آسپرین خوبه یا بده؟!

گروه سبک زندگی «تیتریک»آسپرین یکی از پرمصرف‌ترین داروها در دنیاست که استفاده‌های گسترده‌ای دارد. براساس آمار انجمن قلب آمریکا استفاده از آسپرین هنگام بروز اولین علائم حمله قلبی مانند درد قفسه سینه توانست سالانه از مرگ 5000 تا ده هزار نفر در سال جلوگیری کند. امروزه می‌توان آسپرین را بدون نسخه از تمام داروخانه‌ها به عنوان ضددرد، ضدتب و ضدالتهاب تهیه کرد. سوالی که برای همگان در مورد مصرف این دارو وجود دارد این است که موارد استفاده آسپرین، طول دوره مصرف آن و نحوه مصرف صحیح آن چیست؟

به طور کلی این دارو با جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون از انسداد عروق کرونری قلب جلوگیری می‌کند؛ بنابراین مصرف آن برای بیمارانی که احتمال بروز سکته‌های قلبی یا مغزی در آنها بالاست و همچنین بیمارانی که جریان خون مغزی آنها ضعیف است یا به انواع دیگری از بیماری‌های قلبی و عروقی مبتلا هستند مفید است، اما این به آن معنا نیست که منافع مصرف روزانه آسپرین همواره بیشتر از مضرات آن است. همانند سایر داروهای ضددرد و ضدالتهاب، آسپرین ریسک خونریزی‌های گوارشی، خونریزی‌های مغزی، نارسایی کلیوی و برخی از انواع سکته را افزایش می‌دهد. سرویس پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، مصرف روزانه آسپرین را برای افراد 50 تا 59 ساله که در معرض خونریزی گوارشی نیستند و احتمال بروز حمله‌های قلبی یا انواع سکته در آنها بیش از ده درصد است، توصیه کرده است. از طرف دیگر، سازمان غذا و داروی آمریکا مصرف آسپرین را در افرادی که تاکنون سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی یا حمله قلبی را نداشته‌اند توصیه نمی‌کند.

نکته دیگر این که مصرف آسپرین در افرادی که مبتلا به مشکلات انعقادی خون بوده و به اصطلاح خون آنها دیرتر لخته می‌شود، افرادی که سابقه خونریزی یا ابتلا به زخم‌های گوارشی دارند و کسانی که به ترکیبات حاوی آسپرین آلرژی دارند ممنوع است. بنابراین بر خلاف باورهای عمومی مصرف این دارو برای همگان مفید نبوده و چه‌بسا مصرف خودسرانه آن به بروز مشکلاتی برای افراد منجر شود.

مصرف آسپرین به همراه داروهای ضد دردی همچون ایبوپروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک می‌تواند ریسک ابتلا به خونریزی را افزایش دهد. بنابراین در صورتی که فرد به دلیل ابتلا به یک بیماری مزمن مانند آرتروز مجبور به استفاده مداوم از ضددردهاست باید حتما پزشک را در این خصوص مطلع کند.

البته اگر حین مصرف آسپرین بنا به هر دلیلی به مصرف تک‌دوز یا کوتاه‌مدت داروهای ضددرد مذکور نیاز باشد، می‌توان آنها را با فاصله دو ساعته نسبت به ASA استفاده کرد. علاوه بر این بیمارانی که آسپرین را به صورت روزانه استفاده می‌کنند لازم است قبل از انجام هرگونه عمل جراحی یا مراجعه به دندانپزشکی، پزشک را در جریان قرار دهند. از مهم‌ترین تداخلات دارویی آسپرین می‌توان به افزایش ریسک خونریزی در مصرف همزمان با هپارین و وارفارین، کورتون‌ها، کلوپیدوگرل و برخی از انواع ضدافسردگی‌ها مانند کلومیپرامین و پاروکستین اشاره کرد. در میان داروهای گیاهی و مکمل‌های غذایی نیز، جینسینگ، روغن گل مغربی، امگا3، زغال اخته و کاپسایسین (فلفل قرمز) با آسپرین تداخل دارند و ریسک خونریزی را افزایش می‌دهند.

مصرف ASA به صورت جویدنی جذب سریع‌تر دارو را به دنبال دارد با این وجود به دلیل احتمال ایجاد مشکلات گوارشی بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند از انواع پوشش‌دار ASA استفاده کنند. این در حالی است که بعضی تحقیقات نشان می‌دهد مصرف اشکال روکش‌دار آسپرین که دارو را در روده کوچک آزاد می‌کنند، تاثیری در کاهش ریسک خونریزی گوارشی ندارد.