مراقب باشید دل کسی را نشکنید

گروه سبک زندگی «تیتریک»،
 درگذشت دبی رینولدز، ستاره سابق هالیوود یک روز بعد از درگذشت دخترش کری فیشر که او هم هنرپیشه‌ای سرشناس بود بار دیگر این قصه قدیمی را زنده کرده است که مرگ عزیزان می‌تواند چنان دل آدمی را بشکند که خود نیز جان به جان آفرین تسلیم کند؟ احتمالا ما هم در طول زندگی شاهد مواردی بوده‌ایم که زن و شوهری پس از سال‌های سال زندگی در کنار هم به فاصله کمی از هم به دیار باقی بشتابند؛ اما آیا واقعا از نظر علمی دلشکستگی می‌تواند باعث مرگ شود؟

تحقیق پژوهشگران دانشگاه سنت جورج لندن آشکار کرد که سوگ عزیزان می‌تواند تاثیر مستقیمی بر قلب داشته باشد تعداد افرادی که یک ماه بعد از مرگ یکی از عزیزانشان به دلیل سکته قلبی یا مغزی می‌میرند، دو برابر کسانی است که به همین عارضه دچار شده اما عزادار مرگ عزیزی نبوده‌اند. برخی حتی از «سندرم دل‌شکستگی» صحبت می‌کنند که در اصطلاح پزشکی به آن کاردیومیوپاتی ناشی از استرس یا کاردیومیوپاتی تیکوتسوبو می گویند. کاردیومیوپاتی به گروهی از بیماری‌های قلبی گفته می‌شود که تغییر شکل یا اشکال در عملکرد ماهیچه قلب، عامل بیماری است.


حدود سه چهارم افرادی که دچار کاردیومیوپاتی تیکوتسوبو می‌شوند پیش از این عارضه، استرس جسمی یا روحی شدیدی را متحمل شده‌اند. این استرس ممکن است سوگ عزیزان باشد اما استرس‌های دیگر هم می‌توانند آن را ایجاد کنند.


موارد تایید شده‌ای از این عارضه دیده شده که علت آن شوخی بوده که باعث وحشت بسیار شده یا استرس صحبت کردن در مقابل جمعیت عامل آن بوده است. احتمال داده می‌شود که ترشح ناگهانی هورمون‌ها به‌خصوص آدرنالین باعث توقف ناگهانی عضله قلب باشد. در سکته قلبی اغلب قلب به این دلیل از کار می‌افتد که رگ‌های خون‌رسان به قلب (رگ‌های کرونر) به علت انسداد نمی‌توانند خون کافی به ماهیچه قلب برسانند؛ اما اکثر کسانی که دچار کاردیومیوپاتی تیکوتسوبو می‌شوند رگ‌های کرونرشان در حد قابل قبولی سالم است و گرفتگی یا لخته راه آنها را نبسته است.


بیشتر کسانی که دچار این عارضه می‌شوند خوب می‌شوند، استرس کاهش پیدا می‌کند و قلب به حال عادی بر می‌گردد. اما در افراد سالمند یا کسانی که بیماری قلبی دارند تغییر شکل بطن چپ ممکن است به سکته قلبی و در نهایت به مرگ منجر شود.


علاوه بر این، شواهدی هم وجود دارند که از افزایش خطر مرگ پس از بستری شدن شریک زندگی در بیمارستان حکایت می‌کنند. تحقیقات نشان داد احتمال درگذشت همسر تا شش ماه بعد از مرگ شریک زندگی‌اش افزایش پیدا می‌کند. این محققان به این نکته اشاره کردند که رابطه زناشویی که هر دو طرف حامی یکدیگر باشند نوعی ضربه‌گیر در قبال استرس است. در چنین رابطه‌ای، دو طرف همدیگر را تشویق به رفتارهای سالم می‌کنند. داروهای روزانه را به هم یادآوری می‌کنند و مواظبند که دیگری مثلا سیگار نکشد یا در کار دیگری افراط نکند. با اینکه درگذشت مثلا پدر یا مادر به فاصله کمی از همدیگر برای فرزندان و دیگر وابستگان نزدیک سخت است اما شاید روی بهتر سکه این باشد که آنها از رنج زندگی بدون وجود دیگری رها شده و شاید اینکه دو نفری در تمام عمر یاور یکدیگر بوده و با فاصله کمی از دنیا رفته‌اند، کمی تسلی خاطر باشد.