بايدها ونبايدهاي انتخاباتي کانديداها
گروه سیاسی« تیتریک »؛هرچه به خردادماه نزديک تر مي شويم کم کم فضاي رقابت سياسي بين گروه ها و رسانه ها و چهر ه ها گرم تر مي شود.به همين دليل گزيده اي از بيانات رهبر معظم انقلاب در باره «اصول رقابت سياسي» به نقل از سايت KHAMENEI.IR در پي مي آيد :
۱- رقابت انتخاباتي در چهارچوب نظام باشد
اين انتخاباتها يکى از بزرگترين محسّناتش اين است که از رکود جلوگيرى ميکند. بهترين شکل ادامه يک نظام اجتماعى اين است که در عين ثبات، تحول داشته باشد. رکود بد است و ثبات خوب است. ثبات يعنى استقرار؛ يعنى اين چهارچوب، اين هندسه، در جاى خود محفوظ باشد، مستقر باشد، ريشه دار باشد؛ در عين حال در داخل اين چهارچوب، تحولات، مسابقات و رقابتها وجود داشته باشد. اين بهترين شکل است که کشتى نظام در درياهاى توفانى بتواند بدون دغدغه حرکت کند. «و هى تجرى بهم فى موج کالجبال»؛ اين درباره کشتى نوح است. کشتى حرکت مي کند، در بين امواج گوناگون هم هست؛ ليکن اين امواج سهمگين نمي توانند استقرار او را از بين ببرند. اين استقرار بايست وجود داشته باشد. البته در درون اين استقرار، در درون اين چهارچوب، تحول وجود دارد. بنابراين همه تحولات بايد در چهارچوب باشد. اگر چنانچه کسى وارد ميدان رقابت انتخاباتى و مسابقه انتخاباتى بشود، اما بخواهد چهارچوب را بشکند، او از قاعده نظام خارج شده است، از قواعد حرکت انتخاباتى خارج شده؛ اين غلط است، اين درست نيست. بايد همه چيز در چهارچوب نظام باشد. اين چهارچوب، قابل تغيير نيست. (1388.12.06)
۲- به قانون اساسي و خط امام پايبند باشيد
در مسئله انتخابات و غير انتخابات، همه بايد تسليم رأي قانون باشند؛ در مقابل قانون تمکين کنند. آن حوادثي که در سال 88 پيش آمد ــ که براي کشور ضرر داشت و ضايعه آفرين بود ــ همه از همين ناشي شد که کساني نخواستند به قانون تمکين کنند؛ نخواستند به رأي مردم تمکين کنند. ممکن است رأي مردم برخلاف آن چيزي باشد که منِ شخصي مايل به آن هستم؛ اما بايد تمکين کنم. آنچه که اکثريت مردم، اغلبيت مردم آن را انتخاب کردند، بايد همه تمکين کنند؛ همه بايد زير بار بروند. خوشبختانه سازوکارهاي قانوني براي رفع اشکال، رفع اشتباه، رفع شبهه وجود دارد؛ از اين راهکارهاي قانوني استفاده کنند. اين که وقتي آنچه که اتفاق افتاده است، برخلاف ميل ما شد، مردم را به شورش خياباني دعوت کنيم ــ که اين در سال 88 اتفاق افتاد ــ يکي از خطاهاي جبران ناپذير است. اين تجربه اي شد براي ملت ما، و ملت ما هميشه در مقابل چنين حوادثي خواهد ايستاد.(1392.01.01) آن کسانى که نظام، اسلام، قانون اساسى و امام را قبول دارند، بايد به ميدان رقابت بيايند؛ منتها رقابت سالم و نه رقابت لجوجانه و عنادآميز.(1392.1.1)
۳- مرزها با دشمن کمرنگ نشود
انتخابات مال ملت ايران است، مال جمهورى اسلامى است، مال اسلام است؛ مرزهاي شان را با دشمن مشخص و متمايز کنند. من بارها به بعضى از افراد سياسى که فعاليتهايى دارند و گاهى يک مخالف خوانيهايي ميکنند، تذکر داده ام، نصيحت کرده ام؛ گفته ام مواظب باشيد مرزهاى ميان شما و دشمن کمرنگ نشود؛ پاک نشود. مرز وقتى کمرنگ شد، احتمال اينکه کسانى از اين مرز عبور کنند يا دشمن از اين مرز عبور کند و بيايد اين طرف يا دوست و خودى غافل شود و از مرز عبور کند و برود به دامن دشمن، زياد خواهد بود. مرزها را روشن کنيد؛ مشخص کنيد.(1386.10.19)
۴- با کرامت رفتار کنيد
در انتخابات با کرامت رفتار کنند همه؛ چه آنهايى که نامزد ميشوند، چه آنهايى که طرفدار آنهايند، چه آنهايى که مخالف با بعضى از نامزدها هستند. جناحهاى مختلف کشور، بداخلاقى و بدگويى و اهانت وتهمت و اين حرفها را مطلقاً راه ندهند. اين از آن چيزهايى است که اگر پيش بيايد، دشمن از او خوشحال مي شود.(1389.10.19)
۵- با مخالفان خود حرف بزنيد و استدلال کنيد
يکى از خصوصيات اميرالمؤمنين در ممشاى سياسىاش اين بود که با دشمنان خود و مخالفان خود با استدلال حرف ميزد و استدلال ميکرد. در نامه هايى که حتّى به معاويه نوشته است - با اينکه دشمنى بين معاويه و اميرالمؤمنين شديد بود، در عين حال او نامه مي نوشت، اهانت مي کرد، حرفهاى خلاف مي گفت - استدلال مي کرد بر اينکه روش تو غلط است. با طلحه و زبير که آمدند با اميرالمؤمنين بيعت کردند - اينها به عنوانى که ميخواهيم عمره برويم، از مدينه خارج شدند، رفتند به طرف مکه. اميرالمؤمنين مراقب بود، از اول هم گفت که اينها قصدشان عمره نيست. رفتند و کارهايى کردند؛ حالا تفاصيلش زياد است - حضرت اينجور ميفرمايد: «لقد نقمتما يسيرا و ارجأتما کثيرا»؛ شما يک چيز کوچک را وسيله و مايه اختلاف قرار داديد، اين همه نقاط مثبت را نديده گرفتيد؛ دم از دشمنى ميزنيد، دم از مخالفت ميزنيد. با اينها متواضعانه اميرالمؤمنين حرف ميزند، توضيح ميدهد؛ ميگويد: من دنبال دشمن نمي گردم.(1388.06.20)
۶- در ميدان سياست صادقانه عمل کنيد
اين سلوک سياسى اميرالمؤمنين است. وقتى نگاه ميکنيم، مى بينيم که اين سلوک سياسى عيناً با رفتار معنوى آن بزرگوار، همخوان و قابل تطبيق است. و اميرالمؤمنين در همه جا، همان على بن ابىطالبِ برجسته وممتازى است که دنيا نظير او را نديده است. پايه همه خيرات در جامعه، تقواست. تقواى فردى؛ يعنى هر کس بين خود و خدا سعى کند از جاده صلاح و حق تخطى نکند و پا را کج نگذارد. تقواى سياسى؛ يعنى هر کس که در کار سياست است، سعى کند با مسائل سياسى صادقانه و دردمندانه و از روى دلسوزى برخورد کند. سياست به معناى پشت هم اندازى و فريب و دروغ گفتن به افکار عمومى مردم، مطلوب اسلام نيست. سياست يعنى اداره درست جامعه؛ اين جزو دين است. تقواى سياسى، يعنى انسان در ميدان سياست، صادقانه عمل کند.(1381.01.16)
۷- به امنيت ملي پايبند باشيد
تقواى خدا به اين است که فريب دشمن را نخوريم و تسليم تحميل دشمن نشويم. دشمن مى خواهد بين ما اختلاف بيندازد. دشمن آرزو مى کند که بين مسئولان اختلاف باشد. دشمن آرزو مى کند که در ايران جنگ داخلى باشد. دشمن نمى تواند ببيند که جمهورى اسلامى توانسته است اين کشور را امن و آرام نگه دارد. در هرجايى و به هر بهانه اى، چه جهالت کسى يا کسانى، چه غرض ورزى کسى يا کسانى، اگر ماجرايى درست کند که امنيت را به هم بزند، دشمن خوشحال مى شود.(1379.1.26) همه نامزدهاى انتخابات و همه هوادارانشان، خودشان را در مقابل توطئه احتمالى دشمن مسئول امنيت بدانند. انتخابات را متهم نکنند؛ کسى آب به آسياب دشمن نريزد؛ در تبليغات، القاي فضاى اختلاف و نااميدى نشود، تا ان شاءا... انتخابات خوبى داشته باشيم.(1390.11.14)
۸- انتخابات را وسيله اى براى نااميدي دشمن کنيد
جناحهاى مختلف، جريانهاى مختلف، گرايشهاى مختلف، با شوق و ذوق و علاقه مندى همه عواملشان را بسيج کنند و انتخابات را به عنوان يک هدف عالى، هدف خوب، هدف شيرين مورد توجه قرار بدهند و به دعوا و جنجال و اهانت و پنجه به روى هم کشيدن قضايا را نکشانند. انتخابات را وسيله اى بکنيد براى اينکه دشمنان را نااميد بکنيد و ان شاءا... اين انتخابات هم مثل بقيه انتخابات ها مايه عزت روزافزون اسلام باشد.(1386.06.31)
۹- بر سر خدمت رقابت کنيد
انتخابات مي تواند مايه اتحاد باشد؛ مي تواند تشجيع کننده به سرعت عمل و پيشرفت باشد؛ با رقابت مثبت. هر گروهى سعى کنند براى خدمتگزارى به اين ملت، سهم متناسب با خودشان را که لايق خودشان مي دانند، به دست بياورند؛ هيچ اشکالى ندارد. اين رقابت مثبت به جامعه نشاط مي بخشد، ما را زنده دل مي کند، روح جوانى را بر جامعه ما حاکم مي کند. (1386.7.21)
۱۰- انصاف را رعايت کنيد
رقابتها را منصفانه کنند، حرفها را منصفانه کنند، از جاده انصاف خارج نشوند. خب، به طور طبيعى هر نامزدى حرفى دارد و حرف مقابل خود را رد ميکند؛ اين رد و ايراد فى نفسه اشکالى ندارد؛ اما مشروط بر اينکه تويش بى انصافى نباشد، کتمان حقيقت نباشد. ميدان براى همه باز است؛ بيايند در ميدان انتخابات خود را بر مردم عرضه کنند. اختيار با مردم است؛ مردم هر جورى که فهميدند، تشخيص دادند، هوشيارى آنها به آنها کمک کرد، ان شاءا... همان جور عمل خواهند کرد.(1388.01.01)
۱۱- فقط آنچه مي توانيد انجام دهيد به مردم بگوييد!
من از نامزدهاى انتخاباتى خواهش مى کنم در تبليغات، حرفهاى واقعى بزنند و کارهايى که مى توانند انجام دهند و آنچه واقعاً عقيده شان هست، آن را به مردم بگويند. مردم را آزاد بگذارند تا هرکس را خواستند، انتخاب کنند. (1382.11.24)
۱- وجهه کشور را تخريب نکنيد
گروههاى مختلف، جناحهاى مختلف، سياستها و جهتگيري هاى مختلف، در مقابله با دشمن، بايد با هم باشند و کارى نکنند که دشمن سوء استفاده کند. اختلاف سياسى مانعى ندارد؛ اختلاف نظر مانعى ندارد؛ مبارزات انتخاباتى به شکل سالم، مانعى ندارد؛ اما خراب کردن يکديگر، خراب کردن چهره کشور اشکال دارد.(1371.01.15)
۲- ذهنيت مردم را تخريب نکنيد
خراب کردن ذهن مردم و چهره مسئولان دلسوز، اشکال دارد. ايجاد سؤال و ابهام در ذهن مردم، اشکال دارد. با وحدت و يکپارچگى، «کأنهم بنيان مرصوص»، مثل يک دژ پولادين، در مقابل دشمن بايستيد.( 1371.1.15)
۳- براي پيروز شدن به کارهاي ظالمانه متوسل نشويد
يکى از خصوصيات سياست ورزى اميرالمؤمنين اين بود که براى پيروز شدن، به ظلم و به دروغ و به کارهاى ظالمانه متوسل نميشد. يک عده اى در اوايل حکومت اميرالمؤمنين آمدند که آقا شما اين افرادى که در جامعه هستند - اين متنفذين - يک مقدارى ملاحظه اينها را بکن و سهم بيشترى از بيت المال به اينها بده، مخالفت اينها را موجب نشو و دلهايشان را جلب کن! فرمود: «أ تأمرونّى ان أطلب النّصر بالجور»؛ شما ميخواهيد من پيروزى را به وسيله ظلم براى خودم دست و پا کنم؟ «واللَّه لا اطور به ما سمر سمير و ما أمّ نجم فى السّماء نجما»؛ امکان ندارد اميرالمؤمنين با ظلم، با راه غلط و خطا، با شيوه هاى غير اسلامى دوست براى خودش درست کند.(1388.06.20)
۴- بامخالفان و معارضان خود يک جور رفتار نکنيد
يکى از خصوصيات ديگر اميرالمؤمنين اين است که رفتارش با مخالفان و معارضان يک جور نيست؛ همه را به يک چوب نميراند. اميرالمؤمنين فرق ميگذارد بين افراد و جريانهايى، با افراد و جريانهاى ديگر. درباره خوارجِ - البته در مقابل انحراف و انحطاط و توسل به ظواهر دينى - بدون اعتقاد، على ايستاد؛ هم در مقابل معاويه ايستاد - آنوقتى که قرآنها را سر نيزه کردند، اميرالمؤمنين فرمود: وا... اين مکر است، اين خدعه است، اين فريب است؛ اينها به قرآن اعتقادى ندارند - هم در آنوقتى که خوارج با آن ظواهر دينى، با آن صوت حزين قرآن خوانى در مقابل حضرت قرار گرفتند، حضرت ايستاد. يعنى آنجايى که کسانى بخواهند با ظواهر دينى کار بکنند و پيش بروند، اميرالمؤمنين مى ايستاد؛ حالا چه معاويه بود، چه خوارج بود؛ تفاوتى نميکرد. اما در عين حال يک جور با اينها برخورد نميکرد. ايستادگى بود، اما نصيحت اميرالمؤمنين و رفتار خود او هميشه اين بود. لذا فرمود «لاتقاتلوا الخوارج بعدى»؛ بعد از من با خوارج نجنگيد؛ جنگ با خوارج نکنيد؛ «فليس من طلب الحقّ فاخطأه کمن طلب الباطل فأدرکه»؛ آن کسى که دنبال حق هست، منتها اشتباه ميکند - دنبال حق است؛ از روى جهالت، از روى قشرى گرى خطا ميکند، اشتباه ميکند - او مثل کسى نيست که دنبال باطل ميرود و به باطل ميرسد؛ اينها يک جور نيستند.(1388.06.20)
۵- ديگران را تخريب نکنيد!
از بداخلاقيهاى انتخاباتى بايد به شدت پرهيز کنند؛ بدگويى کردن، اهانت کردن، تهمت زدن، براى عزيز کردن خود و يا نامزد مورد نظر خود، ديگران را و رقبا را در چشم مردم خوار کردن، اينها راهها و روشهاى صحيح و اسلامى نيست. رقابت بايد باشد؛ رقابت مثبت و پرشور، اما با رعايت موازين اخلاقى.(1386.10.15)
از طرف علاقه مندان به نامزدهاى انتخاباتى گوناگون، بداخلاقيهاى انتخاباتى، شايسته ملت ما نيست؛ تهمت زدن آدمهاى مؤمن را، مصونيت دار از لحاظ اسلامى و شرعى را؛ در معرض هتک آبرو قرار دادن در شبنامه ها، در مطبوعات، در پايگاههاى اينترنتى و غيره، اين ها اصلاً مصلحت نيست. من به طور جدي از همه کسانى که نسبت به نامزدهاى مختلف علاقه مندى دارند، درخواست مي کنم، اصرار مي کنم که اين علاقه مندى خودتان را از راه تخريب ديگران، اهانت به ديگران، متهم کردن ديگران نشان ندهيد. هرچه مي خواهيد، از نامزد مورد علاقه خودتان تمجيد کنيد، تعريف کنيد؛ اما ديگران را تخريب نکنيد. اين علامت بدى است.(1386.10.12)
انتخابات يک عرصه ظهور و بروز وحدت ما، عقلانيت ما، شعور ملى ما مي تواند قرار بگيرد. بعضى خيال مي کنند انتخابات، زمزمه هاى انتخابات، فضاى انتخاباتى، مايه اختلاف است؛ نه، مي تواند مايه اتحاد باشد؛ مي تواند تشجيع کننده به سرعت عمل و پيشرفت باشد؛ با رقابت مثبت... در همين انتخابات اگر بد عمل بکنيم، به هم بد بگوييم، با هم کينه ورزى کنيم، به يکديگر تهمت بزنيم، برخلاف قوانين و مقررات رفتار کنيم، مي تواند وسيله سقوط و ضعف و انحطاط باشد؛ دست خود ماست؛ امتحان الهى است.(1386.07.21)
۶- اختلاف نظر را به تنازع نرسانيد
در مردم سالارى اسلامى، گفتگو با عربده کشى و چاقوکشى در بعضى از دموکراسي ها تفاوت دارد. اين جا گفتگو مى کنند؛ به قول امام، مثل مباحثه هاى طلبگى. در مجلس و جاهاى ديگر مباحثه کنند، حتّى بر سر مسأله اى دعوا کنند؛ اما کينه از هم به دل نگيرند؛ بعد هم پهلوى همديگر بنشينند و با هم صحبت کنند. نگذارند اختلاف نظر به تنازع برسد. اين تنازع موجب فشل و ضعف قوا خواهد شد. دروغ، اهانت، دستگاه ها يکديگر را متّهم کردن، شايعه پراکنى، افتراء به رقيب، تحريک عصبيّتهاى گوناگون؛ اين ها هيچکدام با انتخابات اسلامى سازگار نيست. اين خطاب به همه جناحهاست؛ خطاب به اشخاص يا جناح معيّنى نيست؛ اين وظيفه همه ماست. همه جناح ها بايد اين چيز ها را رعايت کنند. همه هم در چارچوب قانون حرکت کنند. (1382.05.15)
۷- از وعده هاي غير عملى پرهيز کنيد
مردم بايد توجه داشته باشند که تبليغات رنگين و متنوع ملاک نيست؛ وعده هاى غير عملى ملاک نيست... وعده هاى غير عملى دادن، وعده هاى بزرگ دادن، اين ها ملاک نيست؛ بايد مردم توجه کنند؛ گاهى علامت منفى هم هست. (1386.10.12)
۸- از وعده هاي خلاف قانون پرهيز کنيد
رقابت اين نيست که کسانى بيايند براى جلب نظر مردم، وعده هاى خلاف قانون اساسى، خلاف قوانين عادى بدهند؛ اين ها نبايد باشد. (1390.10.19)
۹- خود را با نفي ديگران اثبات نکنيد
رقابت اين نيست که کسى اثبات خود را متوقف بر نفى ديگرى بداند. (1390.10.19)
۱۰- از بيت المال سوء استفاده نشود
همه دقّت داشته باشند که درست حرکت کنند. کار غيرقانونى نکنند؛ کار غيراخلاقى نکنند؛ سوءاستفاده نشود؛ از بيت المال صرف و خرج نشود؛ از يکديگر بدگويى نکنند؛ به يکديگر اهانت نکنند. اين ملت هم ملت روشن و متديّنى است؛ ملتى است که به آرمانهاى انقلاب معتقد است و انقلاب را دوست دارد. انقلاب مى تواند اين کشور را نجات دهد. بدانيد! اگر ارزشهاى انقلابى فراموش شد، هيچ قدرتى نخواهد توانست مشکلات اين کشور را برطرف کند و آن را بسازد. (1374.11.20)
۱۱- در تبليغات، اسراف نشود
در اين تبليغات، خرج و اسراف هم نشود. بنده گمان مى کنم اگر کسى براى خدا از اسراف در تبليغات و کارهاى ناباب اجتناب کرد، خداى متعال به او کمک خواهد کرد و او را در مقصودى که دارد، موفّق خواهد گرداند. (1374.11.24)
۱۲- انتخابات ابزار قدرت طلبي نشود
يک مطلب هم خطاب به نامزدهاى محترمى که يا تا حالا اعلام حضور کرده اند يا بعد از اين اعلام حضور خواهند کرد، عرض بکنم. کسانى که براى انتخابات خود را نامزد ميکنند، بدانند که انتخابات وسيله اى است براى بالا بردن توان کشور، براى آبرومند کردن ملت؛ انتخابات فقط ابزارى براى قدرت طلبى نيست. (1388.01.01)
۱۳- از مکر و فريب دوري کنيد
در اين سياست ورزى، اميرالمؤمنين يکى از خصوصياتش اين است: از مکر و فريب دور است. در يک جمله اى از حضرت نقل شده که: «لو لا التّقى لکنت ادهى العرب»؛ اگر تقوا دست و پاى مرا نمى بست، از همه آحاد و مکاران عرب، مکر و حيله را بهتر بلد بودم. يک جاى ديگر در مقام مقايسه معاويه با خودش - چون معاويه به دهاء و مکر در حکومت معروف بود - به حسب آنچه که نقل شده، فرمود: «واللَّه ما معاوية بأدهى منّى»؛ معاويه از من زرنگتر نيست. منتها على چه کند؟ وقتى بنا بر رعايت تقوا و رعايت اخلاق دارد، دست و زبانش بسته است. روش اميرالمؤمنين اين است. تقوا که نبود، دست و زبان انسان باز است، ميتواند همه چيز بگويد، خلاف واقع ميتواند بگويد، تهمت ميتواند بزند، دروغ به مردم ميتواند بگويد، نقض تعهدات ميتواند بکند، دلبستگى به دشمنانِ صراط مستقيم ميتواند پيدا کند. وقتى تقوا نبود، اينجورى است. اميرالمؤمنين ميفرمايد: من سياست را با تقوا انتخاب کردم، با تقوا اختيار کردم؛ اين است که در روش اميرالمؤمنين، مکارى و حيله گرى و کارهاى کثيف و اين چيزها وجود ندارد؛ پاکيزه است. (1388.06.20)
۱۴- تبليغات بايد با فضاي پروپاگانداي معمول دنيا تفاوت داشته باشد
فضاى انتخابات، بايد فضاى سالمى باشد؛ فضاى تبليغات، بايد با فضاى پروپاگانداى معمول دنيا تفاوت داشته باشد.
امروز در دنيا، دموکراسى، يک دموکراسى حقيقى نيست؛ زيرا فشار تبليغات پُر زرق و برق توخالى، با سخنان فريب آميز، آن چنان بر ذهن مردم سنگينى مى کند، که امکان انتخاب درست را به مردم نمى دهد؛ نمى گذارند مردم فکر کنند. هر کس که مقدارى از کارهاى انتخاباتى کشورهاى به اصطلاح دموکراتيک را مشاهده کرده باشد، اين معنا برايش واضح است. حرفهايى که مى زنند، وعده هايى که مى دهند، قيافه هايى که مى گيرند، تملقهايى که از بعضى از قشر ها يا گروه ها مى گويند، ارتباطهايى که با جناحهاى خاصى برقرار مى کنند تا نظر آن ها را جلب بکنند، اين ها کارهاى سالمى نيست؛ کارهايى است که وقتى در يک مجموعه مردمى انجام گرفت، فضا را مسموم مى کند و قدرت فکر کردن به آن ها نمى دهد.تبليغ، صحيح و حق است؛ اما با معناى واقعى کلمه، با حفظ حدود شرعى کلمه، به دور از فريب، به دور از کارهاى دروغين و نمايشى، به دور از متهم کردن اين و آن. نمى شود ما بگوييم که مسئولان انتخابات، نسبت به اين قضيه هيچ مسئوليتى ندارند؛ اين شرط سلامت انتخابات است. (1370.09.27)
۱۵- بحث دل آزار «برنده و بازنده» را کنار بگذاريد
توصيه اين جانب به جريان ها و گروه ها و احزاب سياسى آن است که بحث دل آزار برنده و بازنده را به کنار بگذارند و به اختلافات دشمن شاد کن دامن نزنند، برنده اين انتخابات ملت است و همه کسانى که در انتخابات شرکت داشته اند اعم از آن ها که خود يا نامزد مورد علاقه شان راى آورده يا نياورده اند، همه برنده اند، بازنده اين انتخابات، آمريکا و صهيونيسم و دشمنان ملت ايرانند همه با همدلى به يکديگر و به دولت خدمتگزار کمک کنيد تا گره ها يکى پس از ديگرى گشوده شود.(1382.12.02)