چرا داعش دنبال تصرف سامراست؟

شهر سامرا در ساحل شرقی نهر دجله قرار دارد و ۱۱۸ کیلومتر از شمال بغداد فاصله دارد، در سامرا حرم امام هادی و امام حسن عسکری و سرداب غیبت امام زمان (عج) قرار دارد، همچنین مسجد جامعی در این شهر قرار دارد که متوکل عباسی آن را احداث کرده و به بلندی مأذنه‌ها و وسعت معروف است.

داعش در این راستا در روز۵ ژوئن ۲۰۱۴ بخش‌هایی از این شهر را در اختیار گرفت و دامنه درگیریها را به نزدیکی حرم مطهر امامین عسکریین کشاند. با این وجود دولت عراق چند ساعت بعد این عناصر را از اطراف شهر سامرا متفرق کرد. شاهدان عینی اعلام کردند که داعش بر مناطق المثنی و صلاح‌الدین و قادسیه و الافراد و الضباط اول و دوم و بخش هایی از حی المعلمین و دانشگاه سامرا و شهرداری سامرا و مسجد جامع الرزاق و برخی دیگر از مساجد شهر سامرا مسلط شدند. به این ترتیب می توان گفت که عناصر مسلح بخش‌های شرقی این شهر را به صورت کامل در دست داشتند.

منابع عراقی اعلام کردند که داعش در این حملات از نزدیک به ۵۰ خودرو زرهی با چرخ های بلدوزر استفاده کرده بود تا بتواند استحکامات بتنی شهر از جمله در اطراف حرم مطهر امامین عسکریین را تخریب کند. خودروهای سنگین و نیمه سنگین نفربر و توپ های سیار بر رو خودروها از دیگر تجهیزات تروریست ها در این حمله همه جانبه بود. در این حمله عناصر داعش از ۲۵۰ نفر از نیروهای خود استفاده کردند که تعدادی از آنها چچنی، افغان و یمنی بودند. ۸۰ نفر از این تروریست ها به دست ارتش عراق به هلاکت رسیدند.

خبرگزاری ها تعداد کل نیروهای داعش را ۱۸ هزار نفر تخمین زده‌اند، بودجه این گروهک تروریستی ماهیانه بالغ بر یک میلیون دلار است. این قدرت بالای انسانی و مالی باعث شد تا این داعش نسبت به همتایان خود موقعیت خاصی پیدا کند. بر اساس برخی ارزیابی ها داعش بعد از حمله به شهرهای عراق به ثروتمندترین گروهک تروریستی در دنیا تبدیل شده است.

با وجودی که ارتش عراق دو روز بعد تروریست‌های داعش را کاملا از این منطقه به عقب راند، اما این آخرین تلاش آن‌ها برای تسلط یا آسیب زدن به شهر سامرا نبود. در روزهای اخیر حملات موشکی به شهر سامرا همچنان ادامه دارد و چهارشنبه نیز ارتش عراق موفق شد یک کاروان زرهی از نیروهای داعش را در مسیر سامرا منهدم کند.

اهداف داعش از گسترش عرصه جنگ به سامرا

- داعش در بررسی‌های خود از ارتش عراق به این نتیجه رسیده که در تقابل با ارتش عراق باید فکری به حال نیروهای ویژه این کشور بکند. یگان‌های نخبه ارتش عراق ۱۲ هزار نفر هستند که قدرت تهاجمی بالایی دارند. از این رو داعش با توجه به شاخص خود در سهولت انتقال معرکه‌ها به بخش‌های مختلف، سعی در تمرکز زدایی از نیروهای ویژه عراق و استهلاک آنها با توسعه جبهه‌های درگیری دارد.

از همین روست که برخی تحلیلگران اعتقاد دارند با وجود فراوانی کاروان زرهی تروریست‌ها در حمله های اخیر به سامرا تعداد نیروهای مهاجم به شهر سامرا در حمله اولیه در ۱۵ خرداد به اندازه ای نبود که بتوان هدف اشغال شهر را از این حمله متصور شد. به اعتقاد این کارشناسان، داعش بیشتر با هدف به چالش کشیدن نیروهای امنیتی در این شهر و بررسی واکنش افکار عمومی ساکنان سامرا به حمله احتمالی با هدف اشغال، این حمله را ترتیب داده است. این تحلیلگران گفته‌اند که حملات متعدد به سامرا می‌تواند با هدف کاستن از فشارهای موجود بر داعش در استان الانبار باشد. 

- حقد و کینه گروهک تروریستی داعش به جریان اصیل شیعی بر کسی پوشیده نیست. داعش نیز مانند سایر سازمان‌های افراط‌گرای تروریست که توسط توطئه های غربی- صهیونیستی در منطقه کاشته شده‌اند، در حالی که حتی یک گلوله نیز به سمت رژیم صهیونیستی، دشمن اصلی مسلمان جهان شلیک نشده، در زیر چتر پوستین وارونه و خشن از دین مبین اسلام، شیعیان را تهدید اصلی جامعه اسلامی معرفی می‌کند و در راستای رویکردهای اعتقادی خشن حامیان مالی خود از جمله رژیم های تکفیری وهابی در منطقه به دنبال تخریب تمام نمادهای مذهبی و دینی متعلق به شیعیان است.

این بغض و نفرت را می‌توان در بیانیه اخیری که این گروه منتشر کرده، به خوبی لمس کرد. گروهک داعش چهارشنبه در صفحات توئیتر نوشت که هدف آنها تخریب تمام "نمادهای شرک آلود در نجف، کربلاء و سامرا و بغداد" است. وقاحت تروریست‌های داعش که گویا اعتماد به نفس خوبی با حمایت اربابان غربی خود به دست آورده‌اند تا جایی رسیده که حتی حرم مطهر حضرت ثامن الحجج در مشهد مقدس را نیز تهدید به تخریب کرده است. کشاندن ایران و حزب الله لبنان به موضع انفعالی و ایجاد جنگ فرقه ای فراگیر در منطقه می‌تواند از دیگر اهداف داعش در تهدید نمادهای مذهبی شیعه باشد.

اگر بخواهیم سناریوی تخریب حرم ائمه اطهار را رویکرد راهبردی تروریست های داعش بدانیم، طبیعی است که با توجه به موقعیت ژئوپلتیک و شرایط مردم شناختی شهر سامرا، این شهر و حرم امامین عسکریین در آن اولین هدف در راستای تحقق این طرح شوم باشد.

- همراهی گروه معدودی از عشایر با داعش در سامرا، این تلقی را برای تروریست‌ها ایجاد کرد که با گسترش تفکر وهابی گری در سامرا شرایط برای پذیرش آنها در این شهر فراهم‌تر است. این در حالی بود که آن ها دیدند که مردم شهر با ورود تروریست های القاعده به شهرشان و تبدیل شدن شهر به معرکه ای برای جنگ نیروهای امنیتی دولت عراق با تروریست‌های چند ملیتی مخالف هستند.

روگردانی مردم عراق بویژه جریان‌های اهل تسنن باعث شده اخیرا تصاویر و فیلم‌های بسیار خشنی از جنایت های خود را در سایت های اجتماعی در سطح وسیع منتشر کردند تا شاید بتوانند با ایجاد رعب و وحشت در دل مردم آنها را به حمایت از تروریست‌های داعش مجبور کنند.

- عملیات سامرا در حالی دنبال می شود که ارتش عراق به مخفیگاه‌های داعش در رمادی و فلوجه در استان الانبار در غرب عراق یورش برده و درگیری‌های داعش با ارتش آزاد سوریه و گردان‌های اسلامی جنگی در مناطق شمال سوریه، شکست های سنگینی را برای این گروه به همراه داشته است. همچنین قابل پیش‌بینی است که نیروهای داعش به زودی مجبور به عقب نشینی از فلوجه بشوند. به تعبیر دیگر سخت شدن کار برای داعش در فلوجه این گروه را برای فرار از شکست به گشودن جبهه دیگری در سامرا کشانده است.

ضمن آنکه این گروه تلاش کرد با تصرف شهر سامرا این شهر را مرکز اقدامات خود پس از فلوجه قرار بدهد. از این رو، گردان های بسیار مجهز و حرفه ای متشکل از داعش و جریان پنهان بعثی و عناصر گارد سابق ریاست جمهوری عراق این عملیات همه جانبه را طراحی کردند. عملیاتی که مراحل اجرایی آن هنوز به پایان نرسیده و نیروهای امنیتی و ارتش عراق باید برای مقابله با حملات آینده تروریست‌ها به این شهر راهبردی آماده باشند.