بررسی ملاک های ازدواج در میان دختران و پسران/ برای دختران وضع مالی و تعهد همسر آینده اولویت دارد

گروه فرهنگی «تیتریک»،شاید تلنگر جدی آن موقعی بود که پاسخ این سوال از دختران و پسران از مراکز دانشگاهی به بیرون منتشر شد؟

ملاک های شما برای ازدواج چیست؟

و روانشناسان و پژوهشگران وخانواده ها را به فکرعمیقی فرو برد که چرا و چقدراز معیارهای دینی و عرفی و سنتی خویش فاصله گرفته ایم؟

در ادامه قصد داریم با بررسی نتایج تحقیقاتی که دربرخی دانشگاههای کشور انجام شده به واقعیت دست پیدا کنیم.

امروزه همگان نقش بی بدیل خانواده را به عنوان اولین و زیر بنایی ترین نهاد اجتماعی بشمار می آورند که تاثیر فراوانی بر رشد و تعادل و شکوفایی افراد و جامعه دارد. خانواده نقش مهمی در اخلاق و معنویت انسان داشته و در دین اسلام خانواده و ازدواج محبوب ترین و عزیز ترین نهاد بشری نزد خداوند اعلام شده است.

یکی از مراحل مهم زندگی هر فرد مرحله گزینش همسراست که فرد باید تقریباً تا پایان عمر پیامدهای انتخاب خود را بپذیرد، شرع مقدس 5 مولفه را مورد توجه قرار می دهد، چون مولفه جسمانی، مولفه روان شناختی (همگونی وتشابه نگرش ها)، مولفه اقتصادی، مولفه اجتماعی ( نوع فرهنگ، طبقه اجتماعی، قومیت، مذهب و دین) ومولفه خانوادگی.

اهداف تشکیل خانواده و ازدواج بطور کلی ازمنظر دین چون انگیزه های اقتصادی، اجتماعی، محبت، آرامش و رفع نیازهای جنسی شمرده شده و با ازدواج بقای نوع بشر تضمین شده است. با توجه به گذشت زمان از گذشته تا حال معیارهای ازدواج با معیارهای دینی اسلامی تغییر کرده و باتوجه به تحقیقاتی که در مراکز مختلف علمی، دانشگاهی صورت گرفته نتایج قابل توجه بدست آمده که تفاوت دیدگاه دین و واقعیتهای امروز را نمایان تر می کند.

سه معیار از نظر مردان 49 کشور دنیا به ملاک باهوش بودن ( روان شناختی )، هیجان انگیز بودن ( روان شناختی ) و باز بودن از نظر احساسی (روان شناختی ) اولویت بندی شده ولی باز هم نظر مردان ایرانی با نظر 49 کشور مورد بررسی متفاوت بوده، مردان ایرانی معیارهای نجابت (روان شناختی )، زیبایی (جسمانی) و کدبانو بودن (مولفه اجتماعی ) را انتخاب کرده اند.

به تازگی یک تحقیق در دانشگاه شهید بهشتی با هدف بررسی ترجیح‌های انتخاب همسر دختران و پسران و مقایسه ملاك‌های دو جنس انجام شد. 375 دانشجو شامل 168 پسر و 207 دختر در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفتند و مشخص شد ملاک‌های دختران و پسران برای انتخاب همسر با یکدیگر متفاوت است، به طور كلی، پسران( ملاك‌های مرتبط با زیبایی) و دختران( ملاك‌های مرتبط با توانایی مالی مرد و قابل اتكا بودن) او را بیشتر ترجیح می‌دهند؛ برای پسران ملا ك‌های جذابیت عشقی متقابل، سلامتی، فراهم كننده موقعیت نشاط ‌انگیز، شخصیت قابل اتكا، ثبات هیجانی و پختگی عاطفی بیشترین اهمیت را دارد و ملاكهای زمینه تحصیلی مشابه، آینده مالی خوب، تشابه در عقاید سیاسی، تشابه مذهبی، دست‌پخت خوب، خانه‌دار بودن، كوشایی و ارتقاجویی كمترین اهمیت را دارد.

نتایج پژوهش در دانشگاههای تهران که 1126 دانشجو (432 پسر و 694 دختر) در آن شرکت کرده بودند، نشان داد به طور کلی پسران در در انتخاب معیار اول خود را زیبایی زن قرار داده اند، در حالی که معیار اول انتخاب دختران مذهبی بودن مرد بود، موقعیت اجتماعی پسران به عنوان اولویت دوم دختران مطرح شده است، نتایج مربوط به معیارهای فیزیکی و بدنی انتخاب همسر در پسران و دختران دانشجو نیز نشان می دهد رنگ پوست، قد، وزن، همسر نقش مهمی را در انتخاب همسر دارد.

نتایج پژوهش دردانشگاه شهید صدوقی یزد حاکی از آن است که پنج ملاک با ایمان بودن، خوش اخلاقی، مسئولیت پذیری، وفاداری و جذابیت جسمانی از مهمترین معیارهای انتخاب همسر به شمار می روند و در این باره به تفاوت جنسیتی اشاره ای نشده است.

نتایج پژوهش در دانشگاه شیراز نشان می دهد مهم ترین ملاک دخترهای ایرانی برای انتخاب همسر «وفاداری» است و در مقابل پسرها بیشتر به «پاکدامنی » همسر اهمیت می دهند؛ این مطالعه نشان داد در ایران ملاک های تعهد (وفاداری)، پاکدامنی، اخلاق و سلامت جسمی و روانی از مهم ترین ملاک های مردان و زنان مجرد در زمینه انتخاب همسر است.
داشتن شغل مناسب به عنوان نشانه ای از کفایت مالی مرد، ملاکی مهم برای زنان در انتخاب همسر است و جالب آنکه مردان برای ظاهر و چهره همسر در مقایسه با دیگر ملاک ها اهمیت کمتری قائل بودند؛ نتایج این تحقیق نشان می دهد کم اهمیت ترین ملاک ها برای دختران، قیافه و ظاهر، و برای پسرها شغل و درآمد همسر اینده است.

در تحقیقی دیگری که توسط مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران صورت گرفته است دارا بودن شغل و درآمد مناسب با کسب 2/13 امتیاز از 100 امتیاز اولویت اول ، تفاهم با 6/12 امتیاز اولویت دوم و عفت و پاکدامنی با 3/11 امتیاز اولویت سوم جوانان برای ازدواج بوده و به تفکیک زن و مرد بودن این ملاکها را اگر تحلیل کنیم دارا بودن شغل و درآمد از پاسخگویان زن بیش از سایر ملاکها و برای مردان عفت و پاکدامنی برای مردان مورد توجه بوده و در نظرسنجی سن، 6/50 درصد سن مطلوب برای آقایان را سنین 27 تا 30سال و 7/32 درصد سن 23 تا 26 سال را سن مناسب عنوان کردند و برای خانم ها 9/43 درصد پاسخگویان سنین بین 23 تا 26 و 37درصد 19 تا 22 سال را عنوان کرده اند، در میانگین برای آقایان سن 6/27 و 2/23 برای خانم ها از نظر جوانان کشور اعلام شده است.

تفاوت ملاکهای دختران و پسران دهه 60 و 90 ( کاهش اهمیت خوش‌قیافه بودن مرد و افزایش اهمیت آینده مالی)

برای زنان دهه نود اهمیت کوشا بودن و ارتقاجویی و خوش قیافه بودن مرد کاهش یافته و اهمیت داشتن آینده مالی خوب افزایش پیدا کرده است، پسران در انتخاب خود به زیبایی و جذابیت جسمانی اهمیت بیشتری می‌دهند، در حالی که برای دختران وضع مالی و تعهد مرد مهم‌تر است، که تفاوت بین دو جنس از لحاظ ملاک‌هایی که نشانگر زیبایی است، مانند خوش قیافه بودن و جذابیت جسمانی و ملاک‌هایی که می‌تواند نشانگر توانایی مالی و تعهد باشد.

در یک نتیجه جالب توجه از یک نظرسنجی، که صرفاً به معیارهای اقتصادی توجه داشته است 47 درصد جوانان در جواب این سوال که آیا با مهیا شدن شرایط اقتصادی، ازدواج خواهید کرد یا خیر؟ پاسخ منفی داده‌اند.

در نهایت جالب است بدانید که از نظر 64 درصد پاسخگویان، در ازدواج لازم است که مرد بزرگتر از زن باشد و بعد از آن 22 درصد گفته‌اند سن چندان اهمیتی ندارد، کمتر از یک درصد پاسخگویان هم گفته‌اند که در ازدواج سن زن باید بیشتر از مرد باشد.

این آمارها نشانگر تغییر نگرش برای ازدواج بوده به طوری که معیارروان شناختی یکی از پراهمیت ترین ملاک ها مورد توجه قرار گرفته است.

در یادداشت بعدی به راهکارهای علمی و فرهنگی و اقتصادی خواهیم پرداخت.