دوشنبه ۱۰ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 29
دکتری علوم ارتباطات:
الگوی سوم زنِ مسلمان، نگاه غربی و شرقی به بانوان را از بین برد
دکتری علوم ارتباطات گفت: الگوی سوم زن، دیدگاه غربی و شرقی به بانوان را از بین برده و با استقلال فکری، جریان‌سازی اجتماعی و توانمندسازی را در خود رقم می‌زند.
گروه سبک زندگی «تیتر یک» به نقل از «البرزخاتون»؛ سارا طالبی، دکتری علوم ارتباطات و مدرس حوزه و دانشگاه گفت: در کنار تمام مسائل، محدودیت‌ها و کمبودها، زنان و دختران به‌ویژه در انقلاب اسلامی هم‌چنان به سمت قله‌های پیشرفت در مسیر نظام حرکت می‌کنند و برای همه نگرانی‌هایی که داریم این دلگرمی برای ما وجود دارد، چون در حالتی قرار گرفته‌ایم که دشمن تلاش می‌کند این توان را مورد هدف قرار دهد.
بعد از تثبیت نظام انقلاب اسلامی وارد جنگ فرهنگی شدیم
وی ادامه داد: همیشه زمانی که نقطه‌ای مورد توجه و در تمرکز قرار می‌گیرد، نشان می‌دهد که در پشت صحنه مطلبی وجود دارد، و اکنون می‌بینیم که بعد از گذشت ۴۰ سال از انقلاب اسلامی و در گام دوم انقلاب، محور زن به عنوان محوری که فاتحه انقلاب را بخواند انتخاب می‌شود. بعد از تثبیت نظام انقلاب اسلامی وارد جنگ فرهنگی شدیم، از طرفی باید آسیب‌شناسی کرده و راهکار‌ها را ببینیم و از طرف دیگر وَرایِ خوش‌بینی و حرف‌های شعاری اگر بخواهیم منطقی ارزیابی و محاسبه کنیم حتماً قوتی دیده شده است که با این حجم از مواجهه روبرو هستیم.
پیام زنِ انقلاب اسلامی در دنیا تحول ایجاد می‌کند
طالبی افزود: همان طور که شاهد تعداد هشتگ ترند و توییت شده مهسا امینی در فضای مجازی هستیم که تقریباً در جریانات مهم کشور‌های مختلف جهان بی‌نظیر بود، پیامِ زن انقلاب اسلامی نیز پیامی است که می‌تواند به گوش جهان برسد و رسا است و می‌تواند تحول ایجاد کند، مگر زن انقلاب اسلامی چه ویژگی‌ای دارد؟ این موضوع به بحث هویت برمی‌گردد.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: بعد از انقلاب اسلامی و حرکت حضرت امام خمینی (ره) شاهد این بودیم که زنان توانستند وارد مرحله جدیدی از هویت شده و این هویت به این معنا بود که در عین حال که در بستر خانواده عهده‌دار امر مهم و خطیر مادری و تربیت فرزندان بودند، وظیفه دیگری به نام مادری اجتماعی را نیز بر عهده داشتند، و ما به وضوح شاهد که انقلاب اسلامی آن را رقم زد.
وی گفت: مادری اجتماعی صرفاً از مقوله فیزیولوژیک والد بودن سرچشمه نمی‌گیرد بلکه به این معنا است که زن با توجه به سرمایه‌هایی که خداوند متعال در وجودش قرار داده است، می‌تواند سرمنشأ حرکت‌هایی باشد که نوعی از پیوست‌های اجتماعی را پررنگ کند.
طالبی ادامه داد: وقتی که به واژه «اُمّ» که به کرات در قرآن تکرار می‌شود و جایگاه ویژه‌ای نیز دارد برمی‌خوریم، می‌بینیم مفهوم این واژه اصل، مرکز و محور است. خداوند رَحِمی را در وجود زن قرار داده که از واژه رحمان گرفته شده است، نقطه‌ای برای ایجاد اتصال در لایه اول عنصر اصلی جامعه یعنی خانواده و در لایه بعدی اقوام و خویشاوندان و در لایه سوم اجتماع است، هرچه این اتصالات با همدیگر پررنگ‌تر رقم بخورد، شاهد این خواهیم بود که جامعه مستحکم‌تری رقم خواهد خورد.
این مسئول افزود: در طلوع انقلاب اسلامی زنانی را شاهد بودیم که حداقل تأثیرگذاری اجتماعی برایشان لحاظ نمی‌شد، وارد این عرصه شده و نه تنها خودشان اثرگذار بودند بلکه خانواده را با خود همراه کرده و حرکت انقلاب اسلامی را جهت‌دهی می‌کردند.
وی گفت: در شهر مقدس قم شاهد حضور زنان چادری که روی جهت‌دهی به فضای تنفسی اجتماع برای قیام تأثیرگذار بودند، بودیم. در تجربه انقلاب اسلامی شاهد این بودیم که بسیاری از زنان به دلیل هویت جامعی که حرکت انقلاب اسلامی به زن می‌داد حتی اگر از اقشاری بودند که ظاهری غیر پوشیده داشتند، وارد سطح زندگی اسلامی و پیوستن به حجاب اسلامی شدند و با شوق به این حرکت شکل گرفته از بیداری که حضرت امام (ره) در جامعه دمید؛ پیوستند.
هویت زن مسلمان، خیلِ عظیمی از مردم دنیا را مجذوب خود می‌کند
طالبی بیان کرد: زنان بزرگواری در این فضا و فارغ از جهان مدرن و نظام ارزش‌های سرمایه‌داری یا نظام ارزشی شرقی رشد کردند، زنانی مثل «مرضیه دباغ» را شاهد هستیم که آن چنان خوش درخشیده که پیام‌آور انقلاب اسلامی به کشور‌هایی مثل شوروی که مبانی مقابله با دین داشتند، بوده است. در حرکت حضرت امام (ره) نادیده گرفتن نقش زن محقق‌شدنی نیست و از سوی دیگر هویتی را در حرکت امام راحل می‌بینیم که هویت انسان انقلاب اسلامی و هویت زن انقلاب اسلامی است، که شاید به دلایل مختلف این هویت در مخاطبان خودمان و در مخاطبان منطقه‌ای و جهانی دیده نمی‌شود؛ اگر پرداختن به روایت این زن محقق شود خیلِ عظیمی از علاقه‌مندان را داریم که به این هویت بازگشته و میتوانند حماسه‌های بزرگی را آفریده و لایه‌ای از آن را در مادران، همسران شهدا و بانوان موفقی که نام‌شان شنیده شده باشد، داریم و متأسفانه در این زمینه شاهد کم‌کاری‌ها هستیم.
مدرس حوزه ادامه داد: اخیراً در مدارسی از شهر‌های جنوب صحبت می‌کردم، وقتی از دانش‌آموزان آن شهر درباره «مرضیه دباغ» سؤال کردم با اینکه مدرسه‌ای نمونه بود، تقریباً هیچ‌کدام از آن ۴۰۰ دانش‌آموز نام وی را نشنیده بودند؛ در عین حال به برکت شیر پاکی که این نسل خورده‌اند، تعلق درونی به حرکت فکری، آزاد‌اندیشی و حقیقت‌جویی فراهم است و از طرفی باید تلاش کنیم تا این الگو‌ها را در لایه گرایشی، دانشی و رفتاری معرفی کنیم، یعنی نیازمند این هستیم که هویت زن انقلاب اسلامی را تشریح، تبیین و تبدیل به تئوری و نظریه کنیم و متأسفانه این موضوع را دانشگاه و حوزه رقم نزده‌اند و این ظرفیت عظیم روی زمین مانده است، البته موانع فراوان دیگری نیز وجود دارد.
حقیقت سوره قدر، حقیقت حضرت فاطمه (س) است
وی افزود: اگر به الگوی زنان انقلاب، جهان اسلام و دنیا نگاه کنیم، خواهیم دید که حضرت زهرا (س) پیچیدگی‌ای داشتند که در روایات به آن اشاره می‌شود و کسی که بخواهد حقیقت حضرت فاطمه (س) را بشناسد، باید به حقیقت سوره قدر مسلط باشد.
برای ما حقیقت سوره قدر به دلیل ویژگی‌هایی که خداوند در وجود زن قرار داده و تَجَلّیاتی که خدای رحمان از اسماء الله در وجود زن نهاده و به نحوی وجود زن را مخفی‌تر نگاه‌داشته پیچیده و ناممکن است؛ و شاید به این دلیل ناممکن است که بازنمایی هویت مطلوب کار راحتی نیست اما برعکس، کار جریاناتی که بر مبنای اندیشه‌های غربی با نظام سرمایه‌داری روی بُعدی تأکید می‌کنند تا از زن برای کسب سود بیشتر استفاده کنند راحت‌تر می‌تواند به تعیین بخشی از مؤلفه‌های هویتی زن اقدام کنند.
مقام معظم رهبری: زنان شهیده، ولایت اجتماعی را رقم زدند
طالبی تأکید کرد: بعد از انقلاب اسلامی به هویتی رسیدیم که زن در خانواده جایگاه باکرامتی داشت و همان زنی که تربیت نسل را بر عهده داشت و در واقع آینده جامعه را شکل می‌داد، خود به صورت مستقیم وارد عرصه اجتماع شده و با همراهی خانواده خود و در تشجیع جامعه مردان اثرگذار بود. این را می‌توان به اقتدار معنوی زن و واژه اجتماعی توصیف کرد همان عبارتی که مقام معظم رهبری در کنگره هفت هزار زن شهید به کار می‌برند و می‌فرمایند: «زنان شهیده ما به نقطه‌ای رسیده‌اند که توانستند نحوی از ولایت اجتماعی را رقم بزنند.» این عبارت نشان می‌دهد که در کنار اینکه شاید شرع مقدس اسلام بعضی از نذورات اجتماعی را به دلیل محدودیت‌های اجتماعی که دارد، برای زن محدود کرده است اما در حقیقت وظیفه پیوند‌های اجتماعی که در لایه اول از عرصه خانواده شروع می‌شود، در عرصه اجتماع هم بر عهده زن است و اگر در جامعه آسیب‌هایی را از جمله کم شدن وفاق اجتماعی یا مهر، محبت و وحدت در جامعه مشاهده می‌کنیم، باید از زن انقلاب مطالبه کنیم و ببینیم که آیا بر مدار تفکر حضرت امام (ره) پیش رفته است یا خیر.
مدرس حوزه ادامه داد: حضرت امام خمینی (ره) جمله‌ای دارند که می‌فرمایند: «زنان رهبران نهضت انقلاب هستند.» افرادی که روی شخصیت امام راحل مطالعه کرده باشند حتماً می‌دانند که امام شخصیتی نبودند که اهل نگفتن و پنهان کردن باشند و صراحت لهجه در عنوان کردن آن چیزی که لازم و رشددهنده اجتماع است را داشتند، وقتی زندگی حضرت امام (ره) را مطالعه می‌کنید، می‌بینید که در دوران پیری صراحت لهجه بیشتری داشتند و در افراد عادی جامعه وقتی سن بالا می‌رود، احتیاط و محافظه‌کاری در آن‌ها شکل می‌گیرد.
الگوی سوم زن، دیدگاه‌های غربی و شرقی به بانوان را از بین برد
وی افزود: مقام معظم رهبری نیز بحث الگوی سوم را مطرح کرده و این گونه شرح دادند که نه زن شرقی، نه زن غربی بلکه زن انقلاب اسلامی یعنی زن شرقی به عنوان زنی که رشد او فقط در خدمت به بقیه اتفاق می‌افتد و خود‌اندیشه‌ای ندارد و زن غربی به عنوان ابزاری فریبنده است اما در نظام سرمایه‌داری جزئی از چرخ دنده‌ها به شمار می‌رود و خود در عرصه تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی نیست اما زن انقلابی خود تصمیم می‌گیرد که در عرصه خانواده باشد و قوامیت همسر خود را می‌پذیرد اما استقلال فکری، جریان‌سازی اجتماعی، توانمندسازی و تصمیم‌سازی را در خود رقم می‌زند کما اینکه این الگو را در سوره تحریم درباره زنان بزرگی مانند آسیه و حضرت مریم داریم که خداوند وقتی می‌خواهد برای زنان مؤمن الگو بسازد به این دو زن بزرگوار اشاره می‌کند.
طالبی عنوان کرد: مقام معظم رهبری بر این تأکید دارند که ما همان زن انقلاب اسلامی با همان هویت را باید تبیین کنیم و لازمه تبیین این است که تعریف جامعی ارائه شود، که دوقطبی زن شرقی و غربی بسیار خوب می‌تواند این تفاوت را شاخصه‌مند کرده و مسیر را برای ما شفاف کند و بسیاری از مؤلفه‌هایی که به عنوان مؤلفه هویتی زن موفق اشاره می‌شود را با نظام شاخصه‌بندی بتوانیم ارزیابی کنیم.
مدرس دانشگاه در خاتمه خاطرنشان کرد: یکی از محوری‌ترین عناصر هویت‌ساز زن در نگرش امام (ره) و اسلام ناب محمدی، بحث مادری به همین معنایی که گفته شد است، مادری را نقطه‌ای می‌بینیم که زن بسط وجودی پیدا می‌کند. مطالعه تجربه‌های زیست خانواده‌های متنوع که مردان و زنان در چه جایگاهی قرار گرفته‌اند و فرزندان در چه جایگاهی قرار گرفته‌اند، آورده‌های بسیاری برایمان دارد. شاید این تجربه را در جامعه داشته باشیم که مادری که به حس کرامت و خودباوری رسیده است، در بستر خانواده که حتی همسر او آن نگاه را نداشته است توانسته فرزندان شایسته‌ای را تربیت کند و دایره‌ای از وسعت وجودی خود رقم بزند و بالعکس، پدرانی را داشته‌ایم که افرادی صاحب‌اندیشه، تأثیرگذار، صاحب قلم و بعضاً مربی بودند و همسرانی نبودند که همراهی لازم را داشته باشند و اوج آن را در قرآن در داستان حضرت نوح (ع) می‌بینیم.
انتهای پیام/
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
