از "رضای رضوان" و "زیارت" تا "روز هشتم" / نگاهی به فیلم‌های سینمایی با محوریت امام رضا (ع)
سریال "ولایت عشق" را مهدی فخیم زاده سال 1379 به روی آنتن شبکه یک سیما فرستاد. سریالی که در زمان خود بسیار مورد توجه واقع شود و مخاطبان بسیاری را پای گیرنده‌های تلویزیون نشاند. اما در فضای سینما این نمایش تا سال‌های گذشته کمی پررنگ‌تر دیده شده است و می‌توان به آثاری با محوریت امام رضا(ع) و کرامات او اشاره کرد. هرچند هیچ یک از این آثار به زندگی خود امام نپرداخته‌اند و تنها می‌توان حال و هوای معنوی حرم مطهر را در این آثار شاهد بود.
"هر شب تنهایی" فیلمی از رسول صدرعاملی است که موضوع امام رضا (ع) در آن مطرح شده است. عطیه نویسنده و مجری یک برنامه خانوادگی رادیو است. او هر روز به سؤالات شنوندگان این برنامه پاسخ می‌دهد و به آنها توصیه می‌کند با همسرشان چگونه باشند تا زندگی زناشویی بهتری داشته باشند. او بیمار است و دکترها به او گفته‌اند تنها چهار ماه دیگر زنده است و دو ماه هم از این چهار ماه گذشته و راضی به عمل جراحی نمی‌شود. او به پیشنهاد همسرش، برای زیارت به شهر مشهد می‌روند. اما... لیلا حاتمی، حامد بهداد در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.
"شب" فیلمی دیگر از رسول صدرعاملی است که در 1386 ساخته شد. فیلم قصه گروهبانی است که برای تحویل دادن مجرمی سابقه‌دار به زندان یکی از شهرستان‌ها، مجبور می‌شود که به همراه مجرم و دستبند، شبی را در مشهد بگذراند و… امین حیایی، عزت الله انتظامی و خسرو شکیبایی بازیگران این فیلم هستند.
صدرعاملی دو سال بعد به سراغ ساخت "در انتظار معجزه" رفت. فیلم درباره امیر و مهرانه زن و شوهری است که چشم دیدن یکدیگر را ندارند. ازدواج سه سال پیش آنها اشتباه بوده و زندگی جهنمی آنها امان شان را بریده اما ناگزیرند یک شبانه روز یکدیگر را تحمل کنند. حمید فرخ نژاد، پریوش نظریه، مهتاب گیتی فروز و بیتا فرهی بازیگران این فیلم هستند.
"دعوتنامه" به نویسندگی، تهیه کنندگی و کارگردانی مهرداد فرید روایتگر زندگی شخص درمانده‌ای است که در مشهد زندگی می‌کند و کارش این است که از زایران حرم علی بن موسی الرضا دزدی کند و از طریق آن زندگی بگذراند. فرید این فیلم را سال 1395 ساخت و در آن بازیگرانی چون حمیدرضا آذرنگ، میترا حجار، شقایق فراهانی، شهاب شادابی، بهزاد جعفری و... به ایفای نقش پرداخته‌اند.
تله فیلم "بیا از گذشته حرف بزنیم" اثری به کارگردانی حمید نعمت الله در سال 1387 ساخته شد و در پنجمین جشنواره فیلم رضوی عنوان بهترین فیلم، فیلمنامه و کارگردانی را از آن خود کرد. این فیلم در دو قسمت ساخته شد که در قسمت دوم (۱۳۹۲-۱۳۹۱)، آزیتا لاچینی جایگزین مهین شهابی شد. سه زن سالمند به قصد زیارت و سیاحت عازم شهر مشهد می‌شوند و در آن‌جا اتفاقاتی برای آنها روی می‌دهد که ... ثریا قاسمی، مهین شهابی، پوراندخت مهیمن، آزیتا لاچینی، فریده سپاه منصور به ایفای نقش پرداخته‌اند.
"روز هشتم" به کارگردانی مهدی کرم‌پور با بازی مرحوم انوشیروان ارجمند، علیرضا خمسه، امیر حسین مدرس، فرزاد حسنی و مرحوم عسل بدیعی پخش شد. در این اثر، برای سه شخصیت فیلم مسائل و مشکلاتی به وجود می‌آید که در سایه توسل به امام رضا (ع) و توجه حضرتش رفع می‌شود.
"زیارت" را صادق میر کرمیار کارگردانی کرده است. فیلم محصول سال ۱۳۸۸ با مشارکت ناجی هنر ساخته شد. داستان اثر نگاهی به سرنوشت انسان‌هایی دارد که به زیارت مرقد مطهر امام هشتم (ع) می‌روند و در این سفر به تحول روحی و معنوی می‌رسند. در واقع قصه فیلم با مردی آغاز می‌شود که برای رسیدن به طلب خود و پیدا کردن فرد بدهکار عازم مشهد می‌شود. او در این سفر زائران دیگری را می‌بیند که هر کدام به امید کرامتی از حضرت رضا(ع) عازم زیارت هستند. حسن جوهرچی، ستاره اسکندری، اردلان شجاع کاوه، کاوه سماک باشی، ملیکا ناظری و فریده سپاه منصور بازیگران این فیلم هستند.
در این میان حجم آثار مستند درباره امام رضا(ع) بیش از سایر گونه‌های سینمایی است و البته "رضای رضوان" به کارگردانی مجید مجیدی یکی از این مستندهاست. "رضای رضوان" یکی از مستندهای مطرحی است که تاکنون درباره حرم حضرت علی بن موسی الرضا (ع) ساخته شده است. آدم‌های مختلفی از استاد دانشگاه گرفته تا افرادی دیگر در میان خادمان حرم امام رضا(ع) وجود دارند که این برای مجیدی بسیار جالب بوده است. "رضای رضوان" روایت مردانی است که بی مُزد و منت در حرم امام رضا (ع) مشغول امر کفشداری زائران هستند. این روایت در نهایت به جایگاه این امام بزرگ در دل و جان ایرانیان می‌پردازد.
در طی این سال‌ها آثاری با محوریت امام رضا(ع) کرامات ایشان و دلدادگی زائران تولید شد اما حجم آنها در سینما بسیار اندک بوده و از سوی دیگر تله فیلم‌هایی که در تلویزیون ساخته شدند نیز در این سال‌های اخیر به تعداد انگشتان دست می‌رسد. از این رو هرساله در ایام تولد و شهادت امام رضا(ع) شاهد پخش آثاری تکراری از شبکه‌های مختلف سیما هستیم. با وجود آنکه مرقد مطهر این امام همام زینت بخش خاک ایران شده است، اما در طی این سال‌ها آثاری که نشان دهنده ارادت قلبی ایرانیان باشد ساخته نشده است.
