اندرحکایت تعقیب و گریز مأموران سد معبر و دستفروشان کرج/ راه های مشروع کسب درآمد را مسدود نکنیم

گروه استانی «تیتریک»؛ هرچقدر که به ساعتهای پایانی سال نزدیک می شویم حضور و فعالیت دستفروشان در پیاده روها و حاشیه های خیابان، زیر گذرها و داخل و بیرون مترو های شهری شوروحال بیشتری می گیرد و بازار خرید و فروش مایحتاج مردم را داغتر نشان می دهد، گرم بازار گرمی هستند که از حضور مأموران مبارزه با سدمعبر باخبر می شوند، هرکدام بساط خود را به شکلی جمع کرده و پا به فرار میان جمعیت می گذارند و پشت سرشان نگاه متعجب و تأسف بار مردم رهگذر خیره باقی می ماند.


رضا تنها پسر یک خانواده 5 نفره است که به دلیل آسیب دیدگی و از کار افتادگی پدر مجبور به ترک تحصیل و ورود به دنیای اشتغال شد، او که تنها 14 سال دارد نان آور خانه محسوب می شود و چشم مادر و خواهر و برادرش به او است، به خصوص اینکه چند روز دیگر عید می شود و بچه ها دلشان کفش و لباس نو میخواهد، رضا هم مجبور است از دست مأموران فرار کند.

این پسر دستفروش به خبرنگار ما می گوید: سرمایه ندارم و با کمک فردی از اقوام اجناس خودم را تهیه میکنم ولی چند بار در همین تعقیب و گریزها سرمایه ام را از دست دادم و نمی دانم چرا با ما اینگونه برخورد می کنند، اگر کسی گدایی و یا دزدی کند زشت است نه اینکه بخواهد با دستفروشی زندگی خانواده اش را اداره کند.

فرشید یزدانی، کارشناس سیاستگذاری اجتماعی در مورد نوع نگاه نامناسب به دستفروشان می‌گوید: شهرداری نگاه و برخورد خوبی با دستفروشان ندارد. اینها مشاغل کاذب نیستند بلکه دستفروشی شغلی است مانند همه مشاغل دیگر که بر اثر حاشیه‌نشینی و بیکاری به وجود آمده است، دستفروشی برای کسی که به شهر آمده و شغلی و ماوایی ندارد بهترین شغل است چرا که می‌توانست مواد فروش شود و نباید به آنها نگاه منفی داشت.

وی ادامه می دهد: دراختیار گذاشتن غرفه می‌تواند مناسب باشد و شهرداری می‌تواند در مکان‌های مختلف به‌صورت ثابت یا متغیر در اختیارشان بگذارد اما این گروه مزاحمت زیادی برای شهروندان ندارند و اگر ماموران شهرداری اذیت‌شان نکند مردم می‌توانند با قیمت‌های کمتری لوازم مورد نیاز را بخرند و راضی باشند.


یك كارشناس اقتصادی نیز به همشهری استان البرز درباره پدیده دستفروشی می‌گوید: هرسال با نزدیك شدن به ماه‌های پایانی سال تعداد دستفروشان افزایش می‌یابد و این نشان از افزایش بیكاری در جامعه ما دارد. در شرایطی كه اقتصاد كشور توانایی ایجاد شغل به میزان تقاضا را ندارد، همین پدیده دستفروشی بسیاری از جوانان این كشور را هرچند غیرپایدار شاغل كرده است.

میثم اسفندیاری می‌افزاید:  بخش بزرگی از بار اقتصادی تحریم‌های سال‌های اخیر، بردوش آسیب‌پذیرترین گروه‌های جامعه بوده و باعث شده است آن‌ها فشار معیشتی بسیار سنگینی را تحمل كنند و هیچ مجرایی هم برای طرح مشکلات اقتصادی خود نداشته باشند.

وی ادامه می‌دهد: دستفروشی پدیده به‌ ارث رسیدن فقر را تشدید می‌كند.از طرف دیگر ریسك رشد انواع جرم و ناهنجاری‌های اجتماعی را پدید می‌آورد. بنابراین در عصر پساتحریم، یكی از مهم‌ترین اولویت‌های دولت باید اصلاح سیاست‌های مرتبط با فقرزدایی در كشور باشد؛ از سیاست‌های كلان فقرزدایی گرفته تا سیاست‌های خرد مانند قوانین ناظر بر فعالیت دستفروشان.

اسفندیاری با اشاره به دلایل گسترش دستفروشی می‌گوید: دستفروشی در سال‌های اخیر روند رو به رشدی در كشور و به خصوص در كرج به دلیل مهاجرت پذیری بالای داشته است. مهاجرت روستاییان به البرز كه خود ناشی از تضعیف بخش تولید و كشاورزی و دامپروری است، منجر به بیكاری وسیع در این استان شده و افراد را برای كسب درآمد روانه خیابان‌ها كرده است.


وی اضافه می‌كند: دستفروشان اغلب به دلیل معافیت از مالیات و عوارض و اجاره مغازه در بسیاری از موارد بیش از صاحبان مغازه‌ها درآمد دارند، گرچه همواره دلهره این را دارند كه مامور سد معبر سر برسد.

اسفندیاری می‌افزاید: لازم به ذكر است دستفروشی كه از آن به عنوان اقتصاد خاكستری نیز یاد می‌شود، فقط مختص افراد كم سواد و مهاجران نیست، بلكه در جامعه ما كه بسیاری از دانشگاه‌ها و نهادهای مختلف تحصیلات دانشگاهی بدون توجه به بازار كار، فقط به پذیرش دانشجو و گرفتن شهریه‌های كلان از آن‌ها فكر می‌كنند، جای تعجب نیست كه دختران و پسران تحصیل كرده نیز در میان دستفروشان حاضر باشند.

تاثیرات دستفروشی بر اقتصاد

این كارشناس اقتصادی درباره زیان‌های دستفروشی بر اقتصاد كشور می‌گوید: پدیده دستفروشی نه تنها موجب هدر رفتن انرژی كار می‌شود بلكه از آنجاكه دستفروشان مالیاتی به دولت پرداخت نمی‌كنند و دولت بر فعالیت‌های آن‌ها نظارتی نمی‌كند، به طور ناخواسته آسیب اقتصادی عمده ای به كشور وارد می‌كنند. در صورتی كه این افراد در كارگاه‌های تولیدی مشغول به كار بودند، سالانه به دولت مالیاتی پرداخت می‌كردند و دولت نیز می‌توانست این مالیات را صرف تقویت اقتصاد كشور كند.

اسفندیاری ادامه می‌دهد: بسیاری از این افراد به دلیل نبود زیرساخت‌های فرهنگی یا بالابودن هزینه‌های بیمه، از نعمت بیمه محرومند. بنابراین، ایجاد زمینه‌های شغلی فرهنگی و اقتصادی لازم برای آن‌ها از سوی دولت و همچنین فراهم كردن تسهیلات بیمه برای آن‌ها به نوعی در تقویت صنعت بیمه نیز ایفای نقش خواهد كرد.

لزوم ساماندهی دستفروشان

این كارشناس درباره این كه ‌امكان ممنوع كردن دستفروشی وجود دارد، می‌گوید: در شرایطی كه اقتصاد كشورمان بنا به دلایل مختلف با محدودیت منابع برای سرمایه‌گذاری مواجه است، برای تولید شغل، چاره‌ای جز پذیرش تولید مقدار زیادی شغل با سطح سرمایه نزدیك به صفر مانند دستفروشی وجود ندارد. درواقع وقتی كه زمینه مناسب برای ایجاد حداقل امكانات معیشتی برای گروه‌های آسیب‌پذیر وجود ندارد، بسیار غیرمنصفانه است كه راه‌های مشروع آنها برای كسب درآمد مسدود شود.

 اسفندیاری می‌افزاید: اما می‌شود با اقدامات نظارتی و در چارچوب هایی مشخص، مدون و اصولی، فعالیت دستفروشان را رصد كرد تا صدمات احتمالی آن به حداقل ممكن كاهش یابد.


(عکس تزئینی است)

حمید کریمی رئیس اتاق اصناف مرکز استان البرز در این باره می گوید: همانگونه که می دانیم پدیده دستفروشی ، فقط مختص به یک منطقه، شهر و یا کشور خاصی نیست ، این روش درآمد زایی در تمام کشورهای جهان وجود دارد، البته در کشورهای دیگر  مدیریت شهری ،ساز و کارهای موثری را برای کنترل جمعیت و فعالیت دستفروشان بکار گرفته اند،به طور مثال در بسیاری از کشورها ، برای دستفروشان ساعت کار معین شده است، در برخی دیگر از کشورها ، مکان های خاصی در اختیار دستفروشان قرارداده شده که این افراد فقط در محدوده آنها می توانند کالاهای خود را در معرض فروش قرار دهند ، در شهر کرج نیز ، تدابیر خاصی برای کنترل این موضوع اتحاذ شده که متاسفانه به دلیل مهاجرت بی رویه و افزایش جمعیت و دیگر مسائل نتیجه مثبتی درپی نداشته است .

کریمی می  افزاید : این تصور که مسئولین شهر کرج برای حل معضل دستفروشی و ساماندهی دستفروشان اقدامی نمی کنند، کاملاً اشتباه است، در این رابطه طرح های مختلفی در سطح شهر اجرا شده ، اما همانگونه که اشاره کردم ، مهاجرت بی رویه از دیگر نقاط کشور به کرج و غیرتخصصی بودن این جمعیت مهاجر ، گستره شغل هایی مانند دستفروشی را افزایش داده است ، بطوریکه کنترل این معضل از ،عهده یک سازمان خاص ، خارج شده و برای ساماندهی وضعیت موجود به همکاری و تعامل چندین دستگاه دولتی و بخش خصوصی نیاز است .

 وی ادامه می دهد : در سطح استان البرز ، توانمندی های قابل ملاحظه ای برای جذب و بکارگیری نیروهای متخصص و کاردان وجود دارد ، اما باکمال تاسف ، بخش عمده ای از جمعیت مهاجر ، تخصص و مهارت کافی برای اشتغال در کارخانه ها را ندارند، از همین رو برای امرا معاش و تامین هزینه های خانواده شان به سمت شغل هایی مانند دست فروشی می روند.

این مسئول اظهار می کند : این جمعیت مهاجر با هزاران آرزوی بزرگ و کوچک و ساختن یک زندگی بهتر برای خود و فرزندانشان ، شرایط سخت مهاجرت و دوری از فامیل را پذیرفته و وارد شهرهایی مانند کرج می شوند، این موضوع ابعادمختلفی دارد که باید به طور دقیق تری به آن نگاه شود، بسیاری از این افراد با انگیزه و امید هستند که برای ساختن آینده ای بهتر به شهرما آمده اند، این هنر مدیریت شهری ماست که از این ویژگی منحصر به فرد استفاده کرده و تمام شهروندان را از ثمرات نیک آن بهره مند کند .

امیدواریم تمامی کسانی که برای لقمه ای نان تلاش میکنند و از رفاه اجتماعی مسلم که باید توسط دولت تأمین شود و نشده برخوردار نیستند نیز بتوانند با کمک مسئولین و اتخاذ راهکار صحیح از همین راه حلال و مشروع کسب درآمد نمایند.


انتهای پیام/