اظهار نظر مدیرکل میراث فرهنگی درباره رطوبت گنبد سلطانیه
گروه فرهنگ «تیتریک»، در روزهای گذشته اخباری از آثارِ رطوبت و نم‌زدگی بخش‌هایی از بنای تاریخی سلطانیه با عناوینی مانند «نم‌زدگی و رطوبت به جان میراث جهانی سلطانیه افتاد»، در فضای مجازی منتشر شد که علاوه بر انتشار تصاویری از این آثارِ رطوبت، نقدهای دیگری از روند مرمت میراث جهانی گنبد سلطانیه را مطرح کرد.
یحیی رحمتی، مدیر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، درباره‌ی انتشار این تصاویر و اخبار به ایسنا گفت: این نم‌زدگی‌ها در اثر مرمت‌هایی که با روشی متفاوت در حدود سه یا چهار سال پیش انجام شد، ایجاد شده است. امسال هنوز بارشی در این قسمت اتفاق نیفتاده است که بخواهد چنین نم‌زدگی ایجاد کند، اما به نظر می‌رسد شخصی باردیگر از آثار قدیمی رطوبت بنا عکاسی کرده و آن‌ها را در فضای مجازی منتشر کرده است.
او ادامه داد: در آن مرمت‌ها برای جلوگیری از جذب رطوبت بنا، از شیوه‌ای جدید استفاده شد که متاسفانه عوارض دیگری به دنبال داشت. درست است که رطوبت جدیدی وارد بنا نشد، اما رطوبتی که از قبل داخل بنا مانده بود، داخل بنا حبس شده و چنین اثری از خود به جای گذاشته است که در تصاویر نیز دیده می‌شود.
رحمتی در این‌باره افزود: اصل رطوبت این محوطه جهانی که با روش نوع ایزوله کردن، این رطوبت را در بنا مهار کرده است و دیگر در آن منطقه نفوذ رطوبت نداریم. همچنین آثار رطوبتی که در آن سال‌ها ایجاد شده بود، در قسمت‌های تزئینات اصلی بنا نیست و در همان مناطق مرمت شده‌ی بناست که قابلیت بازیابی و بازگردانی دارد.
مدیر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با اشاره به تهیه برنامه‌های ویژه برای جلوگیری از نفوذ رطوبت در بارندگی فصل سرد، بیان کرد: از تابستان به‌واسطه همین مسئله‌ی نفوذ رطوبت، استحکام بخشی بنا را در اولویت جلسات‌مان قرار دادیم تا بتوانیم محل‌هایی که در سال‌ها پیش دچار نم‌زدگی شده‌اند را لایه‌برداری کنیم. گنبدهای سنتی ایران، ایزوگام شده نیستند و اگر به آن‌ها توجهی نشود، مشکلاتی از این دست ایجاد می‌کنند.
او با اشاره به وضعیت گنبدهای تاریخی ایران بیان کرد: گنبد سلطانیه جزو گنبدهای دو پوسته (دو پوش) است؛ به این معنا که گنبد یک پوسته بیرونی کاشی شده دارد و درست مانند آن گنبد، در فضای داخلی‌اش هم گنبد دیگری دارد که تزئینات داخلی گنبد روی آن اجرا می‌شود. در مقابل گنبدهای دو پوسته، گنبدهای سه پوسته وجود دارند که از آن‌ها می‌توان به «گنبد ملاحسن کاشی» در همین منطقه سلطانیه اشاره کرد که جزو معدود گنبدهای سه پوسته است.
رحمتی همچنین تاکید کرد: در این ایام ما نیز شروع به لایه‌برداری آثار رطوبت از بنا کرده‌ایم تا رطوبت‌های حبس شده، آزاد شوند. به صورت بسیار جدی وارد بحث رطوبت‌زدایی و دفع رطوبت از مکان بنا شده‌ایم و برنامه داریم که تا حدود یک ماه دیگر، گزارش اولیه‌ای از روند پیشرفت‌مان منتشر کنیم.
مدیر اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان در گفت‌وگویی که سوم آذرماه داشت، اعلام کرد که جلوی نفوذ رطوبت به گنبد سلطانیه گرفته شده است.
او همچنین درباره‌ی فضای مرطوب «موزه رختشویخانه»، نیز بیان کرده بود: مسئله‌ی بنای رختشویخانه متفاوت است، چون ماهیت این بنا با آب سر و کار داشته و وجود رطوبت در آنجا طبیعی است و مشکل رطوبت ندارد. با توجه به اینکه این بنا در محلی ساخته شده که در گذشته سطح آب‌های زیرزمینی بالا بوده و چشمه و قنات هم در آنجا وجود داشته است، می‌توان وجود رطوبت در آن را طبیعی دانست.
رحمتی پیشتر در مردادماه سال جاری نیز در توضیح روند مرمت این میراث تاریخی گفته بود که نزدیک به نیمی از مرمت این بنا انجام شده است و تکمیل آن نیازمند افزایش اعتبارش است.
«گنبد سلطانیه»، در شهر سلطانیه‌ی استان زنجان قرار دارد و یکی از شاهکارهای معماری دوره اسلامی به حساب می‌آید. این گنبد حد فاصل سال‌های ۷۰۴ تا ۷۱۲ قمری، به دستور «الجایتو» پادشاه مغول، معروف به «سلطان محمد خدابنده» و با تولیت و نظارت «خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی» ساخته شده است. «سلطانیه» که در سال ۲۰۰۵ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید، نخستین گنبد دو جداره در جهان است که نمونه‌ای قدیمی‌تر از آن را در جهان نمی‌توان یافت.
انتهای پیام/
