از استرس تا ابتلا به بیماری وحشتناک؛ بی‌خوابی‌های دنباله دار را جدی بگیرید
جالب است بدانید که اختلال در خواب با اختلالات استرس و اضطراب همراه و ممکن است خلق و خو را تحت تاثیر قرار دهد، اما هنوز رابطه بین آن‌ها چندان روشن نیست؛ سروتونین نوعی انتقال دهنده عصبی است که عمدتا در بخشی از ساقه مغز به نام هسته رافه (raphe nucleus) تولید می‌شود و به شدت با خلق و خو مرتبط است، در حالی که هیپوکورتین توسط هیپوتالاموس تولید می‌شود و معلوم شده است که در تنظیم انگیختگی، بی‌خوابی و اشتها دخالت دارد.
مهمترین نشانه اختلالات خواب
محسن اکبری متخصص مغز و اعصاب اظهار کرد: انسان فقط ۱۰ الی ۲۰ هزار نورون تولید کننده هیپوکورتین دارد؛ انحطاط سلول‌های تولیدکننده هیپوکورتین سبب نارکولپسی (narcolepsy) می‌شود که نوعی اختلال در خواب است؛ مشخصه آن خواب آلودگی روزانه و خواب منقطع در شب است، افراد مبتلا به نارکولپسی اغلب افسردگی را نیز توسعه می‌دهند.
این متخصص مغز و اعصاب بیان کرد: افزایش هیپوکورتین مسئول پاسخ غیرطبیعی خواب به استرس است و نورون‌های تولید کننده هیپوکورتین و سروتونین ممکن است مسئول تنظیم مشترک خلق و خواب باشند؛ دوره‌های طولانی بیداری در جامعه ما به طور فزاینده‌ای در حال تبدیل شدن به یک معضل اجتماعی است؛ از دست دادن خواب اثر فوری بر سلامت و عملکرد شناختی دارد.
اکبری ادامه داد: در بسیاری از موارد، بی‌خوابی مقدم بر افسردگی است و شروع آن را پیش‌بینی می‌کند، اما تحقیقات نشان می‌دهد که این یک عامل سببی است، نه یک نشانه بیماری؛ از دست دادن خواب برای دوره‌های بیشتر از یک هفته، سیستم انتقال دهنده‌های عصبی سروتونین و محور هیپوتالاموس-هیپوفیز را تغییر می‌دهد، یک سیستم ساختاری مغز که پاسخ هورمونی را به استرس تنظیم می‌کند.
عوامل بروز اختلالات خواب
این متخصص مغز و اعصاب تشریح کرد: بین افسردگی، اضطراب و هورمون استرس و به ویژه نقش هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین (CRH) ارتباطی وجود دارد؛ CRH یک هورمون استرس است که در خواب و بیداری نیز دخیل و شناخته شده است که در اختلالات افسردگی و اضطراب بیش از حد تولید می‌شود.
اکبری ادامه داد: تولید بیش از حد CRH منجر به افزایش خواب REM می‌شود، همانطور که در بیماران مبتلا به افسردگی دیده می‌شود افرادی که دارای یک گیرنده‌ی CRH نیستند، رفتار اضطراب مشابهی را نشان می‌دهند و بیش از حد حساس به استرس هستند، CRH و اضطراب هر دو به طور جداگانه با افسردگی مرتبط هستند، بنابراین به نظر می‌رسد در الگو‌های خواب نیز نقش مستقیمی داشته باشد.
وی اظهار کرد: اضطراب ممکن است بیماران افسرده را بیدار نگه دارد، از آنجا که آن‌ها برای مدت‌های طولانی نمی‌توانند بخوابند، کمبود‌های خواب آنان روی هم تلنبار می‌شود، طوری که به ناچار در طول ساعات بیداری طبیعی، خواب آلود خواهند بود.
این متخصص مغز و اعصاب بیان کرد: اختلالات خواب نه تنها با شرایط روانپزشکی مانند افسردگی همراه است، بلکه با اختلالات دژنراتیو عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون، و همچنین بیماری‌های متابولیکی مانند دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی مانند سکته مغزی نیز مرتبط است، روشن است که خواب خوب و کافی در طول زندگی نه فقط برای سلامت جسمی، بلکه برای سلامت روانی نیز بسیار مهم است.
اکبری یاد آوری کرد: درک ارتباط بین خواب و بیماری می‌تواند در نهایت منجر به روش‌های دقیق‌تر تشخیص و درمان تمامی این بیماری‌ها شود، تغییرات خواب ممکن است پیش‌بینی کننده یا بیومارکری برای اختلالات خلقی باشد و شاید کمک به بیماران برای بهتر شدن خواب آنان، باعث بهبود خلق و خوی آنان شود.
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان
انتهای پیام/
