دردسترس بودن قرص خطرناک برنج/ رشد ۷۰ درصدی قربانیان مسمومیت با قرص برنج در استان البرز

با یوسف از طریق یک پزشک آشنا می شوم و از طریق هماهنگی با تلفن در یک غروب آدینه در یکی از پارک های شهر کرج با هم ملاقات می کنیم تا از تجربیاتش بیشتر مطلع شوم.

از یوسف در خصوص چرایی مصرف قرص برنج و گرایش به خودکشی‌اش می پرسم و می گویم که در صورت تمایل، خودش توضیح دهد و خوشبختانه او هم بدون ایراد خاصی می پذیرد و هدفش از توضیح را نیز در جهت استفاده دیگران از تجربیاتش عنوان می کند.

او می گوید: من قبل از استفاده از قرص برنج هیچ وقت اسم قرص برنج را هم نشنیده بودم چه برسد که بخواهم مصرفش کنم! یک روز که از همه جا و از همه کس ناامید شده بودم توی پارک نشسته بودم و اتفاقآ یک جوان هم سن و سال خودم هم آمد و کنارم نشست. آرام آرام شروع کردیم با هم صحبت کردن. از مشکلات و گرفتاری‌هایم برای او گفتم. اتفاقا آن جوان هم وضعیتش از من بهتر نبود که هیچ، بدتر هم بود.

این جوان کرجی می‌افزاید: وقتی داشتیم با هم درد و دل می کردیم در لابلای صحبتهایمان آن جوان از به بن بست رسیدن در زندگی و جریان استفاده از قرص برنج تعریف کرد. البته او مصرف نکرده بود و گویا از استفاده منصرف شده بود ولی خوب همین جا بود که من با نام آن قرص آشنا شدم و فهمیدم که اتفاقا عطاری ها هم این قرص را به فروش می‌رسانند.

وی اضافه می‌کند: خلاصه اینکه بعدها هم که از خانه و خانواده فراری شده بودم در مدت خیلی کوتاهی سه قرص را که از یکی از عطاری های کرج گرفته بودم مصرف کردم که من را سریع به بیمارستان رساندند و در واقع از خطر مرگ حتمی نجات پیدا کردم هرچند که اکنون هم مشکلم باقیست ولی بدون شک دیگر هیچ وقت سراغ آن قرص مهلک و کشنده نخواهم رفت! ولی از جاهای مختلفی شنیده و دیده ام که برخی از هم سن و سالهای خودم متاسفانه بر اثر استفاده آن قرص جانشان را از دست داده اند و تعداد این نوع از خودکشی‌ها هم روز به روز بیشتر می‌شود که امیدوارم کسی بتواند جلوی آن را بگیرد.

فعالیت غیرمجاز عطاری‌ ها در کرج

قرص برنج که به گفته کارشناسان مربوطه با نام فسفید آلومینیوم نیز شناخته می شود قرصی است که یک عدد آن قادر است هزاران شته را از بین ببرد. این قرص از خود گاز فسفید تولید می کند و از آن برای جلوگیری از آفت زدگی برنج در انبار استفاده می شود. مسمومیت با این قرص هم از راه استنشاق، هم از راه تماس پوستی و هم به صورت خوراکی اتفاق می‌افتد. مصرف خوراکی آن باعث تهوع، درد معده ، استفراغ، اسهال، تنگی نفس، احساس سرما، عطش ، سر درد، تشنج و کما می شود.

اما جای سوال اینجاست که چرا داروی مذکور که استفاده نابجای آن تا این حد می تواند خطرآفرین باشد باید به همین راحتی در دسترس قرار داشته باشد و عطاری ها هم به همین راحتی آن را توزیع کنند؟

در همین خصوص یکی از فروشندگان داروهای گیاهی در شهر محمدشهر کرج در گفتگویی با خبرنگار مهر مطرح می‌کند: اینکه نبایستی قرص برنج یا هرنوع داروی خطر آفرین دیگری به همین راحتی در دسترس عموم قرار بگیرد حرف درستی است ولی باید توجه کرد که اکثریت عطاری‌ها چنین توصیه‌هایی را نمی پذیرند.

این فروشنده داروهای گیاهی می‌افزاید: اصلا جالب است که بدانید که اکثریت عطاری های کرج بصورت غیرمجاز فعالیت دارند. مثلا در همین محدوده محمدشهر و مشکین دشت و خلاصه جنوب شهرستان کرج بیش از۱۰۰ عطاری وجود دارد که به راحتی می توان گفت که ۸۰ درصد آنها بدون مجوزهای لازم فعالیت می کنند. همچنین با این حساب که قرصی مثل قرص برنج که براحتی در خیابانی مثل خیابان آذری تهران تولید و توزیع عمده می شود آیا کسی می تواند جلوی فروش غیرمجاز آن را در عطاری ها بگیرد؟

فعالیت ۱۵۰ عطاری غیر مجاز در البرز

اما به گفته مدیر بازرسی و نظارت اصناف البرز عطاری های استان حق فروش و توزیع هیچ نوع  داروی ترکیبی ندارند و فقط بایستی در حوزه مشخص شده خود یعنی داروهای گیاهی فعالیت کنند.

رمضان رستمی در گفتگو با خبرنگار مهر  ضمن اشاره به تخلفات برخی از عطاری های استان البرز در خصوص فروش داروهای ترکیبی و شیمیایی عنوان کرد: عطاری‌ها به هیچ عنوان حق توزیع و فروش داروهای ترکیبی را ندارد و دراین رابطه نبایستی از اعتماد مردم سوء استفاده شود.

این مسئول در همین رابطه عنوان کرد: به منظور تقویت بازرسی در این زمینه کارگروهی با حضور جمعی از دستگاه های اجرایی استان تشکیل شده است که در حوزه های تخصصی مانند بهداشت و درمان و دیگر حوزه های مرتبط وارد خواهد شد.

این مسئول در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه هم اینک چند عطاری مجاز یا غیر مجاز در استان فعالیت دارند نیز توضیح داد: آمار اصلی مربوط به تعداد مراکز فعالیت هر صنفی را بایستی از اتحادیه مربوطه اخذ کرد که صنف عطاری ها نیز از این قاعده مستنثی نیست.

وی افزود: ولی به طور تقریبی می توان گفت که تعداد عطاری ها در سطح استان البرز بین عدد ۴۵۰ تا ۵۰۰ می باشد که از این تعداد در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ پرونده دارای مجوز ثبت شده است و نیز ۱۵۰ عطاری نیز غیر مجاز فعالیت می کنند.

رشد ۷۰ درصدی قربانیان مسمومیت با قرص های برنج در البرز

قرص برنج در حالی به طور غیرقانونی در عطاریهای استان البرز فروخته می‌شود که بر اساس آمار پزشکی قانونی استان البرز تعداد قربانیان مسمومیت با این قرص مرگبار در سال ۹۱ نسبت به ۹۰ با رشدی ۷۰ درصدی رو به رو بوده است.(این در حالی است که تا موقعی که این گزارش در دست تهیه بود، آماری برای سال ۹۲ و ۹۳ ارائه نشده بود)

گفتنی است بر پایه همین آمار که دکتر عباس مینوی مدیرکل پزشکی قانونی استان البرز  در گفتگو با خبرنگار مهر به آن اشاره می‌کند در سال ۹۱ در االبرز  ۱۶ نفر بر اثر مسمومیت با قرص برنج جان خود را از دست داده اند که نسبت به ۹ نفر متوفی با استفاده از همین قرصها در سال ۹۰ با رشدی ۷۰ درصدی رو به رو است.

عدم نظارت بر فروش غیرقانونی قرص‌ های برنج فاجعه آفرین است

به گفته پزشکان، قرص برنج سمی است که بر روی سلولها تاثیر بسیار بدی می‌گذارد و تنفس سلولی را از بین می‌برد و باعث آسیب جدی به اعضا و ارگانهای دیگر بدن مثل کلیه‌ها و قلب می‌شود. مرگ با قرص برنج مرگ بسیار دردناکی است و فرد عطش زیادی به آب دارد. در این مرگ فرد تا زمانی که زنده است هوشیار و بیدار بوده و سوزش بدی در بدن خود احساس می‌کند. بر اساس علامت‌های بالینی فرد دچار خستگی و کمبود اکسیژن می‌شود. بطوریکه بدنش رو به کبودی رفته و دچار خفگی سلولی خواهد شد. این روند روندی غیر قابل برگشت است و مسمومیت با قرص برنج برابر با مرگ است.

همیچنین در طی مصرف قرص مذکور معمولا افراد زیر ۲۴ ساعت فوت می‌کنند که زمان مرگ بستگی به ایرانی یا خارجی بودن قرص، تاریخ مصرف، میزان مقاومت فرد و تعداد آن دارد.مرگ بر اثر مصرف این قرص حتمی است و یک عدد از آن نیز می‌تواند باعث مرگ شود.

اما در حالی تعداد قربانیان قرص برنج در حال افزایش است که متأسفانه طبق مشاهدات پلیس و وزارت بهداشت و مراجع ذیربط دیگر نظارت خاص و برنامه‌ریزی شده ای بر فروش غیرقانونی این قرص در عطاریها(یا دیگر مکانها) ندارند.

در همین رابطه یکی از پزشکان با اشاره به نبود نظارت‌های لازم بر فروش این قرص، اظهار می‌دارد: متاسفانه برخی عطاری‌ها به راحتی این قرص را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهند. در یکی از موارد نادر زنی پس از مسمویت با قرص برنج زنده ماند. او بعد از بازگشت به زندگی گفت: برای گرفتن قرص برنج به عطاری رفتم که او پس از مشاهده اصرارهایم چند قرص به من داد. یکی دیگر از بیماران می‌گفت به عطاری رفته و ادعا کردم برای خودکشی قرص برنج می‌خواهم که او محل دیگری را به من معرفی کرد و گفت در آنجا قرص‌های برنج قویتری می‌توانم پیدا کنم تا راحت تر بمیرم.

این متخصص تاکید کرد، در مسمویت با قرص‌های دیگر ۹۹ درصد بیماران زنده می‌مانند اما در مسمومیت با قرص برنج ۹۹ درصد بیماران جان خود را از دست می‌دهند. اگر بشود قرص‌های برنج را از عطاری‌ها جمع آوری کرد و در فروش آن نظارت‌های لازم را داشت می‌توان آمار خودکشی با قرص برنج را در جامعه کاهش داد.