همرفیق؛ اثری سخیف برای تغییر سبک زندگی و ذائقه مردم/ استفاده ابزاری از زنان در برنامه تلویزیونی صدا و سیما
به گزارش گروه "فرهنگی "تیتریک"؛ کارشناس رسانه و عضو اندیشکده فضای مجازی "ژرفا"در گفتگو با خبرنگار "تیتریک" به نقد و بررسی برنامه تلویزیونی "همرفیق" پرداخت و گفت: رسانه يك صنعت رو به رشد و در حال تحول است كه تامين كننده اشتغال، توليدكننده محتوا و خدمات و پشتیبان توسعه ساير صنايع می باشد.
"سید محمد جواد شیخ الاسلامی" ادامه داد: رسانه ها يكي از منابع قدرت هستند. يعني ابزاري براي كنترل ذائقه ها، مديريت افکار عمومی در جامعه و جايگاهی برای بروز تحول فرهنگ چه به معني هنر و اشكال نمادين، و چه در معناي مدها، خلق و خوها، شيوه هاي زندگي و هنجارها هستند.
وی افزود: به هر حال رسانه ها داراي تاثيرات بي شماري در تجربه زندگي روزمره هستند که نمونه هاي اثرات كوچك و بزرگ آن را مي توان در زندگی روزمره خود يافت.
این کارشناس تصریح کرد: لباسي كه همه ما به هنگام خروج از منزل مي پوشيم با توجه به پيش بيني هواست، آنچه مي خريم تحت تاثير تبليغات تجاري است. به ديدن فيلمي مي رويم كه در روزنامه درباره اش مطلبي خوانده ايم و به اشكال بي شمار به رسانه های سنتی مانند: تلويزيون، راديو يا موسيقي واكنش نشان مي دهيم زيرا ما در دنيايي زندگي مي كنيم كه فرآيندهاي سياسي و حكومتي آن بر اساس اين تاثير قرار دارد كه ما برآنچه مي گذرد آگاهيم زيرا از مطبوعات و تلويزيون و راديو خبر مي گيريم.
شیخ الاسلامی گفت: كمتر كسي را مي توان يافت كه سرچشمه اطلاعات و عقايدش را نتوان در رسانه ها پيدا كرد. اين همه پول و تلاش صرف آن مي شود كه رسانه ها در جهتي هدايت شوند كه تاثير دلخواه مجموعه های سیاست گذار تحقق يابد.
وی ادامه داد: با شیوع ویروس کرونا این تاثیرات به همراه میزان مصرف رسانه های جدید بالاتر رفته است. در این بین تولیدات رسانه های جدید مخصوصا محصولات vod ها نیز بر این تاثیرات افزوده است.
این کارشناس افزود: "همرفیق" یکی از این محصولات است که با پارادایم دوستی در روبیکا به
نمایش در آمده است. اسم همرفیق که برای این برنامه انتخاب شده دارای بار معنایی چپ است.
شیخ الاسلامی گفت: رفیق در ادبیات سیاسی جزو اصطلاحات گروه های کمونیست بوده که افراد این مکتب فکری به همپیالگی ها و متحدین خود می گفتند. اصطلاح رفیق استالین بسیار مشهور است و این در حالی است که ادبیات ایران برای بحث رفاقت کلمه دوست و یار را استفاده می کند اما استفاده از لفظ رفیق مانند اخوی و برادر دارای بار معنایی است انتخاب این نام برای برنامه بسیار جای تامل دارد.
وی ادامه داد: این تامل زمانی عمیق تر و واقعی تر می شود که به موسیقی های ابتدا و انتهای این برنامه توجه می کنیم که نوع موسیقی جاز و اعتراضی است. ادبیات استفاده شده توسط خواننده بسیار سیاه و چپ گرایانه است متن ترانه سیهی شب را مثل زمانه قرار می دهد که باید برطرف شود و گویا انقلابی را پیش بینی می کند . در برنامه دیگر باز می بینیم از ساز آکاردئون استفاده می شود و موسیقی کاتیوشا نواخته می شود؛ موسیقی که در زمان جنگ جهانی دوم به منظور تقویت روحیه سربازان خوانده میشد و درباره دختری است که شعری را برای معشوقش که سرباز است میخواند. این آهنگ تاکنون توسط خوانندگان متعدد و مطرح زیادی اجرا شده است. نواخته شدن این موسیقی در برنامه، موید نظریه های مطرح شده است.
این کارشناس گفت: سخن گفتن از رسانه به منزله چيزي بسيط و واحد كاملا بي معناست زيرا رسانه ها مجموعه بسيار گسترده اي از پيام ها، تصاوير و افكاري هستند كه بيشترشان از خود رسانه بلكه از جامعه گرفته شده و عاقبت به جامعه باز پس فرستاده مي شوند. به همين جهت بسيار دشوار است از موردي نام ببريم كه در آن بتوان رسانه را علت واحد يا اجتناب ناپذير تاثير اجتماعي معيني دانست.
شیخ الاسلامی گفت: رسانه ها هر جا كه رشد مي كنند داراي قدرت قابل ملاحظه اي براي شكل دادن به عقايد و باورها، دگرگون كردن عادات زندگي و ترويج رفتارهايي كمابيش مطابق ميل كنترل كنندگان رسانه ها و محتواي آنها هستند. اين ديدگاه نه بر اساس كاوش هاي علمي بلكه در اثر مشاهده محبوبيت بسيار زياد مطبوعات و رسانه هاي جديدي همچون فيلم، راديو و نفوذ آنها در ابعاد مختلف زندگي فردي و اجتماعي به وجود آمده اند.
وی ادامه داد: رسانه ها مي توانند آثار مضري نيز از لحاظ بزهكاري، تعصب و پرخاشگري و.... داشته باشند. رسانه ها در همه ابعاد زندگي افراد تاثير گذار هستند اما نشان داده شده كه هر رسانه اي در قالب ساختار موجود روابط اجتماعي، شرايط فرهنگي و اجتماعيِ معين عمل مي كند. اين عوامل اجتماعي و فرهنگي در شكل دادن به عقايد، نگرش ها و رفتار مورد مطالعه، نقش درجه اول دارند و انتخاب، توجه و پاسخگويي به رسانه از سوي مخاطبان را تعيين مي كنند.
این کارشناس تاکید کرد: تاثير رسانه بر روي زندگي افراد با پيدايش vod به عنوان رسانه اي نوين روي زندگي اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و سياسي را نمی توان انکار کرد تا جایی که احتمال دارد در آینده ای نه چندان دور بر صدا و سیما نیز غلبه پیدا کند. بنابراين امروزه هر چه رسانه ها قدرتمندتر مي شوند تاثير مستقيم تري بر روي زندگي افراد مي گذارند و رسانه ها موقعيت يك نهاد اجتماعي مهم را كسب كرده اند و روز به روز بيش تر مسائل زندگي عموم در عرصه رسانه ها در سطح ملی و بین المللی متجلي مي شود.
شیخ الاسلامی گفت: ورود تکنولوژی های جدید و گسترش ویروس کرونا در سال های اخیر تأثیراتی بر نگرش، هویت و سبک زندگی افراد داشته است. بی شک در خانه بودن و استفاده از اینترنت و موبایل، به مردم به ویژه جوانان و نوجوانان، این امکان را می دهد تا روابط متفاوت و جدیدی را تجربه کنند که تاکنون به علت های مختلف و عدم نیاز به استفاده از این فضاها توسط والدین و مدارس محدود شده بود. همین موضوع روابط بین افراد را نسبت به گذشته بسیار متفاوت کرده و سبک زندگی جدیدی را ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: در این بین، برنامه ای مانند همرفیق به تغییر سبک زندگی و ذائقه مردم می پردازد و به دنبال گسترش سبک زندگی اشرافی، الگوسازی رفاقت های سطحی و تنهایی به جای خانواده، الگوسازی از زندگی سلبریتی ها و اشراف این سبک زندگی در جامعه و همچنین ترجمه مفاهیم عمیق مانند معنای زندگی و دوستی توسط این افراد که سطح تحصیلات و اطلاعات پایینی دارند و خودشان در مسائل خانوادگی و شخصی دچار مشکل هستند از جمله غلط های فرهنگی است که در رسانه این چنینی انجام می شود.
این کارشناس افزود: مسئولان فرهنگی جامعه که باید از گسترش چنین غلط های فرهنگی که خسارات زیادی را برای جامعه ایجاد می کند ممانعت کنند سکوت نموده و صرفا تماشاگری خاموش هستند. مرجع سازی از چنین افرادی برای جامعه در آینده مشکلات زیاد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی به همراه دارد که در صورت عدم توجه پیامدهای بسیار ناگواری را برای جامعه ایجاد می نماید.
شیخ الاسلامی بیان کرد: مفهوم امنیت روانی و احساس امنیت که به عنوان عنصر کلیدی در دستیابی به اهداف پیش بینی شده، از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و همیشه توجه جامعه شناسان و جرم شناسان را در پی داشته است. احساس امنیت در شهروندان موجب بالا رفتن آسایش و رفاه آنها و پذیرش انجام امور تعهد و مسئولیت خواهد شد.
وی گفت: گسترش استفاده از رسانه های نوین در سال های اخیر و تاثیراتی که این رسانه ها بر جامعه و ذهن مخاطب دارد باعث می شود که بحث تواصی به صبر کم رنگ شده و توقعات افراد افزایش یابد و این امر باعث گسترش نارضایتی در جامعه می شود. برنامه همرفیق مصداقی از این افزایش توقعات و ایجاد نارضایتی است که وقتی در موسیقی و بقیه نکات گفته شده ضرب شود به جمعی از تضادها و نارضایتی های جامعه خواهیم رسید که باعث کم رنگ شدن احساس امنیت و آرامش می شود.
این کارشناس تصریح کرد: این برنامه از نظر شکلی بسیار شبیه به برنامه ماهواره ای "سینا ولی الله" است که شامل موسیقی زنده و صحبت با سلبریتی ها می باشد. برنامه همرفیق حتی در دکور و میزانسن همه تقلید نموده و شبیه به این برنامه بوده است. هدف برنامه اگر توسعه فضای رفاقت باشد مدل انتخاب، دعوت افراد و شرایط دعوت دوستان فرد به شکلی است که مخاطب را با یک برنامه حداقلی روبرو می کند که با طنزهای سطحی و خاطرات مبتذل به دنبال جذب و نگهداشتن مخاطب است تا آن جا که بعد از تولید و پخش قسمت ۸ آن را حذف می کند تا مردم شاهد نکات منفی نباشند و این در حالی است که هزینه های تولید، پرداخت شده و گویا تولیدکننده بعد از تولید نظارت می کند نه قبل از آن و حداقل های یک برنامه را مجری و کارگردان نمی داند.
وی در خاتمه خاطرنشان کرد: از موارد دیگر استفاده ابزاری و تبلیغاتی از زنان در این اثر است که یک بار در آخر برنامه برای دادن جوایز جهت نگه داشتن سینی جوایز از یک خانم استفاده می شود و یک مورد دیگر زمانی که می خواهند هدیه شرکت را آپ بدهند که یک خانم دو تا بسته را می آورد و به مهمان ها می دهد. این مدل استفاده از زنان در برنامه که می توان برای جوایز آخر از یک میز و در مورد هدیه آپ هم از جای دیگر که در دسترس مجری باشد برای دادن آن استفاده نمود، همخوانی بسیار اندکی با سبک زندگی اسلامی - ایرانی و نوع نگاه صحیح به زن را دارد.
الهه ملاحسینی - تیتریک
انتهای پیام/