برندگان جایزه نوبل پزشکی 2014 معرفی شدند

می بریت و ادوارد موزر، پنجمین زوجی هستند که با هم موفق به کسب جایزه نوبل شده‌اند.

به گفته داوران، دلیل اهدای این جایزه به دانشمندان برای کمک آنها به درک بهتر از فعالیت مغزی و تعیین اینکه مردم چگونه راهشان را پیدا می‌کنند، بوده است.

نتایج کشفیات این سه محقق به توضیح علت ناتوانی بیماران مبتلا به آلزایمر در تشخیص محیط اطراف کمک می‌کند.

ما چگونه می‌دانیم که کجا هستیم و چگونه راهمان را پیدا می‌کنیم یا چگونه این اطلاعات را به شکلی ذخیره می‌کنیم که در زمان بعد در همان راه به سرعت بتوانیم آنها را بازیابی کنیم؟ نوبل پزشکی امسال به کشف سیستم مکانیابی یا همان جی‌پی‌اس داخلی در مغز اختصاص یافته که در حقیقت پایه‌ای سلولی را برای عملکرد شناختی بیشتر نشان می‌دهد.

در سال 1971 جان او کی‌یف اولین بخش از این سیستم مکانیابی را شناسایی کرد. وی نوعی سلول عصبی را در هیپوکامپپ مغز شناسایی کرد که همیشه زمانی که موش با یک محل خاص در اتاق روبرو می‌شد، فعال می‌گشت. سایر سلولهای عصبی در زمانی که موش در مناطق دیگر اتاق حضور داشت، فعال می‌شدند.

بیش از سه دهه بعد در سال 2005، می بریت و ادروارد موزر توانستند بخش کلیدی دیگری از سیستم جی‌پی‌اس مغز را شناسایی کنند. آنها نوع دیگری از سلول عصبی موسوم به «سلولهای شبکه» (grid cells) را کشف کردند که یک سیستم مختصات تولید کرده و موقعیت‌یابی دقیق و راه‌گشایی را ممکن می‌سازد. پژوهش متعاقب آنها نشان داد که چگونه مکان و سلولهای شبکه، تعیین موقعیت و مکانیابی را ممکن می‌سازند.

کشفیات او کی‌یف، می بریت و ادوارد موزر مشکلی را حل کردند که ذهن فلاسفه و دانشمندان را برای قرنها به خود مشغول داشته بود و آن، چگونگی نقشه‌سازی توسط مغز از محیط اطراف ما و چگونگی شناسایی راهها توسط انسان در محیطهای پیچیده است.