آیا فیلم "گذشته" میتواند نماینده ایران در اسکار باشد؟!
خانم فاطمه معتمد آریا و آقایان مسعود کیمیایی، بهروز افخمی، کمال تبریزی، حسن حسندوست، مسعود رایگان، علیرضا زرین دست، حسین معززی نیا و امیر اسفندیاری اعضاي اين كميته بودند.
حضور دربند در اين فهرست نهايي چندان عجيب نيست چراكه آخرين اثر پرويز شهبازي در جشنواره فجر سال گذشته نيز مورد توجه منتقدين و تحسين مخاطبين قرار گرفته و توانسته بود سيمرغ بهترين كارگرداني را نصيب كارگردانش كند. مضمون اجتماعي اين اثر كه در عين پرداختن به يك آسيب اجتماعي پاياني اميدواركننده داشت و از سياه‌نمايي افراطي نيز دوري كرده بود، يكي از نقاط قوت اين فيلم برشمرده مي‌شد.
اما آنچه موجب تعجب است حضور «گذشته» در ميان دو نامزد نهايي معرفي به اسكار بعنوان نماينده سينماي ايران است. جداي از بحث‌هاي محتوايي و فني كه مي‌تواند معيار سنجش اين انتخاب باشد، آنچه قابل توجه است بالا بودن دز فرانسوي فيلم در برابر ميزان ايراني بودن آن است.
اگرچه گذشته از كارگردان و بازيگري ايراني در نقش مكمل بهره مي‌برد اما واقعاً نمي‌توان آن را يك فيلم ايراني يا محصول سينماي ايران نام نهاد. تهيه‌كننده فرانسوي، زبان فرانسوي، لوكيشن كاملا فرانسوي در كنار بيان موضوع و دغدغه‌اي فرانسوي، اين فيلم را يك اثر فرانسوي مي‌كند نه ايراني. جالب آنكه در فضاي مجازي و براي مثال در صفحه ويكي‌پدياي اين فيلم نيز، گذشته محصول فرانسه خوانده شده است.
اما جالب‌تر آنكه همين فيلم كه اكنون بعنوان يكي از نامزدهاي اصلي ايران براي معرفي به اسكار معرفي شده، دقيقاً چنين وضعي هم در فرانسه داشت و نهايتاً رقابت را به فيلم «رنوار» باخت. يعني فرانسوي‌ها هم گذشته را يكي از فيلم‌هاي مورد نظر خود براي معرفي به اسكار مي‌دانستند كه مي‌تواند حاصل يكسال سينماي فرانسه لقب بگيرد. علاوه بر اينها در جشنوار كن نيز فيلم گذشته بعنوان نماينده فرانسه شركت كرده بود.
البته گفتني است كه از نظر قوانين آكادمي علوم و هنرهای سينمايي اگر 90 درصد زبان فيلمي غير انگليسي باشد مي‌تواند در بخش فيلم‌هاي خارجي در اسكار شركت كند و اگر عوامل خلاقه آن تابعيت كشوري را داشته باشند، مي‌تواند بعنوان نماينده آن كشور معرفي شود. اما بايد توجه داشت كه براي اينكه فيلمي بعنوان نماينده سينماي ايران معرفي شود بايد مولفه‌هاي محتوايي و فني سينماي ايران را نمايندگي كند.
حال با اين وصف بايد با تعجب اين سوال را مطرح كرد كه آيا يك فيلم فرانسوي نماينده ايران در اسكار مي‌شود؟
