با خواص شگفت انگیز" روغن ارده کنجد" آشنا شوید

گروه سبک زندگی «تیتریک»،
نکته بسیار مهمی که همواره مورد توجه نیاکان ما بوده، استفاده از روغن ارده کنجد است، با نگاهی دقیق به کتابهای کهن به این نتیجه می‌رسیم که حکما برای روغن کنجدی که بدون تفت داده شدن و تبدیل به ارده شدن، تهیه می‌شده است، ارزش غذایی قائل نبودند مگر آکه آن را برای مصارف دارویی به شکل ضماد استعمال می‌کردند.

اما روغن خوراکی تهیه شده از کنجد را پس از تبدیل کردن کنجد به ارده و سپس روغن‌گیری از ارده به دست می‌آورند لذا روغن کنجد هرگز خاصیت روغن ارده کنجد را ندارد و آنچه در اسناد کهن و کتب مربوط مشاهده می‌شود غذائیت چندانی ندارند و خوراکی نیست.

در ذیل متنی از کتاب مفاتیح‌الارزاق ص793 ج 1 آمده است که دقیقاً گویای همین مطلب است؛ در کتاب مذکور آمده است اگر روغن آن را از کنجد پوست‌نکنده بگیرند آن را روغن هل نامند و اگر از کنجد پوست‌کنده و بریان که همان ارده است اخذ کنند لزوجت آن کمتر است و حتماً می‌دانید که هر غذای لزجی به کبد آسیبهای جدی می‌رساند که کمترین آن داشتن کبد چرب است و اگر آن را نرم بکوبند و با آب آنقدر به هم بزنند تا گرم شود و روغن آن جدا گردد و سپس بردارند، رطوبت آن بیشتر می‌شود پس طبیعت آن به تری می‌رود و گرم و تر و بهاری معتدل می‌شود البته بعد آن را در آب جوش می‌سایند تا روغن به دست آید و دست آخر آن را در حالت پخته شده ساییده و کوبیده و این روغن مناسب خوردن است که روغن ارده نام گرفته است.

طبیعت روغن ارده کنجد آن در دوم گرم و تر و تا هفت سال قوت آن باقی می‌ماند و قابل مصرف است.

باید به این نکته مهم که همیشه نیاکانمان در روغن‌گیری رعایت می‌کرده‌اند، توجه داشت که به ازای 100 کیلو ارده کنجد مقدار 20 لیتر آب سالم را آرام‌آرام و به دفعات به آن اضافه کنند تا روغن آن زلال و شفاف شود و آب را یک باره بر روی آن نریزند.

حال برای علاقه‌مندان به تعمق در متون کهن پزشکی ایران زمین دقیقاَ متن تحت اللفظ کتاب را می‌آوریم تا نسبت به جایگزین کردن روغن کنجد حتی به شکل عرضه آن و روغن‌گیری آن جلوی چشم مشتری، برای تبلیغات به جای روغن ارده کنجد خوراکی واقعی که اصلا طبیعت متفاوتی دارد و بر عکس روغن کنجد، کبد را از آلودگی‌ها و چربی‌ها پاک می‌کند چون گرم و تر است و لزوجت هم ندارد جداً دقت لازم را به عمل بیاورند.

متن کتاب مفاتیح الارزاق درباره روغن ارده کنجد:

« روغن آن را اگر از کنجد غیر مقّشر بریان بگیرند آن را «دُهْنُ الحَلّ» نامند؛ به فتح حای مهمله و تشدید لام که لزوجت این زیاد است و اگر مقّشّر بریان اخذ نمایند، لزوجت آن کمتر و چون آن را نرم کوبند و با آب به دست، خوب بزنند تا گرم شود و روغن آن جدا گردد، دارند، بر رطوبت غالب [است].

و آنچه سائیده در آب جوش دهند تا روغن حاصل گردد، آن را طبیخ نامند و سائیده و یا کوبیده آن را بدون استخراج روغن «‌اُشی‌» نامند که به فارسی «اَوْده» گویند؛ طبیعت آن گرم و تر.

افعال و خواصّ روغن ارده کنجد:

آشامیدن آن با ادویه مناسبه منقّح و ملیّن و مرطّب و مسمّن و رافع احتراقات حادث از خلط حاد وضیق النّفس، وسعال یابس و قرحه ریه و تشنّج یابس قویتر از کنجد، و در قرحه البول مانند کنجد و در مزورهای مرض بعد از دهن لوز و فسق نافعترین ادهان [است]»

به نوشته احیای سلامت، روغن کنجد را از کنجد غیرمقشر (‌با پوست‌) می‌گیرند که نامش هم «دُهْنُ الحَلّ»است؛ لزوجت آن بسیار زیاد است و می‌دانیم که هر غذای لَزِجی برای کبد مضراست و چربی کبد می‌آورد اما اگر از کنجد مقشّر بریان (پوست‌کنده بریان) اخذ کنند، لزوجت آن کم‌تر است و اگر آن را به نرمی بکوبند و روغنش را جدا کنند، رطوبت آن افزایش می‌یابد؛ اگر داخل آب جوش بریزند و بسایند و بکوبند به آن ارده ( اَوْده، اُشی ) گویند که طبیعت آن گرم و تر می‌شود.

خواص روغن ارده کنجد

ملیّن رطوبت‌زا، چاق‌کننده، رفع صفرای سوخته سودا، تنگی نفس، درمان سرفه خشک، زخم ریه و آسم، تشنج خشک و درمان ادرار سوختگی کودکان و سوزش ادرار.