معدوم شدن بعضی از نسخ خطی بسیار کهن شیعی کشور

امیرخانی در این نشست با تسلیت به مناسبت ارتحال آیت الله هاشمی رفسنجانی، پیام این یار دیرین انقلاب و امام(ره) را که به مناسبت چهاردهمین آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی، ارسال کرده بود، قرائت کرد.

او سپس در ادامه گفت: امسال این همایش با اعطای جایزه سیدعبدالله انوار به برگزیدگان در روز یکشنبه 26 دی ماه ساعت 15 در کتابخانه ملی برگزار می‌شود و هدف از این تجلیل، قدردانی از افرادی است که در این حوزه فعالیت داشته‌اند.

معاون کتابخانه ملی با بیان اینکه امسال برای نخستین‌بار از یک چهره غیر ایرانی به نام نجیب مایل هروی پیشکسوت عرصه نسخه شناسی افغانستانی قدردانی خواهد شد، ادامه داد: او صاحب ده‌ها اثر در این حوزه است و هیچ شک و تردیدی در شخصیتش وجود ندارد.

او با اشاره به برخی برنامه ها در روز برگزاری همایش اظهار کرد: ‌قرار است پیام رئیس جمهوری افغانستان توسط سفیر این کشور در ایران قرائت شود. این آئین که از دوره گذشته به صورت دوسالانه درآمده، با هدف تکریم عالمان و سرآمدان عرصه تحقیق در حوزه نسخه‌های خطی برگزار می‌شود.

دبیر اجرایی همایش همچنین یادآور شد: تألیف، تدوین و ترجمه کتاب، مقاله و پایان‌نامه، نقد و تصحیح متون، فهرست‌نویسی و فهرست ‌نویسان، اهداگران مجموعه‌های خطی، نشریات فعال در حوزه نسخه خطی، طرح‌های پژوهشی، مرمت سنتی و مجازی، مؤسسات فعال در حوزه نسخ خطی، سایت‌‌های فعال در زمینه نسخ خطی، طراحی نرم افزارهای اطلاع ‌رسانی و آموزش نسخ خطی، یادداشت، گفت‌وگو و گزارش، از محورهای این آیین بزرگداشت است.

معاون کتابخانه ملی ایران در ادامه این نشست با ابراز تأسف از قاچاق برخی از نسخ بسیار کهن شیعی به خارج از کشور و همچنین معدوم شدن آنها، ‌خاطرنشان کرد: سوالی که امروز می‌بایست مطرح کرد این است که چرا بسیاری از نسخ خطی از کشور خارج می‌شوند و ما بعد از مدتی متوجه این اتفاق می‌شویم؟ ظاهراً جواب این سوال مشخص است و به مسائل مالی برمی‌گردد اما واقعا باید عزم جدی در میان مسئولان رده بالای کشورمان به وجود بیاید که میراث فرهنگیمان حفظ شود.

امیرخانی اضافه کرد: وظیفه حفاظت از میراث مکتوب کشور، در درجه اول برعهده کتابخانه‌های بزرگ کشور است و باید از خروج این آثار جلوگیری کنند. چند وقت قبل خبری منتشر شد با این مضمون که تنها یک برگ مینیاتوردار از شاهنامه شاه طهماسب 12 میلیون دلار یا پوند، در حراج ساتبی فروخته شد.

او ضرورت تخصیص بودجه‌های قابل توجه را برای جلوگیری از قاچاق نسخ خطی به خارج از کشور یادآور شد و خطاب به کسانی که این نسخه‌ها را به صورت شخصی در اختیار دارند، بیان کرد: نسخ خطی چیزی نیست که سازمان‌هایی مثل کتابخانه ملی آنها را مصادره کند، اما در عین حال وظیفه چنین سازمان‌هایی است که اجازه ندهند این آثار از کشور خارج شود.

معاون کتابخانه ملی ایران در ادامه با بیان اینکه اخبار مربوط به موارد متعددی از خروج نسخ خطی کهن از کشور را شنیده‌ایم که امیدواریم صحت نداشته باشد، توضیح داد: چندی قبل باخبر شدیم که بعضی از نسخ خطی بسیار کهن شیعی از کشور خارج شده و حتی معدوم شده است. این کار با پول هنگفت دشمنان اهل بیت(ع) انجام شده و آنها نسخه‌های کهن شیعی ما را به خارج از کشور برده‌ و حتی آنها را به کلی از بین برده‌اند.

در ادامه این نشست خبری نجفقلی حبیبی دبیر علمی این همایش هم ضمن تسلیت درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به نقش او در شکل بندی به ساختار اداره سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اشاره کرد و گفت: زمانی که ایشان رئیس جمهور شدند، این بحث مطرح بود که کتابخانه ملی زیرمجموعه کدام نهاد فعالیت کند؟ بعد از بحث‌های فراوان، اداره این مجموعه به نهاد ریاست جمهوری واگذار شد که آقای هاشمی در این خصوص نقش مهمی ایفا کرد.

وی افزود: نسخ خطی از سرمایه‌های ملی ما به شمار می روند و همایش بزرگداشت حامیان نسخ خطی با هدف تجلیل از فعالان این حوزه هر دو سال یکبار برگزار می‌شود.
حبیبی با اشاره به گروه‌های هشت‌گانه ارزیابی و داوری در پانزدهمین دوره آئین بزرگداشت حامیان نسخ خطی، شامل فهرست نویسی، چاپ عکسی، دین، فلسفه، تاریخ، اسناد، ادبیات فارسی، ادبیات عربی و علوم و فنون از اصلاح آئین نامه برگزاری این همایش در دوره پانزدهم خبر داد و گفت: یکی از اصلاحات صورت گرفته، دوسالانه شدن این آئین بود.
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه قیمت گذاری نسخ خطی کار دشواری است و استاندارد مشخصی هم برای آن تدوین نشده است، ضرورت برنامه ریزی های اساسی در این خصوص را یادآور شد.

در ادامه این کنفرانس مطبوعاتی احسان‌الله شکرالهی مدیر بخش نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ضمن گرامیداشت یاد آیت الله هاشمی رفسنجانی، پرداخت هزینه 14 میلیون تومانی برای تهیه نسخه نفیس «سفینه تبریز» توسط کتابخانه مجلس را در دوران سازندگی و با وجود کمبود بودجه‌های جاری در آن دوره، از کمک‌های مؤثر آیت‌الله هاشمی به نسخ خطی نام برد و گفت: این مهم به یمن ریاست عالیه آیت الله هاشمی رفسنجانی بر کتابخانه مجلس در آن دوره صورت گرفت.

مدیرکل نسخ خطی کتابخانه ملی در ادامه از رونمایی کتابی در تجلیل از حامیان نسخ خطی به همت علی اوجبی در پانزدهمین دوره آئین بزرگداشت حامیان نسخ خطی خبر داد و با اشاره به اهمیت نسخ خطی در حوزه میراث فرهنگی کشور، گفت: اگر پیشینه علمی، هنری، ادبی و تاریخی ما مشخص نباشد، حکم فردی را پیدا می کنیم که پدر و مادر خودش را نمی‌شناسد.

وی در ادامه از تقدیر از چند پیشکسوت در حوزه های مدیریت نسخ خطی، کتابداری، مرمت، اهدای نسخ خطی، فراهم آوری نسخ خطی و نشر نسخ خطی به عنوان بخش جنبی پانزدهمین آئین بزرگداشت حامیان نسخ خطی خبر داد.

انتهای پیام/