منظور از پیامبر «امّی» چیست؟/ نظر پروفسور ایتالیایی درباره قرآن
گروه دین واندیشه « تیتریک »؛جلسه هفتگی تفسیر قرآن حضرت آیت الله سیدمحمد ضیاءآبادی دوشنبه گذشته نیز در مسجد علی بن الحسین علیه السلام برگزار شد.
در این جلسه که بحث به آیه 157 سوره مبارکه اعراف رسیده بود، ایشان به تفسیر برخی از صفات پیامبر اکرم صلوات الله علیه که در قسمتی از این آیه آمده است پرداختند.
در ادامه گزیده ای از تفسیر این آیه را بخوانید:
* در اوایل آیه صفاتی برای پیامبر اکرم صلوات الله علیه ذکر شده است، فرموده که: « والرسول النبی الامّی »، پیامبر اکرم، هم رسول و فرستاده از جانب خداست، هم نبی است، آگاه از حقایق آسمانی، پیام آور و هم امی است.
* کلمه امی معانی مختلفی دارد، ولی آنچه مشهور تر و بهتر است، این است یعنی آن کسی که از مادر متولد شده است، چون امّ یعنی مادر،آن کسی که از مادر متولد شده است تا آخر عمرش هیچگونه اکتسابی از هیچ کسی نکرده است، هیچ کمال و فضیلتی از کسی نکرده،گفته می شود درس نخوانده مادر زاد. آن کسی که امی باشد یعنی خواندن و نوشتن هیچ در او نیست.
* برای بشر عادی خواندن و نوشتن کلید تمام علوم است، همه علم ها را با این کلید باز می کند، خواندن و نوشتن؛ عجیب است که خداوند متعال، این فرد را معرفی میکند، این کسی که رسول است، و نبی است، از حقایق عالم با خبر است، و از پیش خدا آمده است، این امی است، خواندن و نوشتن هیچ نداشته است، اما خود این امی بودنش شاهد رسول بودنش است، شاهد نبی بودن است، « الرسول النبی الامی » چون امی بوده رسول است، چون امی بوده نبی است، خدا می گوید چون این امی بوده رسول و نبی است.
* حالا چرا می گوید: چون امی بوده رسول و نبی است؟ چون کار پیغمبر کار خیلی مهمی است، او امده است تا عالم انسانیت را، عالم بشریت را از این عالم حیوانیت حرکت بدهد، و به عالم قرب به خدا برساند، با صاحب این عالم آشنا بشود، چون عالم کمال مطلق است، آفریننده کمال مطلق است،آن را می خواهد برساند، نتیجه چه می شود، که هم در دنیا و هم در اخرت سعادتمند بشود این بشر، بشری که حرکت کرد و از عالم حیوانیت به بالا رفت، به قرب ربوبی رسید، در دنیا و اخرت سعادتمند است.
* پس کار پیغمبر این است که بیاید و بشر را انسان کند، مقرب پیش خدا کند، سعادتمند کند، در دنیا و آخرت و ما باید بفهمیم که پیغمبر منظورش « معرفة الله،محبة الله، طاعة الله » است و اینها را باید بدانیم، خدا را بشناسیم، او را دوستش بداریم، و مطیعش باشیم.
* خداوند فرموده که من پیغمبر را فرستادم، با بیّنه فرستادم، بیّنه روشنگر بوده، « لقد أرسلنا رسلنا بالبینات »، اما انبیاء دیگر نبوتشان مقطعی بوده است، مثلا حضرت موسیعصا را اژدها می کرد، دلیل می شد که او از طرف خدا آمده است، چون بشر که نمی توانست، پس پیغمبر کسی است که کاری را انجام می دهد که بشر عادی نمی تواند انجام بدهد، پیغمبر اینگونه است دیگر؛
* آن پیغمبری که صادق است باید بتواند کار خدا را انجام دهد، مرده را زنده کند، حضرت عیسی علیه السلام مرده را زنده می کرد، حضرت موسی عصا را تبدیل به اژدها می کرد، خب این مقطعی بوده، پیغمبر هم در زمان خودش داشته است، حالا باید این بعد از خودش تا روز قیامت ادامه داشته باشد، چون کار پیغمبر مقطعی نبوده است، نبوتش هم عصری است، در همه زمان ها هست تا اخر، این آیت و مژده می خواهد، نشانه اش چیست؟ کتاب؛ عجب! امی کتاب آورده است، خداوند می گوید او امی بوده و اصلا درس نخوانده، ولی کتاب آورده است. خداوند می گوید: این کسی که من فرستادم در عین حال که امی است، عالِمِ به همۀ علوم است.
* این را باید بدانیم قرآن کتابی است که جامع همه علوم است، اول این را بفهمیم، بعد اینکه آفریننده اش امی است، خیلی عجیب است، کتاب کتابی است که همه علوم در آن هست و آفریننده اش امی بوده است.
* دانشمندانی بوده اند در این 14 قرن که آمده اند فراوان، علما، حکما، عرفا، از همه تیپ ها آمده اند، کتاب ها نوشتند، خود این ها گفته اند ما ما در دامن قران تربین شده ایم، این کتابی است که دانشمند آفرین است، عالِم آفرین است، همه پیز در آن هست، این مطلب را عوام مردم نمی فهمند، محققین می فهمند.
* من چند جمله ای یادداشت کردم از یک پروفسور ایتالیایی، این مربوط به مسلمانان نیست، همه می دانند که پیغمبر چگونه زندگی کرده است، همه می دانند که امی بوده، این امی بودن پیغمبر که هیچ درس نخوانده است، این را همه می دانند، این دانشمند که کتابی هم درباره قران نوشته است، می گوید: ما در این کتاب ذخائر و مخازنی از علم و دانش می بینم که فوق ظرفیت و استعداد باهوش ترین اشخاص و بزرگترین فیلسوف ها و قوی ترین مردان سیاست است، ما نمی توانیم بگوییم که این کتاب کار یک آدم درس خوانده است، ولی اگر درس هم خوانده باشد نمی تواند به همه علوم دست پیدا کند، و ریزه کاری های هر علمی را تشریح کند، تا په رسد به این مردی که همه می دانیم سراسر عمر خودش را در میان جاهلان و مردم دور از شعور و تمدن سپری کرده است، که تمام علوم و معارف در او جمع است، و ما هیچ راهی نداریم جز اینکه بگوییم، این کتاب ساخته و محصول مغز بشر نیست، بلکه سرچشمه گرفته از مبدأی است که علمش به همه جا و به همه چیز عالم احاطه دارد.
* و در آخر این چیزی که باید بفهمیم این است که پیغمبر گفته است سه چیز از ما می خواهد: « معرفة الله، محبةالله، طاعة الله» غیر از این ها نیست، خدا را بشناسید، به او محبت پیدا کنید؛ انسان فطرتا عاشق کمال است، عاشق جمال است، عاشق که شد به دنبالش می رود و می خواهد خودش را به او نزدیک کند، با او همسفر باشد، همنشین باشد. این فطرت انسان است.
منبع: عقیق
