انتشار فهرست مراکز مجاز نگهداری از حیات وحش

گروه محیط زیست «تیتریک»، درخواست های نمایندگان مجلس شورای اسلامی، فعالان محیط زیست و رسانه ها از سازمان حفاظت محیط زیست برای ارائه فهرستی از مراکز نگهداری از حیات وحش به تفکیک مجاز و غیرمجاز که به گفته مسئولان این سازمان در آغاز سال جاری تعدادشان به بیش از 80 مرکز می رسید، سرانجام طی روزهای گذشته به انتشار فهرست مراکز مجاز نگهداری از حیات وحش در پورتال سازمان حفاظت محیط زیست منجر شد.

در این فهرست، نام، استان و نام مالک 53 مرکز، تحت عنوان باغ وحش، باغ پرندگان و مرکز نگهداری از حیات وحش درج شده. هرچند تعریف دقیقی از "مرکز نگهداری از حیات وحش" در دست نیست تا بدانیم در آنها چه می گذرد اما هر چه که هست به نظر می رسد در کلیه این 53 مرکز، دستورالعمل ایجاد و مدیریت مراکز نگهداری حیات وحش رعایت می شود چرا که موفق به دریافت مجوز سازمان حفاظت محیط زیست شده و در فهرست جا گرفته اند.


با نگاهی به فهرست مراکز نگهداری از حیات وحش مجاز، با جای خالی نام باغ وحش هایی مواجه می شویم که نامشان به گوش آشناست و بعضا از مساحت، تعداد گونه و قدمت بیشتری نسبت به مراکز نامبرده شده در فهرست برخوردارند: باغ وحش شیراز، باغ وحش وکیل آباد مشهد، باغ وحش ساری و باغ وحش هویزه. مراکزی که به گفته مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست در انتظار تعیین تکلیف هستند تا یا خود را با ضوابط دستورالعمل ایجاد و مدیریت مراکز نگهداری حیات وحش وفق دهند و یا برای همیشه تعطیل شوند: باغ وحش شیراز، پس از گذشت 9 ماه از آغاز باسازی برای دریافت پروانه بهره برداری در صف ایستاده است. باغ وحش ساری و هویزه تقریبا تعطیل شده اند و ساماندهی حیوانات ساکن در آنها در دست اجراست. باغ وحش وکیل آباد مشهد که به دلیل واقع شدن در محدوده خدمات شهری تنها به شرط جا به جا شدن و خروج از این محدوده واجد شرایط دریافت پروانه بهره برداری خواهد بود و علی رغم پایان ضرب العجل تعیین شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست تا این لحظه اقدامی برای جا به جا شدن انجام نداده است هم به نظر می رسد بناست به جمع باغ وحش های تعطیل شده ملحق شود.

به علاوه سازمان حفاظت محیط زیست خبر از تعطیلی حدود 10 مرکز نگهداری از حیات وحش طی ماه های گذشته می دهد که اگر این 10 مرکز تعطیل شده را با 53 مرکز مجاز جمع کرده و از مجموع بیش از 80 مرکز نگهداری از حیات وحش که سازمان حفاظت محیط زیست در ابتدای سال جاری اعلام کرده بود کسر کنیم، دستکم 15 مرکز نگهداری از حیات وحش با سرنوشتی نامعلوم رو به رو هستند. مراکزی که بناست یا خود را با دستورالعمل ایجاد و مدیریت مراکز نگهداری حیات وحش وفق داده و در فهرست مراکز مجاز گنجانده  شوند، یا از چرخه خارج شوند.

تا اینجا به نظر می رسد ساماندهی مراکز نگهداری از حیات وحش طبق روندی رضایت بخش پیش می رود؛ مراکزی که یا اصلاح می شوند و یا حذف. اما با نگاهی دقیق تر به فهرست و مروری بر وقایع نه چندان دور رخ داده در باغ وحش هایی که در این فهرست جا خوش کرده اند، شبهه دیگری ایجاد می شود: آیا در مراکزی که در فهرست پیش رویمان قرار دارد حقیقتا ضوابط ، دستورالعمل ایجاد و مدیریت مراکز نگهداری حیات وحش رعایت می شود؟ نام باغ وحش کاسیت خرم آباد که بارها به دلیل شرایط بد نگهداری از حیوانات از جمله کشته شدن یک گوزن باردار بر اثر پرتاب سنگ توسط بازدیدکنندگان خبرساز شده در این فهرست به چشم می خورد. باغ وحش گراش لارستان هم که چندی پیش علاوه بر انتشار تصاویری اسفبار از جایگاه حیواناتش، به دلیل نگهداری از لاشه گونه هایی بومی چون پازن و پرندگان وحشی در یخچال مورد انتقاد قرار گرفته بود یکی دیگر از این 53 مرکز دارای مجوز به شمار می رود.

در نهایت، شاهد تفاوتی فاحش میان ضوابط سازمان حفاظت محیط زیست و تصاویری که از مراکز شناخته شده عضو در این فهرست، منتشر می شود خواهیم بود: به عنوان مثال، طبق ضوابط سازمان حفاظت محیط زیست،  جایگاه گربه سانی چون شیر می بایست برای نگهداری از هر قلاده شیر، دستکم 150 مترمربع فضا داشته باشد، از سایه‌بان، گیاه، تنه درخت، سکو، اتاقک موقت برای نظافت، نور و رطوبت کافی برخوردار بوده و ترجیحاً با خندق از بازدیدکنندگان جدا شود. اما بررسی جایگاه شیر در برخی از مراکز مندرج در فهرست "با مجوزها"، حکایت از بی اهمیت بودن ضوابط در دریافت مجوز دارد:

اینکه آیا سازمان حفاظت محیط زیست پس از تعیین تکلیف مراکز غیرمجازِ باقی مانده، برنامه ای برای ملزم کردن مراکز مجاز به رعایت دستورالعمل ایجاد و مدیریت مراکز نگهداری حیات وحش پیش رو خواهد داشت یا نه پرسشی است که در حال حاضر نمی توان پاسخی امیدوارکننده برای آن داشت چرا که سازمان حفاظت محیط زیست بدون شک می توانست لزوم رعایت قاطعانه ضوابط نگهداری از حیوانات در این مراکز را به عنوان شرطی برای صدور پروانه بهره برداری از این مراکز پیش پای مسئولان این مراکز بگذارد نه در قالب درخواستی پس از صدور مجوز.

انتهای پیام/