دیپلماسی هسته ای که بی بی سی می پسندد

به گزارش «تیتریک»؛پایگاه اینترنتی بی بی سی فارسی (BBCPersian) جدولی مقایسه ای منتشر کرده و در آن، کارنامه آقایان "حسن روحانی" ، "علی لاریجانی" و "سعید جلیلی" دبیران پیشین و فعلی شورای امنیت ملی ایران و مسؤولان مذاکرات اتمی طی ۱۰ سال گذشته را بررسی کرده است.

این در حالی است که به روز برگزاری انتخابات نزدیک می شویم و آقایان روحانی و جلیلی، نامزد دو طیف مختلف و رقیب یکدیگر هستند.

جدول یادشده، حاوی اطلاعاتی راجع به دوره مسؤولیت هریک از سه مذاکره کننده ارشد ایران در پرونده هسته ای -از دیدگاه رسانه دولتی انگلیس- است که به تفکیک از نظرتان می گذرد:

حسن روحانی

-مسؤولیت به مدت 22ماه (از 14 مهر ۱۳۸۲ تا ۲۴ مرداد ۱۳۸۴) در دولت سیدمحمد خاتمی.

-همکاری با اروپا و جلب اعتماد جامعه جهانی با سیاست 'تنش زدایی' و دور کردن پرونده از شورای امنیت.

-توافق سعدآباد تهران (در ۲۹ مهر ۱۳۸۲ برابر با ۲۱ اکتبر )۲۰۰۳ و توافق پاریس (در ۲۵ آبان ۱۳۸۴ برابر با ۱۵ نوامبر ۲۰۰۴)

حسن روحانی، جک استراو، یوشکا فیشر

-پذیرش پروتکل الحاقی معاهده منع گسترش سلاح های اتمی از سوی دولت ایران و اجرای داوطلبانه آن پیش از تصویب مجلس/ آغاز بازرسی های گسترده تر از تأسیسات اتمی/ تعلیق داوطلبانه گازدهی به سانتریفیوژهای مرکز غنی سازی اورانیوم نطنز (در توافق تهران) و گسترش دامنه تعلیق به کلیه فعالیت های اتمی ایران (توافق پاریس)

-منتفی شدن ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل و کاهش احتمال خطر حمله نظامی.

-انتشار گزارش مدیرکل آژانس در تأیید همکاری گسترده ایران برای شفافیت بیشتر و یافت نشدن موارد انحراف از اهداف صلح آمیز به سوی مقاصد نظامی.

-تعلیق فعالیت تأسیسات اتمی در آخرین روز دولت محمد خاتمی لغو شد، اما غنی سازی اورانیوم همچنان در تعلیق ماند. (حسن روحانی می گوید از برداشته شدن تعلیق پیش از رسیدن به نتایج مورد نظر و بدقولی اروپا در ارائه پیشنهاد نهایی به ایران ناراضی بوده)

علی لاریجانی

-مسؤولیت به مدت 26 ماه (از ۲۵ مرداد ۱۳۸۴ تا ۲۸ مهر۱۳۸۶) در دولت محمود احمدی‌نژاد.

-تغییر نگاه راهبری از اروپا به آسیا با سیاست 'نگاه به شرق' با هدف نزدیکی به چین و روسیه دو عضو دائم شورای امنیت.

-تنظیم جدول زمانی برای پاسخ به سؤال های آژانس. قرار بود بر اساس این توافق، ایران سؤالات و تردیدهای آژانس را طی یک دوره زمانی مشخص پاسخ دهد.

-ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل و گشوده شدن این پرونده ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد که موضوع آن "تهدید صلح و امنیت جهانی" است. شورای امنیت با صدور ۶ قطعنامه (۴ دور تحریم) تحریم اقتصادی ایران را آغاز کرد. شماری از مقام های ایران هم در فهرست تحریم ها قرار گرفتند.

علی لاریجانی، خاویر سولانا

-توقف اجرای پروتکل الحاقی و کاهش همکاری ایران با آژانس.

-پایان دادن به تعلیق غنی سازی اورانیوم.

-رد پیشنهاد مسکو برای غنی سازی اورانیوم ایران در خاک روسیه.

-شکست توافق تبادل سوخت اتمی و افشای وجود تأسیسات غنی سازی در قم بدون اطلاع آژانس[!]

-صدور بیانیه شورای امنیت و درخواست از ایران برای همکاری با آژانس.

-صدور سه قطعنامه تحریمی از سوی شورای امنیت در این دوره.

سعید جلیلی

-مسؤولیت به مدت 68 ماه (از ۲۹ مهر ۱۳۸۶ تا به امروز) در دولت محمود احمدی‌نژاد.

-مقاومت در برابر خواست های شورای امنیت در تعلیق غنی سازی اورانیوم با شعار "سیاست تهاجمی و طلبکارانه".

-توافق ژنو (نهم مهر ۱۳۸۸ برابر با اول اکتبر ۲۰۰۹ ) و توافق تهران (۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۹ برابر با ۱۷ مه ۲۰۱۰) توافق تهران با حضور رئیس جمهور برزیل و نخست وزیر ترکیه و محمود احمدی نژاد امضا شد. ایران درخواست آژانس برای بازرسی از تأسیسات قم را پذیرفت و با پیشنهاد تبادل سوخت موافقت کرد (توافق ژنو). همچنین موافقت اصولی خود را برای مبادله اورانیوم با غلظت پایین با اورانیوم غنی شده به عنوان سوخت رآکتور تهران اعلام کرد (توافق تهران).

-وضع تحریم های بی سابقه از سوی امریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران؛ کاهش صادرات نفت؛ کاهش درآمدهای ارزی کشور و ایجاد مشکلات فزاینده در انتقال پول نفت صادراتی به دلیل تحریم های بانکی.

-ورود نماینده امریکا به مذاکرات اتمی و تشکیل گروه ۱+۵. این مذاکرات به سرپرستی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار می شود.

سعید جلیلی، کاترین اشتون

-آغاز غنی سازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد.

-صدور سه قطعنامه دیگر از سوی شورای امنیت. (یکی از این قطعنامه ها شامل تحریم های جدید است)

-صدور گزارش های متعدد از سوی آژانس مبنی بر ناتوانی در تأیید اهداف صلح آمیز برنامه های ایران.

-آغاز تحریم های شدید و گسترده امریکا و اتحادیه اروپا؛ این تحریم ها شامل بانک مرکزی ایران، خرید نفت و سرمایه گذاری در صنایع نفت و گاز، معاملات بانکی، ریال ایران، سرمایه گذاری در صنعت خودروسازی، کشتیرانی و صنعت هوانوردی و معاملات طلا و فلزات گرانبها با ایران می شد و با فشار به مشتریان آسیایی برای کاهش پی در پی و توقف خرید نفت و گاز ایران همراه بود. تحریم شمار گسترده ای از شخصیت ها و چهره های سیاسی و نظامی و امنیتی ایران از دیگر اجزای تحریم های جدید بود.

چنان که ملاحظه فرمودید، بی بی سی ظاهرا فقط در صدد مقایسه ای به اصطلاح بیطرفانه است. اما رسانه دولتی انگلیس در اصل می کوشد مخاطب خود را به این نتیجه برساند که دیپلماسی هسته ای در دوران مسؤولیت دکتر جلیلی (مبتنی بر مقاومت و پافشاری بر حق مسلم هسته ای) برای کشور تهدیدآفرین و هزینه بر بوده و در دوران مسؤولیت دکتر روحانی (که فعالیت های هسته ای به حالت تعلیق در آمد) کشور را از خطر نجات داده است. دیپلماسی هسته ای آقای لاریجانی هم در این میان جایگاهی بینابین را به خود اختصاص داده است.

در توضیح، ناچار به یادآوری هستیم که در زمان جناب آقای روحانی، مذاکره بر سر اصل إعمال حق مسلم هسته ای بود که در نهایت، طرف های غربی حاضر نشدند این حق را -حتی در ابعاد ناچیز آزمایشگاهی و دانشگاهی- به رسمیت بشناسند. تیم مذاکره کننده نیز با پاک کردن اصل صورت مسأله، به تعلیق فعالیت های صلح آمیز تن داد و به انتظار دریافت مشوق هایی نشست که هیچ گاه محقق نشد.

اما تغییر رویکرد تیم دیپلماتیک جمهوری اسلامی، امروز شش قدرت جهانی را به جایی رسانده است که غنی سازی با غلظت پایین (3.5 الی 5 درصد) را از سر ناگزیری پذیرفته اند و اکنون برای قانع کردن ایران به صرف نظر از غنی سازی 20 درصدی چانه زنی می کنند.