شرح دعای روز بیست و هشتم ماه رمضان
حجت الاسلام حسین فلاح نژاد
شرح دعا
اللهمّ وفّر حظّی فیهِ من النّوافِلِ
نمازهای نافله
در شبانه روز برای نمازهای یومیه، نمازهای نافله وجود دارد که انسان به وسیله آنها میتواند به خداوند (عزوجل) بیش از پیش تقرب جوید چرا که نمازهای نافله، نمازهای اضافه بر نمازهای واجب در شبانه روز میباشند که ضعفهای نمازگزار در نمازهای واجب را از نظر توجه و حضور قلب در نماز به سوی خالق یکتا جبران مینمایند.
کیفیت نمازهای نافله
نمازهای نافله غیر از روز جمعه سی و چهار رکعت است که هشت رکعت آن نافله ظهر و هشت رکعت آن نافله عصر و چهار رکعت آن نافله مغرب و دو رکعت آن نافله عشا و یازده رکعت نافله شب (که هشت رکعت آن به عنوان نافله شب و دو رکعت شفع و یک رکعت وتر بوده) و دو رکعت نافله صبح میباشد که در روز جمعه نافله ظهر و عصر هر کدام ده رکعت میشود.
نمازهای نافله، نمازهای اضافه بر نمازهای واجب در شبانه روز میباشند که ضعفهای نمازگزار در نمازهای واجب را از نظر توجه و حضور قلب در نماز به سوی خالق یکتا جبران مینمایند.
وقت نمازهای نافله
وقت نافله نماز صبح: نافله صبح قبل از نماز صبح باید خوانده شود که زمان آن بعد از گذشتن نصف شب به مقدار خواندن یازده رکعت نافله شب بوده که احتیاط آن است که قبل از فجر اول خوانده نشود مگر آنکه بعد از نافله شب بلافاصله خوانده شود که در این صورت مانعی ندارد.
وقت نافله نماز ظهر: نافله ظهر پیش از نماز ظهر باید خوانده شود که وقت فضیلت آن، از اول ظهر تا موقعی است که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا میشود به اندازه دو هفتم آن شود.
وقت نافله نماز عصر: نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده میشود که وقت فضیلت آن تا موقعی است که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا میشود به چهار هفتم آن برسد.
وقت نماز نافله مغرب: نافله مغرب بعد از تمام شدن نماز مغرب است تا هنگامی که سرخی طرف مغرب که بعد از غروب کردن آفتاب در آسمان پیدا میشود، از بین برود.
وقت نماز نافله عشا: نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا میباشد که تا نصف شب میتوان خواند ولی بهتر است بلافاصله بعد از نماز عشا خوانده شود.
وقت نافله شب: نافله شب را از نصف شب تا اذان صبح میتوان خواند و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود.
منظور از وفرحظی فیه من النوافل چیست؟
همانطور که میدانیم در انجام هر کاری مخصوصاً کارهای نیک و صالح باید از طرف خداوند برای هر بندهای توفیق حاصل شود تا بتواند آن را انجام دهد، لذا در این روز برای آنکه بتوانیم نمازهای نافله را بجا آورده و از حظ و بهره معنوی آن به طور وافر بهرهمند گردیم از خداوند خواستاریم که ما را در این روز از این موهبت بزرگ محروم نگرداند.
واکرمنی فیه باحضار المسائل
منظور از ”باحضار المسائل” همان آمادگی قبل از مرگ برای پاسخگویی به بازخواستهایی است که از طرف ذات اقدس از انسان میگردد، چرا که همه مسئولیم و داشتن مسئولیت در دنیا بسیار سنگین است و انسان را در عالم آخرت گرفتار بازخواست بیشتری مینماید،
هر یک از ما ممکن است که امروز و لحظهای که در آن نفس میکشیم و پلک میزنیم آخرین لحظات عمر ما باشد و باید بار سفر از این دنیای وانفسا بسته و به عالم آخرت که جاودان و همیشگی است سفر کنیم و آگاهیم که خداوند از ما و از هرچه که در این دنیا با هر مسئولیتی و سمتی انجام دادهایم سوال و بازخواست خواهد نمود. ”ان تبدوا ما فی انفسکم او تغفوه یحاسبکم به الله” ؛ ”هرچه که در آشکار و نهان (انجام دادهاید) خداوند از شما محاسبه خواهد نمود” و هر کسی نتیجه اعمال خود را میبیند ”فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ ، وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ ”(زلزله ،۸و۷) یعنی ”کسی که به مقدار ذرهای کار نیک انجام داده باشد پاداشش را میبیند و کسی که به مقدار ذرهای کار زشتی انجام داده باشد کیفر آن را میبیند که با توجه به آیات و توضیح بالا در مییابیم منظور از ”باحضار المسائل” همان آمادگی قبل از مرگ برای پاسخگویی به بازخواستهایی است که از طرف ذات اقدس از انسان میگردد، چرا که همه مسئولیم و داشتن مسئولیت در دنیا بسیار سنگین است و انسان را در عالم آخرت گرفتار بازخواست بیشتری مینماید، که ما از خداوند خواستاریم که در این روز ما را برای حاضر نمودن خود برای چنین روزی یاری نماید.
در این دعا همان اعضا و جوارح انسان باشد که از خداوند میخواهیم که وسایل (اعضا و جوارح) ما را نزدیک خود سازد. یعنی اعضا و جوارح ما را تابع و فرمان بردار ذات اقدسش گرداند نه تابع شیطان ملعون و رانده شده از درگاهش، که اطاعت و فرمانبرداری از ذات اقدس خداوند مساوی با سعادت جاودانی است، اما نافرمانی از ذات اقدس او شقاوت ابدی است.
اگر مسائل دینی را یاد نگیرید ،عبادات شما باطل است.پس جهل به مسائل شرعی موجب فساد عبادت است .مثل:
بسیاری از مردم عوام خیال می کنند که اگر نماز را در مکان غصبی بخوانند سپس از مالک آن ،حلالیت بخواهد نماز بی اشکال خواهد بود و حال این که از اعتقادات باطل و اشتباهات مشهوری است . حلالیت تنها کاری که میکند این است که باعث میشود اجره المثل ندهد. اما باعث صحت عمل نمی شود .
رسول خدا خدا صلوات الله علیه وآله وسلم فرمودند:عبادت جاهل مثل حیوان آسیاب است. زحمت می کشد و متصل راه میرود ،و همیشه به جای خود است،و مسافتی را طی نمی کند .جاهل نیز زحمت می کشد ولی به جایی نمی رسد .
و قرب فیه وسیلتی الیک من بین الوسائل یا من لایشغله الحاح الملحین
منظور از وسیلتی چه میباشد؟
همان طور که میدانیم در آخرت از تک تک اعضای بدن انسان، سوال خواهد شد که آیا در مسیر طاعت الهی بودهاند یا نه که با توجه به آن در مییابیم شاید منظور از ”وسیلتی” در این دعا همان اعضا و جوارح انسان باشد که از خداوند میخواهیم که وسایل (اعضا و جوارح) ما را نزدیک خود سازد. یعنی اعضا و جوارح ما را تابع و فرمان بردار ذات اقدسش گرداند نه تابع شیطان ملعون و رانده شده از درگاهش، که اطاعت و فرمانبرداری از ذات اقدس خداوند مساوی با سعادت جاودانی است، اما نافرمانی از ذات اقدس او شقاوت ابدی است. که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم تمام اعضا و جوارح ما را تابع دستوراتش نموده و از شیطان ملعون دور سازد.
موسی پیروان خود را از سوی خداوند ، می خواست از رود نیل عبور دهد . تا فرعونیان نابود شوند .عصاء را بر رود نیل زد ولی اثری نکرد . بار سوم عرض کرد : چرا این رود با این عصاء شکافته نمی شود ؟ خطاب رسید : از ما بخواه تا امر به باز شدن رود برایت کنیم. ما نیز بدون واسطه دستور به شکافتن رود نخواهیم داد. واسطه، انوار خمسه است. موسی خداوند را به حق پنج تن آل عبا علیهم السلام سوگند داد،دعایش مستجاب شد و رود نیل شکافته شد ، موسی و پیروانش از آنجا گذشتند.
نماز شب بیست و نهم
دو رکعت در هر رکعت حمد و بیست مرتبه توحید