رئیسی: شاهد‌ افزایش 7 واحدی فاصله طبقاتی در سال‌های اخیر هستیم/ قالیباف: آیا مردم رونق کسب و کار را در زندگی حس می‌کنند؟/ روحانی: هیچ‌وقت به مردم قول ایجاد 4 میلیون شغل نداده‌ام+ متن مشروح مناظره

گروه سیاسی «تیتریک»، نخستین مناظره انتخاباتی کاندیداهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری از دقایقی قبل آغاز شد.

محتوای برنامه مناظره امروز کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری مسائل اجتماعی است و مسائل اقتصادی و سیاسی در 2 مناظره بعدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

میرسلیم: تنها انگیزه دولتی‌ها باید عشق به خدمت باشد نه کیسه دوختن برای بیت‌المال/چرا باید برخی مدیران دولتی به «امکانات نجومی» دست یابند

*مهم‌ترین سرمایه انسانی که در کشور وجود دارد نیروی انسانی است و این نیروی انسانی باید متناسب با ظرفیت‌های زیستی در کشور توزیع شود.

*در کشور ما استان‌های مختلف از استعدادهای ویژه‌ای برخوردار هستند و نیروی انسانی ما هم با این استعدادهای مختلف باید به شکوفایی برسد.

*عدم توجه به سیاست‌های آمایش سرزمینی موجب شده که بسیاری از افراد از مناطق روستایی به شهرها و از شهرها به کلانشهرها مهاجرت کنند.

*حاشیه‌نشینی که پدیدار شده مسائل متعدد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را منجر شده است.

*ما چاره‌ای را که برای حل حاشیه‌نشینی در نظر گرفته‌ایم بازگشت به سیاست‌های آمایش سرزمینی، توزیع صحیح جمعیت و به ویژه به کارگیری صحیح منابع آب در کشور است چون کمبود آب یکی از مشکلات اساسی کشور است.

به دلیل عدم استفاده صحیح از منابع آب بسیاری از روستاهای ما به حالت بیابان‌زایی درآمده‌اند و روستانشینان به دلیل عدم توان زندگی در این مناطق به شهرها روی آورده‌اند.

*یکی از دلایل بی‌توجهی به منابع آب استفاده از چاه‌های عمیق، غیرمجاز و از بین رفتن شبکه‌های قنات در کشور است که نزولات آسمانی را به اندازه‌ای که قابلیت استفاده داشته باشد در اختیار مردم قرار می‌داد و امکان بهره‌گیری مناسب از آنها را فراهم می‌کرد.

*روستاییان که نتوانستند به درستی از امکانات آبی استفاده کنند ناگزیر به شهرها روی آوردند و در آنجا از امکانات لازمی که برای زندگی انسانی است برخوردار نشدند و بنابراین وارد شهرها شدند و تن به کارهایی دادند که شخصیت انسانی آنها محترم شمرده نشده و مسائل مختلفی را از لحاظ اجتماعی ایجاد کرده است.

*همچنین نتوانستند از بهداشت و درمان و آموزش و پرورش صحیح برخوردار شوند و ای بسا که در مواجهه با مشکلات با یأس، سرخوردگی و پناه به مواد مخدر روی آوردند و مشکل اعتیاد را پدیدار ساختند.

*مشکل اصلی حاشیه‌نشینی به عدم توجه به سیاست‌های آمایش سرزمینی برمی‌گردد. ظرفیت‌های زیستی ما در مناطق مختلف کشور یکسان نیست.

*باید پاسخگو باشیم که به چه علت در سیستان و بلوچستان و برخی از مناطق در اطراف زابل مواجه با مهاجرت گسترده هستیم به طوری که در آنجا جمعیت شهری و جمعیت روستایی مناطق را ترک کرده‌اند در حالی که آنها هستند که باید پشتیبان اصلی مرزهای ما باشند. این انجام نگرفته و معلوم نیست چه کسی باید مسئول آن باشد.

*دولت با بودجه‌های هنگفتی که در اختیار داشته حتما کارهای مهمی را انجام داده اما کفایت نمی‌کند.
* برای بازگشت آن‌هایی که امکان بازگشتشان به روستا میسر است، باید آماده سازی لازم صورت گیرد. و برای اینکار باید منابع آبی به درستی مدیریت شود.
* امکانات اولیه رفاهی در روستا باید فراهم شود تا آن ها احساس نکنند برای تامین نیازها به شهرها مراجعه کنند.
* در بسیاری از شهرهای جاذبه‌های کاذبی ایجاد شده است که باعث مهاجرت از روستا به شهر میشود.
* مهاجرین انسان‌های شریفی هستند که به دلایل اقتصادی به حاشیه شهرها پناه برده‌اند.
* در کشورما 10.2 میلیون نفر بی سواد کامل هستند.
* باید کمک کنیم تا آن ها ابزار دست کسانی نشوند که میخواهند کشور را از نظر امنیتی و فرهنگی به خطر بیندازند.
* باید ترغیب و تشویق مهاجرت به سمت شهرها انجام نشود.
*باید مسکن‌های ارزان مناسب برای کسانی که در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند تهیه شود.

* سرمایه‌گذارانی هستند که پول خود را صرف مسکن‌های تجملی می‌کنند که بخش عمده‌ای از این مسکن‌ها خالی مانده است.

* منابع عمده‌ای از کشور صرف مسکن‌های تجملی شده است که اکنون خالی هستند.

* چطور ممکن است که این ظرفیت‌ها را متوجه مسکن ارزان و مناسب برای جوانان کنیم.

* باید برای مسکن ارزان متوسل به زمین گران شویم یا دولت زمین ارزان تهیه کند.

* وی همچنین از هاشمی طبا پرسید؟ چرا اصل اجاره و یا اجاره به شرط تملیک را بیان نمی‌کنیم و نظر شما در این مورد چیست؟

* موکول کردن ازدواج به اشتغال امر کاملی نیست.

* دیر شدن اشتغال جوانان مشکلات متعدد اجتماعی را درست می‌کند که جنبه انحراف عاطفی، اخلاقی و جنسی را منجر می‌شود.

* شما باید به این نکته توجه کنید که گرایش به تشکیل خانواده سست شده و این گرایش سست عدم استحکام خانواده‌ها و افزایش طلاق شده است.

میرسلیم در پرسش از روحانی گفت: چگونه شما تعبیر می‌فرمایید که افزایش طلاق بین جوانان بعد از یک سال است. چگونه شما فکر می‌کنید که می‌توانید ازدواج جوانان با منظور کردن موضوع خانواده در طرح‌های کشور بهبود ببخشیم.

* خانواده برای ما اصالت دارد و ازدواج برای شکل‌گیری خانواده است و سنگ بنای اصلی ما خانواده است.

میرسلیم در سؤال از روحانی گفت: چه تدبیری برای جنگ نرمی اندیشیده‌اید که هدف اصلی آن خانواده است و ما ضربه‌های زیادی از آن خورده‌ایم.

* چگونه فکر می‌کند که می‌شود از امنای محلات برای تشویق جوانان به ازدواج استفاده کرد تا صندوق‌هایی برای تشویق ازدواج جوانان ایجاد شود.

* به نظر من یکی از مسائل مهم توجه به نهادهای مشاوره است و باید امروز به نهادهای مشاور‌ه‌ای فکر کنید و چه تدبیری برای این مسئله اندیشیده‌اید.

* کارمندان دولت باید یک انگیزه داشته باشند و آن عشق به خدمت است نه کیسه دوختن از محل بیت‌المال.

* میرسلیم از جهانگیری سؤال کرد چرا آزادی دسترسی به اطلاعات هنوز میسر نشده و چرا هنوز زیرمیزی گرفتن رواج دارد.

وی افزود: چرا با کسانی که از مزیت در اختیار داشتن اطلاعات به نفع خود استفاده کرده‌اند مقابله نشده است.

* چرا هنوز برخی از کارمندان به کسب درآمد از محل امکانات و اطلاعاتی که به امانت نزد آنها است می‌توانند سوء استفاده کنند.

میرسلیم در ادامه از جهانگیری پرسید: چرا باید کارمندان و مدیران در دولت بتوانند به امکانات نجومی دست یابند و اعتماد عمومی را نسبت به دولت کاهش دهند و بعد برای آنها توجیه قانونی هم درست شود.

* میرسلیم از قالیباف پرسید: چرا بیابان‌زایی افزایش یافته است و راه حل این مشکل چگونه و در چه بازه زمانی می‌تواند انجام شود و آیا کاری کوتاه‌مدت است و یا بلندمدت.

*‌ به نظر شما دشت تهران ظرفیت پذیرش چه جمعیتی را به صورتی که کرامت انسانی حفظ شود، دارد و آیا تمرکز این جمعیت در تهران ایجاد مزاحمت برای ساکنین آن می‌کند یا خیر.

*‌ آیا یکی از شعارهای اساسی رفع این مزاحمت استفاده از ترابری‌های عمومی است یا خیر.

* به نظر شما چه منابعی برای توسعه حمل‌ونقل عمومی به ویژه مترو وجود دارد که نتوانسته جوابگوی نیازهای مردم تهران باشد.

*‌ مشکل دیگر این است که استفاده بی‌رویه آب‌های سطحی و زیرزمینی برای کشور مشکلات بغرنجی را آفریده به صورتی که بسیاری از سفره‌های زیرزمینی بازگشت‌ناپذیر خواهد بود و حتی اگر نزولات آسمانی نیز افزایش یابد به حالت گذشته خود باز نخواهد گشت. 

* چگونه می‌توانیم مشکل جنگل‌زدایی را حل کنیم و این سرقت‌هایی که از جنگل‌های ما صورت می‌گیرد و درخت‌هایی که از بین رفت چگونه می‌توان آنها را احیا کرد و آیا فکر نمی‌کنید خود همین احیای جنگل‌ها گامی برای ایجاد اشتغال در مناطق جنگلی ما است.

میرسلیم در پاسخ به سؤال مجری برنامه مبنی بر اینکه سهم و نقش دولت در حل مسئله ترافیک به چه میزان است و راه‌حل دولت جنابعالی برای رفع معضل ترافیک چیست؟ گفت: 

* یکی از مسائل بغرنجی که در کشورمان رخ داده است عدم توجه به ترابری عمومی بوده است.

* عدم توجه به ترابری عمومی موجب شده سرمایه‌های مهمی از مردم در راه‌بندان‌ها هدر رود، سوخت‌های بسیاری به هدر رود و وقت مردم ضایع شده و اعصاب مردم خورد شود.

* چاره موضوع ترافیک ما در سیاست‌های عالی ترابری مشخص کردیم که متأسفانه با سستی و ضعف در اجرا مواجه شده است و آن اصالت دادن و اولویت دادن به ترابری عمومی است.

*‌ اولویت دادن به ترابری عمومی یعنی استفاده از امکانات و خودروی شخصی باید تحت‌الشعاع ترابری عمومی قرار گیرد و بنابراین صنایع ما باید خط تولید خودشان را به سمت امکانات ترابری عمومی تغییر دهند.

* امکانات ترابری عمومی باید به شکل به ویژه راه‌آهنی گسترش یابد.

* اکنون در تهران و برخی شهرهای دیگر از مترو استفاده می‌کنیم و این کفایت نمی‌کند و وقت بسیاری از مردم تلف می‌شود.

* 20 تا 30 درصد از ترابری عمومی را راه‌آهن تشکیل می‌دهد که باید گسترش پیدا کند. دولت با فراهم آوردن تسهیلات بسیار وظیفه‌مند است و باید این کار را انجام دهد و فرقی نمی‌کند که این امر برای تهران یا شهرستان‌ها صورت گیرد.

* اکثر وزارتخانه از امکانات تهران استفاد می‌کنند و به همین خاطر نیازمند افزایش و گسترش ترابری عمومی است.

* سرمایه اصلی ما در کشورمان نیروی انسانی است و ما نیازمند دولتی قانونگرا و نظم‌پذیر هستیم.

* به فضل خدا خواهیم توانست پیشرفت و تعالی ایران را به دور از مشاجرات سیاسی میسر سازیم.

* راه‌های حل مسائل اجتماعی اصالت دادن به خانواده و تشکیل و تسهیل آن و اشاعه سبک زندگی دور از تجمل و تشریفات است.

* دومین عامل حل مشکلات اجتماعی بها دادن به آموزش و پرورش و جایگاه معلمانش شریف و دانش و تربیت نسل جوان با اصلاح ساختار آموزش و پرورش است.

*‌ سومین مؤلفه حل مشکلات اجتماعی توسعه بهداشت و درمان و تأمین اجتماعی و تأمین سلامت جسمی، روانی و معنوی و اجتماعی و چهارم بها دادن به مردم و تسهیل مشارکت و نظارت عمومی و افزایش اعتماد مردم به دولت است.

*‌ پنجمین عامل نیز رفع فقر و بیکاری بر مبنای تولید ملی در اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است که در مناظره سوم توضیح بیشتر خواهم داد.

* ششمین عامل چاره‌جویی معضل اعتیاد با رسیدگی به معتادان به عنوان بیمار است و مبارزه با سوداگران مرگ به عنوان مجرم است.

*‌ اصلاح فساد اداری گسترده با کمک خود مردم و نظارت عمومی آنها میسر است.

* رفع معضل حاشیه‌نشینی که نوعی آوارگی است می‌تواند از طریق توزیع مناسب جمعیت با توجه به ظرفیت‌های زیستی و قابلیت‌ها و مزایای مناطق مختلف کشور که نادیده گرفته شده  قابل حل است.

* نهمین عامل نیز در رفع معضلات اجتماعی پاسداری عالمانه و مدبرانه و فنی از محیط زیست به اتکای شناخت آسیب‌ها است.

هاشمی طبا: برنامه ششم توسعه فقط مجموعه‌ای از آمال و آرزوهاست/باید رانت‌خوارها را سر جای خود بنشانیم/تولیدی قابل وصول است که محصول با کیفیت قابل صدور بدهد

* در نقد سخنان میرسلیم: آمایش سرزمینی، روستاییان و بحث‌های دیگر زیست‌محیطی به زیستگاه انسان بر می‌گردد و یک میراث از گذشتگان و خداوند است.

*اگر برای بحث‌های مهم اولویت‌ قائل نباشیم موجب می‌شویم برخی مسائل که در چشم می‌خورد بیشتر مورد توجه قرار بگیرد و بالعکس.

*ایران دچار بحران شدید زیست‌محیطی شده و زیستگاه انسان در این مجموعه کاملاً در حال از بین رفتن است.

* اولویت اول برای ما توجه به زیستگاه با حفظ ایران است و اگر قرار باشد همه مسائل بدون توجه به اولویت‌ها قرار گیرد نظر آقای میرسلیم مورد عنایت قرار نخواهد گرفت.

* در نقد سخنان رئیسی از جناب آقای رئیسی به خاطر توجه به قشر مستضعف و محروم تشکر می‌کنم و یقیناً اقشاری که محروم، معلولان و بی‌سرپرستان باید مورد توجه جمهوری اسلامی قرار بگیرند.

*ما باید یارانه‌هایی را که به صورت عمومی توزیع می‌کنیم در دسترس محرومان، بی‌سرپرستان و معلولان قرار دهیم تا سر و سامان بگیرند.

* اگر بنا باشد به مسائلی که آقای رئیسی مطرح کردند که البته درست هم است توجه کنیم به معنای بزرگ و بزرگ‌تر شدن دولت و فروش ارز و واردات هرچه بیشتر ارز به ریال می‌شود.

* باید دید حد یقف توانایی‌های دولت در بزرگ شدن چقدر است.

* همه این توقعات مبنی بر اینکه دولت چنین کند و یا چنان کند ممکن نیست.

* برای در اختیار قرار گرفتن امکانات بیشتر به مردم مستضعف باید تولید ناخالص را با بهسازی صنعت، اصلاح کشاورزی، خدمات و مسئله توریسم افزایش دهیم.

*فقط پرداختن به معلولان چاره درد نیست. چرا که منابع نامحدود است.

در پاسخ به این سئوال که مشکل مسکن چیست و چه مؤلفه‌هایی برای حل مشکل مسکن بخصوص برای قشر جوان در نظر دارید؟

*به طور کلی علت‌هایی که باعث بروز مشکلات برای اقشار مختلف جامعه شده باید به صورت برطرف کردن علت‌ها باشیم، این در زمینه‌های مختلف حتماً باید مورد توجه قرار گیرد.

*در تمام فرمایشاتی که در سوالات اخیر مطرح شد این بود که دولت آن کار را بکند و دولت این کار را بکند.

*در حال حاضر در برخی از نقاط، مسکن در حدود متری 1.5 الی 1.3 میلیون تومان مسکن‌های 60 متری است

*دولت در حال حاضر خدمات بسیار زیادی ارائه می‌کند و حقیقت این است که اصلاً امکان بزرگتر شدن دولت بدون توانمند سازی اقتصاد جامعه و افزایش درآمد ملی امکان ندارد.

*اگر قرار است برای زوج‌ها کاری صورت بگیرد جهت حل مشکل مسکن از طریق پرداخت وام به جامعه است.

*مهمتر از مسئله مسکن، مسئله کار است. 

*در مسئله کار بدون ایجاد سرمایه‌گذاری برای صنعت، کشاورزی و خدمات امکان‌پذیر نخواهد بود.

* با حجم وامی که از طریق بانک‌ها صورت می‌گیرد امکان خرید مسکن در اطراف شهرهای بزرگ با توجه به اندکی رکود امکان‌پذیر است. 

* اگر مسئله اشتغال حل شود مسئله مسکن نیز قابل حل خواهد بود.

* ما نمی‌توانیم یک مرتبه سرمایه‌گذاری بر روی بخش صنعت کنیم.

*تولیدی قابل وصول است که محصول با کیفیت قابل صدور بدهد.

* بنده از دغدغه همه در مسئله مسکن تشکر می‌کنم. این دغدغه را همه در سایر بخش‌ها دارند. 

* گفتن اینکه دولت این و آن کند ساده است در حالیکه دولت از یک محدوده نمی‌تواند بالاتر برود.

* دولت‌های جمهوری اسلامی در طول این سی و چندسال خدمات بزرگی از جمله شبکه برق‌رسانی، گاز رسانی، آب‌رسانی و سوخت رسانی به سراسر کشور داشته‌اند.

* امنیت در کشور مهم است.

* برخی از افرادی که در نظام هستند با دستاویز قرار دادن برخی واژه‌ها به اپوزوسیون نظام تبدیل می‌شوند.

* مسکن در اقتصاد کشورها یک مسئله درجه یک نیست.

* مسئله اول در اقتصاد بسیاری از کشورها حفظ آن کشور است. 

* توانمندشدن انسانها با اعانه دادن امکان‌پذیر نیست بلکه این توانمندی با کار و افزایش افزوده ممکن می‌شود.

* ما همه چیز را با هم می‌خواهیم. هم برخورداری، مصرف خوب، پروانه‌های خانه‌های چندهزار متری با استخر می‌خواهیم که همه اینها با هم سازگار نیست و ما باید اولویت‌هایی داشته باشیم.

* حفظ جمهوری اسلامی، آباد کردن ایران برای مردم باید جزء اولویت‌های ما باشد.

* وقتی بانکداری ما با پیچیدگی‌هایی صورت می‌گیرد که این پیچیدگی‌ها موجب می‌شود که برخی‌ها سوء استفاده کنند آنهایی که می‌توانند از این پیچیدگی‌ها سوء استفاده کنند طبیعتاً بانک نمی‌تواند خدمات خود را ارائه کند.

* نگوییم یک عده رانت‌خوار هستند، ما باید رانت‌خوارها را سر جای خود بنشانیم.

* ادعای اینکه دولت می‌تواند در مسئله ازدواج جوانان دخالت کند مقداری خوش‌بینی است.

* امروز برخی مسائل فرهنگی که مربوط به سبک زندگی است دست و پای جوانان را برای ازدواج بسته است و ما باید این مسائل را مورد توجه قرار دهیم.

* جای جامعه‌شناسان که در زمینه ازدواج و مسائل فرهنگی بررسی و تحقیقات کرده‌اند در این مناظره خالی است.

* در مورد ازدواج جوانان بحث مسائل فرهنگی یکی از مهمترین مسائلی است که می‌تواند در این موارد دخیل باشد.

*سازش جوانان در جامعه ما به دلیل مسائل فرهنگی کم‌رنگ شده است.

* واقعیت این است که در مجموعه دستگاه‌های دولتی به مراجعین هم خدمتگذاری وجود دارد هم سردرگمی.

*این سر درگمی مراجعین با سیستم‌های الکترونیک نیز حل نمی‌شود.

* بنده خودم دیده‌ام که برخی از کارکنان دولتی به دلیل انگیزه‌های شخصی برخورد مناسبی نداشته‌اند اما در برخی موارد بسیار خوب بوده است.

* اگر بتوانیم نیروهایی به عنوان مراجع نه بازرس که مورد اطمینان هستند را در این صحنه وارد کنیم برای تهیه گزارش‌های عملیاتی بسیار مفید است.

* مدیران باید در دسترس مردم باشند، متأسفانه برخی از مدیران ما پنهان و از آسانسور شخصی استفاده می‌کنند.

* من متأسفم که برنامه ششم توسعه فقط مجموعه‌ای از آمال و آرزوهاست.

* باید اولویت‌ها را رعایت کنیم. مهمترین کار در کشور احیای محیط زیست و حفظ ایران است.

* آقای قالیباف آیا در اجرای برنامه ششم اصرار در موازی عمل کردن است و یا حساسیت در حیات و زیستگاه ایران را در اولویت قرار می‌دهید؟

* چه اقدام عملی برای بازگشت ایرانیان نخبه خارج از کشور دارید؟

* طبیعتاً فضای کسب و کار جامعه باعث می‌شود افراد گرایش به بازگشت و سرمایه‌گذاری و استفاده از امکانات کشور انجام دهد.

* با شناسایی نخبگان خارج از کشور و تسهیلات مقرراتی و سرگردان نکردن در ادارات می‌توان به آنها اجازه کار و سرمایه‌گذاری داد.

* اجازه استخدام بدون قید و شرط و تسهیلات موجب می‌شود نخبگان ایرانی خارج از کشور به کشور برگردند.

* اطلاع دقیق دارم که در بسیاری از ایالت‌های متحده بسیاری از کارشناسان نفتی ما حضور دارند و مایل به بازگشت به کشور هستند اما ضوابط پیچیده و مشکلات در ارائه خدمات موجب تردید آنها شده است.

* نخبگان خارج از کشوری که 4 هزار دلار دریافت می‌کنند نباید توقع داشته باشیم که با 3-4 میلیون تومان در ایران زندگی خود را بگذرانند.

* باید امکانات برای نخبگان خارج از کشور فراهم و از سرگردان‌ماندن آنان جلوگیری شود.

* همه دغدغه کار و خدمت دارند اما نوعی برخورد می‌شود که خدمات دولت‌ها فراموش می‌شود.

* دولت‌ها باید اولویت کاری داشته باشند.

* در برنامه ششم اولویت‌ها رعایت نشده است.

* دولت باید سیاست‌گذاری دقیق انجام دهد.

* سرمایه کارآفرین و بخش خصوصی باید مقدم شمرده شود و زمینه برای جذب سرمایه‌گذار خارجی صورت بگیرد.

* هر اشتغالی کامل نیست، اشتغال باید ارزش افزوده داشته باشد.

قالیباف: مردم عزیز!‌ شما امروز در زندگی‌تان حس می‌کنید کسب و کار رونق پیدا کرده؟/ شما دولت 4 درصدی هستید چون بین مردم نیستید

* امروز 11 میلیون حاشیه‌نشین داریم

*ما امروز حدود 11 میلیون نفر حاشیه‌نشین داریم. طبیعتا این بر اساس فرصت‌های نابرابری اجتماعی و بحران‌های اقتصادی به وجود می‌آید. یکی از موارد پیش‌بینی شده این است که ما در درازمدت برنامه‌ریزی کنیم که طبیعتا برای کوتاه‌مدت هم باید یک برنامه‌ریزی برای این عزیزان داشته باشیم.

* معمولا در همه دنیا اینگونه است که دولت‌ها از این‌ها (حاشیه‌نشین‌ها) حمایت می‌کنند. من می‌دانم آقای میرسلیم هم بر این موضوع تأکید دارد که بخشی از این محرومین به کم درآمدها همین حاشیه‌نشین هستند. دولت هم تدبیر کرده تا در حوزه یارانه‌ها به این‌ها کمک شود. در 7 سال گذشته هم کمک شده است ولی گلایه آنها این است که در هفت سال گذشته با توجه به افزایش گرانی و تورمی که اتفاق افتاده است ارزش آن 45 هزار و 500 هزار تومان امروز به کمتر از 15 هزار تومان رسیده است. 

* گلایه اول آنها این است که چرا این مقدار افزایش پیدا نمی‌کند و همپای تورم کشور بیشتر نمی‌شود و همچنین اینکه چرا یارانه‌ها بین همه اقشار مساوری تقسیم می‌شود و از آن طرف البته مردم یک نگرانی هم دا رند که افزایش یارانه‌ها باعث گرانی در کشور نشود که من فکر می‌کنم آقای میرسلیم با این موضوعات موافق است.

* خطاب به میرسلیم: من می‌خواهم بدانم که جنابعالی برای یک اقدام کوتاه‌مدت برای انی محرومین چه اقداماتی را انجام می‌دهید و به طور درازمدت به طور ریشه‌ای این موضوع حل می‌شود چه راه حلی دارید.

* عدالت اجتماعی از موضوعات مهم و از اهداف نظام اسلامی و انقلاب بوده ولی همه شاهدیم وقتی که مشکلات اقتصادی و بحران‌های اقتصادی داریم تحقق عدالت اجتماعی سخت است.

* ما در روزی که کار را در شهر تهران شروع کردیم اولین نکته‌ای که به آن اشاره کردیم این بود که فاصله شمال و جنوب را کم کنیم؛ به خاطر اینکه از اهداف انقلاب اسلامی است که امروز در سطح شهر هم مشخص است که در حوزه کاربردی و چه در حوزه انسانی به محرومین در بخش‌های مختلف و بافت‌های فرسوده توجه شود که این اتفاق افتاد.

* ولی همه ما می‌دانیم که در این ناعدالتی اقتصادی و نابرابری‌های فرصت‌های اجتماعی وجود دارد؛ به عنوان مثال همین بحث بیکاری و شغل که در حقیقت حق شهروندان است به آن توجه شود، من در برنامه جنابعالی (رئیسی)  دیدم که به این موضوع مفصل پرداختید. البته در برنامه ما هم است.

* به سمت یک اشتغال پایدار خواهیم رفت

* طبیعتا نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که ما یک اشتغال حمایتی انجام می‌دهیم و به سمت یک اشتغال پایدار خواهیم رفت.

* امروز شکاف طبقاتی در جامعه ما بیشتر شده است، فرصت‌های اجتماعی امروز نابرابر هستند یعنی بهره‌ای که آن 4 درصد می‌برند هیچ وقت بقیه 96 درصد مردم این بهره را نمی‌برند.

* ما در برنامه پنجم هم چنین هدفی را داشتیم می‌خواهم بگویم ارزیابی شما در این زمینه چه میزان است؛ برنامه پنجم که تمام شده و امسال آغاز برنامه ششم است. به نظر شما برنامه پنجم به چه میزان توانسته در این راه موفق باشد.

* 4 درصد از جامعه از همه چیز برخوردارند

* 4 درصد در جامعه ما هستند که از همه چیز برخوردارند و 96 درصد هم برخودار نیستند.

* آنهایی که برخودار هستند با رانت برخوردارند، همانطور که آقای جهانگیری به آن اشاره کرد در مسکن هم همینگونه است.

* ما اکنون بیش از 3 میلیون مسکن در کشور داریم که خالی است. سوال کنیم که این‌ها چرا خالی هستند، کجا هستند و متعلق به چه کسانی است؟ این‌ها در حقیقت متعلق به همان 4 درصدی که با این ثروت‌های باد آورده یک ویلا در شمال برای خود می‌گیرند و یک ویلا هم در شمال شهر و همان 96 درصد در محرومیت هستند.

*دولت یازدهم نتوانست بافت‌های فرسوده را احیا کند

* برنامه بوده که دولت هر سال 10 درصد بافت فرسوده را احیا کند به هر حال دولت نتوانست این را تکمیل کند و در طول یک دهه این کار انجام شود.

* اکنون بیش از 5 سال از این می‌گذرد و پیشرفت در بقیه طبق آمار حدود 7 یا 8 درصد است؛ البته در بافت فرسوده شهر تهران که مسئولیت آن با شهرداری است بنا به گزارش وزارت مسکن ما در این زمینه 34 درصد هستیم. البته در این بخش دولت آن کمکی که باید به ما می‌کرد را نداشت ولی به هر حال پذیرفتیم که ما این کار را انجام دهیم.

* بنده معتقدم با این 4 درصد حتما برخورد شود. اگر کسی رانت 5 میلیاردی گرفته باید حتما با او برخورد شود امروز هم نباید بگذاریم که این تکرار شود. متأسفانه امروز هم این‌ها در جامعه حال تکرار شدن است و نمونه‌های آن وجود دارد.

*در سال 95 به چه کسانی بیش از 530 میلیارد تومان وام دادند؟

* در سال 95 بیش از 530 هزار میلیارد تومان وام دادیم؛ بپرسیم این وام‌ها را به چه کسانی دادیم، چند هزار نفر این وام‌ها را گرفتند و چند ده میلیون نفر مثل همین وام ازدواج که گفتند چند سال است در نوبت هستند؟

*اگر ما سیستم را هم درست نکرده و مدیریت را اصلاح نکنیم موفق نخواهیم شد که بر مشکلات فائق آییم.

* مشکل جدی امروز ما در بحث ازدواج اشتغال است

* خطاب به روحانی: همانطور که جنابعالی اشاره کردید مشکل جدی امروز ما در بحث ازدواج اشتغال است. جنابعالی در آغاز دوره به مردم عزیزمان قول دادید که 4 میلیون شغل را ایجاد کنید. در همان ابتدای مذاکرات هم گفتید.

* روحانی در پاسخ به قالیباف: آقای قالیباف ببینید یک سایت گمنامی یک حرفی می‌زند، بعد یک سایت معروفی نقل می‌کند، بعد یک روزنامه آن را نقل می‌کند، بعد جنابعالی هم می‌خواهید از روزنامه نقل کنید؛ من هیچ وقت در هیچ دوره‌ای قول 4 میلیون شغل به مردم ندادم و این دروغ محض است.

*قالیباف در پاسخ به اظهارات روحانی: ما آدرس سایت را از خودتان می‌گیریم!‌ شما که از آزادی گفتید حداقل اجازه بدهید بنده نظرم را به شما بگویم. اگر تحمل داشته باشید در حد دو دقیقه اتفاقی نمی‌افتد تحمل کنید.

* به هر حال حتما امید، نشاط، حقوق شهروندی و شبکه‌های اینترنت  مهم و لازمه زندگی امروز است؛ اما واقعا امروز افسردگی در جامعه ما چقدر شده است؟ 

* بنابر آمار خود دولت، امروز شرایط در این حوزه غیرقابل قبول شده است؛ این از کجا نشاط داشته باشد؟

* مردم برای نشاط زندگی خوش می‌خواهند. جنابعالی می‌گویید که این زندگی خوش اکنون است. یعنی کسب و کار رونق پیدا کرده است.

* مردم عزیز!‌ شما واقعا امروز در زندگی‌تان حستان این است که کسب و کار رونق پیدا کرده؟ واقعا در ذهنتان این است که در این چند سال آیا آمار بیکاری بیشتر شده یا کمتر؟

* ظاهرا آقای روحانی که به من فرصت صحبت کردن نمی‌دهند و توی صحبت می‌آیند.

* اگر این‌ها را حل کردیم نشاط را به جامعه تزریق خواهیم کرد، اگر این‌ها را حل کردیم امید دادیم. اگر آی.تی آمد شغل هم هست همانگونه که در دنیا بیشترین شغل را از همین طریق آورده است.

*من معتقدم که اشکال اساسی ما سرمایه هم نیست. سرمایه هم در داخل و هم در خارج است و می‌شود آن را آورد.

* اشکال اساسی ما سرمایه نیست بلکه مشکل همین نگاه مدیریتی گذشته و عدم تحملی است که شما اجازه حرف زدن را به ما نمی‌دهید مشکل است.

* خطاب به جهانگیری: آقای جهانگیری!‌ شما در صحبتتان اشاره کردید که اخلاق مهم است. من فکر می‌کنم که ای کاش شما هم اخلاق را واقعا رعایت می‌کردید.

*این هم واقعا پدیده‌ای عجیب است که جنابعالی به عنوان معاون رئیس جمهور نامزد شدید، آمدید و البته حق شهروندی شما است؛ شما هم می‌گویید ما یک رقیب هستیم اما مردم باید قضاوت کنند.

* خطاب به جهانگیری: صداقت شما در چند روز آینده مشخص خواهد شد که واقعا هستید یا خیر.

*دولت صادقانه به مردم گزارش دهد

*اگر دولت آمده اینجا که گزارش کار خود را بدهد که صادقانه به مردم گزارش کار بدهد و گزارشی را هم که می‌دهیم درست بدهیم. 

*خطاب به جهانگیری: وقتی شما می‌گویید در جنوب شهر در بافت فرسوده درآمد می‌اورند شما حداقل یک مطالعه اولیه بکنید صدور پروانه ساختمان در کل بافت فرسوده تهران در جنوب شمال در شهر تهران مجانی است.

* ما هیچ وقت اقتصادی نگاه نکردیم، به جز همان محلی که جنابعالی رفتید و در منطقه 12 بازدید کردید زمین آن متعلق به وزارت مسکن و شهرسازی است. شما فقط آنجا رفتاری تجاری کردید و بروید ببینید چه ساختید.

*خطاب به جهانگیری: من متعجبم از شما به عنوان یک مدیری که اجرایی هستید و حاضرید اینگونه دستاویز سیاسی دیگران شوید و حرف‌های غیرباطنی خود را اینجا بگویید.این واقعا در حقیقت درست نیست.

* یا اگر بحث می‌شود که ما بیاییم اختیار به مردم بدهیم خیلی خوب است. ما بیش از یک دهه است در تهران شورای اداری محلات را درست کردیم؛ دولت محترم حدود 2 ماه قبل اعلام کرد که وا گذاری کار به مردم را حق ندارید داشته باشید. این چه مردمی کردن است؟ شما واقعاً با صداقت صحبت می‌کنید؟

*اشکال اساسی دولت شما این است که مجموعه برنامه‌ها و اقداماتتان را همیشه می‌گویید یا نمی‌شود سرمایه نمی‌آید،‌ آن کار نمی‌شود و بعد هم  از کسانی که جز آن 4 درصد هستنددفاع می‌کنید.

*همین وام‌هایی که می‌گویید مردم قضاوت کنند. هزار مسیر جلوی شما می‌گذارند که شما نتوانید وام بگیرید ولی در یک سال بنا به گزارش بانک مرکزی بیش از 500 هزار میلیارد تومان وام داده می‌شود. بروید لیست آن را در بیاورید به چه کسانی داده می‌شود؛ بی‌صداقتی این‌ها است.

* بحث مربوط به محیط زیست که در حقیقت باید به آن بگوییم بحران محیط زیست از مشکلات اساسی کشور است.

* اما امروز مشکلات جدی اقتصادی و بحران‌های اقتصادی تأثیرات جدی را در حوزه مسائل اجتماعی گذاشته که در بخشی از صحبت‌ها اشاره شد.

* در حوزه محیط زیست هم ما با دو مشکل مهم و اساسی روبه‌رو هستیم که یکی از آنها ریزگردها است.

* در ریزگردها روندی که تا کنون پیش رفته متأسفانه در 4 استانی که بوده امروز نزدیک 20 استان دچار آن شده، یعنی در حقیقت بخشی در مرکز تهران هم شاهد آن هستیم که ریزگردها تا اینجا هم می‌آید و مشکلات جدی دارد.

* البته یک بخش بحث این است که موضوع ریزگردها به آن طرف مرزها برمی‌گردد ما نمی‌خواهیم بگوییم این نیست ولی واقعا این چه سهمی دارد؟

*بخش قابل توجه ریزگردها مربوط به بی‌توجهی‌های داخل است. همین حادثه‌ای که اخیر در اهواز شاهد آن بودیم که مردم دیگر نمی‌گویند ریزگرد می‌گویند ریزمرگ و واقعا زندگی ندارند.

*این موضوع محیط زیست (ریزگردها) دقیقا داخلی بود یعنی وقتی که ما مالچ‌پاشی و درختکاری را رها می‌کنیم و مشکلاتی اینگونه پیدا می‌شود طبیعی است که این مسائل در اینجا پیش می‌آید.

* اشتغال دو دسته است؛ یکی اشتغال پایدار و یکی اشتغال عمومی که امروز مشکل جدی جامعه ما است. اشتغال عمومی یکی از بخش‌هایی است که در آن می‌توانیم جوانان را به کار بگیریم. چرا از آنها استفاده نمی‌کنیم که مردم امروز به این مشکل دچار شوند؟

*هوا را با بی‌تدبیری از مردم گرفته‌ایم

* ما حرف از حقوق شهروندی می‌زنیم می‌گوییم حقوقشان را می‌دهیم، اما اولین حق مردم هوا است ما هوا را هم با بی‌تدبیری از مردم گرفته‌ایم بعد هم عذرخواهی می‌کنیم.

* همین آلودگی هوا در کلانشهرها و درتهران ما گفتیم. این موضوع قابل حل است و درابتدای دولت هم گفتیم طرح داریم آقای جهانگیری هم جلسه گذاشت. من خدمت دوستان رفتم و آمدم و او هم طرح ما را قبول کرد اما گفت خودمان اجرا می‌کنیم آقای جهانگیری بگوید که چه کار کرده است؟

*خطاب به جهانگیری: ماشین‌ها را از بیرون شهر رها می‌کند و می‌آید و ماشینی که 30 سال در جاده بوده دو مرتبه داخل می‌آورند و می‌شود سرویس اداره!  کامیون 50 - 60 ساله می‌آید.

*مشکل محیط زیست مانند بحران اجتماعی و اقتصادی امروز حل نشده است، چرا که این دولت همواره می‌گوید این نمی‌شود و پول می‌خواهند، آن نمی‌شود چون ما نمی‌توانیم. خب مردم باید چه کار کنند؟ چرا نمی‌توانیم؟ ما می‌توانیم، ظرفیت‌ها مشخص است نگویید این حرف شعار نیست.

* سالی یک میلیون و 300هزار نفر هستند که باید برای این‌ها شغل تعیین کنیم. شما می‌گویید آی‌تی را اجرا کرده‌ایم؛ در حوزه آی‌تی چرا نتوانستید بین کسانی که بهره‌مند هستند یا نیستند وزارت کار شما نتوانست این‌ها را تفکیک کند خب معلوم است که نیست.

* خطاب به روحانی: این که من می‌گویم شما دولت 4 درصدی هستید به همین خاطر است چون در مردم نیستید.

*جناب آقای جهانگیری و روحانی! امروز افتخار شهرداری تهران در محیط زیست این است که از زباله برق تولید کند یکبار از اتاق‌هایتان بیایید بیرون و ببینید.

*امروز مابقی آن کمپوز می‌شود و کشاورزی آن را می‌بینید.

*همان دوستان شما بودند که زباله را از روی زمین جمع می‌کردند و نمی‌دانستند امروز مکانیزه شده است.

*آقای روحانی! اگر برای شما آلودگی هوا مهم بود چرا قانون را اجرا نکردید؟

*اگر برای شما آلودگی هوا مهم بود قانون را اجرا نکردید پول حمل و نقل عمومی را نه به تهران بلکه به هیچ شهری ندادید امروز مترو را با 300 کیلومتر ساختیم با 70 کیلومتر تحویل گرفته بودیم پس محیط زیست برای ما مهم بود.

*ما در این دوره بیش از 20 هزار هکتار جنگل‌کاری در اطراف تهران داشتیم امروز به 39 هکتار رسیدیم با 11 هزار هکتار دیگر کل تهران کمربندی آن انجام می‌شود.

* اگر بحث بلندمرتبه‌سازی را می‌گویید این قانون دولت 4 درصدی‌ها است وزارت راه و شهرسازی شما و شورای عالی شهرسازی تصویب کند می‌شود حق در شهرداری مطالبه می‌کنند.

* ما کار اداری آن را انحام می‌دهیم این‌ها را شما اگر می‌گویید بحث مربوط به مهاجرت که اشاره کردم تهران حداکثر امروز 24 درصد جمعیت به تهران آمدند.

* چه کسی این کار را کرد؟ به خاطر مهاجرت و مشکلات اقتصادی و رو داشتن و اینکه امکانات از جای دیگر بیاید.

* بحث از صداقت و اخلاق است به هر حال هم دیدند و همیشه شنیدید که من 100 روزه تحول اقتصادی می‌دهم بعد از شما سوال کردند این طور است شما گفتید نه این‌ها عقل ندارند شما خودتان این را گفتید من می‌گویم صداقت داشته باشید وگرنه این کار را نمی‌کردید.

* شما می‌گوید شفاف‌سازی هر پرونده را مهر محرمانه می‌زنید این یعنی دولت اقتصادی اگر مردم نفهمند که همین پتروشیمی را که شما می‌گویید شغل ایجاد می‌کند ولی همان 4 درصد دوستان شما هستند آقای جهانگیری. این‌ها می‌آیند و در همان مواد اولیه به کشور همسایه صادر می‌کنند بدون اینکه به زیردستی‌هایشان بدهند اگر خواستید بعد آن را می‌گویم چرا که مکلفم اخلاق را رعایت کنم.

* آن 4 درصد همان دلالان زالوصفت هستند که امروز می‌آیند حتی شما می‌گویید با آن فرد برخورد کند مثلا برخورد شده و آنها را گرفته‌اند اما به همان فردی که امروز می‌گویید در زندان است چه کسی به او لوح تقدیر داد آقای روحانی شما از آن تقدیر کردید آن هم به کسی که نمونه اقتصادی است متاسفم می‌اید این حرف را می‌زنید.

* دولت گذشته به بنده چه ربطی دارد شما که به دولت گذشته معتقد هستید من در آن دوره بودم شما آن زمان در خفا حرف می‌زدید البته دولت گذشته کارهای خوبی هم داشته که مهمترین آن این بود که طرفدار محرومین بود. 

* دولت قبل به روستاها سر می‌زد اما شما از تهران تکان نمی‌‌خورید اگر هم به استان‌ها سفر می‌کنید همان 4 درصدی است می‌روید در مرکز استان یک ساعت می‌مانید و دو جلسه برگزار می‌کنید و برمی‌گردید کدام کار مردم را حل کردید.

*مردم عزیر ما می‌دانند که امروز این کشور ظرفیت دارد اعتبار دارد.

آقای جهانگیری! شما ا مروز کمک حال آقای روحانی هستید که عدد و رقم را کمک  او کنید اشکال هم ندارد وقت مردم هم گرفته می‌شود که گفتم این از پدیده‌ها است ولی به هر حال جنابعالی به این دقت کنید این مسائل و مشکلات است از کشور می‌تواند به دو برابر تبدیل شود نه با این سیستم که رانتی کنید و بدهید به 4 درصدی‌ها که 10هزار 10 هزار تومان منفعت ببرند اگر لازم شد در این رابطه خواهم گفت.

* اگر در تهران بلندمرتبه‌سازی است مشکل اراک و اهواز چیست مشکل کرج در کجاست این ضعف مدیریتی شماست واقعا مدیریت شما مدیریت سنتی است این اعتقاد همه جامعه است و همه جوانان بر این اعتقاد هستند حتی اعتقاد به واگذار کردن به مردم هم ندارید. 

* چه کسی ابلاغ کرد که شورایی‌ها را منحل کنید مگر این‌ها مردم نیستند.

* مردم عزیز!یکی از کارهای که در برنامه بنده است این است همه اختیارات تصدی‌گری را کامل به استان‌ها و مدیران محلی بدهم و فقط بخش حاکمیتی باقی بماند.

* آقای روحانی به مطلبی اشاره کرد که فلانی درست نگفته؛ باید بگویم که آن آماری که خدمت مردم عزیز عرض کردم درست است. در حقیقت این پدیده‌ ما مواجه هستیم که به دوربین نگاه می‌کنیم و یک حرفی می‌زنیم که من گفتم شما قول دادید 4 میلیون شغل ایجاد کنید و یا از وعده 100 روزه حل مشکلات اقتصادی گفتید از سایت‌هایی این نقل شده که این سایت‌ها بی‌نام و نشان هستند مردم سایت رسمی رئیس‌جمهور را ببینند که در متن آن این جمله آمده است.

*البته من خواهش کردم که به من اجازه بدهند تصویر و صوت روحانی که در نطق‌های انتخاباتی خود با تصویر خودش در این رابطه در تلویزیون صحبت کرد پخش شود که به من اجازه ندادند. البته من خواستم که در فضای مجازی این را بگذارند و این کار دنبال شوند تا مردم بخوانند؛ این مسئله روشنی‌ است.

*من گفتم شما قول دادید در این بخش و در اینجا کاملاً مشخص است این قو‌ل‌ها داده شده و این کار خوبی نیست که شما می‌گویید نه ولی اصلا تهمت زدن کار خوبی نیست و اینگونه بیان کردن کار خوبی نیست.

*موضوع جوانان مهمترین موضوع ما است. 

* ما متأسفانه باید بگوییم بزرگ‌ترین فرصت ما که نیروهای جوان ما هستند. امروز به خاطر همان نکات ذکر شده به همان 4 درصد رانت‌خوارها مشکلات واردات غیرقانونی و غیراصولی و همه این‌ها نتیجه این شده که امروز این جمعیت جوان ما از آنان استفاده نشود.

* ما در سال 1400 با همین روبه‌رو خواهیم شد که بخشی از جامعه ما پیر شده است. حتما ما باید نرخ رشد جمعیت را متناسب کنیم البته می‌دانیم جمیعت کشور ما و استعدادهای کشور برای یک نرخ رشد به صورت معمولی حتما ظرفیت‌ها در کشور وجود دارد.

* در پاسخ به روحانی: رئیس قوه قضاییه گفتند که همین آقا که در زندان است به ستاد انتخاباتی شما کمک کرده است، چطور ایشان را نمی‌شناختید؟

روحانی: باید رانت‌ها را از بین ببریم/ هیچ‌وقت به مردم قول ایجاد 4 میلیون شغل نداده‌ام/ باید شغل لازم را برای جوانانمان به وجود بیاوریم

*مسأله حاشیه‌نشینی یکی از معضلات مهم اجتماعی امروز نه تنها ایران بلکه اکثر کشورها یا حتی شاید می‌شود گفت همه کشورها است و بنده سراغ ندارم کشوری را که امروز داشته باشیم و یا پیدا کنیم که در آن حاشیه‌نشینی نباشد. 

*معمولاً حاشیه‌نشینی برای شهرهای بزرگ و کلانشهرها است و ریشه مسأله و عوامل مختلف برمی‌گردد.

*یک عامل مهم آن مسأله بیکاری و عدم درآمد کافی است، فردی که در یک شهر دور زندگی می‌کند و یا در یک روستا زندگی می‌کند و منابع درآمدی‌اش کافی نیست و یا اینکه اصلا نمی‌تواند شغلی داشته باشد برای اشتغال خودش ناچار است مهاجرت کند.

*معمولاً در شهرهای بزرگ و مرکز کشور شرایط اشتغال بهتر است و به آنجا پناه می‌برند. 

* در این شرایط این افراد برای اینکه شب را در آن شهرهای بزرگ سپری کنند به حاشیه شهر پناه می‌برند و به ترتیب خانواده خودشان را به آنجا می‌آورند و هنگامی که می‌بینند شرایط خوب است دوستان و اقوام خود را نیز به همراه می‌آورند پس یک مسأله مهم، مسأله بیکاری است.

*مسأله دوم وجود عدم تعادل در حاشیه شهرهاست.

*باید تعادل بین شرق و غرب به وجود بیاوریم

در پاسخ به رئیسی: مسأله عدالت اجتماعی و کم کردن فاصله اقشار مختلف جامعه اهمیت فراوانی دارد، امروز باید تلاش کنیم اولاً تعادلی بین شرق و غرب کشور به وجود بیاوریم، غرب کشور دارای شرایط بهتری است، شرق کشور نیز به دلیل کویری بودن و کم آب بودن شرایط سخت‌تری دارد.

* دولت یازدهم توجه ویژه‌ای به منطقه شرق کشور داشته است، برای نخستین بار گاز را به زاهدان رساندیم و راه‌آهن نیز از بندر چابهار شروع شده و این بندر توسعه زیادی خواهد کرد.

* همچنین اقشاری که مستضعف و در فشار زندگی هستند باید به آنها رسیدگی بیشتری شود، کسانی که دارای حقوق پایین هستند باید رسیدگی شده و حقوق‌شان افزایش یابد.

* این اقدام که گفته شد یارانه افراد زیر پوشش کمیته امداد چندبرابر شده کار بسیار خوبی بود اما ای کاش این کار به جای چند ماه آخر دولت از اول دولت انجام می‌شد نه 4 ماه آخر.

*اینکه افرادی همچون معلولان و غیره که باید به ‌آنها رسیدگی شود اکنون برای تمام خانواده‌هایی که دارای دو معلول هستند خانه ساخته شده و برای خانواده‌های تک معلول هم در حال ساختن خانه هستیم منتها اگر می‌خواهیم عدالت واقعی را برقرار کنیم باید رانت‌ها را از بین ببریم و با فساد اجتماعی و مالی در جامعه مبارزه کنیم.

خطاب به هاشمی‌طبا: در زمینه مسکن برنامه‌های مختلفی در دولت‌های قبل اجرا شد، در دولت گذشته بر روی مسکن مهر سرمایه‌گذاری شد با همه اشکالاتی که داشت این دولت خودش را متعهد دید که این پروژه را تکمیل کند و تا پایان دولت مسکن مهر تکمیل می‌شود به غیر از صد هزار و خرده‌ای مسکن مهر که تقریباً هیچ داوطلبی ندارد و این در جاهایی ساخته شده که هیچ خریداری ندارد لذا مابقی این واحدها تکمیل خواهند شد.

*اشکال این است که ما باید به مردم کمک کنیم تا خود مردم محل مسکونی خود را انتخاب کنند و آنها را برای ساختن مسکن موردنظر خودشان یاری کنیم و یا برای خرید مسکن موردنظرشان کمک‌شان کنیم.

*سعی کردیم در این دولت وام لازم در اختیار خانه اولی‌ها بگذاریم، اکنون زوجین و خانه اولی‌ها می‌توانند 80 میلیون وام دریافت کنند و این کمک بسیار بزرگی به آنها است.

اگر به جای مسکن مهر بافت‌های فرسوده به نو تبدیل می‌شد تحول مثبتی رخ می داد

* در زمینه مسکن نیز باید به بافت‌های فرسوده توجه کنیم یعنی به جای اینکه مسکن مهر ساخته شود اگر بافت‌های فرسوده تبدیل به خانه‌های نو می‌شد می‌توانست تحول مثبتی را در ایران به وجود بیاورد اما در عین حال امروز برنامه خوبی برای مسکن جوانانمان مخصوصاً آنهایی که تازه ازدواج می‌کنند وجود دارد.

* اکنون برای وام ازدواج هم دو وام 10 میلیون تومانی به آنها پرداخت می‌شود که بتوانند زندگی خودشان را آغاز کنند.

سؤال: مشکل ازدواج جوانان را ناشی از چه عللی می‌دانید، برنامه شما برای فائق آمدن به این مشکل و افزایش چشمگیر نرخ ازدواج‌های موفق و پایدار در جامعه چیست؟

روحانی در پاسخ به مجری: مسأله ازدواج یکی از نیازهای طبیعی همه انسان‌ها و به ویژه جوانان است.

*مشکل ازدواج جوانان مربوط به اشتغال است 

*امروز مشکلاتی در این زمینه وجود دارد برای ازدواج، اولین مشکل مربوط به مشکل اشتغال است و فضایی که در جامعه باید به وجود بیاید برای امید آینده.

*اولین اقدامی که برای ازدواج انجام دهیم برای مسائل اجتماعی چه مسأله ازدواج و چه سایر مسائل مسأله ایجاد امید نسبت به آینده است، آن زمانی که جامعه نسبت به آینده خودش در تردید باشد هر روز یک تهدیدی جامعه‌اش را تحت فشار قرار دهد و آینده برای او روشن نباشد و هر روز تهدید و حصر جدیدی در کشورش شاهد باشد.

*نشاطی را برای جامعه باقی نگذاریم، هر روز محدودیتی به غیر از آنچه که در قانون آمده سلیقه‌ای برای جوانانمان به وجود بیاوریم مسلماً در زمینه زندگی نشاط، ازدواج و آ‌ینده زندگی مردم را دچار مشکل می‌کنیم. 

جامعه را باید نسبت به آینده امیدوار کنیم، باید شغل لازم را برای جوانانمان به وجود بیاوریم، در طول 10 سال بین سال 83 تا 93 یک جمعیت 6 میلیون و 600 هزار نفر آماده ورود به بازار کار بودند و از این تعداد 600 هزار نفر شغل پیدا کردند.

*در آن شرایطی که وضع درآمد ارزی ما هم بسیار خوب بود و ما می‌توانستیم همه افرادی که در دهه 60 متولد شده بودند و می‌بایست در دهه 80 به زندگی و اشتغال می‌آمدند و به ازدواج می‌رسیدند آنها رها شدند و سپس دیدیم که با چه مشکلاتی جامعه ما در این زمینه مواجه شد. 

* امروز امید به آینده در جامعه ما افزایش پیدا کرده، جوانان ما و مردم ما نسبت به آینده خودشان کاملاً امیدوار هستند، کسب و کار شرایطش در جامعه ما بهبود یافته، اساس اشتغال شرایط کسب و کار است و شرایط کسب و کار ما از رتبه 152 به 120 رسیده است.

*بنابراین شرایط کسب و کار در جامعه بهتر شده، همچنین اعتماد به سرمایه‌گذاری در جامعه ما بیشتر شده است و تا اعتماد در جامعه وجود نداشته باشد سرمایه‌گذاری و شغل ایجاد نمی‌شود و در ادامه هم ازدواج و زندگی صورت نمی‌گیرد. در جامعه امروز ما مردم به فضای مجازی دست پیدا کرده‌اند.

*اگر دولت یازدهم نبود همه این راه‌ها مسدود می‌شد و امروز دوستان ما هم نمی‌توانستند از این فضا برای تبلیغات انتخاباتی خودشان استفاده کنند بنابراین امید به آینده و اشتغال مهمترین مسأله در زمینه ساماندهی زندگی جوانان است.

*هیچ وقت در هیچ دوره‌ای به مردم قول ایجاد 4 میلیون شغل نداده‌ام

روحانی در پاسخ به قالیباف: بنده هیچ وقت در هیچ دوره‌ای به مردم قول ایجاد 4 میلیون شغل نداده‌ام و این دروغ محض است، این مطلب شما درست نیست.

* ما اینجا برای رأی جمع کردن نیامده‌ایم، هدف مناظره این است که برنامه‌های آینده‌مان را برای مردم توضیح دهیم، مردم می‌خواهند بین نامزدها یک نفر را انتخاب کنند و ما می‌خواهیم به مردم کمک کنیم برای اینکه بتوانند راحت‌تر انتخاب کنند.

* اینکه از هر جایی و سایتی و حرفی و کلامی درست یا نادرست، دروغ یا راست، برای اینکه ما به رقیب لطمه بزنیم، اینکه کار صحیحی نیست.

*آنهایی که در این راه می‌آیند قاعدتاً برای خدمت به مردم می‌آیند. بنابراین اگر می‌خواهیم نقل قولی از یکدیگر انجام دهیم و یا می‌خواهیم نسبتی به یکدیگر دهیم این نسبت‌ها باید صحیح و درست باشد بنابراین نباید نادرست باشد.

*برای این می‌خواستم آقای قالیباف بر روی آن کلامشان ادامه ندهند برای این بود که می‌خواستم بر گناهش اضافه نشود و گر نه می‌توانند تا صد دقیقه دیگر ادامه دهند و هر چه می‌خواهند می‌توانند بگویند.

*در مسأله ازدواج نیاز به تسهیلات و ایجاد اشتغال داریم همچنین نیاز داریم که آنها به آینده خود امیدوار باشند و فضای جامعه را فضای درستی بسازیم برای این کار نمی‌شود در اینجا عدد و رقم بدهیم و بگوییم ما یک میلیون نفر را مسکن و شغل می‌دهیم و غیره، این کار شدنی نیست مگر اینکه کسی برنامه داشته باشد و بگوید برنامه‌ام این است.

* مردم ما باید بدانند که وقتی می‌گوییم دولت، درآمد دولت عمدتاً نفت و مالیات است و چیز دیگری نیست و مابقی آن بسیار ناچیز است. 

*مالیات را می‌توان وسعت داد و افرادی را پیدا کرد که مالیات نمی‌دادند و آنها را نسبت به اخذ مالیات ترغیب کرد و دولت در این راستا اقدام کرده و طرح الکترونیکی را در این رابطه اجرا کرده و در حال تکمیل آن است.

*امروز جنسی که وارد می‌شود از دم مرز مشخص است که به کجا می‌رود و چگونه مصرف می‌شود و از کجا خریداری شده، اینها همه در سایت مشخص و روشن است.

* در امر مالیات یکی از اهداف اصلی دولت شفاف‌سازی بود تا همه بتوانند عادلانه مالیات خود را پرداخت کند. 

* ما می‌خواهیم از سویی اتکایمان به نفت کم شود و دولت هم این کار را کرده است، این دولت به جای اتکای 45 درصدی به نفت این میزان را به زیر 30 درصد رسانده است بنابراین اتکا به نفت در این دولت کاهش پیدا کرده و باید باز هم آن را کاهش دهیم. 

* دولت یازدهم حدود 40 میلیارد دلار از درآمد نفتش را به صندوق توسعه ملی ریخته و ان‌شاءالله دولت دوازدهم هم حدود 60 میلیارد دلار از درآمد خودش را به صندوق توسعه خواهد ریخت بنابراین اتکا به نفت مرتب کاهش می‌یابد.

*از سوی دیگر مالیات هم حدی دارد اینکه ما می‌گوییم به یک میلیون نفر شغل می‌دهیم این حرف اشکالی ندارد اصلاً بگوییم به 10 میلیون نفر لذا این کار نیازمند محاسبه است که برای انجام این کار منابع و امکاناتش را از کجا می‌خواهیم بیاوریم.

اینکه ما می‌گوییم به یک میلیون نفر شغل می‌دهیم این حرف اشکالی ندارد اصلاً بگوییم به 10 میلیون نفر لذا این کار نیازمند محاسبه است که برای انجام این کار منابع و امکاناتش را از کجا می‌خواهیم بیاوریم.

* اینکه گفته می‌شود اکنون سرمایه وجود دارد باید تأکید کنم که الان می‌خواهیم 200 میلیارد دلار در بخش نفت و گاز سرمایه‌گذاری کنیم، آقای قالیباف هر که آماده است فردا صبح بیاید، ما 200 میلیارد دلار طرح آماده در بخش نفت و گاز داریم برای انجام سرمایه‌گذاری، اکنون چندین سرمایه‌گذار داخلی و خارجی آمده‌اند و در حال سرمایه‌گذاری هستند منتها نسبت به آن چه که نیاز ما است بسیار کم است.

مهمترین مسأله امید به آینده است

* ما رشد 8 درصد می‌خواهیم و برای تحقق این موضوع نیازمند رقم بسیار بالایی هستیم تا همه سرمایه‌گذاری داخلی بیاید، از طرفی دیگر سرمایه‌های خارجی هم باید بیایند، حالا اگر رشد بالاتری مدنظر باشد چون یکی از کاندیداها ادعای رشد خیلی بالا کرده اگر آن را مدنظر قرار دهیم باید صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود. اشکالی هم ندارد لذا اگر شدنی باشد می‌توان این کار را انجام داد بنابراین ما باید امکانات دولت را مدنظر قرار  دهیم و تسهیلات را در اختیار جوانان قرار دهیم.

* به نظر من مهمترین مسأله امید به آینده است، ایجاد فضای نشاط در جامعه است و الحمدالله امروز فضای امید و نشاط نسبت به سال‌های پیش به مراتب بهتر شده و بهتر هم خواهد شد.

روحانی خطاب به جهانگیری: یکی از مسائل بسیار مهمی که حتماً آقای جهانگیری هم به آن توجه دارند مسأله واگذار کردن امور غیرحاکمیتی به مردم است.

*ما باید در اداره کشور به مردم اعتماد کنیم و کار را به مردم واگذار کنیم و بخش خصوصی ما فعال شود، بخش عمومی غیردولتی به جای خودش باید بحث شود که چه اشکالاتی دارد و همچنین سرمایه اجتماعی بین مردم و دولت باید افزایش یابد.

*مردم و دولت باید به طور کامل به یکدیگر اعتماد داشته باشند و یکی از کارهایی که برخی از رسانه‌ها متأسفانه انجام می‌دهند روزانه مسأله تضعیف سرمایه اجتماعی در کشور است، مداوم با اتهامات ناروا و تخریب می‌خواهند بین نظام و مردم فاصله ایجاد کنند و این موجب خطر بزرگ برای نظام و کشور خواهد بود.

*مسأله بعدی که بسیار مهم است شفاف شدن همه امور است، دولت الکترونیک و شبکه ملی اطلاعات یکی از آن اقدامات است و دو مرحله شبکه ملی اطلاعات افتتاح شده و شروع به کار کرده و مرحله سوم باقی مانده اما زیرساخت‌ها در حال تکمیل است و دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها و بخش خصوصی می‌توانند از این زیرساخت‌ها استفاده کنند.

*در زمینه شفافیت لایحه‌ای در حال تدوین هستیم تا همه دستگاه‌ها درآمد و مخارجشان را به صورت شفاف در اختیار مردم قرار دهند تا آنها به صورت شفاف از واقعیت‌های دولت مطلع شوند.

روحانی خطاب به قالیباف: آقای قالیباف گفتند که ما نباید هوا را از مردم بگیریم، در تهران چه کسی هوا را از مردم گرفته است؟ ایشان مرتب می‌خواهد جامعه را فقیر و غنی درست کند،‌4 درصدی و 96 درصدی، برج‌های بزرگ را شما مجوزش را با آن 4 درصد می‌دهید؟ معتقد به این 4 درصد و 96 درصد نیستم اما شما که مرتب این شعار را می‌دهید، شما این برج‌های بلند مجوزش را به چه کسی داده‌اید؟ شما برج 33 طبقه را به همان آدمی که اموال مردم را غارت کرد و 3.8 میلیارد دلار پول مردم را خورد مگر به او مجوز نداده‌اید؟ 

* شما این مجوزهایی که دارید در کوچه‌های 10 متری و 12 متری برج 20 طبقه می‌دهید بر چه مبنایی این کار را می‌کنید؟ 

*تمام درخت‌های 300 ساله و 200 ساله تهران دارد قطع می‌شود جایش درخت یک ساله کاشته می‌شود. بعد ما بحث می‌کنیم که در بوستان‌ها و غیره شما ببینید که چقدر مجوز داده شده و بنده الان دارم پرونده‌های متعددی که شکایت شده و شورای عالی شهرسازی شکایت کرده است.

* ما واقعاً اگر می‌خواهیم درباره محیط زیست کار کنیم، بیشترین کاری که این دولت انجام داده مدرن کردن آبیاری کشاورزی است، 300 هزار هکتار آبیاری مدرن صورت گرفته، در سال‌های اخیر 400 میلیون مترمکعب به خاطر بستن چاه‌های غیرمجاز صرفه‌جویی می‌شود و منابع آبی ما حفظ می‌شود. لذا ما باید بگوییم در محیط زیست چه کارهایی انجام داده‌ایم و چه کاری می‌خواهیم انجام دهیم.

اشتغالی که در این دولت برای جوانان ایجاد کردیم مجموعاً حدود 700 هزار شغل برای بانوان است

سؤال: مهمترین برنامه‌ای که دولت شما برای اشتغال بانوان و صیانت از نقش آنها در خانواده چیست؟

روحانی در پاسخ به مجری:مسأله اشتغال بانوان اهمیت فراوانی دارد و در این دولت اقدام بسیار مهمی انجام گرفت یعنی اشتغالی که در این دولت برای جوانان ایجاد کردیم مجموعاً حدود 700 هزار شغل برای بانوان است و در استخدام اخیری هم که ابلاغیه‌اش اول تهیه شده بود برای مردها که ما آن ابلاغیه را لغو کردیم و گفتیم که خانم‌ها و آقایان آزاد هستند که در این موضوع شرکت کنند که خانم‌ها 53 درصد موفقیت به دست آوردند و در واقع برای امتحانات ورودی به منظور انجام استخدام 53 درصد خانم‌ها موفقیت کسب کردند. 

* مسأله استفاده از خانم‌ها برای اشتغال با توجه به اینکه امروز در دانشگاه‌ها بیش از 50 درصد دانشجویان را دختران و بانوان اختصاص می‌دهند و استعدادی که آنها برای کار و فعالیت دارند حتی در برخی از زمینه‌ها استعداد آنها بیش از آقایان است و یا امکان دارد در بخشی از زمینه‌ها آقایان استعداد بیشتری داشته باشند اما به طور کلی مسأله اشتغال مسأله بسیار مهمی است و صیانت از اینها هم بسیار مهم است و باید کاری کنیم که خانواده‌های ما استحکام داشته باشد.

* همه مشکلات اجتماعی وقتی محاسبه می‌کنیم می‌بینیم که یکی از عوامل  دلایلش این است که استحکام خانواده‌ها از بین رفته همچنین صیانت از خانواده‌ها از بین رفته متأسفانه نتوانسته‌ایم همه اعضای خانواده را برای جامعه فراهم کنیم.

*روحانی در پاسخ به قالیباف: در این مناظره سه نسبت نادرست به من داده شد، برنامه صد روزه یک اقدام معمولی است زیرا افرادی که کاندیدا می‌شوند معمولاً یک برنامه صد روزه و یک برنامه 4 ساله دارند.

*در دوره قبل هم بنده یک برنامه صد روزه داشتم که در پایان صد روز آمدم و تشریح کردم که چه کاری انجام دادم. یکی از آن موارد توافق هسته‌ای بود که در همان مدت صد روزه انجام گرفت که مربوط به توافق موقت ژنو بود. بنابراین این حرف کاملاً روشن است و نحوه بیان باید دقیق باشد.

*مسأله دوم درباره شغل که مسائلی را مطرح کردم باید بگویم که بنده در یک مصاحبه‌ای گفتم اگر 10 میلیون گردشگر در سال اضافه شود ما می‌توانیم 4 میلیون شغل ایجاد کنیم.

*در مسأله بعدی نیز باید تأکید کنم صادرکننده‌ها جلسه‌ای گذاشته بودند و از بنده هم دعوت کرده بودند و برای سخنرانی به آنجا رفتم در آنجا عده‌ای که صادرکنندگان برتر بودند یکسری جوایز آوردند و گفتند شما به اینها بدهید و اصلاً نمی‌شناختیم چه کسانی بودند، متأسفانه اتهامات دروغی وارد می‌شود.

* قالیباف در پاسخ به روحانی: رئیس قوه قضاییه گفتند که همین آقا که در زندان است به ستاد انتخاباتی شما کمک کرده است، چطور ایشان را نمی‌شناختید؟ 

*روحانی در پاسخ به قالیباف: ایشان اتهام می‌زند، ستاد بنده این موضوع را تکذیب کرده و همه هم شنیده‌اند بنابراین او هم نگفته که کمک کرده بلکه مدعی شده لذا یک آدم مفسد محکوم به اعدام یک ادعایی کرده لذا آدم از یک مفسد نقل قول که نمی‌کند. 

* در اینجا به مردم می‌گویم هر سه مورد این مطالب دروغ محض بوده است.

رئیسی: ما حق خود محرومان را می‌خواهیم بدهیم/شاهد‌ افزایش 7 واحدی فاصله طبقاتی در سال‌های اخیر هستیم

*درباره حاشیه‌نشینی مسئله اولیه آمار است، آمار 11 میلیون مربوط به سال 92 است و شاید در حال حاضر بشود تا 16 میلیون را گفت.

* آمار دقیق حاشیه‌نشینی باید مشخص شود و باید یک بحث علمی تحقیقی کنیم که دلایل حاشیه‌نشینی چیست.

* مثلا کم‌آبی روستایی از علل این موضوع است اما سؤال این است که با کسانی که در حاشیه شهرها سکونت دارند باید چه کنیم.

* اولین گام بهسازی خانه و مسکن حاشیه‌نشینان است و نظام شهری ما باید برای بهسازی آنجا ماموریت پیدا کند.

* مسئله آموزش و بهداشت و مشکلاتی که حاشیه‌نشینان دارند باید به صورت جدی پیگیری شوند.

* تثبیت مالکیت از موضوعات مهمی است که درباره این پدیده باید صورت بگیرد. باید نسبت به سرمایه‌گذاری و حضور صنایع در این بخش دعوت شود.

* سؤال: چه برنامه و راهکاری برای رشد عدالت اجتماعی و کاهش فاصله طبقاتی پیشنهاد می‌کنید؟

* عدالت اجتماعی یکی از اهداف مهم نظام جمهوری اسلامی است و فاصله طبقاتی به هیچ عنوان زیبنده نظام نیست. 

* ضریب جینی نشاندهنده این است در سال‌هایی که هدفمندی یارانه‌ها مطرح بوده فاصله طبقاتی کمتر شده اما در سال‌های اخیر شاهد‌ افزایش 7 واحدی فاصله طبقاتی و رسیدن از 36 صدم به 43 صدم بوده‌ایم.

* این فاصله طبقاتی نشان بدی است و باید حتما مورد توجه مسئولان و دولتمردان قرار بگیرد.

* امروز توجه به طبقه پایین جامعه اولویت است.

* راهکار برون رفت از این وضعیت ایجاب می‌کند که ما یارانه دهک‌های پایین را افزایش دهیم و گام اول افزایش سه برابری دهک پایین است.

* گام دوم توانمندسازی افراد تحت پوشش سازمان‌های حمایتی است و حداقل یک میلیون نفر در سال باید با توانمندسازی از پوشش خارج شوند.

* نسبت به دهک‌های بعد یعنی دهک‌های متوسط باید تسهیلاتی نسبت به شغل، مسکن و درآمد آنها قائل شویم تا فاصله طبقاتی را کمتر کنیم.

* نسبت به مالیات‌ها نیز همینطور است، باید نسبت به حقوق‌بگیرانی که امروز درآمدشان زیر 3 میلیون است تجدید نظر شود.

* از افرادی که فرار مالیاتی دارند و از آنها با تعبیر یقه سفید یاد می‌شود باید مورد توجه قرار گیرد چرا که زیبنده نیست از همه درآمدها دریافت مالیایت داشته باشیم اما برخی قانون را دور بزنند.

* اگر گام‌هایی در جهت کم کردن فاصله طبقاتی برداشته شود قطعا متناسب با عدالت اجتماعی است.

* اگر اقدام فوری در جهت کم کردن فاصله طبقاتی انجام نشود باید شاهد بحران‌های اجتماعی شویم.

* هیچ مفهومی پس از توحید مانند عدالت فراگیر نیست و باید نسبت به این مورد توجه صورت گیرد.

* آنچه ما شاهد هستیم اجرای برنامه پنجم است اما شاهد بیکاری بسیاری از جوانان تحصیلکرده و تعطیل شدن کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی هستیم.

* ما شاهد مشکلات اقتصادی در جامعه هستیم که این فاصله طبقاتی را بیشتر کرده است و بر کسی پوشیده نیست.

* برخی افراد تنها درآمدشان همین 45 هزار تومان یارانه‌هاست، آیا برای این فقر مطلق با چنین درآمدی گذراندن زندگی ممکن است؟

* باید با واقعیت زندگی محرومان سخن بگوییم.

* نسبت به رانت‌ها یا وام‌ها به قول وزیر رفاه 50 درصد مردم که وام نگرفتند اما 50 درصد که وام گرفتند 5 درصد وام‌های کلان است.

* چرا کارگاه‌ها اعلام می‌کنند ما مشکل نقدینگی داریم، این نقدینگی که در بازار است در دست چند نفر رفته،‌چرا عده کمی باید از تسهیلات بسیاری بهره‌مند شود اما برخی جوانان برای وام ازدواج مشکل دارند؟

* سخن ما این است که دولت باید این فاصله طبقاتی را کم کند و محرومان باید حق خود را بگیرند.

* اگر کسی کاخ‌نشین و کسی کوخ‌نشین باشد زیبنده نظام اسلامی نیست.

* زندگی اشرافی با زندگی محرومان سازگاری ندارد و این همان فاصله طبقاتی است و برنامه‌ریزی دولت باید به سمت کاهش فاصله طبقاتی برود.

* ما حق خود محرومان را می‌خواهیم بدهیم و اینکه گفته شد دولت بزرگ می‌شود در حالی است که ما قطعا باید از تولید حمایت کنیم تا همین الان مشکل‌شان حل شود.

* اساس، توانمندسازی مردم است تا خودشان بتوانند مسکن ایجاد کرده و بافت فرسوده را نوسازطی کنند.

* برای زوج‌های جوانی که می‌خواهند ازدواج کنند باید در مقوله مسکن به آنها کمک کرد.

* 11 میلیون جوان آماده ازدواج در کشور وجود دارد اما دولت گامی برنمی‌دارد.

* ضمن تشکر از زحمات دولت‌ها باید پرسید چه اقداماتی برای زوج‌های جوان انجام شده است؟ 

* مسکن مهر با همه اشکالاتی که داشت اما ایجاد شد و چشم همه به آن دوخته شده است و سالانه 6 درصد کار مسکن پیش رفته است و باید زوتر تحویل متقاضیان شود.

* اگر در سال بافت فرسوده بتواند نوسازی و بهسازی شده و تسهیلات مسکن داده شود با کمتر از یک میلیون مسکن در هر سال باز هم عقب خواهیم بود،‌ اگر این کارها صورت نگیرد.

رئیسی در نقد سخنان روحانی: نکته‌ای که آقای روحانی گفت که جوانان باید نشاط و شادمانی داشته باشند را قبول دارم اما وقتی جوانی می‌خواهد ازدواج کند باید کاری کنیم که سریع بتواند تسهیلات بگیرد و ما باید با واقعیات جامعه زندگی کنیم.

* 700هزار ازدواج سال می‌تواند به یک میلیون افزایش پیدا کند، وقتی 500 هزار نفر پشت نوبت وام ازدواج هستند اگر این مسئله تسهیل شود، این اتفاق می‌افتد.

* برخی افراد بدحساب تسهیلات بانکی میلیاردی می‌گیرند اما یک جوان تنها 10 میلیون برای وام ازدواج دریافت می‌کند.

* پیشنهاد ما برای وام ازدواج با توجه به وضع جامعه 20 میلیون است.

* 3 موضوع ازدواج،‌ مسکن و شغل با یکدیگر ارتباط دارد که ما باید شاهد یک میلیون شغل در هر سال باشیم و این باید جز برنامه کار دولت باشد.

در نقد سخنان جهانگیری: درباره نظام اداری که با حقوق مردم سرو کار دارد باید نسبت به سلامت آن توجه شود.

* بنده 10 سال در سازمان بازرسی کل کشور مدیریت داشتم و آقای جهانگیری آن موقع وزیر صنایع بود، ما در 3 نمایشگاه کل دستگاه‌های اداری کشور و وزارتخانه‌ها را نشان دادیم و تمام آسیب‌های اداری کشور را به نمایش گذاشتیم.

* آن نمایشگاه مربوط به سال 83 بود اما آن آسیب‌ها همچنان کسانی را که دغدغه نظام اداری سالم را دارند رنج می‌دهد.

* درباره دولت الکترونیک 15 درصد کار پیش رفته است در حالی که اگر به کمال برسد در شفاف‌سازی مؤثر خواهد بود. 

* نظام اداری جز با شفاف‌سازی و نظارت همگانی خود مردم و نقدپذیری، اصلاح نمی‌شود. لذا همه مناقصه‌ها و مزایده‌ها باید شفاف شود و مردم و اصحاب رسانه در جریان قرار گیرند و این در سالم‌سازی نظام اداری مؤثر است.

* شرکت‌های اداری نباید خانه خلوت ادارات باشند، اگر می‌‌گوییم جذب نیرو و وزارتخانه‌ها باید منضبط باشد شرکت‌ها باید همینططور شود بنابراین هم شرکت‌های دولتی و هم نظام اداری باید منضبط شوند.

* مسئله محیط زیست بسیار با اهمیت است و هر توسعه اقتصادی فرع بر محیط زیست است و هر جا که بخواهیم کارخانه بزنیم باید از بعد زیست‌محیطی وضعیت را بررسی کنیم.

* به ریاست محیط زیست مشهد گفتم نباید در حرف شعار دهیم و هیچ درختی نباید قطع و محیط زیست آلوده شود.

* آیا مسئله خوزستان قابل پیش‌بینی، قابل پیشگیری و قابل برخورد مناسب نبود؟

* در مسائلی که امروز در کشور وجود دارد مسئله تهدید محیط زیست بسیار مهم است و نباید عزیزان ما در خوزستان زندگی رنج‌آوری داشته باشند.

* محیط زیست را نه به عنوان محدودیت بلکه باید برای زمینه‌ای برای اشتغال قرار داد و بسیاری از مشاغل همچون کشاورزی و باغداری را می‌توان در حوزه محیط زیست انجام داد.

* ما نمی‌گوییم کمبود آب نیست اما حتما مدیریت آب مسئله ماست و اگر همین آب در کشور مدیریت دقیق شود می‌تواند مشکلات ما را کاهش دهد.

سؤال: برنامه شما در جهت تقویت فرهنگ پهلوانی در محیط ورزشی و مقابله با ارزش‌های اخلاقی در مسابقات ورزشی چیست؟

* ورزش امری بسیار ضروری است. کشور ما استعداد این را دارد که در ورزش حرفه‌ای، قهرمانی بر ورزش همگانی و آموزشی مقام بالایی داشته باشد.

* در ورزش همگانی که خود مردم در آن حضور دارند و با حمایت دولت آن را دنبال می‌کنند. 

* دولت باید در بحث ورزش قهرمانی که بسیار اهمیت دارد، سرمایه‌گذاری کند.

* بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین از جمله برزیل و آرژانتین که نام‌آور شده‌اند از طریق ورزش کسب درآمد می‌کنند.

* ورزش پهلوانی و ورزش قهرمانی باید برای دولت یک اولویت جدی تلقی شود و برای این بخش سرمایه‌گذاری کنند وجوانان نیز حامی این بخش هستند.

* وظیفه دولت است که در سرمایه‌گذاری قهرمانی کاملا جامعه را با نشاط نگه دارد و طوری عمل کند که اقتصاد ورزش کارآمد باشد و ما در عرصه‌های مختلف مدال‌آورانی داشته باشیم.

* یکی از مظلومیت‌های جمهوری اسلامی و نظام ما این است که دولت‌ها بعد از پایان کار خود حالت اپوزیسیون می‌گیرند در حالی که باید درباره 4 سال عملکرد خود به مردم پاسخگو باشند، اینجا اصلا بحث اصولگرایی و اصلاح‌طلبی نیست.

* باید یک میلیون مسکن درست شود و این متن برنامه ششم است.

* دولت موظف است طبق قانون عمل کند و اگر می‌خواهد طبق قانون عمل نکند نباید به میدان بیاید چون اولین وظیفه رئیس‌جمهور اجرای قانون است و باید بتوانند یک  میلیون شغل ایجاد کنند.

* ما برنامه داریم که یک میلیون شغل حتما اجرا شود.

* زندگی امروز محرومان جامعه، بیکارها و بی‌مسکن‌ها ایجاب می‌کند که یک عزم راسخ در میدان مشکلات آنها را رفع کند.

* این اقدام که گفته شد کمیته امداد چندبرابر شده کار بسیار خوبی بود اما ای کاش این کار به جای چند ماه آخر دولت از اول دولت انجام می‌شد نه 4 ماه آخر.

جهانگیری: احساس عدم عدالت در کشور بالا رفته است/عده‌ای با فساد و زد و بند به ثروت‌های بادآورده رسیده‌اند

*حاشیه‌نشینی یکی از مهمترین آسیب‌های اجتماعی است که در مقطع فعلی در تمام شهرها وجود دارد. 

*نباید به حاشیه‌نشینان به عنوان افراد اضافی نگاه کرد، بلکه باید مسائل آنها را مورد توجه قرار دادد. 

*در دولت یازدهم به مسئله حاشیه‌نشینی به صورت علمی نگاه شد و برای بافت‌های فرسوده و مسئله حاشیه نشینی، برنامه‌ریزی شد. 

*تمام حاشیه نشین‌ها در دولت یازدهم بیمه شدند.

*جوانان حاشیه‌نشین که از تحصیل محروم بودند شناسایی شدند. 

*عدالت یکی از آرمان‌های مهم نظام جمهوری اسلامی و همه نظام‌های سیاسی در دنیاست. 

*محدود کردن عدالت فقط به مسائل اقتصادی ظلم به عدالت است، عدالت آموزشی هم باید باشد یعنی هر فرزندی بتواند در هر خانواده تمام مدارج علمی را طی کند، عدالت سیاسی یعنی هر فردی نه صرفاً فقط به دلیل وابستگی به یک تفکر یا جناح سیاسی در جایی قرار بگیرد، بلکه در بین نیروهای سیاسی، عدالت برقرار شود، عدالت قضایی یعنی تمام مردم که به دستگاه‌های قضایی مراجعه می‌کنند احساس عدالت داشته باشند. 

*متأسفانه احساس عدم عدالت در کشور بالا رفته است.

*مهمترین کار این است که ما باید اقداماتی انجام دهیم که همه جامعه احساس کنند، مسئولان در سطوح مختلف بر مبنای عدالت تصمیم‌گیری می‌کنند. 

*عدالت اقتصادی یکی از نمایه‌های مهم عدالت است، بخشی از آن، عدالت منطقه‌ای و جغرافیایی است که مناطق مرزی کشور از محرومیت‌های بیشتری برخوردار هستند و باید آنها را رشد داد. 

*عدالت توزیعی نیز به این صورت است که برخی افراد به ثروت‌های بادآورده دست یافته‌اند، کسی که موفق می‌شود در اثر ارتباط با مسئولین به چیزهایی دست می‌یابد، سبب می‌شود که بی‌عدالتی توسعه یابدد. 

*اینکه فردی موفق می‌شود بیش از 3.8 میلیارد دلار از اموال ملت ایران را به جیب بزند، هر کس این خبر را می‌شنود متوجه می‌شود که جامعه به سمت بی‌عدالتی رفته یعنی عده‌ای با فساد و زد و بند به ثروت‌های بادآورده رسیده‌اند و متأسفانه عده‌ای به حداقل‌های زندگی نیاز دارند. 

*در رابطه با یارانه‌ها مطالبی که دوستان گفتند، یارانه‌ها در سال اول ضریب جینی را تغییر داد و در بین تمام مردم، 45 هزار تومان توزیع شد و در زندگی طبقات ضعیف تأثیر بیشتری گذاشت، ولی اینکه دوستان می‌گویند به سه دهک یارانه بیشتری می‌دهیم، نتیجه این خواهد شد که دهک چهارم و پنجم به دلیل فاصله کم دهک‌ها ضعیف‌تر می‌شوند. 

*مسکن یکی از مهمترین نیازهای جامعه و از مهمترین ر شته‌های اقتصادی کشور است. 

*متأسفانه به دلیل صدور پرونده‌های بی‌حساب و کتاب در شهرها و دلالی شدن مسئله مسکن، ما امروز با تعداد قابل توجهی واحد مسکونی خالی روبه‌رو هستیم. 

*در یک محاسبه بیش از 250 میلیارد دلار ارزش واحدهای مسکونی خالی است، یعنی این سرمایه کشور راکد مانده که در جاهای دیگر نیاز است. 

*در بررسی دقیقی که انجام دادیم، چند اولویت برای مسکن گذاشته‌ایم، یکی مسکن اجتماعی برای گروه‌های کم‌درآمد که نیاز به حمایت‌های نهادهایی مانند کمیته امداد و بهزیستی دارند که برای زن‌ها سرپرست خانوار 100 هرار واحد باید ایجاد کنیم و منابع مورد نیاز از منابع بانکی تأمین می‌شود و دولت در یارانه سود کمک می‌کند. 

*مسکن روستایی به این صورت است که سالانه 200 هزار مسکن روستایی باید استحکام بخشی شود، روستائیانی که موفق شدند مسکن خود را استحکام ببخشند، در سیل و زلزله آسیب کمتری دیده‌اند.

*سقف تسهیلات مسکن به 60 میلیون تومان برای زوج‌های جوان و 160 میلیون تومان افزایش داده شده.

*برای مسکن خانه اولی‌ها یعنی زوج‌هایی که برای اولین بار صاحب مسکن می شوند صندوق پس‌انداز ایجاد شده که شش ماه در صندوق سپرده‌گذاری می‌کنند و تسهیلات موردنیاز دراختیار آنها قرار می‌گیرد. 

*علاوه بر بانک مسکن که در سال 95، 5 هزار میلیارد تومان افزایش سرمایه داشت، به بقیه بانک‌ها هم اجازه داده شد که در مسئله مسکن ورود یابند. 

*اگر ما موفق شویم مسکن حمایتی، مسکن روستایی و بافت‌های فرسوده که بیشتر از باب سرمایه‌گذاری سودآوری مدنظر است را بهبود بخشیم، مسئله حل می‌شود. 

*من چند منطقه را بازدید کرده‌ام، گروه های توسعه‌گری که برای بازسازی بافت‌های فرسوده ایجاد شده، آن روش می‌تواند مسکن ما را در بافت فرسوده احیا کند. 

*من فکر می‌کنم یکی از مهمترین نیازهای جوانان کشور مسئله مسکن، ازدواج و اشتغال است.

*دولت باید بستر تمام این مسائل را برای جوانان فراهم کند.

*از تمام اینها مهمتر این است که باید جوانان پذیرفته شوند، احترام جوانان حفظ شود و به بهانه‌های واهی به جوانان اهانت نشود، جوان باید مورد احترام قرار گیرد، هم دختر جوان و هم پسر جوان باید مورد احترام باشد. 

*اشتغال به معنای شغل ایجاد کردن حتماً یکی از مسائل مهم است که دکتر روحانی رئیس ما هستند ولی اینجا رقیب هستیم و از وی عذرخواهی می‌کنم که باید بگویم یکی از کارهایی که برای ازدواج انجام گرفت این بود که وام 3 میلیون تومانی به وام 10 میلیون تومانی تبدیل شد، 296 میلیارد تومان کل وام ازدواج در سال 92 بوده به 9 هزار و 800 میلیارد تومان تبدیل شده یعنی چیزی حدود 30 برابر شده است. 

*در کشور بهترین زمینه برای گردشگری وجود دارد، چه کسانی به سفارت عربستان حمله کردند؟ چه کسانی باعث شدند 700 هزار شیعه‌ای که به ایران می‌آمد زندگی مردم مشهد می‌چرخید و کسب و کار ایجاد می‌شد به هم بخورد؟ آیا دولت این کار را کرد؟ بله آقای قالیباف ما نمی‌توانیم به سفارت حمله کنیم، ما نمی‌توانیم زندگی مردم را به خاطر منافع خودمان دچار آسیب کنیم.

*چه کسانی به سفارت حمله کردند؟ آنها در حال حاضر در ستادهای کدام کاندیدا در حال فعالیت هستند؟ کدام کاندیدا از آنها حمایت می‌کرد و به آنها پول می‌داد و آنها را شکل می‌داد؟ 

 *من فکر می‌کنم در مسائل اجتماعی، امنیتی و قضایی با برخوردهای گازانبری مشکل حل نمی‌شود و بدتر از آن این است که با کتک زدن دستفروش‌ها در خیابان‌ها و تشکیل گروه های ضربت مشکلات حل نمی‌شود، بلکه متأسفانه فرهنگی به شهرستان‌ها منتقل می‌شود که مادر دستفروش از گروه ضربت شهرداری سیلی بخورد.

*آن روزی که آن سیلی را دیدم گویا به صورت خودم سیلی زده‌اند به این حد ناراحت شدم.

*ما باید بدانیم بامسائل اجتماعی و فرهنگ مردم باید برخورد علمی داشته باشیم.

*آقای قالیباف فرمودند که چرا کاندیدا شدی؟ باید بگویم که شما از کجا چنین حقی را قائلید که بنده که سابقه کاریم حتماً از شما بیشتر و مهمتر است چنین سؤالی را بخواهید، من از دهستان شروع کردم، استاندار بودم، وزیر بودم، معاون اول هستم و طبیعی است که اگر بخواهم به دنبال مسئولیت جدید باشم فکر می‌کنم خودم را باید به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری در معرض رأی مردم قرار دهم. چرا شما اینقدر برآشفته‌اید.

*در پاسخ به قالیباف: من از این رو نگفتم خانواده شهید هستم که به مسائل سیاسی آن را ربط بدهم، حالا سر فرصت می‌گویم که من چقدر ارزشی هستم و دیگرانی که ادعای ارزشی بودن دارند چه کارهای ارزشی کردند؟ 

*مشاوران بنده در دوره هشتم در مقابل رئیس دولت اصلاحات هم وزیر و هم معاونش کاندیدا شد و کسی نگفت این کار خلاف است، جریانی به نام جریان اصلاح‌طلب را از همه حقوق کردید حالا می‌گویید یک کاندیدا هم نداشته باشد که حرف جریان اصلاح‌طلب را بزند. 

*من آمده‌ام تا به عنوان نماینده جریان اصلاح‌طلب از تمام فرصت‌ها استفاده کنم و بگویم که بعضی‌ها چه کاری با جریان ریشه‌دار انقلاب انجام دادند، من می‌خواهم اینها را بگویم و بگویم که دولت یازدهم در چه شرایطی تشکیل شد و چرا عده‌ای که خودشان مسئول آن شرایط بودند حالا می‌خواهند با ژست جدید به صحنه بیایند؟

*دولت نهم و دهم با کشور چه کرد؟ با سرمایه‌های انسانی چه کرد؟ وقتی ما دولت را تحویل گرفتیم، شرایط سیاسی کشور کدام ماه و جریان شما و آن دولت را روبه روی هم قرار نداد؟ با آقای هاشمی رفسنجانی با آقای ناطق نوری چه کرد؟ بالاخره آن فضای سیاسی باعث شد همه را خانه‌نشین کردند، به همه ضربه زدند، همه را رودرروی هم قرار دادند. 

*در فضای اقتصادی 700 میلیارد دلار درآمد کشور را گرفتند خرج کردند و جز بیکاری چیزی برای کشور به یادگار نگذاشتند.

*میزان شغل سال 1384، 22 میلیون و 600 هزار نفر طبق آمار مرکزی ایران بوده، در سال 1391 میزان شاغلین کشور باز هم 22 میلیون نفر و 600 هزار نفر بوده، همان آقای رئیس‌جمهور سابق اسم برخی از دوستان را در زمان‌های مختلف می‌گوید دو سال دیگر بیکاری را ریشه‌کن می‌کند و بعد از دو سال بعد می‌گوید 2 سال بعد بیکاری را ریشه‌کن می‌کنم، گویا حرف مرد یکی است و باید این جمله را همیشه تکرار کند. 

*آقایان عزیز، ریشه‌کن شدن بیکاری راهکار دارد، نمی‌توان به همین صورت گفت که یک میلیون تن پتروشیمی 600 هزار شغل ایجاد می‌‌کند، ما در این دولت 9 میلیون تن ظرفیت پتروشیمی اضافه کردیم ضربدر 600 کنید می‌شود 5 میلیون و 400 هزار شغل، مگر شغل به همین صورت ایجاد می‌شود؟ باید به روش خودش پیش رفت. 

*راه‌حل مسائل اداره کشور، توجه به نظام اداری، سیاست‌های اصل 44، توجه به سیاست های مقاومتی است و باید در آن چارچوب صحبت کنیم. نظام اداری باید شفافیت داشته باشد و فساد از آن خارج شود، راهش این است که دولت الکترونیک ایجاد کنیم.

*شریف‌ترین افراد همانطور که آقای میرسلیم گفت، کارمندان دولت هستند که در دورترین مناطق به مردم خدمت‌رسانی می‌کنند، البته ممکن است در برخی جاها اشکالاتی هم وجود داشته باشد. 

*من وقتم تمام شد و در رابطه با حقوق‌ها حتماً بعداً صحبت می‌کنم.

*ما در این دولت هم رئیس‌جمهور هم بنده و هم وزرا تأکید کردیم، ما زبانمان برای عذرخوهی از ملت الکن نیست و هر کجا اشتباهی کردیم که فکر می‌کنیم به نفع ملت نبوده، حتی اگر اشتباه از ما نبوده هم عذرخواهی کرده‌ایم و اگر لازم باشد باز هم عذرخواهی می‌کنیم. 

*ما فکر می‌کنیم در دولت یازدهم با وجود اینکه با مشکلات عدیده‌ای مانند مسائل زیست‌محیطی روبه‌رو بودیم و تعبیری که رئیس‌جمهور از دولت به عنوان دولت محیط زیست داشت، یکی از اقداماتی که صورت گرفت در زمینه محیط زیست است. 

*دریاچه ارومیه جزو اولین مصوبات ما بود و در زمینه خودروها نیز و خارج کردن پتروشیمی‌ها که بنزن بسیار بالایی داشت و دولت گذشته در همین تهران اجازه داده بود بنزین پتروشیمی مصرف شود که بسیار سرطان‌زا بود و بیماری‌های زیادی به دنبال داشت که به طور کامل حذف شد. 

*در کلان‌شهرها و شهرهای دیگر در بیش از 40 شهر بنزین یورو4 مصرف می‌شود که برای خودروها استاندارد کیفیت بالایی وضع شد و این مسئله مطرح شد که اگر خودروسازان رعایت نکنند با آنها برخورد می‌شود. 

*مسئله ریزگردها مورد توجه قرار گرفت که براساس تأیید سازمان‌های بین المللی 70 درصد از منشأ ریزگردها خراجی است که یا از مرز عراق و سوریه یا از مرز اردن و عربستان است. 

*ما در گفت‌وگوهای بین‌المللی به صورت جدی به دنبال حل مسئله ریزگردها هستیم.

* در مسئله خوزستان، کار ویژه‌ای انجام شده، هم بحث کارون، هم بحث 550 هکتار، هم بحث حورالعظیم مدنظر است. 

*من فکر می‌کنم در این چهار سال کارهای مهمی در زمینه محیط زیست انجام شده، آقای قالیباف 12 سال است که شهردار تهران است، بگوید چطور نتوانسته پس از 12 سال زباله‌های مردم را تفکیک کند؟ 

*کدام شهر در اشل تهران زباله‌ها را اینگونه جمع‌آوری می‌کنند؟ قالیباف فقط شهردار سازه است، فقط پروانه می‌دهد، برج‌های منطقه 22 را ببینید که چه بر سر تهران آورده است. در مناطق مختلف ببینید، بزرگراه صدر چه کمکی به تهران کرد، با پول بزرگراه صدر، کارهای بسیاری می‌توانستیم انجام دهیم.

*خطاب به قالیباف: شما مسئول شهرداری تهران هستید نه بیش از آن، مسئله آب، فاضلاب و خدمات دیگر که کمتر است. شهرداری تهران مسئولیت ندارند، ولی شما به گونه ای صحبت می‌کنید گویا مسئولیت همه چیز را برعهده دارید. در حد مسئولیت شهرداری تهران صحبت کنید و به مردم گزارش دهید و بگویید که من این کارها را انجام دادم. ما را به مدیریت 60 سال قبل متهم می‌کنید؟ ما در بهترین دانشگاه‌های داخل درس خوانده‌ایم و حاضر هستیم با افتخار بگوییم که در دانشگاه صنعتی شریف و علوم و تحقیقات درس خوانده‌ایم. ما مدیریت 60 سال قبل داریم آنگاه شما مدیریت مدرن دارید؟ 

*باید بپذیریم به روش عامرانه و برخوردهای تند نظامی نمی‌شود شهر بزرگی مثل تهران را اداره کرد، نیازمند راهکارهای علمی است.

*سؤال: برای حفظ و تقویت موقعیت اجتماعی نخبگان و پیوند پایدار آنها با مراکز تصمیم‌گیری علمی و صنعتی چه طرح و برنامه‌ای دارید؟

*من این جمله را می‌گویم که در بحث‌های اجتماعی که بحث شد به فضل الهی ملت ایران هم هویت الهی هم هویت ملی را در تمام پایش‌ها نشان دادند، به ایرانی بودن خودشان افتخار می‌کنند و وضعیت را نه سیاه می‌بینم که قابل حل نباشد و بسیار امیدوار هستم که مسائل قابل حل است. 

*امروز کشور ما از دانش بسیار بالایی برخوردار است، نخبگان کشور در همه جا حضور دارند و بزرگترین سرمایه کشور هستند.

*بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور یکی از وظیفه‌شان این است که به طور منظم نخبگان را ساماندهی کنند تا بتوانند در توسعه کشور مثمرثمر باشند که ما هر جا با مشکل روبه‌«و شدیم و می‌شویم، مهمترین تکیه ما نخبگان کشور هستند. 

*با کمک نخبگان، وضعیت علمی کشور در رتبه بسیار عالی است و در گزارشی که اخیراً دو مجمع بین المللی داده رتبه ایران هم در سطح منطقه و هم در سطح دنیا در شرایط خوبی است و از نظر فناوری‌های نو، دسترسی‌های بسیار خوبی داریم. 

*مهم این است که ارتباط دانشگاه و صنعت برقرار شود، ارتباط دانشگاه و مراکز تولیدی باید برقرار شود. 

*خوشبختانه ما راهکارهای عملیاتی برای ارتباط دانشگاه با صنعت و مراکز تولیدی پیدا کردیم و فکر می‌کنیم اگر این ارتباط به صورت جدی در مراکز پژوهشی و فناوری مستقر شود، به طور صددرصد می‌توانیم از توان نخبگان در حل مشکلات استفاده کنیم. 

انتهای پیام/