چرا طلبه های یهودی به سربازی نمی روند؟
وارد یک محله یهودیان افراطی یا «حریدی ها» شدن در غرب اورشلیم مانند آن است که وارد یک اسراییل دیگر شده باشی. جایی که در آن تشریفات مذهبی، روابط خانوادگی و فاصله گرفتن از کسانی که خیلی مذهبی نیستند بر هرچیز دیگری ارجحیت دارد.
گروه بین الملل «تیتریک» ؛ بوآز ناکی، به همراه تعداد دیگری از حریدیم ها دور یک میز غذاخوری نشسته اند. همه آنها لباس های مشکی مرسوم خودشان را پوشیده و کلاه برسر دارند. بحث آنها درباره سیاست های اخیر دولت است اما به نظر می رسد دارند راجع به یک شرایط بحرانی گفت وگو می کنند. زیرا تعدادی از اعضای دولت خواستار آن هستند که طلبه های یهودی نیز مانند ساير جوانان به خدمت اجباری در ارتش اعزام شوند. از زمان تاسیس رژیم اسراییل در سال 1948 تاکنون هر جوانی که به سن 18 سالگی می رسد باید به مدت 3 سال به خدمت سربازی در ارتش برود اما حریدیم ها به جای رفتن به سربازی همچنان به تحصیل خود به صورت تمام وقت در مدارس مذهبی «یشیوا» ادامه می دهند.
آنها مخالف ارتش نیستند و خود را افرادی میهن پرست می دانند اما اقلیتی که ناکی هم به آن تعلق دارد معتقد است از طریق تداوم یک سنت معنوی در جامعه اسراییل نقش داشته و نظر خداوند را نسبت به این رژیم تقویت می کنند. به گفته ناکی «با خواندن تورات، اسراییل بيش از سربازان یا تانک ها قوی خواهد شد».
دیوارهای خانه کوچک ناکی همین سنت معنوي را بیان می کند. عکس های قدیمی، تصاویر خاخام های یهودی بیشتر فضاهای خالی را پرکرده است. در کنار آنها عکسی از اجداد ناکی به چشم می خورد که در زادگاهشان ایران گرفته شده است. یهودیان بسیاری هستند که طی سال های گذشته به اسراییل مهاجرت کرده اند.
یک کمیته دولتی در اسراییل طرحی را آماده کرده است که به موجب آن تنها تعداد اندکی از جوانان طلبه یهودی از رفتن به خدمت سربازی معاف می شوند آن هم به این شرط که دانش آموزان ممتازی باشند. بقیه باید مانند سایر داوطلبان به خدمت سربازی یا سایر خدمات عمومی اعزام شوند وگرنه تحت تعقیب قضایی قرار خواهند گرفت. این طرح پیشنهادی قرار است از سال 2017 به اجرا گذاشته شود. مشکل امثال بوآز ناکی و همسایگانش این است که به نظرشان این روزها اسراییل خدمات تازه اي را از آنها طلب می کند.
نگرانی از سکولارها
در واقع به نظر آنها رفتن به خدمت سربازی تنها یک بخش از موضوعی فراگیرتر است که جامعه حریدیم ها را در کل تحت الشعاع قرار داده است. خود ناکی اشاره می کند که نگرانی اصلی اش درباره طلبه های جوان این نیست که برای چند سال از تحصیلات شان فاصله می گیرند بلکه بیشتر این نگرانی به خاطر آن است که آنها یا دیگر هرگز بر نمی گردند یا اینکه متفاوت بر می گردند. به گفته او «اگر این جوان برگردد، دیگر مثل گذشته نخواهد بود، او شخصیت دیگری خواهد شد».
فرستادن جوانان از یک فضای مذهبی به محیطی متفاوت و باز که غالبا سکولار است موجب یک نگرانی جدی خواهد بود. یائیر اتینگر، گزارشگر مذهبی روزنامه هارتص می گوید : « وقتی یک حریدیم باشی از زندگی به سبک غربی فاصله می گیری و این چیزی است که واقعا رهبران، مادران و هر خانواده ای را دچار درد سر كرده است. بزرگ ترین نگرانی آنها این است که بیش از این با زندگی سکولارها در آمیزند». با این حال برخی اعتقاد دارند که ریشه اصلی این امتناع می تواند سیاسی و تا حدود زیادی اقتصادی نیز باشد زیرا مردان حریدی غالبا کار نمی کنند. برخی از آنها شغلی یا تجارت کوچکی در بین همان اقلیت های خود شان دارند اما به ندرت خطر می کنند که به جست وجوی کار در محیط های بزرگ تر برخیزند یا به کارخانه ها بروند. در عوض آنها ترجیح می دهند به صورت تمام وقت به تحصیل علوم دینی روی آورند. اکثر درآمدهای آنها از طریق کمک ها و هدایای حریدیم های خارج تامین می شود. کمک های اندک دولت چیزی شبیه پول توجیبی بچه های مدرسه است. این درحالی است که غالبا خانواده های حریدی نیز خانواده هایی پرجمعیت بوده و داشتن 10 فرزند برای یک جفت امری عادی است.
فشار آوردن برای اینکه طلبه های یهودی به سربازی بروند در واقع به مثابه گشودن درها و درگیر کردن بیشتر آنها با اقتصاد کشور است. اغلب مردم با این امر موافق هستند که ارتش نیازی به این جوانان حریدی ندارد يا از آنها توقع نمی رود كه در خطوط مقدم جبهه خدمت كنند. اما این حرکت در واقع شکستن یک دور بسته و انتقال از یک حالت جدایی از جامعه است تا نسل جدیدی از آنها به وجود آید که در زندگی روزمره مردم اسراییل مشارکت بیشتری داشته باشد. زمانی که برای این اقدام برگزیده شده است در واقع به نوعی بازتاب دهند بحران اقتصادی و نیز تغییرات عمده سیاسی در اسراییل است.
بدهی های سربار شده و کاهش چهار درصدی درآمد ملی اسراييل موجب می شود تا برای جلوگیری از یک فروپاشی اقتصادی، دولت برنامه های ریاضتی را در دستور کار خود قرار دهد. از این رو کابینه جدید اسراییل که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر پیشین آن را رهبری می کند برای نخستین بار طی 30 سال گذشته به استثنای یک دوره کوتاه در سال 2003، کابینه ای است که از اقلیت های تندرو مذهبی نماینده ای در آن حضور ندارد. یئیرلاپید، وزیر دارایی اسراییل یکی از کسانی است که از این رفرم ها دفاع می کند. سیاستمدارانی که لاپید آنها را رهبری می کند بسیار مشتاق هستند تا به خواسته رای دهندگانی اهمیت بدهند که نسبت به اعطای سوبسیدهای رایگان به جامعه حریدی ها به ویژه دراین تنگنای اقتصادی ابراز نگرانی می کنند. کالوبن دیوید، سردبیر گزراشگران بلومبرگ در اورشلیم می گوید: «چرا نتانیاهو می خواهد از متحدان طبیعی خود کار بکشد ؟ پاسخ این است: اقتصاد».
کاهش هزینه ها
دولت مقادیر زیادی صرف سوبسید های مدارس مذهبی و پشتیبانی از کودکان شاغل در آنها می کند. نگرانی اسراییل این است که گرچه در حال حاضر جمعیت حریدی ها 10 درصد از جمعیت اسراییل را تشکیل می دهد اما این رشد جمعیت درحال فزونی است. تحصیلات مذهبی گرچه می تواند به لحاظ دینی اهمیت داشته باشد اما به لحاظ اقتصادی و برای کسانی که به دنبال شغلی باشند نمی تواند مناسب باشد. به گفته بن دیوید «مشکل وقتی است که به آنها بخواهيد به عنوان یک نیروی کار نگاه کنيد. آنها مالیات نمی دهند و هر روز بر تعدادشان نيز افزوده می شود بنابراین نتیجه ای که حاصل می شود این است که آنها هر روز پول بیشتری از دولت دریافت می کنند بدون اینکه مشارکت بیشتری داشته باشند».
یکی از مسایل مهم در حال حاضر نحوه سهیم کردن حریدی ها در روند اقتصادی کشور است. بزرگسالان می توانند به مشاغلی روی آورند که از تخصص آنها در اقتصاد استفاده شود. یک پيشنهاد ديگر این است که مواد درسی دیگری نظیر ریاضی، زبان و علوم تجربی وارد مواد درسی طلبه های یهودی شود. بخصوص اگر آنها بخواهند در آینده بودجه دولتی دریافت کنند.
حریدی ها می دانند که این تغییرات قطعا فراخواهد رسید اما نگران آن هستند که این تغییرات به صورت ناگهانی بر سرشان آوار شود. چندی پیش حدود 20 هزار حریدی دست به اعتراض زده و با نیروهای پلیس بر سر موضوع خدمت اجباری ارتش درگیر شدند. چنین تجمعی تقریبا کمتر اتفاق می افتد اما اگر دولت بخواهد به نقشه های خودش جامه عمل بپوشاند ممکن است باز هم اعتراضات ادامه یابد. گزارشگر هارتص می گوید: «چیزی را که ما الان شاهد آن هستیم یک نبرد است. نبرد بین نیروهای درونی جامعه اسراییل. يعني بین سکولارها و مذهبی ها و این در بطن خود یک درگیری سیاسی است».
ناکی 9 بچه دارد و یکی از پسرهایش در سن رفتن به سربازی است. او می گوید پسرش در آینده به زندان خواهد افتاد چون نمی خواهد به سربازی برود. بسیاری از اعضای اقلیت حریدی ها چنین تصوری دارند. آنها دیگر اعتمادی به طرح های دولتی ندارند. او می گوید: «مردم اسراییل به همه چیز عادت کرده اند. حال آنكه آنها بايد نگاهي اسطوره اي داشته باشند. تورات ما كتابي است جاودانه». اینکه ناکی راست می گوید یا نه مهم نیست. مهم این است که امروزه دولت به جای فکر کردن به مفاهیم مقدس تورات باید به اصلی ترین مسایل روزمره مردم و تامین معاش آنها فکر کند.
منبع : شفقنا
ارسال نظر
اخبار برگزیده