مصدق به دنبال چه بود؟/ مدافعان امروز مصدق دقیقاً در مقابل آرمان او قرار دارند

به گزارش گروه سیاسی «تیتریک»، قیام مردم ایران در اواخر دهه 1320 و دو سال سرنوشت ساز 31 و32 که در نهایت منجر به کودتای 28 مرداد شد بعد از شش دهه همچنان مورد بحث و نزاع های سیاسی است، اینکه دشمنان کشور حتی در اجرای قوانین خود مبنی بر دسترسی آزاد به اطلاعات اسناد مربوط به این واقعه را بایکوت می کنند و بعد از سالها با یک برنامه و ترتیب خاصی آن را انتشار می دهند، نشان از توجه ویژه آنها به این موضوعات و بهره برداری مطلوب برای کسب منافع خود است.

طی انتشار اسناد جدید کودتا توسط وزارت خارجه آمریکا رهبری و نقش این کشور در سرنگونی دولت قانونی دکتر مصدق ثابت شده و آن را جزئی از برنامه سیاست خارجی خود عنوان کرده اند، این باید برای قشری از روشنفکران و مردم ما نشانه ای از رفتار خصمانه این کشور بر علیه هرگونه استقلال گرایی و ظلم ستیزی و استیفای حقوق ملت باشد؛ موضوعی که عده ای نمی خواهند در ایران آن را بپذیرند.

دولت دکتر مصدق و نهضت ملی شدن بدون تردید قطع نفوذ و دست قدرت های استعمارگر به ویژه بریتانیا از منابع ثروت و حکومت کشور را دنبال می کرد و در این مسیر با پیگیری سیاست موازنه منفی محدود کردن منافع شوروی و آمریکا را نیز در دستور کار قرار داد.

نکته ای که در این مطلب قصد اشاره به آن را داریم پاسخ به این سوال است که مهمترین ویژگی عملکرد دکتر مصدق و قیام ملی شدن نفت چه بود؟ پاسخ به این سوال ساده است؛ در ظاهر قطع اختیار تاراج منابع نفت جنوب از دست انگلستان و در عمل جلوگیری از حضور و نفود بیگانگان و اعمال قدرت توسط آنها و تشکیل حکومت مستقل که بر اساس خواست و رای مردم شکل گیرد.

مهمترین ویژگی این حرکت که گاهی آنقدر پررنگ می شود که مورد انتقاد دوستان دکتر مصدق هم قرار می گیرد مقاومت سرسختانه وی در برابر انگلیس به عنوان دولت بیگانه است که در نهایت طرف مقابل را وادار به کنشی به اسم کودتا کرد؛ صرف نظر از اشتباهات تاریخی وی که در نهایت منجر به از بین رفتن تلاش مردم شد، اما این آرمان بلند که در جهت استقلال کشور بود بسیار با ارزش و مورد احترام تاریخ است.

اما نکته ای که بسیار جالب است این نکته می باشد که در 60 سال بعد از این واقعه جریانی همواره از دکتر مصدق دفاع کرده که در مواضع سیاسی و خارجی خود چشم به غرب و خارج از کشور دوخته است! مدافعال امروز مرحوم مصدق نه به دنبال مبارزه با استکبار انگلیس و آمریکا بلکه به دنبال تنش زدایی و برقراری رابطه و حل اختلافات در سایه تعامل هستند و وقتی موج گسترده قراردادهای اقتصادی که بعد ازتوافق هسته ای شکل گرفت را بررسی کنیم می توانیم احتمال دهیم که این دقیقاً پیگیری مدل برعکس نهضت ملی یعنی موازنه مثبت است، به این مفهوم که با دادن امتیازات به کشورهای طرف توافق، در صحنه روابط خارجی از نظر مثبت آنها استفاده شود.

طبعاً انتظار می رود حامیان شخص دکتر مصدق مقاومت در برابر بیگانگان و به خصوص آمریکا را که با کودتا دولت قانونی وی را سرنگون کرد از اهداف خود بدانند، ولی دقیاً برعکس امروز آنها در مقابل آرمان آن مرحوم قرار گرفته و به دنبال ایجاد رابطه و تنش زدایی با آمریکا هستند و هنگامی که حرکتی برای کم کردن این شکاف تاریخی می شود با همه وجود از آن دفاع می کنند.

این موضوع از تناقض های تلخ تاریخ معاصر ماست که نشان می دهند تا چه حدی می شود در تحلیل تاریخی دچار انحراف و خطا شد.

انتهای پیام/