رسانه‌ها اتاق فکر اقتصاد مقاومتی تشکیل دهند
گروه اقتصاد «تیتریک»؛سید یاسر جبرائیلی، معاون پژوهشی خبرگزاری فارس گفت: اینکه مقام معظم رهبری امسال را سال "اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل" نامگذاری کردند با توجه به عدم رضایت ایشان از عملکرد دستگاه‌ها در حوزه اقتصاد مقاومتی که قبلاً هم ابراز کرده بودند، نشان دهنده این است که تمام دستگاه‌های اجرایی، تقنینی و قضایی کشور باید از حرف عبور کنند و به عمل برسند.
"حمایت از تولید داخلی" دال مرکزی اقتصاد مقاومتی است
وی ادامه داد: وقتی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ابلاغ شد دستگاه‌های مختلف آمدند و برنامه‌های عملیاتی خود را ارائه کردند که همان برنامه‌ها هم نقص‌های جدی داشت یعنی هم در ارائه برنامه عملاً فقط کلمه اقتصاد مقاومتی الصاق شده بود به متن برنامه‌هایی که قبلاً داشتند و هم در عرصه عمل هر کاری که کردند اسمش را گذاشتند اقتصاد مقاومتی و عملاً هیچ اقدام عملی در حوزه اقتصاد مقاومتی اتفاق نیفتاد بلکه شاهد وقایعی دقیقا عکس آن هم بودیم.
کارشناس مسائل سیاسی خاطرنشان کرد: اقتصاد مقاومتی مفهوم انتزاعی نیست که برای عمل رهنمود نداشته باشد اقتصاد مقاومتی برنامه عملیاتی است؛ اگر این سیاست‌های کلی را که به نظر من دارای همه اجزای یک منظومه گفتمانی است به عنوان یک گفتمان در نظر بگیریم، حمایت از تولید داخلی دال مرکزی این منظومه گفتمانی است.
حمایت از تولید داخلی به معنی دولت‌گرایی و تملک‌گرایی دولتی نیست
وی افزود: در خصوص حمایت از تولید داخلی، اولا حمایت از تولید داخلی به معنی دولت‌گرایی نیست یعنی اینطور نیست که ما وقتی حرف از حمایت از تولید داخلی می‌زنیم شرکت‌های دولتی که ناکارآمد هم هستند مرتب از طرف سرمایه ملی مورد حمایت قرار بگیرند و هیچ اتفاقی هم در حوزه پیشرفت و ارتقای فناوری برای آنها نیفتد لذا اقتصاد مقاومتی به معنی دولت‌گرایی و تملک دولتی نیست؛ دوم اینکه حمایت از تولید داخلی به معنای این نیست که ما دور خودمان حصار بکشیم و هیچ ارتباطی با دنیا نداشته باشیم هدف از حمایت از تولید داخلی اتفاقاً این است که تولید داخلی به مرحله‌ای از مزیت رقابتی برسد که بتواند در بازارهای جهانی رقابت کند و برای کشور سودآوری داشته باشد.
وی ادامه داد: سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی راه رسیدن تولید کننده داخلی به مزیت‌های رقابتی را مشخص کرده، منتهی ک ایراد اساسی در سیاست‌های اقتصادی‌مان طی سال‌های گذشته بوده و آن اینکه حمایت‌گرایی را با تملک‌گرایی دولتی اشتباه گرفتیم.
وی گفت: در این بین بخش خصوصی نیازمند حمایت هوشمند است، حمایت هوشمند به معنی اینکه شما هم از این بخش خصوصی حمایت مالی بکنید هم حمایت فناورانه بکنید و هم حمایت در برابر ضربات خارجی بکنید و هم اینکه برنامه‌ای برای ارتقاء فناوری داشته باشید و از این بخش تعهد برای ارتقاء بگیرید؛ یعنی حمایت ما توأم با برنامه هدایت و نظارت باید باشد؛ متأسفانه ما شاهدیم که در عین توانمندی شرکت‌های داخلی پروژه‌های ملی و دولتی به اسم رقابت آزاد طی مناقصه‌های بین المللی به شرکت‌های خارجی واگذار می‌شوند؛ تولید داخلی برای اینکه خودش را تقویت کند نیازمند بازار است، نیازمند بازاری که تولیدکننده تولید و خدمات خود را در آنجا ارائه کند.
وی با بیان اینکه من فکر می‌کنم ما در سه حوزه به تولید داخلی خودمان ضربه زده ایم و این رفتار همچنان ادامه دارد، گفت: حوزه اول این است که با یک نظام بانکی ناکارآمد که به جای اینکه در داخل در خدمت تولید باشد متأسفانه در خدمت دلالی هست از دسترسی تولید کننده داخلی به منابع مالی برای ارتقاء خودش جلوگیری می‌کنیم و در این حوزه متأسفانه به جایی رسیدیم که تولید کننده داخلی ترجیح می‌دهد خود را مقروض مؤسسات مالی غربی بکند و از کشورهای اروپایی استقراض کند با این توهم که سود بانکی در آنجا بسیار پایین است در حالی که این اتفاق یک خطر بزرگ است و دلیل این است که با کمترین تغییری در نرخی ارز، این بدهی چند برابر می‌شود چنانچه در طول سه چهار دهه گذشته شاهد بوده ایم که برخی کشورها برای جبران بدهی همین بلا سرشان آمده که از طریق استقراض خارجی به امید نرخ سود اندک رفتند و در دام گرفتار شدند و با تکان‌های خارجی دچار خسارت‌های بزرگ شدند و خودمان هم در دوران کارگزاران این مسئله را تجربه کردیم.
وی افزود: لذا ما اولاً باید نظام بانکی خودمان را در خدمت تولید قرار بدهیم و اینطور نباشد که به جای اصلاح سیستم بانکی این سیستم را ویرانه رها کنیم و به سمت استقراض از مؤسسات مالی خارجی برویم و در آنجا یک خسارت دیگری به بار بیاوریم چراکه این اقدام دقیقا خلاف نص صریح سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی هست که می‌گوید نباید کشور در نتیجه تکانه‌های خارجی دچار تزلزل شود؛ یکی از کشورهای همسایه که شدیداً دست به استقراض خارجی زده با یک تغییر نرخ ارز در عرض سه ماه 50 میلیارد دلار به میزان بدهی‌اش اضافه شد؛ این بلا نباید برسر کشور ما بیاید اما متأسفانه شاهد برنامه‌ها و اقداماتی هستیم که کشور را به این سمت می‌برد.
دولت یازدهم به جای جذب سرمایه‌گذاری خارجی به دنبال استقراض است
وی اظهار داشت: دولت یازدهم به جای جذب سرمایه‌گذاری خارجی به دنبال استقراض است نه تنها استقراض مستقیم بلکه انتشار اوراق قرضه و اوراق بدهی با سودهای بالا برای مؤسسات اروپایی و خارجی با هدف دستیابی به منابع مالی، این آسیب باید مدیریت شود و جلوی آن گرفته شود.
ما بازار خودمان را به صورت یک جانبه در اختیار مصنوعات کشورهایی قرار می‌دهیم که بازار خود را برای ما باز نکردند.
وی بیان داشت: حوزه دومی که ما داریم به تولید کننده ضربه می‌زنیم این است که بازار داخلی را از تولید کننده داخلی گرفتیم و تولید کننده برای اینکه انباشت سود بکند و خود را از لحاظ فناوری ارتقاء بدهد و همچنین کار خود را توسعه دهد نیاز به بازار دارد؛ ما بازار خودمان را داریم به صورت یک جانبه در اختیار مصنوعات کشورهایی قرار می‌دهیم که بازار خود را برای ما باز نکردند.
جای تاسف است که در این دولت، معاونت اقتصادی وزارت خارجه تعطیل شد
وی افزود: تولید کننده ایرانی باید با مشقت با غول‌های اقتصادی خارجی در داخل ایران رقابت کند اما همان کشورهایی که ما داریم این کالاها را از آنجا وارد می‌کنیم بازارشان را به بهانه‌های مختلف با حمایت‌های تعرفه‌ای و غیر تعرفه‌ای به روی مصنوعات ما بسته‌اند و مثال بارز آن همین مورد اخیر که دولت آمد و افتخار کرد که صادرات پسته ایرانی به آمریکا در برجام آزاد شده که دولت آمریکا بلا فاصله تعرفه 300 درصدی بر کشتی ایرانی وضع کرد تا عملاً پسته ایرانی را از بازار آمریکا حذف کند اما ما در مقابل به صورت یک جانبه داریم کالاهای مصرفی از آمریکا وارد می کنیم علیرغم تصریحات رهبر انقلاب که نباید این اتفاق بیفتد.
وی ادامه داد: سؤال ما این است دولت که الآن طبقات تعرفه را یک جانبه از 10 به 8 کاهش داده و یک جانبه میانگین تعرفه واردات را از 75 درصد به 55 درصد کاهش داده آیا این امتیاز یک جانبه‌ای که به کالاهای خارجی داده شد مابه ازایی هم در آن طرف داشته یعنی کشوری هم بوده که برای ما تعرفه را کاهش داده یا اینکه داریم یک جانبه این کار را انجام می‌دهیم.
وی اظهار داشت: حوزه سومی که ما داریم به تولید کننده خودمان ضربه می‌زنیم عدم حمایت استراتژیک دولت است حمایت استراتژیک به این معنی که دولت اولاً برای ارتقاء فناوری در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری مخصوصی نمی‌کند نظام ملی فناوری و نوآوری هنوز به مرحله واقعیت نپیوسته و وقتی نظام فناوری نداریم بخش خصوصی هیچ کشوری در دنیا توان تحقیق و توسعه برای رساندن خود به استانداردهای جهانی را ندارد مگر اینکه حمایت دولت پشت آن باشد ضعیف‌ترین نوع حمایت‌ها از اقتصاد دانش‌بنیان حمایت مالی است، یکی از وجوه حمایت استراتژیک این است که حتماً دولتی باید در حوزه‌های حساس فناوری برنامه تحقیق و توسعه داشته باشد این فناوری به حوزه‌های مختلف سرریز شود و بهره‌برداری ملی از فناوری ارتقاء یافته توسط دولت انجام شود تا صنایع داخلی رشد کند.
برنامه‌ای برای نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی وجود ندارد
وی ادامه داد: یکی از وجوه دیگر حمایت استراتژیک تلاش برای گسترش جغرافیایی بازار برای تولیدات داخلی است متأسفانه در این دولت معاونت اقتصادی وزارت خارجه تعطیل شد و هیچکدام از دیپلمات‌ها و سفارتخانه‌های ما و سفیران ما آشنایی با توانمندی‌های ما در تولیدات داخلی ندارند تا اینکه بروند و بازاریابی کنند تا از اینها می‌پرسید که ایران چه چیزی دارد؟ می‌گویند فرش و پسته و نفت و در رأس همه این مواردی که عرض کردم تفکر غلط لیبرالیسم اقتصادی حاکم بر دستگاه‌های اقتصادی ما می‌باشد که در تضاد کامل با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.
رسانه‌ها اتاق فکر اقتصاد مقاومتی تشکیل دهند
وی افزود: من واقعاً خوشحال شدم از آقای دکتر مسعود نیلی شنیدم که گفتند سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به اختلاف‌نظر میان همه اقتصادانان پایان داده که برای اقتصاد چه باید کرد. منتهی شدیداً قائل به این هستم که برنامه‌ای برای نظارت بر حسن اجرای این سیاست‌ها وجود ندارد یعنی دستگاه‌های نظارتی ما و رسانه‌های ما وقتی ناگهان برنامه‌هایی بر خلاف اقتصاد مقاومتی اجرا می‌شود و به این سیاست‌ها بی‌توجهی می‌شود هیچ واکنش و هیچ اقدامی در عمل و بعضاً حتی در حد حرف هم ندارند؛ لذا من به همکاران خودم در رسانه‌ها پیشنهاد می‌کنم به مناسبت همین سال اتاق فکرهای اقتصاد مقاومتی در سازمان خودشان تشکیل بدهند و با دقت تمام و بدون هرگونه تعارفی اجرای این سیاست‌ها را پیگیری کنند.
وی در پایان گفت: در سطح مجلس و در سطح قوه قضائیه و در سطح شورای عالی امنیت ملی هم باید دستگاه‌های نظارتی بر حسن اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی تشکیل شود.
منبع: نسیم
