گروه دانش تیتریک، دکتر علی بیت اللهی اظهار کرد: «استاندارد» یکی از مباحث مهم و زیرساخت‌های اصلی برای توسعه فناوری‌ها و تجاری سازی محصولات در سطح ملی و بین المللی به شمار می‌رود.
مشاور ارشد ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در حوزه استاندارد با تاکید بر اهمیت استانداردسازی محصولات فناوری نانو گفت: خوشبختانه ایران در زمینه علم نانو رتبه چهارم دنیا را به خود اختصاص داده است؛ این جایگاه بسیار خوب کشور در سطح بین المللی باعث شده است ایران به عنوان یک کشور پیشرو در زمینه علم نانو شناخته شود و بتواند در زمینه استانداردسازی نیز اقدامات مهمی را به انجام برساند.
تدوین ۱۰۷ استاندارد ملی در حوزه فناوری نانو / کسب رتبه سوم در استانداردهای ملی نانو
وی در خصوص استانداردهای ملی فناوری نانو گفت: با تلاش‌ها و حمایت‌های گروه استاندارد و ایمنی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، تاکنون ۱۰۷ استاندارد ملی تدوین و تصویب شده است که بر اساس بسیاری از این استانداردها، محصولات فناوری نانو تولید و به بازار عرضه می‌شوند.
وی تاکید کرد: از نظر تعداد استانداردهای ملی تدوین شده در حوزه فناوری نانو، ایران در مقایسه با سایر کشورهای دنیا رتبه سوم را به خود اختصاص داده است و قبل از ایران دو کشور چین و انگلستان قرار دارند.
به گفته بیت اللهی، هدف ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در حوزه استانداردهای بین المللی، کمک به توسعه صادرات محصولات فناوری نانوی تولید داخل است. به همین دلیل این ستاد، تاکنون توجه ویژه ای به بحث تدوین استانداردهای بین المللی داشته است.
تدوین هفتمین استاندارد بین المللی در حوزه فناوری نانو
مشاور ارشد ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در حوزه استاندارد با اشاره به آخرین استاندارد بین المللی که در تیرماه به تصویب رسید، خاطر نشان کرد: خوشبختانه اخیراً هفتمین استاندارد بین المللی تدوین شده با مسئولیت ایران در کمیته فنی ۲۲۹ سازمان ایزو منتشر شد.
بیت اللهی ادامه داد: این استاندارد در ارتباط با «فیلم‌های نانو کامپوزیتی پلیمری برای بسته بندی مواد غذایی» است که با همت تیمی از کشور ما شامل یک شرکت دانش بنیان، متخصصین دانشگاهی و کارشناسان گروه استاندارد و ایمنی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو تدوین و منتشر شد.
وی با تاکید بر اینکه برای تدوین و تصویب این استاندارد بیش از سه سال تلاش و فعالیت انجام شد، گفت: این استاندارد روش‌ها و شاخص‌های ارزیابی خواص و کارایی این محصول را تعیین می‌کند. باید در نظر داشت که تدوین این استانداردها شاخصی برای ارزیابی تمام محصولات از این نوع که در دنیا تولید می‌شوند، نیز خواهد بود.
وی با اشاره به ۶ استاندارد بین المللی که توسط ایران از سوی ستاد در کمیته فنی ۲۲۹ سازمان ایزو به تصویب رسیده گفت: «فناوری نانو - روش شناسی طبقه بندی و رده بندی نانومواد»، «فناوری نانو - ارزیابی کمی فعالیت نانوذرات نقره از طریق آزادسازی مورامیک اسید از استافیلوکوکوس اورئوس»، «فناوری نانو - واژه نامه برای شاخص‌های علم، فناوری و نوآوری»، «فناوری نانو - ارزیابی سمیت آبی نانومواد ساخته شده در دریاچه‌های آب شور با استفاده از آرتمیا»، «فناوری نانو - نانومواد رسی - تعیین مشخصه‌ها و روش‌های اندازه گیری»، «فناوری نانو - مدیای فیلتر هوا حاوی نانوالیاف برای فیلتراسیون ذرات - مشخصه‌یابی، عملکرد و روش‌های آزمون»، «فناوری نانو - فیلم‌های نانوکامپوزیتی پلیمری برای بسته بندی‌های غذایی با خواص نفوذناپذیری – ویژگی‌ها و روش‌های آزمون» استانداردهای تصویب شده هستند.
تدوین استانداردهای بین المللی حوزه نانو
در ادامه بیت اللهی خاطر نشان کرد: خوشبختانه هم اکنون جمهوری اسلامی ایران به لحاظ تعداد استانداردهای بین المللی تدوین شده با مسئولیت کشورها، بعد از کشورهای ایالات متحده، کره جنوبی، ژاپن و انگلستان، در رتبه پنجم جهان قرار دارد.
مشاور ارشد ستاد ویژه توسعه فناوری نانو با اشاره به فرآیند تصویب یک استاندارد بین المللی عنوان کرد: کمیته فنی ۲۲۹ سازمان ایزو، ۳۶ کشور عضو اصلی که دارای عضویت و حق رأی هستند و ۱۸ کشور نیز به عنوان ناظر در این کمیته فنی و بدون حق رأی حضور دارند. برای تدوین یک استاندارد بین المللی، ابتدا نماینده رسمی یک کشور پیشنهاد خود را در کمیته فنی ۲۲۹ سازمان ایزو ارائه و مطرح می‌کند.
وی ادامه داد: در صورت تصویب این پیشنهاد، کار تدوین استاندارد آغاز می‌شود و جلسات متعددی به صورت حضوری یا اینترنتی برگزار و نظرات کشورها در استاندارد در حال تدوین اعمال می‌شود. در نهایت پس از چند مرحله رأی گیری استاندارد تصویب و توسط سازمان ایزو منتشر می‌شود. این فرایند در مجموع در حدود ۳ تا ۴ سال طول می‌کشد.
وی خاطر نشان کرد: تاکنون ۸۱ استاندارد بین المللی در کمیته فنی ۲۲۹ منتشر شده که از این تعداد، کشور ما ۷ استاندارد بین المللی را تدوین کرده است. همچنین ۳۴ استاندارد بین المللی نیز در این کمیته در حال تدوین می‌باشد که ۲ مورد از آنها با مسئولیت کشور ایران در حال تدوین می‌باشد.
بیت اللهی گفت: تلاش‌های کشور در این زمینه، به خاطر پیشرو بودن در توسعه علم و فناوری و پشتیبانی از توسعه محصولات بر اساس شاخص تدوین استانداردهاست. به همین دلیل امروز ما برای ورود محصولات به بازارهای بین المللی توجه ویژه ای به تدوین استانداردهای بین المللی داریم. خوشبختانه دانشمندان و فناوران ما در شرکت‌های دانش بنیان و از سوی دیگر متخصصان در حوزه تدوین استانداردهای ملی و بین المللی مشارکت خوبی در تدوین استانداردهای ملی و بین المللی دارند و ستاد ویژه توسعه فناوری نانو با تشکیل گروه استاندارد و ایمنی توانسته گام‌های خوبی را در راستای استاندارد سازی فناوری نانو بردارد.
بیت اللهی افزود: گروه استاندارد و ایمنی علاوه بر تدوین استانداردهای ملی و بین المللی، در سایر حوزه‌های مرتبط با استانداردسازی فناوری نانو از قبیل اندازه شناسی نانو، ایمنی نانو و گواهی دهی محصولات نانو اقدامات و فعالیت‌های متعدد انجام داده است که تشکیل و حمایت از شبکه ایمنی نانو ایران و همکاری با سازمان ملی استاندارد برای اجرای نشان نانو از جمله آنهاست.
