چهارشنبه ۱۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 May 01
یادداشت اختصاصی «تیتر یک»:
داستان‌های قرآنی سوژه‌های فیلم‌سازی هستند
در قرآن مجید آیات صریحی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را مبنای شرعی فیلم‌سازی نامید.
به گزارش گروه فرهنگی «تیتر یک»؛ حجت‌الاسلام علی ارجمند، نماینده ولی فقیه جهاد کشاورزی البرز در یادداشتی اختصاصی برای «تیتر یک» نوشت: جشنواره فیلم فجر امسال هم با همه حواشی و فراز و فرود‌هایش به پایان رسید، اهمیت صنعت فیلم‌سازی در دنیای مدرن بر کسی پوشیده نیست.
این که آیا فیلم‌های ارائه شده به جشنواره فجر در طراز انقلاب اسلامی بوده یا خیر از تخصص نگارنده خارج است، آنچه در این متن کوتاه به دنبال بیان آن هستم توجه دادن به فیلم‌سازی از زاویه دین است، بهانه نگارش این نوشتار، دیدار با یکی از کارگردانان عزیز کشور است، مدتی قبل یکی از کارگردانان به دیدنم آمده بود، از او سؤال کردم به نظر شما آیا می‌توان از قرآن مجید، مؤیدی برای فیلم‌سازی و تئاتر پیدا کرد؟
این کارگردان پاسخ داد: «اتفاقاً مدتی پیش یکی از مسئولین امنیتی کشور مهمان یکی از نشست‌های ما بود، ایشان گفت: «من قبل از آمدن به جلسه مروری اجمالی به قرآن داشتم، خواستم ببینم آیا می‌توانم آیاتی را مناسب با موضوع این جلسه انتخاب کنم، دیدم در قرآن فقط به هنر شعر اشاره شده و آن هم از این که پیامبر (ص) را شاعر بنامند، نهی کرده است!»
گفتم: اتفاقاً در قرآن مجید آیات صریحی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را مبنای شرعی فیلم‌سازی نامید. با تعجب پرسید، کدام آیات؟
آنچه در ذیل می‌آید پاسخ تفصیلی به سؤال این کارگردان عزیز است.
خداوند منان در قرآن مجید در آیات ۲۱ تا ۲۵ سوره «ص» به بیان داستان قضاوت حضرت داوود بین دو برادر پرداخته است ابتدا به مرور این آیات می‌پردازیم:
وَ هَلْ أَتَاكَ نَبَأُ الْخَصْمِ إِذْ تَسَوَّرُوا الْمِحْرَابَ ﴿۲۱﴾ و آیا خبر دادخواهان چون از نمازخانه [او] بالا رفتند به تو رسید.
إِذْ دَخَلُوا عَلَى دَاوُودَ فَفَزِعَ مِنْهُمْ قَالُوا لَا تَخَفْ خَصْمَانِ بَغَى بَعْضُنَا عَلَى بَعْضٍ فَاحْكُمْ بَیْنَنَا بِالْحَقِّ وَ لَا تُشْطِطْ وَ اهْدِنَا إِلَى سَوَاءِ الصِّرَاطِ ﴿۲۲﴾ وقتى [به طور ناگهانى] بر داوود درآمدند و او از آنان به هراس افتاد، گفتند مترس [ما] دو مدعى [هستیم] كه یكى از ما بر دیگرى تجاوز كرده پس میان ما به حق داورى كن و از حق دور مشو و ما را به راه راست راهبر باش.
إِنَّ هَذَا أَخِی لَهُ تِسْعٌ وَتِسْعُونَ نَعْجَةً وَلِیَ نَعْجَةٌ وَاحِدَةٌ فَقَالَ أَكْفِلْنِیهَا وَعَزَّنِی فِی الْخِطَابِ ﴿۲۳﴾ این برادر من است او را نود و نه میش و مرا یک میش است و مىگوید آن را به من بسپار و در سخنورى بر من غالب آمده است.
قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَى نِعَاجِهِ وَ إِنَّ كَثِیرًا مِنَ الْخُلَطَاءِ لَیَبْغِی بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِیلٌ مَا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ {۲۴} گفت قطعاً او در مطالبه میش تو [اضافه] بر میشهاى خودش بر تو ستم كرده و در حقیقت بسیارى از شریكان به همدیگر ستم روا مى‌دارند به استثناى كسانى كه‌ایمان آورده و كارهاى شایسته كرده‌اند و این‌ها بس اندكند و داوود دانست كه ما او را آزمایش كردهایم، پس از پروردگارش آمرزش خواست و به رو درافتاد و توبه كرد.
فَغَفَرْنَا لَهُ ذَلِكَ وَإِنَّ لَهُ عِنْدَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ ﴿۲۵﴾ و بر او این [ماجرا] بخشودیم و در حقیقت براى او پیش ما تقرب و فرجامى خوش خواهد بود.
نکاتی که ناظر به بحث از این آیات برداشت می‌شوند عبارتند از:
خداوند منان برای امتحان پیامبر خود دو ملک را به سوی او می‌فرستد، آن‌ها با تغییر چهره خود را به شکل بشر در می‌آورند و وانمود می‌کنند که با هم برادرند، با این که می‌دانیم فرشتگان نه پدر و مادر و نه برادر دارند، وانمود می‌کنند که گوسفند دارند، با این که می‌دانیم فرشتگان نه تنها گوسفند، بلکه نیازی به عالم ماده ندارند، وانمود می‌کنند که با هم اختلاف دارند، با این که می‌دانیم ملائک زمینه هیچ اختلاف و منازعه‌ای را ندارند، در نهایت آن‌چنان خوب نقش بازی می‌کنند که پیامبر خدا متوجه نقش بازی کردن آن‌ها نمی‌شود، در نتیجه حضرت داوود در قضاوت عجله می‌کند و بعد از قضاوت از عمل خود پشیمان می‌شود، به عبارت امروز در این داستان خداوند منان هم سناریو را آماده می‌فرماید، هم بازیگران را انتخاب می‌کند، هم صحنه را مدیریت و کارگرانی می‌فرماید، برای کدام مخاطب؟ برای یک نفر!
پس بر اساس این آیات، اگر شخصی فیلمنامه‌ای بنویسد، به عنوان یک هنرپیشه، نقشی را بازی کند، آن را کارگردانی کند، تهیه‌کننده آن باشد، به شرط این که در آن اثر حداقل یکی از مفاهیم مورد تأیید دین را (حتی بدون استفاده از نماد‌های دینی) به تماشاگران القا کند و در این فرایند، عمل منافی دستورات دینی صورت نگرفته باشد، آن فیلم یک فیلم ارزشی و حتی دینی محسوب می‌شود.
الهه ملاحسینی _ تیتر یک
انتهای پیام/ل
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
