گزارش/
کلید قفل بورس تهران در دست کیست؟
بورس تهران در هفتهای که گذشت به مسیر اصلاحی خود ادامه داد و در کانال ۶۵ هزار واحدی عقبنشینی کرد.
گروه اقتصاد«تیتریک»در معاملات هفته گذشته بازار سهام در هیچ گروه خاصی تقاضای قابلتوجهی وجود نداشت ولی در گروههای محصولات غذایی و دارویی روندی نسبتا متعادل حاکم بود.
در گروههایی مانند خودروییها، بانکیها و فرآوردههای نفتی و پتروشیمی که در دوران رونق پیش از توافق خود را به عنوان لیدر بازار معرفی کرده بودند در دو سه هفته اخیر افزایش عرضه سبب کاهش قیمت اکثر نمادها و در نتیجه سقوط شاخص شده است.
این در حالی است که نمادهای پالایشگاهی همچنان متوقف هستند و پیشبینی روند آنها بعد از بازگشایی راحت نیست. اما یکی از گروههایی که اخیرا نشان داده پتانسیل تغییر روند را دارد گروه فلزات اساسی و معدنی است.
بررسی نمودارهای تکنیکال نشان میدهد که سنگینوزنترین نمادهای فلزی و معدنی درحالحاضر در کف قیمتی و محدوده حمایتی قرار دارند و ممکن است هر لحظه به رفتار اصلاحی خود پایان داده و با افزایش تقاضا و قیمت همراه شوند. این درحالی است که در هفته گذشته قیمت انواع فلزات اساسی در بازارهای جهانی رشد کرد.
بررسی بنیادی سهام گروههای مختلف بورسی نشان میدهد که در گروههای لاستیکی، فلزی و شرکتهای سرمایهگذاری، قیمتها در آستانه تغییرند و ممکن است با یک خبر مثبت یا هیجان روند صعودی را در پیش بگیرند. این در حالی است که گروههای خودرویی و بانکی فعالا جا برای اصلاح قیمت دارند. خودروییها در حال حاضر براساس نمودار فیبوناچی ممکن است قیمتهای دو رقمی را تجربه کنند و شرایط برای آنها چندان مساعد نیست. اما به نظر میرسد بعد از این سقوط بتوانند جزو گروههای پرهیجان و انفجاری جهشی مثبت را دنبال کنند.
چه عواملی سبب رونق بازار سرمایه میشوند؟
در چنین شرایطی به نظر فعالان بازار چند عامل میتواند سبب حمایت بازار شود. نخستین عامل تزریق نقدینگی از سوی دولت است که با وجود وعدههای مختلف وزیر اقتصاد اکنون عملی نشده است.
دومین عامل که میتواند بازار را تحتتاثیر قرار دهد کاهش نرخ سود سپردههای بانکی است که در صورت کاهش میتواند منجر به انتقال نقدینگی از بانکها به بورس شود. اما شاید مهمترین عاملی که میتواند بازار را از شرایط رکود فعلی خارج کند و رونق کسب و کار و رشد سودآوری شرکتهای بورسی باشد. در صورت تحقق این مهم میتوان انتظار داشت که بازار سرمایه بهطورطبیعی وضعیت اقتصادی کشور را منعکس کند و بازتاب رشد اقتصادی صنایع کشور باشد و بدینترتیب سرمایههای سرگردان را به سمت صنایع نیازمند هدایت کند. برایناساس لازمه بازگشت رونق به بازار سرمایه بهبود وضعیت اقتصادی شرکتهای بورسی است که این اتفاق هم به نظر میرسد در آینده نزدیک محقق نشود و نیاز به گذر زمان و برداشته شدن تحریمها و رشد صادرات و واردات شرکتها داشته باشد.
حضور سرمایهگذاران خارجی در بورس تهران
بعد از این عوامل برخی عوامل مانند حضور سرمایهگذار خارجی هم میتواند منجر به تغییر روند بازار سرمایه و رونق گرفتن معاملات در این بازار شود. در شرایط کنونی نیز یکی از راهکارهایی که به نظر میرسد مدیران بورسی برای خروج بورس از بحران در نظر دارند ورود سرمایهگذاران خارجی به معاملات است. اما این در حالی است که مکانیزم بورسهای جهانی با بورس تهران متفاوت است و سرمایهگذاران خارجی با شرایط فعلی چندان رغبتی برای حضور در بازار سرمایه ایران از خود نشان نخواهند داد. در این میان افزایش دامنهنوسان شاید یکی از اقداماتی مثبتی بود که سازمان بورس پیش از توافق هستهای انجام داداما به نظر میرسد محدودیت فعلی هم با استانداردهای جهانی تفاوت زیادی دارد و نمیتواند بسیاری از سرمایهگذاران را به بازار ایران جذب کند.
رفع ابهامهای موجود در بازار
نکته بعد این است که عملکرد معاملهگران، کارگزاران، مدیران بورسی و مدیران شرکتهای بورسی نیز نیازمند بازنگری اساسی است و با مشکلات کنونی که کم هم نیستند نمیتوان انتظار داشت سرمایهگذاران خارجی به بازار سرمایه ما اعتماد کنند و بخواهند سرمایهشان را از بازارهای مطمئن دیگر خارج و به بازار ما وارد کنند. در واقع رفتاریهای هیجانی و غیراصولی معاملهگران که ناشی از عدم شناخت صحیح از بازار سهام است میتواند ریسک بالایی را به سرمایهگذاران وارد کند که به نظر میرسد سازمان بورس باید با بررسی موشکافانه چنین مشکلات و ایرادهایی را مرتفع کند یا آنها را به حداقل برساند. همچنین به نظر میرسد سازمان بورس باید در جهت اعتمادسازی تا حد امکان رفتار شرکتهای بورسی را شفاف کند و ابهامها و رانتهای اطلاعاتی را از بازار دور کند که خوشبختانه رییس جدید بورس چنین رویکردی را در پیش گرفته است.
سیاستزدگی بازار سرمایه
یکی دیگر از عواملی که در سالهای اخیر به عنوان یکی از مشکلات بورس تهران خودنمایی کرده، سیاستزدگی بازار است. تجربه نشان داده که اخبار مثبت و منفی سیاسی خیلی سریع بازار سهام را با واکنشهای هیجانی و روانی مواجه میکند. این در حالی است که بازار سهام رفتاری پایدار داشته باشد و براساس وضعیت اقتصادی شرکتها و سودآوری و زیاندهی آنها رفتار خود را برگزیند. از طرفی در سالهای اخیر بارها دیده شده که دولتمردان یا جریانهای خاص از نفوذ خود در شرکتهای حقوقی حاضر در بازار سوءاستفاده و شاخصها و قیمت را دستکاری میکنند.
لزوم استقلال سازمان بورس
«مهندسی بازار» اصطلاحی آشنا برای فعالان بازار سرمایه در هشت سال اخیر است که در مقاطع مختلف منجر به ایجاد حباب در بازار سرمایه شد و درنهایت با ترکیدن حباب سهامداران خرد و حقیقی را ورشکسته کرد. ازاینرو به نظر میرسد یکی از مهمترین اقداماتی که دولت یازدهم میتواند برای خارج کردن بازار سهام از بازیهای سیاسی انجام دهد مستقل کردن سازمان بورس و همردیف کردن مدیر بورس با رییس کل بانک مرکزی است. این اتفاق میتواند پای جریانهای سیاسی زیادهخواه و باجگیر را از بازار سرمایه ببرد و تا حدود زیادی بازار سرمایه سیاستزده ایران را آزد کند. همچنین وجود یک شورای قدرتمند و مستقل برای نظارت بر بورس میتواند بسیاری از مشکلات و ابهامات موجود در بازار را برطرف کند.
یکی دیگر از راهکارهای موجود برای بهبود شرایط بازار سرمایه بررسی راههای موجود برای ارایه اطلاعات غلط توسط شرکتهای بورسی و کارگزاریهاست. بهنظرمیرسد در بحث عرضههای اولیه باید مکانیسمی به وجود آید که کارگزاران نتوانند به صورت رانتی و غیراصولی در عرضههای اولیه رفتار کنند و هر سرمایهگذاری بدون پیششرط و با شرایط مساوی بتواند از عرضههای اولیه استفاده کند. همچنین سازمان بورس باید بتواند کلیه اطلاعات موجود را بهطور شفاف بین همه سهامداران اطلاعرسانی کند و هیچ شرکتی نتواند اطلاعات رانتی خود را دراختیار اشخاص یا شرکتهای خاص قرار دهد.
توجه به مشکلات به ظاهر کم اهمیت سهامداران
همچنین به نظر میرسد سازمان بورس باید نسبت به عملکرد شرکتها در مجامع و چگونگی تخصیص سود شرکتها الگوی مشخصی را ارایه دهد تا یک سهامدار عمده نتواند سبب عدمرضایت سهامداران خرد و خروج اعتراضی آنها از سهام مذکور شود. یکی دیگر از مشکلات جزیی موجود مشکلات سهامداران مختلف بهویژه حقیقیها پرداخت سودهای سالانه است که حساب متمرکزی برای آنها وجود ندارد و سهامداران مجبورند برای هر شرکتی در یک بانک خاص حساب بازکنند یا به بانکهای عامل برای دریافت سود مراجعه کنند.
به نظر میرسد حل مشکل حساب بانکی برای پرداخت سود یکی از لازمههای جهانی شدن و تراز اول شدن بورس ایران درآستانه حضور سرمایهگذاران خارجی باشد. از طرفی امکان دریافت برگه سهام با سهام جدید حاصل از افزایش سرمایه توسط کارگزاری یکی از مشکلات این روزها بورس تهران است که برایناساس سرمایهگذار باید برای دریافت برگه جدید حتما به صورت حضوری به شرکت موردنظر مراجعه کند که این عامل درخصوص برخی شرکتهایی که در داخل پایتخت دفتر نمایندگی ندارند ایجاد مشکل میکند و سرمایهگذاران را به زحمت میاندازد ولی این مشکل بهسادگی به دست کارگزاران قابل حل است.
به گزارش الف، حل چنین مشکلات به ظاهر کوچک و جزیی میتواند منجر به پیشرفت ساختاری بازار سرمایه ایران شود و بسیاری از ریسکهای موجود را از بازار حذف کند و درنتیجه منجر به اعتمادسازی میان سرمایهگذاران و رونق بازار سرمایه شود. اتفاقی که میتواند بعد از امضای توافق هستهای و برداشته شدن تحریمها منجر به رونق بیسابقه و جهانی شدن بورس تهران شود.
در گروههایی مانند خودروییها، بانکیها و فرآوردههای نفتی و پتروشیمی که در دوران رونق پیش از توافق خود را به عنوان لیدر بازار معرفی کرده بودند در دو سه هفته اخیر افزایش عرضه سبب کاهش قیمت اکثر نمادها و در نتیجه سقوط شاخص شده است.
این در حالی است که نمادهای پالایشگاهی همچنان متوقف هستند و پیشبینی روند آنها بعد از بازگشایی راحت نیست. اما یکی از گروههایی که اخیرا نشان داده پتانسیل تغییر روند را دارد گروه فلزات اساسی و معدنی است.
بررسی نمودارهای تکنیکال نشان میدهد که سنگینوزنترین نمادهای فلزی و معدنی درحالحاضر در کف قیمتی و محدوده حمایتی قرار دارند و ممکن است هر لحظه به رفتار اصلاحی خود پایان داده و با افزایش تقاضا و قیمت همراه شوند. این درحالی است که در هفته گذشته قیمت انواع فلزات اساسی در بازارهای جهانی رشد کرد.
بررسی بنیادی سهام گروههای مختلف بورسی نشان میدهد که در گروههای لاستیکی، فلزی و شرکتهای سرمایهگذاری، قیمتها در آستانه تغییرند و ممکن است با یک خبر مثبت یا هیجان روند صعودی را در پیش بگیرند. این در حالی است که گروههای خودرویی و بانکی فعالا جا برای اصلاح قیمت دارند. خودروییها در حال حاضر براساس نمودار فیبوناچی ممکن است قیمتهای دو رقمی را تجربه کنند و شرایط برای آنها چندان مساعد نیست. اما به نظر میرسد بعد از این سقوط بتوانند جزو گروههای پرهیجان و انفجاری جهشی مثبت را دنبال کنند.
چه عواملی سبب رونق بازار سرمایه میشوند؟
در چنین شرایطی به نظر فعالان بازار چند عامل میتواند سبب حمایت بازار شود. نخستین عامل تزریق نقدینگی از سوی دولت است که با وجود وعدههای مختلف وزیر اقتصاد اکنون عملی نشده است.
دومین عامل که میتواند بازار را تحتتاثیر قرار دهد کاهش نرخ سود سپردههای بانکی است که در صورت کاهش میتواند منجر به انتقال نقدینگی از بانکها به بورس شود. اما شاید مهمترین عاملی که میتواند بازار را از شرایط رکود فعلی خارج کند و رونق کسب و کار و رشد سودآوری شرکتهای بورسی باشد. در صورت تحقق این مهم میتوان انتظار داشت که بازار سرمایه بهطورطبیعی وضعیت اقتصادی کشور را منعکس کند و بازتاب رشد اقتصادی صنایع کشور باشد و بدینترتیب سرمایههای سرگردان را به سمت صنایع نیازمند هدایت کند. برایناساس لازمه بازگشت رونق به بازار سرمایه بهبود وضعیت اقتصادی شرکتهای بورسی است که این اتفاق هم به نظر میرسد در آینده نزدیک محقق نشود و نیاز به گذر زمان و برداشته شدن تحریمها و رشد صادرات و واردات شرکتها داشته باشد.
حضور سرمایهگذاران خارجی در بورس تهران
بعد از این عوامل برخی عوامل مانند حضور سرمایهگذار خارجی هم میتواند منجر به تغییر روند بازار سرمایه و رونق گرفتن معاملات در این بازار شود. در شرایط کنونی نیز یکی از راهکارهایی که به نظر میرسد مدیران بورسی برای خروج بورس از بحران در نظر دارند ورود سرمایهگذاران خارجی به معاملات است. اما این در حالی است که مکانیزم بورسهای جهانی با بورس تهران متفاوت است و سرمایهگذاران خارجی با شرایط فعلی چندان رغبتی برای حضور در بازار سرمایه ایران از خود نشان نخواهند داد. در این میان افزایش دامنهنوسان شاید یکی از اقداماتی مثبتی بود که سازمان بورس پیش از توافق هستهای انجام داداما به نظر میرسد محدودیت فعلی هم با استانداردهای جهانی تفاوت زیادی دارد و نمیتواند بسیاری از سرمایهگذاران را به بازار ایران جذب کند.
رفع ابهامهای موجود در بازار
نکته بعد این است که عملکرد معاملهگران، کارگزاران، مدیران بورسی و مدیران شرکتهای بورسی نیز نیازمند بازنگری اساسی است و با مشکلات کنونی که کم هم نیستند نمیتوان انتظار داشت سرمایهگذاران خارجی به بازار سرمایه ما اعتماد کنند و بخواهند سرمایهشان را از بازارهای مطمئن دیگر خارج و به بازار ما وارد کنند. در واقع رفتاریهای هیجانی و غیراصولی معاملهگران که ناشی از عدم شناخت صحیح از بازار سهام است میتواند ریسک بالایی را به سرمایهگذاران وارد کند که به نظر میرسد سازمان بورس باید با بررسی موشکافانه چنین مشکلات و ایرادهایی را مرتفع کند یا آنها را به حداقل برساند. همچنین به نظر میرسد سازمان بورس باید در جهت اعتمادسازی تا حد امکان رفتار شرکتهای بورسی را شفاف کند و ابهامها و رانتهای اطلاعاتی را از بازار دور کند که خوشبختانه رییس جدید بورس چنین رویکردی را در پیش گرفته است.
سیاستزدگی بازار سرمایه
یکی دیگر از عواملی که در سالهای اخیر به عنوان یکی از مشکلات بورس تهران خودنمایی کرده، سیاستزدگی بازار است. تجربه نشان داده که اخبار مثبت و منفی سیاسی خیلی سریع بازار سهام را با واکنشهای هیجانی و روانی مواجه میکند. این در حالی است که بازار سهام رفتاری پایدار داشته باشد و براساس وضعیت اقتصادی شرکتها و سودآوری و زیاندهی آنها رفتار خود را برگزیند. از طرفی در سالهای اخیر بارها دیده شده که دولتمردان یا جریانهای خاص از نفوذ خود در شرکتهای حقوقی حاضر در بازار سوءاستفاده و شاخصها و قیمت را دستکاری میکنند.
لزوم استقلال سازمان بورس
«مهندسی بازار» اصطلاحی آشنا برای فعالان بازار سرمایه در هشت سال اخیر است که در مقاطع مختلف منجر به ایجاد حباب در بازار سرمایه شد و درنهایت با ترکیدن حباب سهامداران خرد و حقیقی را ورشکسته کرد. ازاینرو به نظر میرسد یکی از مهمترین اقداماتی که دولت یازدهم میتواند برای خارج کردن بازار سهام از بازیهای سیاسی انجام دهد مستقل کردن سازمان بورس و همردیف کردن مدیر بورس با رییس کل بانک مرکزی است. این اتفاق میتواند پای جریانهای سیاسی زیادهخواه و باجگیر را از بازار سرمایه ببرد و تا حدود زیادی بازار سرمایه سیاستزده ایران را آزد کند. همچنین وجود یک شورای قدرتمند و مستقل برای نظارت بر بورس میتواند بسیاری از مشکلات و ابهامات موجود در بازار را برطرف کند.
یکی دیگر از راهکارهای موجود برای بهبود شرایط بازار سرمایه بررسی راههای موجود برای ارایه اطلاعات غلط توسط شرکتهای بورسی و کارگزاریهاست. بهنظرمیرسد در بحث عرضههای اولیه باید مکانیسمی به وجود آید که کارگزاران نتوانند به صورت رانتی و غیراصولی در عرضههای اولیه رفتار کنند و هر سرمایهگذاری بدون پیششرط و با شرایط مساوی بتواند از عرضههای اولیه استفاده کند. همچنین سازمان بورس باید بتواند کلیه اطلاعات موجود را بهطور شفاف بین همه سهامداران اطلاعرسانی کند و هیچ شرکتی نتواند اطلاعات رانتی خود را دراختیار اشخاص یا شرکتهای خاص قرار دهد.
توجه به مشکلات به ظاهر کم اهمیت سهامداران
همچنین به نظر میرسد سازمان بورس باید نسبت به عملکرد شرکتها در مجامع و چگونگی تخصیص سود شرکتها الگوی مشخصی را ارایه دهد تا یک سهامدار عمده نتواند سبب عدمرضایت سهامداران خرد و خروج اعتراضی آنها از سهام مذکور شود. یکی دیگر از مشکلات جزیی موجود مشکلات سهامداران مختلف بهویژه حقیقیها پرداخت سودهای سالانه است که حساب متمرکزی برای آنها وجود ندارد و سهامداران مجبورند برای هر شرکتی در یک بانک خاص حساب بازکنند یا به بانکهای عامل برای دریافت سود مراجعه کنند.
به نظر میرسد حل مشکل حساب بانکی برای پرداخت سود یکی از لازمههای جهانی شدن و تراز اول شدن بورس ایران درآستانه حضور سرمایهگذاران خارجی باشد. از طرفی امکان دریافت برگه سهام با سهام جدید حاصل از افزایش سرمایه توسط کارگزاری یکی از مشکلات این روزها بورس تهران است که برایناساس سرمایهگذار باید برای دریافت برگه جدید حتما به صورت حضوری به شرکت موردنظر مراجعه کند که این عامل درخصوص برخی شرکتهایی که در داخل پایتخت دفتر نمایندگی ندارند ایجاد مشکل میکند و سرمایهگذاران را به زحمت میاندازد ولی این مشکل بهسادگی به دست کارگزاران قابل حل است.
به گزارش الف، حل چنین مشکلات به ظاهر کوچک و جزیی میتواند منجر به پیشرفت ساختاری بازار سرمایه ایران شود و بسیاری از ریسکهای موجود را از بازار حذف کند و درنتیجه منجر به اعتمادسازی میان سرمایهگذاران و رونق بازار سرمایه شود. اتفاقی که میتواند بعد از امضای توافق هستهای و برداشته شدن تحریمها منجر به رونق بیسابقه و جهانی شدن بورس تهران شود.
ارسال نظر
اخبار برگزیده