در مراکز مشاوره قبل از اقدام طلاق چه می‌گذرد؟

گروه گوناگون "تیتریک"؛ در کلام رسول اکرم (ص) طلاق منفورترین حلال نزد خداست. اما طبق آخرین آمارها به ازای هر سه ازدواج سرانجام یک ازدواج طلاق و جدایی است. مطابق با «گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران پاییز ۹۹ مرکز آمار ایران، آمارهای ازدواج رو به کاهش و در عوض آمار زندگی های مشترکی که انفرادی می شوند رو به افزایش است. بیشترین سهم از طلاق ها مربوط به ازدوج هایی با طول عمر کمتر از 5 سال است و گاهی زوج‌هایی که کمتر از یک سال زیر یک سقف زندگی کرده‌اند با توافق همدیگر به زندگی مشترک‌شان پایان می‌دهند. مشاوره‌های قبل از طلاق هم انگار به نوشداروی بعد از مرگ سهراب تبدیل شده اند!

یکی از شروطی که در طلاق توافقی مطرح است ارجاع زن و شوهر به مشاوره پیش از طلاق است اما به نظر می‌رسد این مشاوره ها هم نتوانسته‌اند چندان موفق عمل کنند و آمار طلاق را کاهش دهند. نظر شما در این باره چیست؟

این مراکز مشاوره‌ای در دوره‌های قبلی مدیریت قوه قضائیه شکل گرفت. در ظاهر نیز این مسئله که زن و شوهر برای حل اختلافات خود پبش از طلاق به مشاور مراجعه کنند خوب است اما در عمل دیدیم که این مشاوره‌ها هیچگونه کارایی نداشت.

*** از نگاه شما چرا مراکز مشاوره قبل از طلاق کارایی لازم را ندارند؟

در این مراکز اراده‌ای برای توافق زوج ها وجود ندارد. انگار هم مشاوران و هم زوج ها می‌دانند که این مرحله یکی از مراحلی است که باید طی کنند تا به طلاق برسند و به صورت فرمالیته و نمایشی و به نوعی فرمایشی آن را انجام می‌دهند. وقتی زن و شوهری به جایی رسیده‌اند که باید از هم جدا شوند، تنها مجرب ترین مشاوران هستند که می‌توانند قدری به آن ها توافق برای تامل دوباره برای حفظ زندگی شان بدهند. اما اکنون می بینیم زوج‌ها قبل از طلاق چند جلسه‌ای به این مشاوران مراجعه می‌کنند و یک هزینه ای پرداخت می‌کنند تا این مرحله را صرفا از سر بگذرانند. من ندیدم که زوجی پس از این جلسات مشاوره به زندگی بازگشته باشد و این عمل، به نوعی اشتغال‌زایی برای مراکز مشاوره تبدیل شده است. باید از مشاوران حاذق برای این مراکز استفاده شود و این رویه صرفا یک تشریفات پیش از طلاق نباشد.

جلسات مشاوره پیش از ازدواج تا چه اندازه می‌توانند در ثبات زندگی مشترک نقش داشته باشند و کار زوج‌ها پس از آن به مشاوره پس از ازدواج و جدایی توافقی ختم نشود؟

همواره باید علاج واقعه پیش از وقوع کرد؛ دولت باید مراکز مشاوره را رایگان کند تا زن و شوهرها به مرحله طلاق نرسند اما وقتی زوجین با هم مشکل اساسی دارند و حتی حاضر نیستند یکدیگر را ببینند این مشاوره‌ها کمتر می‌تواند کارایی لازم را داشته باشد. مشاوره زمانی می‌تواند کمک کننده باشد که زن و شوهر مشکل دارند اما این اختلافات به مرحله حاد خود نرسیده و زن و شوهر همچنان همدیگر را دوست دارند، فقط سوء تفاهم دارند و از همه مهم‌تر، خودشان می‌خواهند مشکلشان حل شود و به زندگی شان باز گردند. وقتی زن و شوهر به مرحله طلاق و جدایی رسیده‌اند و نمی‌خواهند با هم زندگی کنند، این مشاوره‌ها حکم تشریفات پیش از طلاق را پیدا می‌کنند. پیشگیری را از هر زمانی می‌توان شروع کرد و پیشنهاد ما به دولت محترم این است که در این زمینه همتی به خرج دهند و این مراکز را در همه نقاط حتا در شهرستان های دور از مرکز هم دایر کنند. چرا که باور ما این است اگر مشاوره پیش از ازدواج اگر جدی گرفته شود کار زوج ها کمتر به طلاق کشیده می‌شود.

از نگاه شما اگر زوجین فرصت بیشتری برای تامل درباره جدایی داشته باشند امکان دارد به زندگی باز گردند؟

اینکه ما بخواهیم برای طلاق توافقی موانع بیشتری ایجاد کنیم واین موضوع به سادگی امکان پذیر نباشد از یک جهت مثبت و از سوی دیگر منفی است. اینکه ما با اشکال‌تراشی و پیش بینی مسائل دست و پا گیر اداری و قضایی بخواهیم طلاق زن و شوهری را که به بن بست رسیده‌اند را سخت‌تر کنیم مشکل را به صورت ریشه ای حل نمی‌کند و به نوعی پاک کردن صورت مسئله است. اصلا شاید به صلاح هم نباشد مانع جدایی زن و شوهری شد که به مرحله طلاق و جدایی رسیده‌اند زیرا این مسئله تبعات خاص خودش را دارد و موجب بروز پدیده‌هایی مثل طلاق‌های عملی و رفتن زن  و شوهر به سمت خودشان یا حتی در مواردی منجر به بروز آسیبهای اجتماعی و خانوادگی همچون خیانت و حتی جنایت شود. طلاق برای هر زوج نسبی است. طلاق از موضوعاتی است که نمی‌توان برای آن نسخه‌ای دستوری واحدی پیچید و باید از زوایای مذهبی، مالی، روحی عاطفی، جامعه شناختی و روانشناختی این مسئله را بررسی کرد تا تصمیمی گرفته نشود که تبعاتش بدتری به دنبال داشته باشد. ممنوعیت طلاق توافقی نمی‌تواند ماهیت ماجرا را تغییر دهد نباید بگذاریم خانواده مضمحل شده و به مرحله فروپاشی برسد در غیر این صورت نمی‌توان اقدامات چندانی انجام داد و به ندرت چنین اقداماتی مثمرثمر خواهد بود. حتما لازم است که دلایل این نوع طلاق ها بررسی و برای آن راهکاری کلان ایجاد شود. لازم است که این زوج‌ها به مشاور مراجعه کنند اما زمانی که این رویه صرفا یک مرحله از طلاق باشد و نگاه به آن به همین شکل ادامه داشته باشد طولانی شدن پروسه طلاق راه به جایی نمی‌برد. نظارت بر مراکز مشاوره، استفاده از مشاوران حاذق، عمومی کردن مشاوره پیش از ازدواج و ارائه راهکارو کمک به زوج‌هایی که برای طلاق مراجعه کرده‌اند می‌تواند در پیشگیری از طلاق توافقی موثر باشد.

منبع: ایرنا

انتهای پیام/ح