سه‌شنبه ۰۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 23
از روستای زنوق، بزرگترین روستای پلکانی ایران، چه می‌دانید؟
روستای زنوزق آذربایجان شرقیدر واقع بزرگترین روستای پلکانی در ایران است؛ روستایی که سقف یک خانه حیاط خانه دیگر است.
گروه فرهنگی «تیتر یک»؛ در استان آذربایجان شرقی و در حوالی شهر زنوز است. با پشت سر گذاشتن شهر تبریز، در میانه جاده شهر زنوز، باغ‌های رنگارنگی خودنمایی می‌کنند و کمی آن طرف‌تر روستای سرخ رنگی خودش را از میان باغ‌ها نشان می‌دهد. درختان سپیدار در کنار روستا قد علم کرده و گویی آن را به محاصره خویش درآورده‌اند. آنچه لذت قرار گرفتن در این فضا را چندین برابر می‌کند سنگ‌فرش مرتب و منظمی است که شما را به گشت‌وگذار در میان روستای زنوزق دعوت می‌کند.
با نگاهی گذرا به روستا، متوجه خانه‌هایی می شوید که از پایین تا بالا پیش رفته و پلکانی رو به آبی آسمان ساخته شده‌اند. آنچه پیش روی شماست بزرگترین روستای پلکانی ایران است که چهره ماسوله گیلان را در ذهن‌تان تداعی می‌کند و به دلیل سرخی خانه‌هایش، به ابیانه اصفهان شباهت دارد. زنوزق به خاطر همین ساختار و رنگش به ماسوله سرخ مشهور است.
کوه‌های سلطان سنجر از شرق، روستای درق از غرب و شهر زنوز از جنوب غرب و کوه‌ها از شمال روستا، آن را محدود کرده‌اند.
آیا زنوزق معنای خاصی دارد؟
اسم این روستا در بین خود محلی‌ها به زنوزداغا مشهور است. در همان ورودی روستا بر روی یک تابلو کوچک نوشته: «خوش گلمیسیز، زنوزاغا»
در واقع اسم اصلی روستا زنوز داغ بوده است که در زبان عامیانه به زُنوزَق تبدیل شده است. زنوز داغ یعنی زنوزی که در پای کوه قرار دارد. زنوز را که فراموش نکردید؟ همان شهری که قبل از این روستا قرار داشت. خود کلمه زنوز هم از دو کلمه زُن و اوز به معنی چشمه‌ها تشکیل شده است. در واقع معنی لغت به لغت این روستا می‌شود: «شهر چشمه‌ها در پای کوه»
حالا اگر این زنوز داغ را چند بار پشت هم بگویید می‌بینید که در گفتگوی روزمره تبدیل به زنوزق می‌شود.
پیشینه روستای زنوزق
بر سر قدمت تاریخی این روستا اختلاف نظر وجود دارد. بعضی این روستا را به دوران صفویه مربوط می‌کنند و بعضی دیگر می‌گویند این روستا قدیمی‌تر و مربوط به دوره ایلخانی است. حتی عده‌ای از روی بعضی نشانه‌ها تاریخ این روستا را به دوران مهرپرستی و میترائیسم مرتبط می‌کنند که به پیش از میلاد مسیح می‌رسد.
یکی از شاهدین قدمت این روستا سنگ قبرهایی است که در گورستان این روستا وجود دارد. البته بیشتر سنگ‌های این قبرستان به دلیل عدم توجه و عدم اطلاع بومیان یا تخریب شده یا دزدیده شده است.
در بعضی متن‌های تاریخی از این روستا و قلعه‌ای به نام دیزه هم یاد شده است که توسط سپاه عثمانی با خاک یکسان شده است. متاسفانه امروزه موقعیت دقیق این قلعه دیگر مشخص نیست. سومین مدرسه دارالفنون هم در این روستا تاسیس شد به همین خاطر این روستا یکی از با سوادترین روستاهای ایران است.
حالا که با این روستا، اسم آن و تاریخش آشنا شدیم بیایید سری به درون آن و دیدنی‌های اطرافش بزنیم.
طبیعت روستای زنوزق
این روستا در واقع بزرگترین روستای پلکانی در ایران است؛ روستایی که سقف یک خانه حیاط خانه دیگر است. تمام مسیرهای این روستا سنگ‌فرش شده است و همین مسئله حس خوبی را در زمان راه رفتن ایجاد می‌کند.
این روستا در واقع به چهار محله اصلی تقسیم می‌شود. البته این محله‌ها که به نام‌های بدیر، سیدی، آقا بابا و کوده لر شناخته می‌شوند مثل محله‌های شهری تفاوت و هویت متفاوتی از یکدیگر ندارند.
زمانی که در کوچه‌های این روستا قدم می‌زنید می‌توانید خانه‌های خشت و گلی را ببینید که پنجره‌هایی رنگی دارند. البته بافت محله کوده‌لر کمی مدرن‌تر است و خانه‌هایی با تیرآهن هم در آن می‌بینید.
اگر در تابستان به این روستا بروید و به پشت بام‌ها دقت کنید، قاب‌هایی چوبی می‌بینید که چیزی نارنجی رنگ را قاب گرفته‌اند. این قاب‌های نارنجی در واقع زردآلوهایی هستند که منتظرند تبدیل به برگه شوند و به هدف نهایی خود یعنی خوشمزه‌تر شدن تبدیل شوند!
وقتی که اطراف این روستا پر از باغ‌های رنگارنگ میوه است، دیدن این برگه‌های زردآلوها چیز عجیبی نیست. این برگه‌ها معمولا در تابستان آماده و در زمستان مصرف می‌شود.
آبشار دامجی قیه
اگر سه کیلومتر از روستا دور شوید و در جاده کوه کمر ادامه دهید به آبشار دامجی قیه می‌رسید؛ آبشاری زیبا که از بین سنگ‌های آهکی بیرون می‌آید. این آبشار حدود ۵ متر ارتفاع دارد و در نهایت به درون چاله‌ای در زیر آن می‌ریزد.
ییلاق ماهار
همان جاده کوه کمر را که ادامه بدهید به ییلاق ماهار می‌رسید؛ دشتی سرسبز پر از سبزی‌های خوراکی و دارویی که برای کمپ کردن هم مناسب است. گیاهانی مثل سبزی‌های کوهی، سیر وحشی، چیچک، غاز یاقی و انواع گل‌های وحشی در این دشت زیبا پیدا می‌شود. اگر می‌خواهید به این دشت سر بزنید حتما فصل بهار را انتخاب کنید.
سد زنوز
باز هم همان جاده را ادامه بدهید تا به یک مجسمه برسید که به تندیس فهمیده مشهور اشت. در کنار این تندیس سد زنوز را می‌بینید؛ سدی پر آب با منظره‌ای دوست داشتنی. می‌توانید ساعت‌ها در کنار آن بمانید و از هوای خوبش لذت ببرید تا چشمانتان سیراب شود.
قلعه زنوزق
در شمال روستا یک دیوار عمودی قرار دارد که روزگاری متعلق به یک قلعه باستانی بوده است. بعضی می‌گویند شاید این قلعه همان قلعه دیزه است که سپاه عثمانی آن را تخریب کرد تا بتواند به مرند برسد. اما هر چه که باشد بر روی این دیوار می‌توانید تمام روستا را ببینید و دیدی باز به تمام کوهستان و افق داشته باشید.
چشمه‌های زنوزق
وقتی اسم این شهر، شهر چشمه‌ها است پس حتما باید چشمه‌های آن را دید. یکی از مهم‌ترین چشمه‌های این روستا چشمه کلیستر، منبع تامین آب کشاورزی روستا است. در کنار این چشمه تفرجگاهی هم وجود دارد که می‌توانید در آن استراحت کنید.
انتهای پیام/ م
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
