آرزوهای بر باد رفته کرج/ مترویی که به کرج نیامد

گروه استانی«تیتریک»،اسفند ماه سال 1385 بود که پروژه احداث مترو برای مرکز استان البرز با انعقاد قراردادی میان سازمان قطار شهری کرج و شرکت سابیر منعقد شد.

در ابتدا به مردم وعده داده شد که حداکثر ظرف مدت چهار سال این پروژه تکمیل و خط دو مترو کرج به بهره‌برداری خواهد رسید.

بر اساس گزارش سازمان قطار شهری کرج، خط دو مترو این شهرستان به طول 27 کیلومتر سال 85 عملیات ساخت آن آغاز شد که تاکنون 15 کیلومتر از تونل این خط بین میدان دانشگاه خوارزمی تا پل شهید سلطانی کرج حفاری شده است.

قرار بود شش کیلومتر از این خط در سال 92 به بهره‌برداری برسد که به علل مختلف هنوز تحقق نیافته است.

تاکنون دو رام قطار برای خط دو قطار شهری کرج خریداری شده و به استان البرز انتقال یافته است.

پس از بهره‌برداری از خط قطار شهری صادقیه - پل شهید سلطانی کرج در اواخر دهه 70، احداث 6 خط جدید مترو برای کلانشهر کرج تصویب شد.

خط یک در امتداد مسیر صادقیه - شهید سلطانی به منطقه گلشهر کرج متصل شد و عملیات خط دو نیز آغاز شد لیکن از احداث سایر خطوط به علت محدودیت‌های مالی هنوز خبری نیست.

خط دو قطار شهری کرج طبق برنامه‌ریزی باید کمالشهر کرج را به شهرستان شهریار در استان تهران متصل کند.

برای این خط 27 ایستگاه تعریف شده که تاکنون ساخت 13 ایستگاه آنها در دست اقدام قرار گرفته است.

ساخت این پروژه با استفاده از منابع ملی، استانی و بودجه شورا و شهرداری کرج در دست اقدام قرار گرفت.

در این ارتباط رضا شریفی رئیس کمسیون بودجه شورای اسلامی شهر کرج که در آن دوره نیز نماینده مردم در شوراهای اسلامی شهر بود، در گفت‌وگویی که پیش از این با خبرنگار فارس انجام داده گفته است: " قرارداد نخست در اسفندماه سال 85 منعقد گردید. در این قرارداد تاکید شده بود که تمام پروژه باید طی مدت چهار سال به پایان رسیده و در سال 89 به بهره‌برداری برسد."

اما با رسیدن سال 89 مشخص گردید که کار حتی به اندازه 10 درصد نیز پیشرفت نداشته و در نهایت سال 90 کارفرما که سازمان قطار شهری کرج بوده و پیمانکار که همان شرکت سابیر است، درباره مبلغ قرارداد جلسه‌ای برگزار کرده و مقرر گردید که مبلغ قرارداد افزایش یافته و سابیر کار ادامه دهد.

این افزایش قیمت عجیب بود، چرا که قراردادی منعقد شده و دیگر افزایش قیمت معنی نخواهد داشت.

در این ارتباط سیدحمید طهایی استاندار البرز در تاریخ دوم آذر ماه سال جاری به خبرنگاران گفته بود:‌ "متاسفانه در زمان عقد قرارداد با شرکت سابیر یک اشتباه و خطای بزرگ صورت گرفته و رقم قرارداد با واقعیت‌ها همخوانی نداشته است.

رئیس شورای قطار شهری کرج افزود: متاسفانه در زمان برگزاری مناقصه‌ها تنها به قیمت پایین توجه می‌کنند و زمانی که سابیر قیمت بسیار ارزانی را پیشنهاد کرده بود، هیچ کس نپرسید که چگونه با این مبلغ می‌توان پروژه بزرگ قطار شهری کرج را تکمیل و به بهره‌برداری رساند.

طهایی ادامه داد: این شرکت یک بار در سال 90 اعلام می‌کند که با این قیمت‌ها ادامه کار برای آنها صرفه اقتصادی ندارد و به همین دلیل قیمت‌ها را افزایش داده‌اند و حالا بار دیگر می‌گوید باز هم قیمت‌ها افزایش یافته و باید با من به قیمت روز حساب کنید.

وی با انتقاد از عملکرد شرکت سابیر گفت: این چه منطقی است که یک قراردادی در 10 سال قبل منعقد می‌شود و پس از 10 سال پیمانکار می‌گوید باید با من به قیمت روز حساب کنید. این درخواست هیچ جایگاه حقوقی و قانونی ندارد و با این وجود یک بار به درخواست شرکت سابیر قیمت‌ها را افزایش داده‌ایم."

* منع قانونی برای افزایش قیمت قرارداد مترو کرج

با این وجود شرکت سابیر تاکید می‌کرد که قیمت‌ها افزایش یافته و نمی‌توان با قیمت قرارداد و حتی افزایش قیمتی که در سال 90 انجام شده، نمی‌تواند این پروژه را تکمیل کرده و باید قیمت‌ها بار دیگر افزایش یابد.

این در حالی است که مراکز صلاح‌دار و نظارتی اجازه افزایش قیمت دوباره را نمی‌دهند.

به گفته استاندار البرز "حتی برای افزایش قیمت‌ها برای بار دوم نیز اقدام کردیم که در مراجع رسمی و صلاحیت‌دار اعلام کردند که این شرکت یک بار قیمت‌ها را افزایش داده و چه دلیلی دارد که می‌خواهید باز هم 700 تا 800 میلیارد تومان به قیمت اولیه اضافه کنید."

* قصه پر غصه مترو کرج چه زمانی پایان می‌یابد

بر اساس شواد و مدارک موجود به نظر می‌رسد، مدیریت استان البرز و مدیریت شهری در کرج رضایتی از عملکرد شرکت سابیر به عنوان پیمانکار مترو کرج نداشته و بارها این عدم رضایت را اعلام کرده‌اند.

حتی در آذر ماه سال 94 از سوی روابط عمومی سازمان قطار شهری کرج به عنوان پیمانکار پروژه اعلام شد که " بر اساس تصمیم‌گیری در دویست بیست وهفتمین نشست هیأت مدیره سازمان قطار شهری کرج در مورخ شش دی ماه جاری و جمع‌بندی عملکرد 9 ساله شرکت پیمانکار خط  دو قطار شهری کرج، قرارداد همکاری این پیمانکار با قطار شهری کرج فسخ شد.

بر اساس این گزارش، شرایط تامین مالی پروژه که از سوی شورای اسلامی شهر کرج و شهرداری برای حمایت کامل از ساخت و تکمیل خط دو در نظر گرفته شده بود، مورد پذیرش و استقبال شرکت شستا و شرکت سابیر پیمانکار این خط قرار نگرفت.

همچنین شرکت سابیر حاضر به ادامه همکاری و فعال‌سازی کارگاه‌ها و تکمیل پروژه برای یک دوره سه ساله و بر اساس آخرین قیمت‌های مصوب شورایعالی فنی در قرارداد به تاریخ 91/2/11 نشد.

همچنین براساس گزارش روابط عمومی سازمان قطار شهری کرج شرکت پیمانکاری خط 2 قطار شهری به رغم رکود زائدالوصفی که ماه‌ها بر پروژه حاکم شد کمترین اهتمامی را برای فعال کردن پروژه از خود نشان نداده است.

در گزارش این روابط عمومی آمده بود که به منظور تعیین تکلیف و رهایی پروژه از یک دور تسلسل و باطل که مدتها است بر پروژه مستولی شده، مقرر شد با ابلاغ فسخ از سوی کارفرما به ادامه حضور شرکت سابیر در پروژه خط 2 خاتمه داده شود.

لذا در تاریخ 94/10/9 نامه اخطار فسخ صادر به پیمانکار ابلاغ و مطابق نص صریح قرارداد پیمانکار ظرف مدت 14 روز مکلف به تخلیه کارگاه‌ها خواهد بود.

* فسخ قراردادی که بیش از یک سال است، عملی نمی‌شود

با انتشار خبر فسخ قرداد با سابیر، اکثر مردم و مسؤولان منتظر بودند که سابیر حق و حقوق قانونی خود را مطالبه کرده و از کار کنار بکشد، اما مدیران این شرکت و همچنین نمایندگان سابیر به عنوان مجری اجرای طرح در استان البرز این فسخ قرارداد را قبول نداشته و تاکید دارند که طبق قرارداد ابتدایی باید موارد اختلافی در شورای عالی فنی مورد بررسی قرار گیرد و پیمانکار به صورت یک طرفه نمی‌تواند قرارداد را فسخ کند.

این در حالی است که پرونده مترو کرج با شکایت سازمان قطارشهری این شهرستان در محاکم قضایی نیز گشوده شده ودر حال بررسی است.

* اوج اختلاف مدیران شهری کرج با سابیر نمایان شد

در چنین شرایطی بود که سجادی مدیرعامل شرکت سابیر از شورای اسلامی شهر کرج خواست تا با برگزاری نشستی، نظرات خود را مطرح کند.

این نشست قرار بود که روز سه‌شنبه هفته گذشته در جلسه علنی شورا برگزار شود و حتی ساعت 10 صبح برای مدیرعامل سابیر زمانی در نظر گرفته شده بود، اما ناگهان با رسیدن روز برگزاری جلسه مشخص گردید که 10 عضو از 21 عضو شورای شهر کرج حاضر به حضور در جلسه نیستند.

با توجه به مرخصی دو عضو شورا، در عمل جلسه‌ای که باید مدیرعامل سابیر در آن سخنرانی می‌کرد به حد نصاب نرسید و برگزار نشد.

البته مدیرعامل سابیر تاکید کرده که دست از پیگیری موضوع برنداشته و بار دیگر از اعضای شورای شهر کرج می‌خواهد که در جلسه‌ای علنی به سخنان و گزارش‌های وی توجه کنند.

تعدادی از اعضای شورای اسلامی شهر کرج در گفت‌وگو با فارس تاکید کردند که شنیدن صحبت‌های دوباره پیمانکار طرح هیچ دردی دوا نکرده و تنها کار فسخ قرارداد را چند ماه و حتی یک سال دیگر به عقب می‌اندازد.

* کدام دستگاه‌ها از سابیر حمایت می‌کنند

به عنوان نمونه رضا شریفی یکی از اعضای شورای شهر کرج پیش‌تر به خبرنگار فارس گفته بود که "سابیر برای ما مترو ساز نخواهد بود و بارها جلسه برگزار کردیم، اما به نتیجه‌ای نرسیدیم و این جلسه نیز تنها وقت کشی بود و نتیجه‌ای در پی نداشت."

رئیس کمیسیون بودجه شورای اسلامی شهر کرج همچنین به ذکر خاطره‌ای پرداخت و گفت: "در سال 90 جلسه‌ای در دفتر امام جمعه وقت کرج و با حضور مدیران سابیر، برخی از اعضای شورا و برخی از نمایندگان مجلس برگزار شد و من نیز در آن جلسه بود.

شریفی اظهار داشت: در این جلسه همه مسائل مطرح و در نهایت با حمایت‌های برخی از دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های ملی مانند وزارت کشور، ما یک فرصت دیگر به سابیر دادیم، اما با گذشت پنج سال از آن جلسه، امروز به اشتباه خود پی برده و ای کاش در آن روز به سابیر فرصت بیشتری نمی‌دادیم، چرا که این شرکت برای ما متروساز نخواهد بود و صد سال دیگر هم وقت به آنها بدهیم، نمی‌توانند مترو را تکمیل کنند"

* حرف سابیر چیست؟

سیدمحمودرضا ساجدی مدیرعامل شرکت سابیر معتقد بوده که این شرکت به تعهدات خود عمل کرده است.

وی در شهریور امسال چند رسانه همسو را دعوت و در نشست خبری که از خبرگزاری فارس برای آن دعوت نشده بود، حضور یافته و به استناد گزارش رسانه‌ها گفته بود:‌ « قراردادی که بین شرکت و پیمانکار منعقد شده در ابتدا به صورت ارزی و سپس به ریالی تبدیل شده و بخشی که به ریال تبدیل شده باید نوع قرارداد تعدیل بها می‌شد و این اتفاق تاکنون رخ نداده است.»

مدیرعامل شرکت سابیر گفت: با افزایش نرخ تورم قیمت پیمان ثابت می‌ماند و همین امر باعث شده این پیمان دچار مشکل شود.

سجادی گفت: تاکنون 15 کیلومتر از خط دو قطار شهری کرج بین میدان امام حسین (ع) تا کمالشهر کرج، تونل‌ها و پروژه ساخته شده است و این نشان می‌دهد به قیمت روز از پیشرفت فیزیکی بالایی برخوردار است. تعداد زیادی از ایستگاه‌های خط دو قطار شهری ساخته شده و بخش زیادی از تجهیزات نیز از خارج از کشور وارد شده است که نشان دهنده پیشرفت فیزیکی بالای این پروژه است.

مدیر عامل شرکت سابیر با بیان اینکه این شرکت بنگاه اقتصادی است و در مورد پروژه ها تامین کننده مالی نیست، اظهار کرد: در لایحه بودجه قید شده که 50 درصد بودجه سالانه این پروژه را شهرداری و مابقی آن را دولت پرداخت کند، اما تا امروز شهرداری کرج پولی پرداخت نکرده است.

وی خاطر نشان کرد: شهرداری کرج چند قطعه زمین از طریق تهاتربه ارزش 450 میلیارد ریال در اختیار شرکت سابیر قرار داده است و این شرکت نیز اعتبار را فراهم کرده است.

سجادی بیان داشت: در این رابطه نخستین قصور را شهرداری انجام داده که به تعهداتش عمل نکرده که باید 50 درصد بودجه که در لایحه به تصویب رسیده را تامین کند."

* شهردار کرج: جواب مردم را خودشان بدهند

در همین ارتباط خبرنگار فارس با علی ترکاشوند شهردار کرج گفت‌وگویی را انجام داد.

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس در کرج اظهار داشت: قانون در کشور حاکم است و باید همه به قانون تن بدهیم.

وی افزود: وقتی قانون در جامعه‌ای حاکم است، نمی‌توانیم کار دیگری انجام دهیم و در مورد مترو و پیمانکار و کارفرما باید تنها به قانون عمل کنیم.

شهردار کرج تصریح کرد: مردم در کرج بیشترین مشکلات را در بخش ترافیک دارند و زمانی که ما نمی‌توانیم مترو را برای آنها فراهم کنیم، به طور طبیعی از مدیران شهری و مدیران ارشد استان انتظار دارند که درباره عدم تحقق این طرح پس از 10 سال پاسخگو باشیم.

ترکاشوند گفت: چندی پیش نیز تاکید کردم که دیگر شهرداری نمی‌تواند جوابگوی مردم به ویژه خانواده معظم شهدا و ایثارگران و پدران و مادران شهدایی باشد که هر روز زمان و سلامت و پول آنها در ترافیک‌های گسترده تلف می‌شود.

وی تاکید کرد: شهرداری کرج علیرغم تمام مشکلات مالی حاضر به هرگونه همکاری با سابیر برای تکمیل این پروژه است، اما دیگر شرایط ادامه کار فراهم نیست و از نظر قانونی نیز با فسخ قرارداد، نمی‌توان این پروژه را توسط سابیر ادامه داد.

از سوی دیگر رضا شریفی عضو شورای اسلامی شهر کرج نیز به خبرنگار فارس در کرج گفته بود: " امروز پیشرفت مترو کرج که در حد بسیار ناچیزی است، نشان دهنده توانایی پیمانکار بوده و این پروژه در حقیقت آئینه و کارنامه عملکرد سابیر است.

وی در پاسخ به این پرسش خبرنگار فارس مبنی بر اینکه مدیران سابیر معتقد هستند که شهرداری کرج به عنوان پیمانکار به تعهدات خود از نظر مالی نکرده است، آیا این ادعا تایید می‌شود، گفت: شاید بگویند که شهرداری به تعهدات خود عمل نکرده، اما این مشکلی است که در تمام کشور به آن روبه‌رو هستیم و دیگر اکثر کارها با پرداخت پول نقد انجام نمی‌شود و کارفرما به شیوه‌های دیگری از جمله واگذاری زمین، مطالبات پیمانکاران را انجام می‌دهند.

عضو شورای اسلامی شهر کرج افزود: مگر مترو تهران این مشکلات را ندارد، مگر به پیمانکار مترو تهران پول نقد هر روز صبح می‌دهند که می‌بینیم این میزان پیشرفت داشته و به طور مداوم خطوط جدید و ایستگاه‌های جدید اضافه می‌شود و هر روز خدمات‌رسانی بهتری به مردم ارائه می‌کنند.

شریفی اظهار داشت: قرارداد احداث مترو یازده سال قبل با شرکت سابیر امضا شد و ما حداقل هفت سال است که مطمئن شده‌ایم، این شرکت توانایی احداث مترو برای کرج را ندارد. شاید آنها در سدسازی و تونل‌سازی عملکرد خوبی داشته باشند، اما در حوزه احداث مترو خوب عمل نکرده‌اند.

وی با تاکید بر اینکه از ابتدا عقد قرارداد با سابیر به دلیل عدم اطلاع از توانمندی این شرکت کار منطقی و صحیحی نبود،‌ گفت: دلایل اصلی عدم تکمیل پروژه قطار شهری کرج به مواردی از جمله عدم توانمندی شرکت سابیر و اینکه این شرکت به نوعی با دولت مرتبط است و یک مجموعه دولتی به شمار می‌آید، است. شرکت‌هایی که به نوعی به دولت وابسته هستند، نمی‌توانند روی پای خود ایستاده و همواره می‌خواهند با اتکا به دولت حرکت کنند و همین امر مشکل اصلی پروژه مترو کرج است.

چندی پیش برای تکمیل پروژه فوق مبلغ 100 میلیارد تومان اوراق قرضه به مردم فروخته شده و این پول که باید برای مترو هزینه می‌شد، در بانک خاک می‌خورد و هر سال ما به خریداران اوراق بهادار فوق سود می‌دهیم.

وی ادامه داد: از سوی دیگر مجوز عرضه 400 میلیارد تومان اوراق بهادار دیگر برای تکمیل مترو را داریم، اما به دلیل کم‌کاری شرکت سابیر این طرح را اجرا نمی‌کنیم، چرا که می‌دانیم این پول نیز از بین خواهد رفت و مترو ساخته نمی‌شود.

نماینده مردم کرج در پارلمان شهری بیان داشت: از سوی دیگر مبلغ 1350 میلیارد تومان مجوز واگذاری زمین را به شهرداری دادیم و شهرداری آماده است این زمین‌ها که بسیار مرغوب بوده را به سابیر واگذار کند، اما آنها فقط پول نقد می‌خواهند و این در حالی است که وضعیت اقتصادی کشور به صورتی نیست که قراردادها را با پول نقد انجام دهیم.

شریفی گفت: دولت نیز در سفر رئیس جمهوری به البرز مبلغ 186 میلیارد تومان اعتبار برای مترو کرج تخصیص داده که متاسفانه به دلیل تعطیلی کار از سوی سابیر، این پول نیز پرداخت نمی‌شود و همه اینها تنها گوشه‌ای از آسیب‌های سابیر به کرج و مردم است.

وی با اشاره به اینکه تنها 32 درصد از کار احداث مترو در کرج پیش رفته است، گفت: از کمالشهر تا ایستگاه شهید سلطانی تونل‌های حفر شده که به دلیل رهایی کار و عدم بتن‌‌ریزی و مقاوم‌سازی هر لحظه احتمال ریزش آنها وجود دارد و این خطر هر روز مردم کرج را تهدید می‌کند.

عضو شورای اسلامی شهر کرج بیان داشت: از سوی دیگر در این سال‌ها 9 ایستگاه مترو احداث و بدون استفاده رها شده، 10 کیلومتر آماده ریل‌گذاری است و بهترین‌ ریل‌ها خریداری شده که خاک می‌خورد، دو رام قطار با پول این مردم خریداری شده که آنهم خاک می‌خورد. اکثر تجهیزات برقی مورد استفاده در مترو خریداری شده، اما هیچ اقدامی برای تکمیل پروژه از سال 94 تا به امروز انجام نمی‌شود.

* کارگرانی که هر روز با هراس سر می‌کنند

بر اساس این گزارش، شرکت سابیر به عنوان پیمانکار مترو کرج صدها کارگر و مدیر پروژه در البرز مستقر کرده، اما در عمل از سال 94 این پروژه متوقف شده است.

بنابر اخبار رسیده کارگران این پروژه که تاکنون باقی مانده‌اند، هر روز با هراس از بیکاری دست و پنجه نرم می‌کنند.

از سوی دیگر مردم کرج که می‌بینند پول عوارض و مالیاتی که آنها داده‌اند، امروز در زیر زمین خاک می‌خورد و هیچ پیشرفت و کورسوی امیدی برای تکمیل و افتتاح مترو نیست.

این در حالی است که هر روز هوای کرج آلوده‌تر و معضل ترافیک بیشتر می‌شود. انتظار بود که در زمان سفر رئیس جمهوری به البرز که چندی پیش انجام گردید، این معضل برطرف شود که این امر نیز محقق نگردید.

حال مردم کرج ناامیدانه به آینده می‌نگرند.

فارس

انتهای پیام/