پستی و بلندی های کره مریخ چه طور ایجاد شده اند؟

گروه گوناگون «تیتریک»، محققان کالج "ترینیتی"(Trinity) دوبلین در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که بلوک‌های کربن دی‌اکسید در مریخ سبب ایجاد ساختارهای خطی در تپه‌ها شده است.

نکته قابل توجه در رابطه با این تپه‌ها این است که به صورت فصلی ایجاد می‌شوند و بیشتر در فصول سرد مریخ دیده می‌شوند و با گرم شدن مریخ ناپدید می‌شوند.

"مری بورک"(Mary Bourke) یکی از محققان این تحقیق که در زمینi ژئومورفولوژی فعالیت می‌کند، گفت: سال‌ها پیش من نشانه‌ای منحصر بفرد در تپه‌های ماسه‌ای مریخ کشف کردم که شبکه‌های ضخیم عظیمی را ایجاد کرده بودند که به صورت فصلی ایجاد می‌شوند.

وی افزود: در ابتدا بسیاری از محققان وجود آب در گذشته را عامل ایجاد این ساختارها می‌دانستند، اما پس از بررسی‌های بیشتر به این نتیجه رسیدیم که آب نمی‌تواند عامل ایجاد باشد و بلوک‌های گاز کربن دی‌اکسید از عوامل این شبکه‌های ماسه‌ای هستند.

این گاز در سطح مریخ در حجم بالایی وجود دارد و بیش از 95 درصد جو مریخ را تشکیل می‌دهد و محققان در قدم اول تصور می‌کردند که در زمستان به صورت جامد در بین ماسه‌ها قرار می‌گیرد و پس از تصعید و تبدیل شدن به گاز، جای خالی آنها سبب ایجاد این شبکه شده‌اند.

در ابتدا "بورک" نیز تصور کرد که شیارها توسط یک فرآیند شناخته شده به عنوان یخچال فریزر ایجاد شده‌اند که در آن دی اکسید کربن به دام افتاده و تحت فشار سطحی در سطح سیاره به صورت غبار و غبار گازی قرار می‌گیرد. اما دکتر "لورن مک کیون"( Lauren McKeown)، یک ایده متفاوت داشت و برای آزمایش آن، تیم تحقیقاتی با ایجاد یک اتاق کم رطوبت با شن و ماسه، چشم‌انداز و محیط زیست مریخ را شبیه‌سازی کردند.

تیم تحقیقاتی در بررسی‌های خود متوجه شدند که تفاوت دما بین سطح ماسه و بلوک CO2 سبب ایجاد یک لایه بخار در زیر بلوک می‌شود که ماسه‌ها را بلند کرده و شکل می‌دهند و صرفا انجماد تنها عامل ایجاد این اشکال نیست.

تیم تحقیقاتی در شبیه‌سازی‌های خود متوجه شدند که حتی در 60 ثانیه می‌توان این فرایند را ایجاد کرد.

میزان شباهت حفره‌ها و دره‌های ایجاد شده  در این روش همخوانی بیشتری با واقعیت دارد و محققان با تاباندن پرتوهای فرابنفش در این محیط بیشترین شباهت را با محیط مریخ ایجاد کرده‌اند تا شکل‌گیری این حفره‌ها را در حالتی نزدیک‌تر به واقعیت مشاهده کنند.

نتایج این تحقیق در مجله Nature Scientific Reports منتشر شده است.