آزمون اندیشه اسلامی ۲، پس از پاسخ دادن به یک سوال، وقتی در ادامه برای آگاهی از سوال بعدی، روی گزینه "صفحه بعد" کلیک می‌کردیم، سامانه پیغام بروز خطا (۵۹۴Error) داد، بالاجبار با یک سیستم دیگر وارد شدیم که این بار اصلاً دیگر اجازه ادامه آزمون نداد.
در حال حاضر سوال من این است که تکلیف امتحان از دست رفته ما چه می‌شود؟»
قطع و وصلی اینترنت و سرگردانی دانشجویان
یک دانشجوی دیگر دانشگاه تهران درباره تجربه خود توضیح می‌دهد و به مهر می‌گوید: «هنگام امتحان اگر اینترنت قطع و وصل و صفحه رفرش شود و بخواهد از ابتدا به سامانه ورود کند، به منزله تقلب است و نمره امتحانی در نظر گرفته نخواهد شد. سوال ما این است که در خصوص قطع و وصل شدن اینترنت چه کسی باید پاسخگو باشد؟ ما نمی‌دانیم دانشگاه درخصوص این امتحانات چه تصمیمی خواهد گرفت.»
زمان کوتاه برای پاسخ سوالات تشریحی
زمان کوتاه برای برگزاری امتحانات مجازی یکی از مشکلاتی است که بسیاری از دانشجویان نسبت به آن گله دارند. یکی از دانشجویان دانشگاه علم و صنعت که عضو شورای صنفی دانشگاه نیز هست، درباره مشکلات امتحانات مجازی توضیح داد و گفت: «مثلا یکی از اساتید برای یکی از دروس تخصصی، ۱۱ سوال داد که هر سوال هم ۴-۵ قسمت بود، در مقابل اما وقت بسیار کمی برای پاسخگویی در نظر گرفته شده بود که با اعتراض بچه‌ها، زمان تمدید شد، با این وجود ولی باز هم بچه‌ها نتوانستند آنطور که می‌خواهند، به سوالات پاسخ دهند.»
بروز مشکل در آپلود پاسخنامه‌ها / مجبور شدیم پاسخ‌ها را به واتس اپ استاد ارسال کنیم
او در ادامه به مشکل آپلود شدن پاسخنامه‌ها در سامانه اشاره کرد و گفت: «در یکی از امتحانات با مشکل بارگذاری پاسخنامه مواجه شدم که در آخر با استاد صحبت و با اصرار و پس از راستی آزمایی استاد، پاسخ‌ها را از طریق واتس اپ برای او ارسال کردم.»
این دانشجوی دانشگاه علم و صنعت در ادامه گفت: «در یکی دیگر از امتحانات، استاد ۶ سری سوال طرح کرده و برای هر ۸ نفر یک مدل سوال در نظر گرفته بود. برای برخی افراد سوال بسیار ساده و برای برخی دانشجویان دیگر، سوالات بسیار سخت طراحی شده بود.»
دانشجوی دانشگاه علم و صنعت یکی دیگر از مشکلات بچه‌ها را در امتحانات مجازی، نبود امکان بازگشت به سوال قبل، در امتحانات عمومی؛ مثل معارف، اندیشه اسلامی و انقلاب اسلامی عنوان کرد و افزود: «علت این موضوع گویا تعداد زیاد دانشجویان و جلوگیری از امکان تخلف و تقلب عنوان شده است که به همین منظور گزینه بازگشت به سوال قبل، قفل می‌شود؛ در حالی که برای سایر امتحانات اینطور نیست و برخی دانشجویان از این موضوع اطلاعی ندارند.»
تداخل برخی امتحانات با «امتحانات کتاب باز»
دانشجوی کارشناسی مهندسی کامپیوتر دانشگاه شریف که تاکنون ۴ امتحان خود را پشت سر گذاشته، می‌گوید: «یکی از مشکلاتی که بنده و تعدادی دیگر از هم کلاسی‌هایم با آن مواجه شدیم، این بود که امتحان «کتاب باز» که در مقایسه با سایر امتحانات، زمان بیشتری طول می‌کشد، بعضاً با زمان برگزاری امتحان بعدی تداخل داشت. این موضوع را به دانشگاه اطلاع دادیم و قرار شد نسبت به برطرف شدن آن اقدام کنند.»
این عضو شورای صنفی دانشگاه شریف با اشاره به درخواست تعدادی از دانشجویان و راه اندازی کمپینی برای تغییر شیوه ارزشیابی «صفر تا بیست»، به ارزشیابی «رد یا قبول» گفت: «دانشگاه فعلاً با این درخواست موافقت نکرده است.»
وی درباره نمره دهی اساتید در امتحانات مجازی نیز گفت: «در توصیه نامه‌ای از سوی معاونت آموزشی به اساتید، تاکید شده که در ارزیابی نهایی، نمره آزمون پایانی سهم کمتر و در مقابل، کارهای میان ترم دانشجویان سهم بیشتری داشته باشد، اما هنوز نمی‌دانیم شیوه نمره دهی چگونه خواهد بود! چرا که هنوز نمرات امتحانات تشریحی و اپن بوک اعلام نشده است.»
اطلاع رسانی دقیقه نودی دانشگاه درباره نحوه امتحان
یکی از دانشجویان دانشگاه آزاد واحد تهران غرب نیز که در رشته علوم ارتباطات تحصیل می‌کند، به اطلاع رسانی دقیقه نودی واحد اشاره می‌کند و می‌گوید: «یک روز مانده به امتحان از نحوه برگزاری آزمون مطلع و هنگام امتحان نیز در بارگذاری پاسخ سوالات تشریحی، با مشکل مواجه و مجبور شدیم پاسخنامه را به استاد ایمیل بزنیم. البته واحد، چند شماره پشتیبانی در سایت قرار داده، اما تعداد پشتیبان‌ها به قدری کم و در مقابل، تماس‌ها زیاد است که وقتی تماس می‌گیریم شماره‌ها مدام مشغول است.»
برخی دانشجویان واحد علوم و تحقیقات هم به خبرنگار مهر گفته اند که «به علت بروز مشکل در بارگذاری پاسخنامه، نتوانستند آزمون غیرحضوری خود را با موفقیت به پایان ببرند» که البته سرپرست واحد علوم و تحقیقات در پاسخ به این وضعیت، تاکید کرده است که «مشکل دانشجویان را حل خواهد کرد» اما شیوه حل این مسئله هنوز به درستی و روشنی از سوی مسئولان دانشگاه مشخص و به دانشجویان اعلام نشده است.
با این حال و با توجه به صحبت‌های دانشجویان، تکلیف نمره برخی از آزمون‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و معلوم نیست دانشگاهها در قبال امتحانات نیمه کاره دانشجویان و آن‌هایی که به هر دلیل نتوانسته اند با موفقیت امتحان دهند، چه تصمیمی خواهند گرفت.
از طرفی بسیاری از دانشجویانی که نتوانسته اند امتحان پایان ترم خود را با موفقیت به انجام برسانند، دانشجوی شهریه پرداز دانشگاه‌های آزاد و دوره‌های پردیس و شبانه دانشگاه‌های دولتی هستند و علاوه بر این بلاتکلیفی، دغدغه پرداخت شهریه اضافه در صورت اینکه مجبور شوند دوباره واحد درسی را انتخاب کنند نیز دارند.
انتظار می‌رفت مسئولین امر از قبل بروز چنین مشکلاتی را آنهم با وجود ضعف در زیرساختهای اینترنت کاربران که از قبل و در دوران آموزش مجازی نیز خود را نشان داده بود، پیش بینی می‌کردند و برای آن آماده بودند تا بلافاصله چاره اندیشی شود.
اکنون نیز به نظر می‌رسد با وجود چنین مشکلاتی بهتر آن است که راه حل مسئله هر چه زودتر و در بازه زمانی امتحانات از سوی مسئولان دانشگاهی مشخص و به دانشجویان اعلام شود تا از سرگردانی هر چه بیشتر آنها جلوگیری به عمل آید و راه جبران نیز با راستی آزمایی از فرایند مشکل ایجاد شده در حین برگزاری امتحان، برای دانشجویان فراهم شود.
