سومین دور تحریم‌ها علیه ایران پس از توافقنامه ژنو/ سکوت عجیب وزارت امور خارجه در برابر نادیده گرفته شدن بندهای توافق هسته‌ای توسط آمریکا

به گزارش«تیتریک»؛خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت:با آغاز به کار کنگره آمریکا از امروز ،بیست وشش نماینده سنای آمریکا پیش نویس تحریم های جدیدی را علیه ایران امضا کرده اند.

حامیان این طرح قصد دارند هنگام بازگشایی کنگره حمایت تعداد بیشتری از نمایندگان را کسب کنند. آنها امیدوارند تا پیش از ماه فوریه (اواسط اسفند) ، لایحه تحریم های جدید به تصویب کامل در کنگره برسد. هرچند این مساله اولویت کاری نمایندگان نیست اما یکی از بحث های جدی میان نمایندگان حول و حوش آن در خواهد گرفت.
این خبرگزاری آمریکایی همچنین نوشته است هری رید، رییس اکثریت سنا در ماه دسامبر از رای کنگره صرف نظر کرد اما این بار وی قادر نخواهد بود مانع از حامیان تحریم های سخت تر شود.
دور خیز سنای آمریکا برای تحریم های جدید علیه ایران در حالی است که پس از توافقنامه ژنو و اقدام خلاف توافق وزارت دارایی آمریکا در وضع تحریم ها علیه 19 فرد حقیقی و حقوقی، وزارت امور خارجه هیچ واکنش جدی به این موضوع نشان داد.
مهم ترین واکنش وزارت امور خارجه به وضع این تحریم‌ها، اظهار نظر سید عباس عراقچی مبنی بر اینکه تحریم های آمریکا خلاف روح توافقنامه ژنو است و همچنین بازگشت دیپلمات های ایرانی از نشست کارشناسی ایران و 1+5 بوده که که البته این نشست ده روز بعد با حضور کارشنسان ایرانی در وین ادامه پیدا کرد.
البته یک هفته پس از توافقنامه هسته ای ژنو شورای اتحادیه اروپا طی اعلامیه‌ای که در سایت رسمی خود منتشر کرد، آورد: اروپا تحریم‌ها علیه 17 شرکت ایرانی را (که موعد آن به اتمام رسیده) ادامه می‌دهد.
در این اعلامیه شورای اتحادیه آمده است که این اتحادیه به موجب تصمیمی که در 23 مارس سال 2012 اتخاذ شده اعمال محدودیت بر برخی شرکت‌های ایرانی را ادامه می‌دهد.
شرکت مدیریت ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای ایران و 16 شرکت کشتی‌رانی شرکت‌هایی هستند که در فهرست تحریمی اتحادیه اروپا قرار گرفته‌اند.
این در حالی بود که کارشناسان مسائل هسته ای عقیده داشتند واکنش قاطع مقامات ایرانی به تحریم های غیرقانونی وزارت دارایی آمریکا می توانست یک مانع جدی برای وضع تحریم های بیشتر علیه ایران باشد.
توصیه ای که مورد توجه مسئولان وزارت امور خارجه قرار نگرفت.
در توافقنامه ژنو درباره تحریم ها علیه ایران چه آمده است؟
در توافقنامه ژنو در سه بند درباره عدم تحریم های جدید علیه ایران آورده شده است:
- هیچ تحریم جدیدی از طرف شورای امنیت سازمان ملل بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران وضع نمی‌شود.
- هیچ تحریم جدید از طرف اتحادیه اروپا بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران وضع نمی‌شود.
- دولت آمریکا، با همکاری مستمر و ایفای نقش متناسب رئیس جمهور و کنگره، مانع اعمال تحریم‌های جدید علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران خواهد شد.
اما آمریکا برخلاف تعهدی که 3 آذرماه در ژنو داده است با وضع تحریم ها دو هفته پس از این توافقنامه و همچنین تلاش برای وضع تحریم های جدید پیش از ماه فوریه عملا نه تنها روح توافق بلکه بندهای توافقنامه ژنو را نقض کرده است.
در توافقنامه ژنو صراحتا آمده است که طرفین توافق باید قبل از دوره 6 ماهه اجرای بندهای توافق، فضای سازنده برای انجام مذاکرات با حسن نیت را حفظ کنند: «اولین گام به لحاظ زمانی محدود و طول مدت آن شش ماه خواهد بود و در صورت توافق دو طرف قابل تمدید است، که در طول این مدت همه اطراف ماجرا تلاش خواهند کرد تا فضای سازنده برای انجام مذاکرات با حسن نیت، پابرجا باقی بماند.»
همچنین این اقدام دولت و سنای آمریکا برای وضع تحریم های جدید برخلاف ماده 18 معاهده 1969 وین به حساب می آید.
معاهده وین در مورد حقوق معاهدات، عهدنامه ای ا‌ست که حقوق بین‌الملل عرفی در مورد معاهدات را بیان می‌کند.
موضوع ماده 18 عهدنامه وین "الزام به خود داری از لطمه زدن به هدف و منظور یک معاهده قبل از لازم الاجرا شدن آن " می باشد . در این ماده علاوه بر تاکید مورد فوق ، آمده است:
«یک کشور ملزم است از اقداماتی که به هدف و منظور یک معاهده لطمه وارد میکند خودداری ورزد، هرگاه:
الف. معاهده را به شرط تنفیذ، قبولی، یا تصویب امضاء نموده و یا اسناد تشکیل دهندة معاهده را مبادله کرده باشد؛ تا زمانی که قصدش را دایر بر عدم الحاق به معاهده تصریح نماید؛ یا
ب. رضایت خود را به التزام در قبال معاهده را تصریحاً موکول به لازم الاجرا شدن معاهده کرده باشد، مشروط بر اینکه لازم الاجرا شدن آن به طور نامعقول به تأخیر نیفتد.»
با این حال به نظر می رسد برخی از چهره های داخلی با تفسیر به خیر کردن اقدامات آمریکا منتظر اجرایی شدن بندهای توافقنامه ژنو هستند. به عقیده این افراد با اجرای توافقنامه ژنو عملا آمریکا متعهد به اجرای بندهای توافقنامه و عدم تصویب تحریم های جدید علیه ایران می شود.
البته عزم سنا برای تصویب تحریم های جدید نشان داد حسن نیت نسبت به رفتار آمریکا سبب تغییر رفتار آمریکا در قبال ایران نخواهد شد.
علی رغم این موضوع، وزارت امور خارجه همچنان می تواند با موضع گیری قاطع نسبت به بی توجهی دولت آمریکا به بندهای توافقنامه ژنو، حداقل هزینه های وضع تحریم های جدید علیه ایران را برای دولتمردان آمریکایی بالا ببرد.