قانون حریف قاچاقچیان چوب نمی‌شود/ قطع 3000 اصله درخت با مجوز برداشت فقط 70 اصله

گروه محیط زیست «تیتریک»، به نقل از اگری پرس، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی یکشنبه ۱۴ آذرماه سال ۹۵ در جلسه ادامه بررسی و اصلاح لایحه نحوه جلوگیری از آلودگی هوا (هوای پاک) اعاده شده از صحن علنی با یادآوری اصلاح موادی از لایحه هوای پاک مبنی بر ایجاد سرانه فضای سبز به میزان حداقل ۱۵ مترمربع گفت: "کاشت درخت و توسعه فضای سبز و آبیاری آنها با پساب ها مدت زمان طولانی نیاز دارد، هر چند که باید این اقدامات انجام شود اما در کنار آنها بهتر است بندی به لایحه هوای پاک افزوده شود، که بر مبنای آن استفاده و بهره‌برداری از جنگل‌ها از زمان لازم‌الاجرا شدن قانون به مدت ۱۰ سال ممنوع شود. قراردادهای موجود در این زمینه نیز لغو شده و از صندوق مذکور خسارت‌ها پرداخت شود. البته جریمه نقدی سنگینی هم برای متخلفان در نظر گرفته شود.”

این پیشنهاد رئیس مجلس در صورت تصویب می‌تواند سطح گسترده‌ای از جنگلهای کشور که با فعالیت های غیرمجاز و بعضاً مجاز! قاچاقچیان چوب در معرض نابودی قرار گرفته‌اند را نجات دهد. البته تصویب قانون یک بخش و اجرای آن بخش دیگری است که اگر هر دو بخش اجرایی نشود، هر چند قانونی محکم و قاطع به تصویب برسد، نمی‌تواند در صورت عدم جدیت در اجرا، موجب نجات جنگل‌های کشور شود.

قوانین و طرح‌هایی که حریف قاچاقچیان نشد

از نمونه قوانینی که برای نجات جنگل‌های کشور در طول سال‌های گذشته مورد طرح، بررسی و حتی تصویب قرار گرفته اما به اجرا نرسیده‌اند می‌توان به انواع مختلفی اشاره کرد. از جمله در تاریخ ١٦ دی‌ماه سال ٩٢ هیئت وزیران برنامه بهینه‌سازی و پایش، حفظ و بهره‌برداری و مدیریت جنگل‌های کشور را تصویب کرده بود. همچنین طرح حفاظت و صیانت از جنگل‌ها بیست و چهارم خرداد ۹۴ در دوره قبلی مجلس شورای اسلامی با امضای ۲۸ نماینده مجلس نهم اعلام وصول شده و در دستور بررسی قرار گرفته بود اما هیچ کدام از این قوانین، در مرحله اجرا به توفیقی نرسید.

جنگل‌ها که پهنه‌های مهم تنفسی جوامع به شمار می‌روند و ضرورت حفظ و وجود آنها بر کسی پوشیده نیست، در ایران در کنار مشکلاتی طبیعی و گاهاً غیرقابل اجتناب چون آتش‌سوزی‌های حاصل از خشکسالی‌ها و گرمای بیش از حد هوا در فصول گرم، با انواع و اقسام مشکلات با منشأ انسانی نیز مواجه‌اند که سطح پوشش جنگلی کشور را هر ساله بیش از پیش کاهش می‌دهد.

*نابودی جنگل‌ها

یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که انسان‌ها در ایران برای جنگل‌های موجود کشور که سرانه‌ای به مراتب پایین‌تر از سرانه جهانی دارند، ایجاد کرده‌اند؛ بحث بهره برداری از چوب درختان است. در این خصوص، هم شاهد برداشت‌های غیرمجاز در پوشش مجوزهای قانونی و هم شاهد برداشت‌های کاملاً مجاز با مجوزهای قانونی هستیم که هر کدام سهمی را در نابودی جنگل‌های کشور دارند.

در خصوص برداشت‌های کاملاً مجاز دو دسته قابل تعریف هستند. دسته اول بر اساس سهمیه هایی است که طبق تعریف های نیاز کشور نسبت به بهره برداری از چوب درختان جنگلی به منظور تولید کاغذ و صنایع چوبی برداشت می شود و دسته دوم بر اساس مجوزهایی است که برمبنای نیاز کشور صادر نشده اما میزان برداشت آنها با در دست داشتن مجوزهایی که به هر دلیل و عنوانی صادر شده، قانونی است.

در خصوص برداشت‌های غیرمجاز که اکثر قاچاقچیان چوب در این دسته قرار می‌گیرند، شناسایی و برخورد با بهره برداران بدون مجوز همواره در دستور کار نهادهای مسئول قرار داشته اما جای سوال است که چطور فعالیت این دسته به صورت کاملًا سازمان یافته در دل جنگل‌های شمالی یا غربی کشور از دید مسئولان امر پنهان مانده است؟ در راستای جلوگیری از فعالیت قاچاقچیان چوب، هر از چندگاهی اخباری از درگیری محیط بانان و جنگلبانان با آنها گزارش می شود که حتی در مواردی به شهادت حافظان جنگل نیز منجر شده است اما کمتر خبری از دستگیری و جلوگیری از فعالیت این اخلالگران طبیعت به گوش می‌رسد.

فعالیت‌های غیرقانونی در پوشش مجوزهای قانونی

در خصوص برداشت‌های غیرمجاز در قالب پوشش مجوزهای قانونی باید گفت که معضل اصلی امروز نابودی درختان جنگل را باید در این دسته دنبال کرد. عده‌ای با تعریف فعالیت های قانونی برای قطع تعدادی مشخص درخت، اقدام به قطع تعداد گسترده‌ای از درختان می کنند و هیچ نظارتی برای جلوگیری از بهره برداری آنها بیش از مجوز صادر شده یا متناسب با نوع مجوز صادر شده صورت نمی‌گیرد.

یکی از واضح‌ترین نمونه‌های آن را می‌توان در جنگل‌های استان گلستان دید. در ۵۵ کیلومتری شرق گرگان، در حد فاصل شهرهای علی آباد کتول و آزاد شهر و در شهرستان "خان بین”، جنگلی با نام شیرآباد واقع شده که این جنگل با پوشش زیبا و کم نظیر جنگلی خود، بیش از دو سال است که شاهد فعالیت غیرقانونی چوب‌بران در پوشش مجوزهای قانونی است.

 طرح جدید هم توفیقی نداشت، نابودی جنگل‌ها ادامه دارد

درحالی که چندی پیش ناصر مقدسی قائم مقام سازمان جنگل های کشور بیان می‌کند که در 10 سال آینده بهره‌برداری تجاری و صنعتی از جنگل‌های کشور متوقف می شود شاهده استفاده‌های صنعتی هستیم.

وی افزود: ۲ میلیون هکتار از جنگل‌های شمال کشور تحت طرح خاص مدیریتی قرار می‌گیرد و ساختار مدیریتی در نظارت جنگل‌ها تقویت و از مدیران سالم در این خصوص استفاده می‌شود.

قائم مقام سازمان جنگل‌ها ادامه داد: ۱۵ فقره طرح بهره‌برداری از جنگل‌های کشور در راستای ممنوعیت بهره‌برداری از جنگل‌ها آغاز شده است و قرارداد آنها در سطح ۱۴۰ هزار هکتار تمدید نشده است.

وی تصریح کرد: تلاش می شود که طرح ممنوعیت بهره برداری از جنگل های کشور به دستور وزیر جهاد کشاورزی را به طور کامل اجرا کنیم اما در این خصوص لازم است اعتبارت لازم برای اجرای آن تامین شود.

مقدسی با تأکید بر اینکه حفاظت از جنگل ها در راس امور قرار گفته است اظهار داشت: حاکمیت و رئیس جمهوری حمایت  های لازم را برای اجرای این طرح دارند.

وی افزود: با هیچ طرحی که به جنگل‌های شمال کشور آسیب بزند موافقت نمی کنیم و احتمالا از تونل و  پل برای حفظ جنگل ها  استفاده می کنیم.

اما با وجود چنین اظهاراتی هنوز شاهد بهره‌برداری‌های شخصی هستیم.

قاچاقچیان چوب و چوب‌برانی که به منظور بهره‌برداری شخصی، اقدام به تخریب بخش گسترده‌ای از این جنگل کرده‌اند، قرار بوده با مجوزی که به دلایل نامشخص از نهادهای محلی دریافت کرده بودند به بریدن ۷۰ اصله درخت که با چکش کاری، مشخص شده بودند اقدام کنند اما طبق گزارش‌های مردمی از شهرستان خان بین، تا امروز بیش از 3000 اصله درخت را قطع کرده‌اند و قطع درختان در این منطقه ادامه دارد.

گزارش‌های مردمی و غیررسمی از فعالیت گسترده دیگر چوب بران در مناطق جنگلی استانهای گیلان، مازندران، ایلام، کرمانشاه، لرستان و گلستان حکایت دارد که بیشتر چوب بری‌ها و قطع درختان در پوشش مجوزهای قانونی انجام می‌گیرد اما هیچ نظارتی بر نحوه کار چوب بران نمی‌شود تا همچون جنگل شیرآباد، به بهانه قطع ۷۰ اصله درخت، بیش از ۳ هزار درخت قطع نشود.

انتهای پیام/