دوشنبه ۱۰ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 29
یادداشت اختصاصی «تیتر یک»؛
فیلم‌های پدرانه ایرانی نماد اقتدار هستند
سینما و تلویزیون به بهانه ولادت حضرت امیرالمؤمنین (ع) و روز پدر به وجود پدران اهمیت داده است.
مهدیه سادات، نقیبی منتقد سینما و تلویزیون در یادداشتی اختصاصی برای گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «تیتر یک» نوشت: به بهانه ولادت حضرت‌امیرالمؤمنین (ع) و روز پدر، سینما و تلویزیون همانند روز مادر به وجود پدران اهمیت داده است و فیلم‌هایی را تولید کرده‌اند که در حفظ بنیان خانواده و معنا و جایگاه پدر مؤثر بوده است.
پدر در کنار واژه کوه، قدرت، تکیه‌گاه و صبر معنا پیدا می‌کند و بدون واژه‌های این‌چنینی معنایی ناقص می‌دهد، چراکه پدر همچون کوه عظیم و قدرتمند در برابر فراز و فرود‌های زندگی، به وجود خود معنا می‌بخشد.
جایگاه پدر آن‌قدر مهم و ارزشمند است که هیچ خانواده‌ای بدون حضور آن به تکامل نمی‌رسد، به همین منظور جا دارد فیلمسازان علاوه بر فیلم‌های تولید شده با این عنوان بخش‌های ویژه‌تر و ریزبینانه‌تری تولید کنند چراکه پدر همچون مادر جایگاه و منزلت ویژه‌ای در جوامع بشری دارند.
تولیدکنندگان آثار سینمایی و تلویزیونی در این حوزه آثاری را به ثبت رسانده‌اند که به‌عنوان نمادی از جایگاه پدر در خانواده‌های ایرانی خوش درخشیده است. فیلم‌هایی همچون «پدرسالار» به کارگردانی اکبر خواجویی تولید سال ۷۲ تا ۷۴ است، این فیلم نمادی از یک پدر ایرانی و بااصالت است که از اقتدار او این فیلم درخشید. پدرسالار با محوریت پدر و خانواده در دهه هفتاد و پس از آن دهه آن‌قدر درخشید که تا امروز جذابیت خود را دارد.
«جدایی نادر از سیمین» به‌عنوان فیلمی به‌یادماندنی در کارنامه اصغر فرهادی به‌عنوان کارگردان تا به امروز محبوبیت خود را دارد؛ این فیلم با تمرکز بر پدر میانسال و ناتوان و در کنار آن به مشکلات زندگی زن‌وشوهری اشاره شده که بر سر دوراهی قرار می‌گیرند که نقطه عطف آن همان پدر ناتوان است. قصه جذاب این فیلم آن‌قدر گیرا و تأمل‌برانگیز است که به‌عنوان پرأفتخارترین فیلم تاریخ سینمای ایران نام‌گرفته و جایزه اسکار و جشنواره گلدن‌گلوب ۲۰۱۲ را کسب کرده است. این فیلم وفاداری فرزند به پدر را به درجه والا نشان می‌دهد و زیباترین دیالوگی که از این فیلم به ثبت رسیده است بدین شرح است؛ «من که می‌دونم اون پدرمه».
«آواز گنجشک‌ها» از دیگر فیلمی به شمار می‌رود که نمایانگر پدری فداکار است. مجید مجیدی، کارگردان این فیلم گره داستان را در دام تقابل بین زندگی مدرن و سنتی انداخته و قهرمان را از آنِ پدری آشکار می‌کند که در زندگی‌اش در فقر موج می‌زند. آواز گنجشک‌ها عشق پدر به فرزند را به تصویر نگاشته است و از حقایقی بازگو می‌کند که در هیچ کجای دنیا به آن اشاره نشده است.
به نظر می‌رسد یکی از نکته‌های مهمی که در این گونه فیلم‌ها دیده می‌شود، نشان‌دادن احساسات و حقایقی است که هیچ‌گاه در زندگی واقع نمی‌توان آن‌ها را بیان کرد، چرا که رابطه پدر‌ها با فرزند‌هایشان یکی از دراماتیک‌ترین رابطه عاشقانه جهان محسوب می‌شود، این رابطه سرشار از نگفته‌هایی است که یک چیزی این عشق را به هم وصل می‌کند و تضاد رابطه مادر با فرزند نسبت به رابطه پدر با فرزند در همین‌جا معنا پیدا می‌کند چرا که عشق مادر به فرزند و بروز این احساس در فرزند نسبت به مادر کاملاً بارز و آشکار است؛ اما عشق ناپیدای پدر با فرزند را تنها می‌توان در واژه‌های نگفته جستجو کرد.
«زمانی دیگر» فیلمی است به کارگردانی ناهید حسن‌زاده با عنوان پدر کارگر و شکست‌خورده در میان تلاطم‌های زندگی می‌پردازد، پدر در این فیلم نمادی از کوه باصلابت است، کوهی که با فجیع‌ترین سردی‌ها و اتفاقات ناگوار زندگی سر بر زمین نمی‌گذارد و همچنان بااقتدار می‌ایستد. این فیلم جایزه‌های متعددی را کسب کرده است.
جایگاه پدران در سینمای غرب متفاوت‌تر از جایگاه پدران ایرانی به چشم می‌خورد
فیلم «میان ستاره‌ای interstellar» به کارگردانی کریستوفر نولان به‌عنوان محبوب‌ترین فیلم در سینمای جهان شناخته شده است. این فیلم با تمرکز بر رابطه عمیق پدر و فرزند و انتخاب حساس در زندگی ساخته شده است. میان ستاره از جمله فیلم‌هایی است که علاوه بر مضمون مهم و پیام‌های مهمی که در روابط پدر و فرزندی دارد به تخیلات و جلوه‌های ویژه هم مربوط می‌شود.
همچنین فیلم «من سم هستم I Iam sam» به کارگردانی جسی نلسون همانند فیلم قبل به عمق رابطه پدر و فرزند اشاره می‌کند. این دو فیلم با توجه شرایط و نوع فرهنگ غرب اتفاقاتی را به تصویر می‌کشد که پدر و یا فرزند مجبور به ترک و جدایی از یکدیگر هستند و در مقابل رنج پدر توأم با انتخاب مسیر جدید جایگاه او را متمدن‌تر از جایگاه پدر ایرانی به نمایش می‌گذارد.
شاید بتوان گفت پدران در سینمای غرب همانند پدران در سینمای ایران هستند؛ اما نه با واقعیت‌هایی که در چالش‌های زندگی روبه‌رو می‌شوند. پدر در سینمای ایران فداکارتر و صبورتر از پدر در سینمای غرب است و به طور معمول از خودگذشتگی‌هایی دارد که به‌ندرت می‌توان در شخصیت پدر در سینمای غرب مشاهد کرد؛ اما در هر دو صورت جایگاه پدر باتوجه به فرهنگ هر ملیتی در سینما به نمایش گذاشته شده است؛ اگر چه تعداد محدودی از این آثار برای نشان‌دادن جایگاه والای پدر در دست داریم و فیلمسازان باید بیشتر به پدر و جایگاه او اهمیت قائل شوند.
الهه ملاحسینی _ تیتر یک
انتهای خبر/
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
