سه‌شنبه ۲۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 May 14
آمار مقالات "سلب‌اعتبار شده" در ایران و جهان افزایش یافته است/رتبه دوم ایران بعد از چین
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی ضمن بیان این‌که در سال‌های اخیر تعداد مقالات سلب‌اعتبار شده نه تنها در ایران که در دنیا نیز افزایش داشته است، گفت: وقتی ارقام مقالات ریترکت شده را به نسبت کل تولید علم ارزیابی می‌کنیم، می‌بینیم که رتبه ما متاسفانه بیشتر است و بعد از چین رتبه دوم را در این خصوص داریم.
گروه دانش "تیتریک"؛ دکتر محسن شریفی در پنجاه و پنجمین اجلاس معاونین پژوهشی دانشگاه‌ها و روسای پژوهشگاه‌های سراسر کشور که امروز در دانشگاه شهید بهشتی و با حضور وزیر علوم برگزار شد، در خصوص آمار و ارقام وضعیت تولید علم در کشور توضیحاتی ارائه کرد.
وی با بیان این که در سال‌های گذشته همواره وضعیت تولید علم کشور روبه رشد بوده است، تشریح کرد: ۷۶ هزار مقاله در اسکوپوس و ۷۰ هزار مقاله در وب آو ساینس به ثبت رسیده است. روند وزارت عتف نیز همانند روند تولید علم در سطح کشور بوده است. رتبه ۱۵ و ۱۶ را در جهان داریم که در دو پایگاه معتبر استنادی گزارش شده است. همچنین از نظر استنادی رتبه ۱۶ داریم که رتبه قابل قبولی است. سهم ما از تولید علم دنیا ۲.۱ درصد است که روبه افزایش خواهد بود.
شریفی ادامه داد: از نظر مقالات کیفی و مقالات پر استناد سهم ما از میانگین دنیا بالاتر و به میزان ۳.۷ است و نشان‌دهنده این است که فعالیت‌هایی که در موضوع بهبود کیفی مقالات انجام شده، مثمر ثمر بوده است. از نظر مشارکت بین‌المللی نیز روبه رشد بودیم و در حال حاضر به ۳۵ درصد رسیده‌ایم.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، یکی از برنامه‌ها را ورود نشریات به نمایه‌های بین‌المللی عنوان کرد و گفت: در حال حاضر ۱۰۹ مجله علمی در نمایه‌های معتبر، نمایه شده‌اند. این آمار، آمار کمی است و باید با تلاش بیشتر افزایش پیدا کنند.
شریفی با بیان این که «افزایش تولید علم، آفت‌هایی را هم به دنبال دارد» گفت: در کنار رشد علمی ما آفتی به نام مقالات ریترکت شده یا مقالات سلب اعتبار شده، وجود دارد. متاسفانه خیلی از نشریات خارجی به دلایل مختلف مقالات را برمی‌گردانند و این حیف است که به آمار تولید علم ما خدشه‌ای وارد شود.
وی ادامه داد: آمار ما در زمینه مقالات سلب اعتبار شده، ۹۲۶ مقاله در ادوار مختلف است و ما از این نظر در رتبه هفتم و هشتم جهان قرار داریم. بررسی روند نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر نه تنها در ایران که در دنیا نیز این آمار افزایش داشته است.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم هشدار داد که باید در مورد این موضوع بسیار مواظب باشیم و هشدارها و آموزش‌های لازم داده شود و پژوهشگران هشیار باشند تا مقالات خوبی که دارند، به دلیل عدم رعایت بعضی نکات دچار این مشکل نشوند و مردود اعلام نشوند. همچنین مؤسساتی شکل گرفته که این‌ها را رصد می‌کنند و گزارش می‌دهند.
وی عنوان کرد: وقتی ارقام مقالات ریترکت شده را به نسبت کل تولید علم ارزیابی می‌کنیم، می‌بینیم که رتبه ما متاسفانه بیشتر است و بعد از چین رتبه دوم را در این خصوص داریم و باید بیشتر مراقب باشیم.
شریفی اقداماتی از جمله توسعه کمی و هدفمند نشریات، ارزیابی نشریات، بین‌المللی شدن و حمایت مالی را از جمله اقدامات برای تقویت و ارتقای نشریات علمی عنوان کرد که در حال انجام هستند و همچنین ایجاد کد یونیک DOR را نیز که برای مقالات منتشر شده در نشریات داخلی در نظر گرفته شده را موضوع مهمی دانست که نشریات باید از آن استفاده کنند. ۸۰ پایگاه نمایه مختلف بین‌المللی وجود دارد که نشریات باید آن‌ها را دریافت کنند و پس از آن می‌توانند در اسکوپوس و WOS وارد شوند. بنابر این نشریات باید به آن توجه کافی داشته باشند.
وی به حمایتهای مختلف از نشریات اشاره کرد و گفت: در سال گذشته ۵۸۴ میلیون تومان برای نشریات ابلاغ کردیم. همچنین در جشنواره‌ها از آن‌ها حمایت می‌کنیم و آیین‌نامه هزینه پردازش مقاله بر اساس دسترسی باز را تدوین کردیم تا نشریات بتوانند بخشی از هزینه‌های خود را از نشریات بگیرند.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم با بیان این‌که بخش عمده تحقیقات ما بر عهده تحصیلات تکمیلی است، گفت: بر همین اساس باید با همکاری معاونت‌های آموزشی و معاونت‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها به سمت نیازهای کشور بروند. ۱۷ فعالیت در حوزه معاونت آموزشی و ۱۶ فعالیت در حوزه معاونت پژوهشی می‌تواند انجام گیرد و بر همین اساس آیین‌نامه الزامات هدفمندی پایان‌نامه‌ها تدوین شده است.
وی به بحث بسیار مهم اخلاق در پژوهش اشاره کرد و گفت: باید با اطلاع‌رسانی، برگزاری کارگاه‌ها و ... اقداماتی برای کاهش تخلفات انجام شود. همچنین برخی اقدامات حقوقی نیز باید در این زمینه انجام شود. کتابچه منشور اخلاق ابلاغ شده است و باید به دانشجویان و اعضای هیئت‌علمی ابلاغ شود. همچنین در خصوص نشریات لیست سیاه و نامعتبر هم باید اطلاع‌رسانی‌های لازم انجام شود.
شریفی، تلاش‌های انجام شده برای حذف همایش‌های جعلی را موفق دانست و گفت: همایش‌های جعلی و صوری با تلاش‌هایی که صورت گرفت، تقریبا جمع شدند؛ ولی باید در دانشگاه‌ها بیشتر مراقب باشیم و از همایش‌های جعلی جلوگیری کرده و امتیازی برای آن‌ها در نظر نگیرند.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تقویت جایگاه واحدهای پژوهشی در نظام علم و فناوری را موضوع مهمی عنوان کرد و گفت: واحدهای پژوهشی مختلف مانند پژوهشگاه‌های ملی، پژوهشگاه‌های وابسته به دانشگاه و دستگاه‌های اجرایی و یا وابسته به بخش خصوصی در کشور وجود دارند و باید آیین نامه ارتقای پژوهشگاه‌ها را در راستای ماموریت تعریف کنیم.
وی در پایان به زمینه شبکه‌سازی و تقویت ارتباط با دانشگاه‌ها به توسعه هسته‌های پژوهشی اشاره کرد و گفت: باید با شناسایی قطب‌های علمی با رویکرد تقویت کارگروهی، تقویت دوره‌های پسادکترا و دستیار پژوهشی را به عنوان بخشی از نیروی مورد نیاز پژوهشی در کنار هیئت علمی و توسعه دوره دکترای پژوهشی محور در دستور کار قرار داد.
منبع: ایسنا
انتهای پیام/ح
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
