آیا مراجع دریافت یارانه را حرام می دانند؟

گروه اقتصاد  « تیتریک »؛ دولت برای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها حساب ویژه‌ای روی انصراف مردم از دریافت یارانه باز کرده و برای رسیدن به این هدف از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کند و مدتی است که با درخواست های مکرر از طریق صدا و سیما از مردم می خواهد که از دریافت یارانه انصراف دهد.

در پی اطلاع رسانی از طریق روزنامه ها و صدا و سیما استفتائاتی از مراجع عظام تقلید برای انصراف افراد بی‌نیاز‌ در جامعه مطرح شد که بر اساس آن بر ضرورت عدم دریافت یارانه از سوی افراد بی‌نیاز از یارانه تأکید کردند.

نظر مراجع از انصراف یارانه به معنای حرام بودن دریافت یارانه برای افرادی که تا حالا گرفته اند نیست بلکه یارانه بیت المال است و متعلق به همه مردم است.

شنیده ها از حاکی از این است که تعدادی از مردم با شنیدن این خبر که مراجع اعلام کرده اند دریافت یارانه برای افراد متمکن حرام است تصمیم گرفته اند انصراف دهند و مقدار یارانه ای که تا به حال دریافت کرده اند پس بدهند درصورتی که هیچکدام از مراجع دریافت یارانه برای این افراد را حرام ندانسته اند.

بر همین اساس طی تماسی که دانا با دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی هم داشته ایشان دریافت یارانه را حرام ندانستند.

متن  استفتائ تعدادی از مراجع به شرح زیر است:
 

جمعی از مقلدین آیت‌الله نوری همدانی در استفتائی، نظر ایشان را درباره دریافت یارانه در دوره جدید خواستار شدند که این مرجع تقلید شیعه در جواب نوشته است: کسانی که به یارانه احتیاج ندارند، نباید بگیرند.

مقلدان آیت‌الله نوری همدانی از ایشان پرسیده‌اند: با توجه به تأکیدات دولت محترم جمهوری اسلامی ایران در روزهای اخیر بفرمایید آیا دریافت یارانه نقدی برای کسانی که دارای تمکن مالی بوده و نیازمند به استفاده از این مبلغ نیستند، جایز است؟

آیت‌الله نوری همدانی نیز در پاسخ نوشته است: این قبیل اموال که در تحت اختیار دولت محترم قرار دارد بیت المال است و لازم است که مسئولین محترم حکومت اسلامی بیت المال را در راه تأمین احتیاجات ملت مصروف نمایند.

منتها، احتیاجات باید دسته‌بندی شود و اولویت بندی‌ها بر اساس الاهم فالاهم مورد توجه کامل قرار  بگیرد و با توفیق خداوند مصروف شود و از این راه خدمت رسانی‌ها انجام بگیرد.

بنابراین چون معیار و ملاک صرف بیت المال در راه تأمین نیازمندی‌ها است لذا کسانی که احتیاج ندارند نباید بگیرند.

 

دیدگاه آیت‌الله مکارم شیرازی در رابطه با دریافت یارانه نقدی

 متن استفتاء و پاسخ این مرجع تقلید بدین شرح است: با توجه به تأکیدات دولت محترم جمهوری اسلامی ایران در روزهای اخیر، بفرمایید که آیا دریافت یارانه نقدی برای کسانی که دارای تمکن مالی بوده و نیازمند به استفاده از این مبلغ نیستند، جایز است؟

با توجه به اینکه بیت المال در شرایط کنونی در اختیار دولت اسلامی است و باید مطابق آنچه صلاح و مصلحت کشور می‌بیند صرف کند، بنابراین هرگاه وجوهی را پس از مشورت با مشاورین آگاه و صاحب‌نظر تخصیص به قشر خاص بدهند، دیگر اقشار نمی‌توانند از آن استفاده کنند و اینکه بعضی می‌گویند اموال بیت المال مربوط به همه اقشار است و امیر مؤمنان علی علیه السلام به‌طور مساوی بیت المال را تقسیم می‌نموده تعبیری اشتباه است.

زیرا اموالی که وارد بیت المال می‌شد دو بخش بود، برخی مربوط به اراضی خراجیه بوده که به‌طور مساوی تقسیم می‌شد، بخش دیگری از قبیل زکات، خمس و انفال بوده است که طبق صریح قرآن مصارف معین دارد و در غیر آن مصرف نمی‌شده است.

با توجه به اینکه امروزه اموال خراجیه وجود ندارد، مسئله مساوات مطرح نیست. بنابراین برادران و خواهران عزیز که از یارانه بی‌نیاز هستند اقدام به گرفتن یارانه نکنند و زندگی خود را با اموال مشکوک آلوده نسازند، ان‌شاءالله خداوند برکاتش از محل دیگر نصیب آنها می‌شود و اضافه بر این انصراف آنها کمکی است به اقشار نیازمند و برکات کمک به آنها را نیز شامل خواهد شد، ان‌شاءالله دولت محترم به عهد خود وفا می‌کند و بخش مهمی از آن صرف هزینه درمانی و بهداشتی برای عموم مردم کشور می‌شود.

 

یارانه نقدی متعلق به کسانی است که استحقاق آن را داشته باشند

آیت‌الله سبحانی در پاسخ به سؤالی درباره دریافت یارانه نقدی، اظهار کرد: اصولاً وجوه یارانه بیت المال است و بیت المال متعلق به کسانی است که استحقاق آن را داشته باشند.

مرجع تقلید شیعیان افزود: فقرا و کسانی که درآمدشان کم است، مسلماً برای آنها گرفتن یارانه حلال است، اما کسانی که به مقدار شأن خود درآمد دارند، شرایط دریافت یارانه را ندارند و گرفتن یارانه برای این‌ها جایز نیست.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه تصریح کرد: فکر می‌کنم بیش از نیمی از مردم غیر از طبقه کارگر در روستاها، به‌اندازه‌ای که شأن آنها است، تمکن دارند و به یارانه نیاز ندارند، لذا باید احتیاط کنند و به‌مقداری که لازم است، بگیرند و آنهایی که لازم نیست به دیگران واگذار کنند.

 

افراد متمکن نباید یارانه دریافت کنند

آیت‌الله علوی گرگانی در پاسخ به پرسشی در رابطه با دریافت یارانه توسط افراد بی‌نیاز، اظهار کرد: کسانی که تمکن مالی دارند، یارانه نگیرند.

استاد حوزه علمیه قم افزود: از آنجا که یارانه برای کمک به بخش‌ها و خانواده‌های نیازمند است، لذا کسانی که عرفاً دارای تمکن مالی بوده و دریافت نکردن یارانه تأثیر در زندگی آن‌ها ندارد، نباید یارانه دریافت کنند‌.

وی خاطر‌نشان کرد: دولت نیز متقابلاً موظف است، وجوه حاصله از این امر را صرف رفاه حال عمومی ملت کند.