«تیتر یک»/ معرفی کتاب:
«سرزمین پرتقالهای غمگین» زندگی روزنامهنگار فلسطینی
سرزمین پرتقالهای غمگین، اثری که مبارزه و شهادت غسان کنفانی، روزنامهنگار فلسطینی را روایت میکند.
به گزارش گروه فرهنگی «تیتر یک»؛ مریم نفیسیراد در یادداشتی اختصاصی برای «تیتر یک» به تحلیل و معرفی تازهترین اثر ترجمه چاپ شده خود پرداخت: سرزمین پرتقالهای غمگین اثر مبارز و شهید غسان کنفانی، روزنامهنگار، مترجم و نویسندهٔ مشهور فلسطینی است.
کتاب سرزمین پرتقالهای غمگین متشکل از ۸ داستان کوتاه است که به دردها و رنجهای آدمی به آلامی همچون اسارت، محبوس شدن، مهاجرت اجباری، پناهندگی، جنگزدگی... میپردازد. این کتاب در سراسر جهان از نظر فرم و محتوا در دانشگاهها تدریس میشود.
هدف نویسنده از نگارش این روایت، درونمایه سیاسی و اجتماعی آن است؛ بدین خاطر در این جستار تلاش میشود تا چگونگی و میزان استفاده کنفانی از عنصر زمان برای پروراندن و القای این دورنمایه بر خواننده را با تأکید بر نظر ژرار ژنت فرانسوی بررسی قرار داده تا ارتباط بین انواع زمان و تم داستانش نشان داده شود.
داستان سرزمین پرتقالهای غمگین، درباره خانوادهای فلسطینی است که به خاطر مشکلات و فشارهای صهیونیستها از منطقه یافا به عکا مهاجرت کرده و از عکا با همه وسایل زندگی، سوار بر ماشین باربری شده و به سمت منطقه رأس الناقوره لبنان حرکت میکنند. در راه همه اعضای خانواده با دیدن میوه پرتقال - که راوی، آن را نماد وطن خانواده قرار داده است - گریه میکنند و بعد در رأس الناقوره به همراه همه مهاجران فلسطینی اسلحههایشان را تحویل نیروهای امنیتی داده و به سمت صیدا در جنوب لبنان میروند؛ اما در صیدا، آواره و بیکس در خیابانها میمانند و اضطراب و ترس خطرات احتمالی آنها را فرا میگیرد.
غسان کنفانی با مهارت و انتخاب مناسب انواع زمان در این متن روایی، از همه ظرفیتهای زمانی و انواع آن در جهت نشان دادن، تثبیت و تقویت تم روایت و برانگیختن احساسات خواننده در جهت آن، استفاده کرده است و همان طور که اعضای بدن و جان خویش را در راه هدفش (نجات فلسطین) فدا کرد، در زمان حیاتش نیز از تمام ابزارهای علمی و ادبی در جهت رسیدن به اهدافش استفاده کرد.
برشی از داستان اول: دورتر از مرزها
«نه رئیس، تلاش نکن که از کاتبت بخواهی تا پروندۀ حاوی جزئیات اهمیتدار و بیاهمیت زندگیام را جلوی رؤیت بگذارد. میخواهی چیزی از من بفهمی؟ برایت اهمیت دارد؟ پس با انگشتانت بشمار: مادری دارم که زیر ویرانههای خانهای مُرد که پدرم در صفد برایش ساخت. پدرم در سرزمینی دیگر اقامت دارد که نه میتوانم او را ببینم و نه میتوانم به نزدش بروم. برادری دارم، رئیس، دارد خواری را در دانشگاه حقوق یاد میگیرد. خواهری دارم در سرزمینی دیگر ازدواج کرده است و او هم نمیتواند من و حتی پدرم را ملاقات کند و... برادر دیگری هم دارم، رئیس، در جایی است که نمیدانم دقیقاً کجاست... میخواهی جرمم را بدانی؟ واقعاً برایت اهمیت دارد؟! یا فقط کنجکاوی؟! حواسم نبود و ریختم... تمام محتویات داخل ظرف شیر را روی سر کارمند ریختم و فریاد کشیدم که من وطنفروش نیستم. با تمام عقلم بود یا جنون محض؟! نمیدانم... مرا در سیاهچال عمیقی انداختند تا اقرار کنم که از روی جنون بود... اکا من... در آن سیاهچال، به درجهای از عقلانیت رسیدم که در طول عمرم اینچنین نبودم... آن لحظه تنها لحظۀ عاقل بودنِ من بود.
رئیس، سازمان ما خدمات شمارشناپذیر دیگری را هم ارائه میدهد. مثلاً ما بیشترین جماعتی هستیم که برای دیگران درس عبرت شدهایم. حالت سیاسی سخت و مشکلزا شده؟ پس خیمهها را آتش بزنید. عدهای از آوارگان اصلاً اگر میتوانید همهشان را زندانی کنید. به هموطنانت بیآنکه به زحمت بیندازیشان، درسی بده... و چرا به زحمت بیندازیشان وقتی جماعتی را داری که متخصص هستند و تمام تجاربت را عملی میکنند؟
رئیس، میخواهم نظرت را به مسائل دیگری هم جلب کنم. تو میتوانی به شهروندان متحدت اطمینان دهی که شاکیان هم یکسری از فلسطینیها هستند و اگر یکسری از پروژههایت منجر به شکست شد، بازهم میتوانی ادعا کنی که آنهم تقصیر فلسطینیهاست، چگونه؟! این مسئلهای نیست که به فکر کردن زیادی نیاز داشته باشد. مثلاً بگو آنها از آنجا رد شدند... یا آنها گفتند که ما هم میخواهیم سهمی داشته باشیم... یا وقتی کسی از تو حساب میخواهد هر فکری که به ذهنت میرسد بر زبان بیاور. هیچ کس برای سؤال کردن و مؤاخذه نزد تو نمیآید. آخر چه کسی پس از پانزده سال، جرئت میکند بیگدار به آب بزند؟! »
این کتاب تحسین همگان را بر انگیخته و از حیث استاندارد بودن با گتسبی بزرگ فیتزجرالد و از حیث استفاده از عنصر زمان و جریان سیال ذهن با آثار فاکنر برابری میکند.
این کتاب پیشتر به زبان انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، کرهای، کردی و... منتشر شده و اکنون از زبان عربی به فارسی در ۹۶ صفحه به همت انتشارات نسل نواندیش منتشر شد.
الهه ملاحسینی _ تیتر یک
انتهای پیام/ل
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده