۲۲ درصد آب های زیرزمینی تا ۲۰۵۰ مصرف می شود

مدیر دفتر تلفیق و برنامه ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه افزود: سطح دریاچه ارومیه در سال ۹۲ حدود هزار و ۹۰۰ کیلومتر مربع، سال ۹۳ هزار و ۴۰۰ و سال ۹۵ هزار و ۳۵۰ کیلومتر مربع بوده است.

وی تصریح کرد: اکنون سطح دریاچه دو هزار و ۶۰۰ کیلومتر مربع و در شرایط تثبیت است  که این افزایش سطح با اقداماتی مانند لایروبی نهرها، اتصال سیمینه رود و زرینه رود به هم ، بستن سردهنه ها و کمترل جدی مصرف آب صورت گرفت.

تجریشی ادامه داد: افزایش سطح اتفاق خوبی است اما اگر اعتبارات تامبن نشود؛ برخی از پروژه ها نا تمام خواهند ماند که در این صورت در شهریور ۹۶ ،  ۸۵ سانتیمتر تراز آب با برنامه نقشه راه احیای دریاچه اختلاف خواهیم داشت و در انتهای فصل آبی ۹۵- ۹۶ دریاچه به سطح هزار و ۵۰۰ کیلومتر خواهد رسید.

مدیر دفتر تلفیق و برنامه ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه تاکید کرد: برای اینکه بتوانیم هماهنگی خوبی برای همکاری در منطقه ایجاد کنیم فائو، جایکا و یاسا و دانشگاه واخین اینگن نیز وارد کار شدند، همچنین در غرب دریاچه دانشگاه ارومیه و شرق دانشگاه تبریز با کمک دانشگاه ملبورن استرالیا وارد کار شدند تا ۴۰ درصد صرفه جویی در مصرف آب بخش کشاورزی همزمان با توسعه منطقه ای و معیشت کشاورزان محقق شود.

تجریشی ادامه داد: در راستای احیای دریاچه ارومیه سوالات زیادی پیش آمد مبنی بر اینکه چگونه می توان دریاچه را احیا کرد و اینکه چگونه می توان فرصت همکاری بین دستگاه ها ایجاد کرد و چگونه می توان به یکی از شعارهای انقلاب که بهبود معیشت مردم است را محقق کرد ، شاید برخی از دلایل شکل گیری ستاد پاسخگویی به همین سوالات بود.

وی افزود: بعد از آن این سوال پیش امد که چرا دریاچه خشک شد؟ برداشت بیش از حد از منابع تجدید پذیر یکی از دلایل آن است، می توانیم ۴۰ تا ۴۵ درصد از آب های تجدید پذیر  را برداشت کنیم در حالی که در کشور بالای ۱۰۰ درصد برداشت می شود و و در حوضه آبریز بیش از ۷۰ درصد برداشت می شود.

مدیر دفتر تلفیق و برنامه ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه ادامه داد: توسعه نامتوازن در بخش کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه یکی دیگر از دلایل است به طوری که از کشت دیم محصولاتی مانند انگور به سمت کشت محصولات آب بر مانند سیب و چغندر قند تغییر یافت.

وی به تغییرات اقلیمی به عنوان عامل دیگر خشک شدن دریاچه اشاره کرد و گفت: در دو دهه اخیر در کشور و منطقه تغییرات اقلیمی موجب کاهش ۲۰ درصدی بارش و روان آبها شده است از این رو آبی که از این طریق به دریاچه وارد می شد کاهش یافته است.

تجریشی اظهار کرد: در سال های منتهی به ۷۰ – ۷۱ تراز دریاچه به حداکثر خود یعنی ۳۸.۵ میلیارد متر مکعب رسیده بود. اما این عوامل موجب شد در دوره ای ۱۸ ساله به ۲.۵ میلیارد متر مکعب و در سال های ۹۲-۹۳ به ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب به دریاچه برسد.

وی تاکید کرد: در واقع مدیریت ناصحیح و توسعه کشاورزی نامتوازن شرایط سختی را برای دریاچه به وجود آورد. البته طبیعت هم بیکار نخواهد نشست و در قالب توفان های گرد و غبار عکس العمل نشان داد.

مدیر دفتر تلفیق و برنامه ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه به سهم آب بخش های مختلف در حوضه آبریز دریاچه اشاره کرد و گفت: سهم کشاورزی ۹۰ درصد منابع آبی حوضه است در حالی که ۳۰ درصد اشتغال را به همراه دارد و سهم آن در تولید ناخالص در حوضه دریاچه ۱۵ درصد است.

وی اظهار کرد: در سالهای ۸۸ تا ۹۲ سطح زیر کشت در حوضه آبریز تا ۲۵ هزار هکتار افرایش یافته بود اما می بینم که اقتصاد خانوار در استان های آذربایجان غربی و شرقی روز به روز کاهش یافت.

تجریشی به تاثیر خشک شدن دریاچه بر سلامت مردم اشاره کرد و گفت: با خشک شدن سطح آب دریاچه انعکاس یا برگشت از سطح در حاشیه ۲.۵ برابر  و در کف دریاچه ۴ برابر فزایش یافته است که مشکلاتی مانند افزایش سرطان را هم همراه خواهد داشت.

به گفته وی خشک شدن گززارهای حوضه نیز مشکلاتی ایجاد کرده و بخش های شمال، شمال شرق ، غرب در منطقه جبل خشک و بیابانی شده است.

تجریشی گفت: دریاچه در ۲۰ سال گذشته بدون ارتباط به کاهش بارندگی سالانه ۴۰ سانتیمتر از تراز آبی خود را از دست داد، سطح دریاچه از ۵ هزار و ۷۶۰ کیلومتر مربع با ۳۵ میلیارد متر مکعب آب به هزار و ۷۵ کیلومتر مربع در شهریور ۹۳ رسید.

وی با بیان اینکه وضعیت آبی در کل کشور چندان مطلوب نیست افزود: ایران چهارمین کشور در دنیا از لحاظ میزان برداشت آبهای زیر زمینی است و ایران ۸ درصد از کل برداشت آبهای زیر زمینی دنیا را انجام می دهد.

تجریشی ادامه داد: پیش بینی می شود اگر به همین روال پیش رود و با توجه به اینکه در قانون برنامه ششم توسعه قرار است ۲۲.۵ میلیارد متر مکعب آب بیشتر برای خودکفایی نسبی محصولات کشاورزی مصرف شود که عمده آن از منابع زیر زمینی است، تا سال ۲۰۵۰ حدود ۲۲ درصد از آب های زیر زمینی را مصرف خواهیم کرد.

مدیر دفتر تلفیق و برنامه ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: ستاد احیای دریاچه ارومیه با همکاری حدود ۷۵۰ نفر از متخصصان و محققان داخلی و خارجی نقشه راهی برای احیای دریاچه تهیه کرده است که در آن آمده در دو سال اول دریاچه باید به شرایط تثبیت برسد ، ۷ سال بعدی دوران احیا و سال آخر سطح دریاچه به ۴ هزار و ۳۸۰ کیلومتر مربع با بیش از ۱۴ میلیارد متر مکعب آب برسد.

وی افزود: در شهریور ۹۵ دریاچه به حالت تثبیت رسید و از آن زمان به بعد شرایط احیا آغاز شد که در این مرحله باید مقدار قابل توجهی آب از محل صرفه جویی در بخش کشاورزی وارد دریاچه شود .

تجریشی اظهار کرد: باید در بخش کشاورزی ۴۰ درصد صرفه جویی شود که با اقدامات صورت گرفته در این زمینه ۱۶ درصد مصرف آب در پایاب سدها صرفه جویی شده است.

در این مراسم از دکتر مسعود تجریشی مدیر دفتربرنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه به عنوان چهره ای اثرگذار در آب کشور از سوی شریعتمدار رئیس مرکز مطالعات آب و محیط زیست و شافعی رئیس اتاق بازرگانی تقدیر و تجلیل شد.

انتهای پیام/