پشت پرده برنامه 90 چه خبر است؟

گروه گوناگون «تیتریک»؛ روزهای هفته برای عادل فردوسی پور مثل یک ترکیب یونی عمل می کند. الگویی سراسر تکرارشونده که ابتدا و انتها ندارد. 365 روز سال برای او عین هم است و اتفاق چندان متفاوتی در آنها نمی افتد. «روتین» احتمالا درست ترین واژه ای است که می توان برای الگوی زیستی او به کار برد. روزها برای او سر و ته ندارند و احتمالا تعریف او از «هفته» یک باره 168 ساعته است. دوشنبه ها برایش برجسته تر است.

برای اینکه باید مهم ترین کار زندگی اش را در این روز از هفته به سرانجام برساند یا جمعه ها که باید «فوتبال 120»اش را برای مخاطب شبکه ورزش تولید کند اما برتری این روزها نسبت به دیگر روزهای هفته، فقط برای همین است و بس؛ یعنی صرف دوشنبه یا جمع بدون رجحانی پیش او ندارد. برای همین شبنه صبح در زندگی او با جمعه عصر یا یکشنبه ظهر تفاوتی ندارد. خوش به حال فردوسی پور. او آن قدر به نود فکر می کند که نه درگیر دلتنگی های عصر جمع می شود و نه برای سر کار رفتن در اولین روز هفته اذیت می شود.

او احتمالا سال را یک بازه 8760 ساعته می بیند که فقط باید کار کند! تقویم عادل 365 روز متوالی دارد که نه ماه هایش از هم تفکیک شده اند و نه روزهایش. شاید مهر برایش ماه جذاب تری باشد چون در آن به دنیا آمده و 41 بار یکی از روزهای آن را جشن گرفته (بخوانید برایش جشن گرفتند) ولی این هم باید اتفاق بعیدی باشد چون خیلی از سال ها این قدر درگیر نود است که اصلا یادش می رود دارد پیر می شود! این گزارش می خواهد نشان دهد که کارخانه عادل چگونه محصول تولید می کند. چرخ دنده های دستگاه های غول پیکرش چطور و با چه نظمی با هم کار می کنند و چطور این کارخانه 17 سال واحد نمونه سال شده؟


کارخانه همیشه باز است و رئیس همیشه بالاسر کار هست. او به کار تک تک اعضا نظارت دارد و البته «حرف آخر را خودش می زند». از اعضای تیم اصلی مدیریت گرفته تا تک تک کارمندانی که در شعب استانی برای عادل کار می کنند. یک شبکه قوی استانی که دائما با او در ارتباط هستند و به او سوژه پیشنهاد می دهند.

آقای رییس خیلی وقت ها خودش سوژه ای را به خبرنگاران شهرستانش پیشنهاد می دهد و بعضی وقت ها هم خود آنها ایده جذابی را با او مطرح می کنند اما روتین کار این کارخانه به این شکل است که آنها هر هفته به استادیوم ها می روند. از بازی ها و حواشی اش فیل می گیرند و برای آقای رییس ارسال می کنند نیروهایی که در این سال ها با درک متقابلی که از جنس کار و خلقیات عادل پیدا کرده اند، اگر آفیش هم نباشند برای او محتوای جذاب از اتفاقات فوتبال در شهرستان ها تولید می کنند و دوست دارند در ویترین نود دیده شوند.

هر کس در دایره گسترده عادل نت ورک کار می کند به او کامنت می دهد. این یکی از اصلی ترین شیوه های کار با اوست. آیتم «ایران نود» در همین فضا تولید می شود. خود او یا نیروهایش به ایده ای می رسند که فلان شهر یا استان برای گزارش گرفتن خوب است. تیم بسیج می شود و با کاپیتانی «میثاق» (لقب محمدحسین میثاقی در بین اعضای تیم عادل) برای گزارش به شهر مورد نظر سفر می کنند.

هیئت مدیره کارخانه با آقای رییس تعاملات زیادی دارد. شاید تاثیرگذارترین افراد پیش او همین آدم ها باشند. البته آقای رییس از همه کامنت می گیرد؛ چه سلبریتی های ریز و درشتی که نودبین هستند و در خلال پخش برنامه به او پیامک می دهند و چه لیست پر و پیمان خبرنگارانی که فردوسی پور با آنها ارتباط دارد. حلقه های نزدیک به عادل همین آدم ها هستند و ماحصل نود از همفکری آنها با آقای رییس شکل می گیرد؛ رییسی که البته «حرف آخر را خودش می زند».


هیئت مدیره برنامه «فوتبال 120» برای عادل مهم شده و او در این چند سال اخیر به اهمیت آن پی برده. اعضای این تیم را محمدحسین میثاقی، سجاد بیات، سیامک پاکرایی، محمد فرهپور و محمدحسین توکلی تشکیل می دهد که وجه اشتراک تمامی آنها تسلطی است که به زبان انگلیسی دارند. علاوه بر زبان، عادلیون (!) همگی سرچرهای خوبی هستند و به شکلی تخصصی در کمترین زمان ممکن بهترین محتوا را از اینترنت بیرون می کشند.

این دو ویژگی را بگذارید کنار علاقه دیوانه واری که به فوتبال و مسائلش دارند. محمدحسین میثاقی دو سال پیش تر در مصاحبه با خودمان به طنز می گفت: «بچه ها هنوز (بعد از تمام شدن برناه «بیست، چهارده») تو استودیوی «پرس تی وی» هستن و دارن دانلود می کنن! اینترنت پرسرعت و بدون فیلتر. نمی تونن دل بکنن».

دو عضو آخری که از آنها نام برده شد، دو تن از شریفی هایی هستند که خود فردوسی پور کشفشان کرده. یکی صنایع خوانده و شاگردش در دانشگاه بوده و دیگری هم از مهندسان عمران شریف است که از طریق دوستش با عادل آشنا شده. «من شریفیای مستعد رو از قنداق می گیرم می کشونم اینجا.» این جمله ای است که خود فردوسی پور درباره استعدادیابی اش در شریف می گوید. عادل است دیگر. «شریف»، «صنایع» و «کرمان» برایش واژه های خاصی به شمار می روند.

به گزارش برترین ها به نقل از هفته نامه همشهری جوان، «نود درجه» سخت ترین آیتم نود است. آیتمی که خود «استاد» (لقبی است که اعضای تیم عادل با این نام او را خطاب می کنند) علاقه ویژه ای به آن دارد. و آن را گل برنامه اش می داند. برای همین با وجود انتقادهایی که از نوع گویش او باری این آیتم می شود ولی باز هم تاکید زیادی دارد که حتما نریتور آن خودش باشد. شاید برای پروسه پیچیده تولید آن حق هم داشته باشد؛ «نود درجه، وقت گیرترین آیتم نوده.


این قدری که من برای نود درجه وقت می ذارم برای هیچ چیز دیگه وقت نمی ذارم. بیننده که نم بینه فک می کنه فقط همین سه دقیقه اس. در صورتی که کلی نفر- ساعت پشت نود درجه است.» اما نود درجه از گام صفر چگونه تولید می شود؟ تمام گزارشگرهای برنامه اعم از تهران و شهرستان موظفند که از حواشی بازی ها و نکات جالب آن فیلم بگیرند. این فیلم ها بعد از پایان بازی ها به انضمام خود بازی برای عادل فرستاده می شود. او تمام این فیلم را رصد می کند. («تمام» صفتی است که اینجا معنی غلیط تری از آنچه هست می دهد.

یک بازی یک ساعت و نیمه به همراه مثلا نیم ساعت حاشیه؛ یعنی هر بازی دو ساعت وقت می گیرد. هشت بازی در هفته و از قرار معلوم هر بازی دو ساعت، می کند 16 ساعت!) فردوسی پور در هفته به شکل میانگین باید 16 ساعت برای نوددرجه فوتبال ببیند. زمان زیادی که خودش می گوید، بعضی وقت ها روی تند این کار ار انجام می دهد. استاد نکات بامزه ای را که حس می کند به درد آیتم می خورد، یادداشت می کند و برای نویسندگان نوددرجه می فرستد. فرمت ارسال این محتوا هم در نوع خودش جالب است. «trak: ahnadzade ba daste chap dast mide. Samimiate ando- samad, ahmadzade moghe korner mire tahe ture darvaze ghayem mishe o miad birun gol mizane»

نود درجه ای که شما ی بینید از دل چنین متن هایی بیرون می آید؛ متنی که ابتدا باید توسط امیر وفایی و مهدی زعیم زاده رمزگشایی(!) شود و سپس ادویه، نمک و فلفل به مقدار لازم به آن افزوده شود و تا قبل از ظهر دوشنبه به فردوسی پور فرستاده شود. در این بخش هم «حرف آخر را خود فردوسی پور می زند». یعنی مقدار طنزهایی که برایش می فرستند را کم و زیاد و تغییراتی روی آنها اعمال می کند.

تیم فنی کارخانه از دیرباز ثابت بوده؛ اعضای خدومی که از قدیم کنار عادل بوده اند و با او تعامل دارند. آنها برای عادل دستیاران تهیه تلویزیونی محسوب می شوند. در کنار اعضای فنی، حامد راستگو و بهادر امیری از دیگر خبرنگارانی هستند که کار راه بینداز نود هستند و سال های زیادی است که با عادل کار می کنند.


چیا فوادی، سرتیم سایت کارخانه رهبری می کند؛ کسی که به علت عضویت در فدراسیون فوتبال در بخش اخبار مدیریتی فوتبال کمک های زیادی به عادل می کند.

سایت به عنوان یک آپشن هم افزا در کنار کارخانه نود تولید محتوا می کند و تیم تحرریه جدای دارد. معادلاتش هم کمی متفاوت است و از طریق آگهی هایی که می گیرد، امرار معاش می کند! به فردوسی پور همیشه  انگ پرسپولیسی بود نزده می شود و نکته جالب این است که دو نفر از اعضای هیئت مدیره کارخانه اش که اعضای تاثرگذاری هم هستند، استقلالی اند؛ تیمی که در عین اختلاف سلیقه های کوچک و بزرگی که با هم دارند، سر بسیاری از سوژه ها مانند فساد در فوتبال هم عقیده اند: «اگه بچه های پشت صحنه و آقای نادریان لطف کنن این تصویر رو نشون بدن... آقای نادریان و دوستانشون رضا عباس زاده در بخش آنالیز...» اگر نودبین باشید، حتما این جور جملات را از دهان فردوسی پور زیاد شنیده اید.

مورد عجیب آقای نادریان چیست که بارها عادل از او در طول برنامه نام می برد؟ جواب ساده است، چیز خاصی نیست؛ محمد نادریان که او را در کنای حسینیان، روشن پژوه و مجریان مختلف برنامه سنیما گلخانه شبکه سه می بیند در نود کارهای گرافیکی آیتم «آنالیز نود» را انجام می دهد.

رضا عباس زاده سرتیم بخش آنالیز نود است که بازی های هر هفته را رصد می کند و بعدش سوژه ها را با عادل چک می کند و اگر «OK» بگیرد، محتوا را به تیمش سفارش می دهد. جدیدترین آیتم نود که توسط تیم سه، چهار نفره رضا عباس زاده انجام می شود، این روزها حسابی گرفته. اگر یادتان باشد، رضا عباس زاده قبل از ورود به نود در صفحه های ورزشی مجله خودمان هم آنالیزهای جامعی ارائه می داد که مخاطبان زیادی داشت.

حالا پیش خودمان بماند ولی ایده آیتم آنالیز و معرفی افراد مرتبط به عادل کار مهدی شادما خودمان بوده، البته همشهری جوان در بخش مهمتری از نود هم حضور دارد. «تقویم نود» آیتمی که به شکلی الهام گرفته از صفحات «روزها»ی خودمان است و توسط مهدی شادمانی تولید می شود. مهدی شادمانی به همراه چند نفر از اعضای تیم عادل هر ماه جلسه ای با محمدحسین میثاقی دارند و طی آن سوژه های کل ماه را با هم چک می کنند؛ اینکه فرمت ارائه تاریخ نود به چه شکل باشد و سراغ چه سوژه ای و به چه شکل باید رفت.

در اتاق فکر تقویم افراد دیگری هم حضور دارند از جمله ایوبیان و محمد قاضی زاده که خوره های تاریخ و عدد و رقم هستند. بسیاری از آمارهای عجیب و غریبی را که عادل موقع گزارش ارائه می دهد که مثلا از آخرین گلی که فلانی زده 530 زور می گذرد، دیتاسنتر، قاضی زاده(!) به او می دهد. نتیجه نهایی را عادل تعیین می کند؛ جایی که مثل تمامی تصمیمات این کارخانه درنهایت «حرف آخر را رییس و سهام دار اصلی آن می زند.»


تمام وسایلی که ابزارهای اصلی کار فردوسی پور به حساب می آیند

درون ای میلی عادل چه می بینی؟

عادل ابزارهای نسبتا ثابتی برای برقراری ارتباط با تیمش دارد. در این قسمت، تعدادی از این ابزار و نحوه استفاده عادل از آنها را توضیح می دهیم.

موبایل های عادل: باورش سخت است ولی عادل فردوسی پور چهار خط تلفن دارد! شماره های مختلفی که دو خط آن عمومی تر است ولی از آن دو خط دیگر، افراد زیادی خبر ندارند. این را که دسته بندی عادل به چه صورت است و هر خط مخصوص چه کسانی است، شاید فقط خود او می داند. اولین خط عمومی یک گوشی نوکیای درب و داغان است و دومی یک آیفون 6 خاکستری که هدیه سالگرد تولد سال گذشته او بوده.

دو خط عموی تر عادل هر دو پیامگیر دارند و او شماره های ناشناس را جواب نمی دهد. ارتباط او با اسامی چندصد نفری که در گوشی اش ذخیره شده اند به شکل تلفنی و تکستی است. او بیشتر از اینکه آدم مکالمه باشد، آدم متن است و پیامک زدن کار راحت تری برای او به شمار می رود. به او در نود نگاه کنید، وقت هایی که حرف های مهمان های برنامه تکراری می شود و حوصله اش سر می رود، سریع سراغ گوشی اش می رود و پیامک هایش را جواب می دهد. ریت پیامک به خود عادل دست کمی از ریت پیامک های برنامه ندارد! فردوسی پور در متن البته زبان خصا خودش را دارد. فینگیلیش می نویسد و خلاصه هایی دارد که باید ترجمه اش کرد، البته سرعت تایپ او مثال زدنی است که ابتدا فکر میکنی با یک نسل چهارمی که در فضاهای مجازی بزرگ شده ه است، طرفی!

تبلت عادل: دومین وسیله امروزی ارتباطی عادل با دنیای پیرامونش همین تبلت است. اگر اینستاگرام و تلگرام و دیگر شبکه های مجازی فقط روی گوشی آیفون هست و استفاده نمی شود، گفته می شود که این اپلیکیشن ها در تبلت استاد فعال است و او این فضاها را رصد می کند. اینکه واقعا عادل خودش در دنیای مجازی حضور دارد یا نه محل اختلاف خیلی از علمای عادل شناس است که هنوز جواب قاطعانه ای نمی شود به آن داد اما نظر نویسنده را بخواهید، به عادل نمی خورد بنشیند پای تلگرام چت کند یا در قسمت «اسپلور» اینستاگرام دنبال عکس های خوش بگردد!  فردوسی پور اساس آدم تکنولوژیکی نیست.


لپ تاپ عادل: فردوسی بور یک لپ تاپ دارد که هرکسی آن را ندیده؛ لپ تاپی که غالبا در خانه است و گفته می شود روی آن نسخه «دسکتاپ تلگرام» قرار دارد. فکر کنید؛ مثلا شب ها فردوسی پور می رود خانه و در گروه های تلگرامی جوک های روز را رصد می کند!

ای میل عادل: از کل دنیای مجازی و محتوایش یک یاهومیل ساده عادل را بس است. او با همین ای میل تمام کارهایش را انجام می دهد و با فرض اینکه او هیچ اکانتی در شبکه های مجازی ندارد، تنها راه ارتباطی سایبری با اوست، ای میلی که فردوسی پور شدیدا مواظب است دست هر کسی نیفتد. مخصوصا شاگردانش در دانشگاه که احتمالا می خواهند از استاد (اینجا استاد در معنی واقعی به کار رفته!) نمره بگیرند. البته فردوسی پور در دانشگاه اخلاق ملویی دارد و گفته می شود این سال ها نمره هم خوب می دهد.