ٌیا "صدقه دادن" کار خوبیست؟/ چه کسی بر کتاب‌های دوم دبستان نظارت می‌کند؟+ تصاویر

گروه جامعه « تیتریک »؛  تني چند از آموزگاران پايه دوم ابتدايي در شهر تهران با توجه به اشكلاتي كه اخيرا در كتاب‌هاي اين پايه تحصيلي مشاهده كرده‌اند ضمن تشكر بابت زحمات كشيده شده براي تغيير محتواي كتب درسي، استدلال و اشكال وارده خود به اين كتاب ریاضی را به شرح زير اعلام داشته‌اند:

با توجه به اثرات عمیقی که کتاب‌های دبستان در ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه کودک به جای می‌گذارد و هم‌چنین عواطف خاطره‌انگیزی که کودک امروز را در بزرگ‌سالی نیز هم‌چنان به خود فراخواهد خواند، مثالی که در درس ریاضی پایه دوم دبستان برای تدریس تفریق به کار رفته است تعجب هر انسان آشنای با قرآنی را برمی‌انگیزد.

در تصاویر زیر، صفحات 98 و 103 کتاب ریاضی دوم ابتدایی را مشاهده می‌کنید که در چندین مثال متعدد برای تدریس مفهوم منها (تفریق) از پرداخت صدقه استفاده شده است.





خداوند در آیه 261 سوره بقره می‌فرماید: مَثَل كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق می‌كنند همانند دانه‌‏اى است كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشه‌‏اى صد دانه باشد؛ و خداوند براى هر كس كه بخواهد (آن را) چند برابر می‌كند، و خداوند گشايشگر داناست‏.
همچنین در آیه 215 سوره بقره نیز می‌فرماید: از تو می‌پرسند چه چيزى انفاق كنند [و به چه كسى بدهند] بگو هر مالى انفاق كنيد به پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و مسكينان و به در راه‏ مانده تعلق دارد و هر گونه نيكى كنيد البته خدا به آن داناست.

حضرت امیرالمومنین علی (ع) می‌فرمایند: «إستَنزلوا الرِّزقَ بِالصَّدَقَةِ» یعنی با صدقه دادن، روزی خود را فرود آورید.

امام جعفر صادق (ع) نیز در حدیثی فرموده‌اند: «ثَلاثَةٌ اُقسِمُ بِاللّه‏ أَنَّهَا الحَقُّ: ما نَقَصَ مالٌ مِن صَدَقَةٍ و َلا زَكاةٍ...» یعنی به خدا قسم سه چيز حق است: هيچ ثروتى بر اثر پرداخت صدقه و زكات كم نشد.
این دو آیه و حدیث بالا، تنها جزء کوچکی از آیات و صدها روایتی است که در خصوص آثار دنیوی و اخروی انفاق و صدقه در منابع دینی ما آورده شده است.

در آیه 261 سوره بقره، خداوند مستقیما به افزایش رزق از طریق انفاق، اشاره کرده و در در حدیث حضرت امیر و امام جعفر صادق (ع) نیز این مهم به طور واضح مورد اشاره قرار گرفته است. اما آنچه که در کتاب دوم دبستان مشاهده می‌شود، مغایر با نص صریح قرآن و عین احادیث یاد شده است.

به عقیده‌ بیشتر کارشناسان روان‌شناسی و جامعه‌شناسی، رسانه‌ها در شکل‌دهی و هدایت احساس و ادراک کودکان و نوجوانان نقش‌ اساسی بر عهده دارند. کودکان روحی لطیف و باورپذیر به حقایق اجتماعی‌ و محیط اطراف خود دارند. آنها به دلیل کنجکاوی بیش از حد همواره به دنبال کشف‌ ناشناخته‌ها هستند و از این طریق زندگی آینده را تمرین می‌کنند.

کتاب درسی به عنوان رسانه‌ای در دسترس، اجباری و موثر می‌تواند تاثیرات شگرف تبلیغی و اطلاع‌رسانی برای هدایت‌ علاقه کودکان به سوی الگوهای شناخته شده اجتماعی داشته باشد به نحوی که می‌توان اذعان کرد کتب درسی قادرند با پشتوانه‌ علمی - تجربی، شخصیت آینده کودکان امروز را سمت و سو دهند.

اما متاسفانه در اثر بی‌دقتی مولفین کتاب ریاضی دوم دبستان، مفهوم شدیدا افزایشی صدقه (بر اساس قرآن) به یک مفهوم کاملا کاهشی بدل شده به گونه‌ای که قطعا اثر عمیق خود را در روان کودک خردسال امروز و بزرگسال آینده خواهد گذاشت.

آثار دیگری که بر این بی‌دقتی مولفین مترتب است را با توجه به آیه 215 سوره بقره می‌توان چنین در نظر گرفت: با توجه به جایگاه کارکرد اجتماعی صدقه در چیدمان مالی و الویت‌بندی صدقه دادن برای انسان مسلمان، وقتی کودک 8 ساله ما از مفهوم رشددهنده صدقه تهی شد، دیگر جایگاهی برای دستگیری و کمک به والدین، نزدیکان، یتیمان، مسکینان، و در راه ماندگان قائل نخواهد بود.

در ذکر فواید صدقه، برای جامعه، و هم‌چنین کارکردش در اقتصاد اسلامی سخن بسیار است که ذکر آن به درازا می‌انجامد ضمن آنکه عظمت این مهم، بر همگان روشن است.