الماسی:«هنرانقلابی» راجع به انسان کامل است/ درحوزه «هنر» باید «انقلابی» صورت بگیرد!
گروه سینما «تیتریک» ؛این روز ها به یاد سید شهیدان اهل قلم شهید مرتضی آوینی بنام «هفته هنر انقلاب اسلامی» معرفی شده وهمین موضوع بهانه ای شد تا گفتگویی تفصیلی پیرامون «هنر انقلابی» با جهانگیرالماسی پیشکسوت سینما و تلویزیون در این رابطه داشته باشیم که در ادامه می خوانید:
باسلام؛ چطور می شود «هنر انقلابی » را تعریف کرد؟
با عرض سلام خدمت شما و خوانندگان محترم شما ؛ وقتی می گویم هنر، زیبایی شناسی صرف نیست! هرچند که زیبایی شناسی مصداق دارد و در طبقه بندی هنرها به دوگونه از هنر شناخته شده برخورد میکنیم ؛ اول هنر برای هنر و دیگری هنر متعهد می باشد .
در تعریف هنربرای هنر ؛ هنر به عطف ذات خودش مد نظر است
می خواهم بگویم که بطور مثال در تعریف هنر برای هنر بطور مثال وقتی شما با آثار کاندینسکی مواجه می شوید در نقد کار های ایشان جنبه هنر متعهد وجود دارد ؛ بنابراین ما با یک نوع شخصیت و یک نوع تعریف برای هنر مواجه نیستیم.
هنر یک مسئولیت اجتماعی ،تاریخی و یک مسئولیت انسانی را به عهده و به دوش خود می کشد و آنجایی هنر نامیده می شود که مسئولیتها را عطف قرار میدهد و نه به دیدگاه های مکاتب سیاسی، بلکه به عطف ذات خودش مد نظر دارد.
قامت هنرمتعهد و ذات هنر راجع به انسان کامل است
آنجایی که هنر راجع به آلام و رنجها و سختی های انسان صحبت میکند و راهی که انسان پیش رو دارد؛ آنجایی که هنر در نقاشی ، سینما ، موسیقی و تئاتر راجع به تلاش انسان برای گذشتن از سدهایی که جلوی پای خودش وجود دارد سخن به میان می آوردبرای اینکه انسان برتر بشود و به زعم ما که نگاه دینی داریم برسد به جایگاه انسان کامل. و یا آنهایی که تابع مکاتب لایک و مادی هستند ، انسانی که برای آنها در جهان هستی قابل ستایش است را اسم هنر به این نام می نامند و می توان گفت که با این قایت و قامت هنر متعهد و ذات هنر را می توانیم در این تعریف داشته باشیم.
*تعریفی هم از انسان کامل در هنر انقلابی داشته باشید
خیلی از رفتارها و تولیدات و محصولات فرهنگی وجود دارد و در جریان های مختلف بکار برده شده و هرگزنمی توان اسم هنر را به دنبال خودش داشته باشند چون فاقد این عقبه است ، یعنی فاقد این تعریف است که در راه تکامل فکر ی فرهنگی و در قایت انسان برتر شدن نتوانسته حرکت کند وقتی می گویم انسان برتر منظور راجع به انسان برتری که نیچه راجع به او صحبت میکند نیست! انسانی که امروزش با فردا فرق کند و فردایش با امروز فرق کند بنظر بنده انسان کامل می باشد.
*کار کرد هنر انقلابی در کجاست؟
«هنر»راز مبارزه انسان برای بهتر بودن است
هنر آنجا انقلابی و متعهد هست که کار کرد اجتماعی دارد و راجع به فردای بهتر صحبت کند راجع به دانش ، آگاهی و ارادت سخن به میان بیاورد و به زعم ما که نگاه دینی داریم عبودیت راجع به انسان صحبت میکند.
ما راجع به هنر انقلابی می توانیم این فراز کوچک را مد نظر داشته باشیم که «هنر»راز مبارزه انسان برای بهتر بودن یا موقعیت عالی تر داشتن نسبت بموقعیت اولیه است. و «هنر انقلابی» آنجاست که به انسانها و عظمت انسان در رنجی که از یک طبقه دیگر می کشند بپردازد .ما تواماً در درونمان گرایش به سمت خدا وشیطان داریم هم می توانیم به زشتی ها سوق پیدا کنیم هم به نیکویی ها و زیبایی ها .
*شما زیبایی ها و زشتی ها را در «هنر انقلابی»در چه چیز می بینید؟
این جلوه زیبایی ها را از لحاظ فطرت خدا جوی انسان می دانم و زشتی ها و بدی را از فریب انسان از نفس و وسوسه های شیطانی می دانم؛ لذا در وجود هر انسانی این دو فطرت وجود دارد ،« هنر انقلابی » این است که این عظمت اولیه و عظمتی که میل به نیکویی و زیبایی که در مخاطب زنده می کند وخودش هم محصول همین فراز می باشد.
*هنر انقلابی را در سیاست چگونه تعریف می کنید ؟
در مکاتب سیاسی هم راجع به هنر انقلابی تعاریف مختلفی آمده از هربرت ویدز گرفته تا آرنولد هالزر تا متفکران متأخر ،تعاریف مختلفی هست ولی قایتش همین چیزی هست که عرض کردم!
بخصوص در اینکه در گفتگو ، ژورنال، مجله وروزنامه به این نکات احتیاج داریم و همین است والا باید بنشینیم و در یک گستره و زمان بیشتر راجع به آن صحبت کنیم. و تعریف «هنر» هنوز کامل نشده است از نیچه تا مارکس از اینا گرفته تا شخصیتهای انقلابی خودمان در این زمینه صحبت های داشته اند.
*جایگاه «هنر انقلابی» در تولیدات سینمای در وضعیت کنونی کشور را چطور ارزیابی می کنید؟
متاسفانه در موضع «هنر انقلابی» در تولیدات سینمایی ، کمتر پرداختیم مرادمان از فعالیت درسینما وجه هنری اش نبوده و وجه صنعتی آن بوده شایدهم برخی مواقع وجه رسانه ای آن مورد اهمیت واقع شده ؛ چون سینما در ذات خودش هم مفهوم رسانه و مفهوم تولید صنعتی و مفهوم هنر را تواماً حمل میکند.
متاسفانه علی رغم اینکه در ایران انقلاب شده بود و می بایست ما به این موضوع می پرداختیم و تعریف انقلاب و به بیان خاطرات انقلابمان که اصلاً انقلاب ما چه بود؟ درست به این کار جامعه عمل نپوشاندیم !
کشورهایی که در دنیا صدها سال پیش انقلاب داشته اند هنوز از انقلابشان فیلم میسازند/ نهادهای دولتی ما از این موضوعات گریزانند!
شما نگاه کنید تمامی انقلابهای بزرگ دنیا چه در چین، روسیه در کشور های آفریقایی و در آمریکایی لاتین و اروپا و بعد از انقلاب کبیر فرانسه هنرمندان به این موضوع پرداختند!
حتی تا امروز هنوز فرانسوی ها از انقلاب کبیر فرانسه فیلم می سازند و به عملکرد خودشان توجه می کنند ! متاسفانه نهاد های دولتی ما به این موضوع علاقه نداشته و ندارند تا راجع به این موضوع فیلم بسازند!
* اگر بخواهیم برای دستاوردهای «هنر انقلابی اسلامی» درصدی مشخص کنیم تا کنون در این زمینه چه مقدار موفق بوده ایم ؟
مسئله موفقیت نیست موضوع فعالیت کردن و نکردند است من خیلی کم می بینم و خیلی مواقع برای هنرمندان این علاقه وجود داشته برای انجام این مهم ولی کارگزارن نمی گذارند!
*چه بایدکرد که نمی گذارند هنر انقلابی به طور صحیح شکل بگیرد؟
من فکر میکنم این اتفاق افتاد شورای عالی انقلاب فرهنگی به خاطر همین تصویب شد که مراقبت بکند از سبقه انقلاب و زنده نگه بدارد جریان تفکر انقلابی را در عرصه های فرهنگی؛ ولی دولتها خیلی موضوع انقلاب را در ذات خودشان قرار نداه اند!و منظور من شخص ریس جمهور نیست و معمولاً مدیریت های میانی هستند!
بنظر من مدیریت های میانی از نظر منتقدین و اهل قلم از این امر مغفول مانده اند در صورتی که تصمیم گیری واقعی مدیریت های میانی اند ، مثلا ریاست جمهور چیزی را می نویسد و حرکتی را آغازمی کند و این حرکت در رده های بالایی وجود دارد و وقتی به مدیریت میانی می رسد این حرکت بازمی ایستد!
مدیران میانی هرنوع حرکت متکی به ذات انقلاب اسلامی را در تزاد با منافع خویش می دانند! / پرونده سازی و فضاسازی می کنند
متاسفانه این جریان برای مدیریت میانی است و ثابت می باشد و در هیچ دولتی هم عوض نشده است ! همان اشخاص با تفکر و بینش که دارند همچنان هستند ! و بنظرم از اول انقلاب تا به حالا این روند ادامه دارد و جالب هم این است که مدیریت میانی همیشه هرنوع حرکت متکی به ذات انقلاب اسلامی را در تزاد با منافع خودش دیده است !
من مثال هایی می توانم بزنم در موضوعات مختلف فرهنگی اقتصادی سیاسی و… چه حرکت های عالی مغفول مانده بدلیل عدم تحرک مدیریت های میانی که جایگاه فراتر از وزیر را برای خودشان قائل می دانند! و عملا هم همینطور هست !
برای اینکه پرونده سازی می کنند فضا سازی می کنند اگر با جریانی مخالف باشند ذات جریان را آلوده اش می کنند! و یک گزارش ساده اشان همه چیز را بهم می ریزد!
الان ما خودمان گرفتار همین جریانیم !
الان کاری توسط ما صورت گرفته توسط یک نیروی فعال و ارزشمند با خیلی مبالغ جزیی ، ولی یک نفر را از بیرون به ما تحمیل کرده اند ! مثلاً این آقا دستمزدی که گرفته نسبت به من کارگردان هفت برابر است.
ارشاد به ایشان بیشتر اهمیت میدهد، طبق یک آئین نامه و ضوابط خشک به ایشان بیشتر توجه می کندیعنی همه چیز باید از طریق این فرد انجام بشود و آنهم همه چیز را در جهت منافع خودش استفاده می کند منافعی کاملاً فردی چه در جایگاه موقعیتی و چه در مسائل اقتصادی ! اگر قرار باشد افق دید ما به افق انقلابی نزدیک بشود اینها دیگر منافعی ندارند!
*چه کار باید کرد تا تولیدات در زمینه «هنر انقلابی » در کشور نهادینه شود ؟
خیلی کار می شود کرد بنظردر ایران اسلامی نگاه لیبرال در حوزه فرهنگ غلط است !
من فکر میکنم نگاه لیبرال در حوزه عملکرد داخلی به حوزه بین الملل کاری ندارم و به ما ربطی ندراد مثلاً اگر یک پلیس با یک دزد بصورت لیبرال برخورد کند؛ آن پلیس به دزد توصیه بدزدی میکند ! اگر سیستم پلیسی ما کوتاه بیاید در برخی جوانب اجازه رشد میدهد ! و این نگاه درحوزه فرهنگی حساس و قابل اهمیت است!
مفاسد هنری با مفاسد اقتصادی فرق ندارند / هر دو دستانی در پشت پرده دارند
شما نگاه کنید در حوزه سیاسی ما تمام ریاست جمهوری های بعد از آقای هاشمی آقای خاتمی و آقای احمدی نژاد و آقای روحانی همه می گویند تمام بدبختی ما در حوزه بانکی دست ۱۱۳ نفر است و چند هزار میلیارد در دستان اینهاست و ما اسامی این افراد را اعلام می کنیم ! بعد چه اتفاقی می افتد که اسم آنها اعلام نمی شود!؟ و مثلاً بابک زنجانی چه شد ؟ رفت کنار شهرام جزایری و رفت به بایگانی تاریخ پیوست ! همان جریان در حوزه فرهنگ هم هست!
باید انقلابی در حوزه هنر صورت بگیرد تا در این زمینه شکوفابشویم!
به نظر بنده هم باید دراین حوزه هم انقلابی صورت بگیره و این پالایش و دست های پنهانی حذف بشه تا در زمینه هنر انقلابی نیز شکوفا بشویم! مگر در چین انقلاب صدها گل چند سال بعد از انقلاب آنها نبود!!؟ برای حراست از انقلابشان بود!
و این اتفاق هم در مملکت ما هم می افتد و به همین خاطر قبل از اینکه این اتفاقات صورت خشنی به خودش بگیرد، بایستی پاک سازی بشوند این افراد، شناسایی شده اند و مشخص هستند !
حضور در مراسم تنفیذ ریاست جمهوری مملکت اسلامی شده است نقطه ضعف بنده! بعد می گو یند چرا فیلم «انقلابی» نمی سازیم!
من هم در مراسم تنفیذ ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد مثل خیلی از دوستانمان دعوت شده بودم بقیه رفتند پشت صندلی ها و ستون ها قایم شدند و من رفتم بر روی صندلی نشستم پایم هم درد می کرد کنارخارجی ها نشستم ،سرم هم بالا گرفتم فکر می کردم حضور در مراسم تنفیذ ریاست جمهوری ایران اسلامی یک افتخار است و برایش ارزش قائل بودم چون دعوت کننده بیت مقام معظم رهبری بود! و شما فکر کنید در زندگی من بشود نقطعه ضعف بنده !!!
بعد بقیه که قایم شده اند به آنها سرویس خوب می دهند و یقه من را می گیرند که با سینه چاک ایستاده ا م !من عضوی از این نظام وانقلاب مردم هستم ! بعد می گو یند چرا فیلم «انقلابی» نمی سازیم!
*خارج از موضوع ، در بعضی از رسانه ها هم مطرح شد شما دستمزد چندصد میلیونی گرفته اید برای فیلم « رنج و سرمستی» صحت دارد؟
چرا باید در حوزه حرفه ایم با من اینطور برخورد بشود ؟ صحت ندارد! برای تولید این فیلم ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون بیشتر برآورد نکرده بودم درحالی که خودشان برآورد کردند و دوبرابر اعلام کردند بنده هم مجدد حساب کردم دیدم خودش و خانواده اش ۵۰۰ میلیون پول گرفتن در صورتی که ما ۴۰میلیون تومان گرفتیم اصلاً همین موضوع شاهکار است .
به عنوان کارگردان فیلم دستمزدم چه در دوران احمدی نژاد و چه در این دوران این مقدار بوده و شخصی که ساحت (…) را نمی شناسد ، و شایستگی این مسئولیت رو ندارد و بدون مسئولیت است ، برآورد ما رو زیاد میکند تا خودش خانواده اش دستمزد زیادی ببرند!
خودش و دو پسرانش ،برادر خانم هایش ،برادر زاده هایش همه اینها سر این کار بودند چه دستمزد هایی گرفتند دستیار دو و سه من اندازه من دستمزد گرفتند! چون پسر ایشون بوده اند آخر می شود همچین چیزی ؟ دقت داشته باشید این موضوعات پنهان نیست ! اعلام شده پس چرا دستگاه های مسئول هیچ عکس العملی نشان نمی دهند!؟
فقط می خواهنند من را بزنند!بجای اینکه تشویق کنند در این حوزه فعالیت کنیم درصدد حذفمان برآمده اند!
رنج سرمستی را ببینید ! اگر کوچکترین شعاری داشت اگر ضعف داشت و از لحاظ تکنیکی و ساختاری دچار مشکل بود ! هرچی بود اگر جذاب نبود نو نبود در حوزه دفاع مقدس!
من برای اینکه نشان بدهم جنایت صدام حسین منشعب از یک پایگاه عقیدتی به اسم ناسیونال سوسالیست دروغکی با هیتلر و موسیلینی چرچیل کنار هم دیگر قرار گرفتن شما برای اولین بار حضور مکاتب غربی درجریان سیاست و جنگ را می بینید، بعد بابت این من باید کتک بخورم ؟
*در بالا اشاره داشتید که باید در جریان حوزه هنر ، انقلابی صورت بگیرید لطفاً توضیح بیشتر بفرمایید
مشخص است که یک جریان فکری که در حوزه سینما و سیاست ما حاکم هست و در صحبت ها هم اشاره شد ! و قتی ارزش های انقلابی در یک کشور انقلابی شد پول و بجای خدا ، پول را پرستیدند و مفتاح همه چیز بشود پول این اتفاق خواهد افتاد ! شما نگاه کنید سرمایه داری در اروپا سوسیالیستی است ، اینجا سرمایه داری وحشی است ، شما در جهت کی حرکت میکنید؟ حوزه فرهنگی در جهت منافع کیست؟ یکبار این رسم الخط را امتداد بدهیم ببینیم این منافع به سمت کی هست؟ کاملاً قابل شناسایی است بله با این اوصاف انقلابی هم در بحث هنر و فیلم و سینمای کشور باید رخ بدهد !
این روال در زمان شاه مخلوع هم بود و الان هم ادامه دارد! اصلاً هدف اصلی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ موضوع آن همین گرفتاری مسائل فرهنگ بود و وابستگی های فکری بود جریان ابتر فرهنگی بود!
*بطور مثال ساختار هنر انقلاب اسلامی را چطور می توانیم تبیین کنیم
بله هنر انقلابی ساختار دارد و کاملا مشخص است و می شود تفکیک کرد پیکره و مختصاتش مشخص است وقتی ما "همت "خرازی” و "باکری "و این شهیدان عزیز را به عنوان الگوها و پهلوانان انقلاب قرار می دیم باید به نوع زندگی اشان توجه کنیم! نه به خانواده آنها ! فردی که پوتین دیگران را واکس میزند و لباس دیگران رو میشورد اخلاق زندانیان دوران شاه را ادامه میدهد بهمراهش یک پیام دارد !
*پارامترهای هنر و تفکر انقلابی چیست؟
تفکر انقلابی یک مجموعه درونی و رفتار بیرونیش هم مشخص است! اصلاً به منافع خودش فکر نمی کند! و توزیع عادلانه تولیدات ملی و توزیع عادلانه درآمدهای ملی است !
*اگر حرفی در آخر دارید بفرمایید:
وقتی مقام معظم رهبری از وضعیت فرهنگ راضی نیستند ، دوستان باید مراقب باشند و پیگیری کنند که چطور این جریاناتی که نمی خواهد تفکر و هنر انقلاب اسلامی در کشور شکل بگیرد مقابله کنند واین جریانات با این کارشان تیشه به ریشه ساختار فرهنگی کشور می زنند! دست روی دست نگذارید و اقدامی صورت بدهید!
متاسفانه الان موضوعی برای این جریانات مطرح می کنند و می گویند برای کنترل این جریانات ما "جریان "و "ضد جریان” را در اختیار خودمان می گیریم ؛ در صورتی که اینطور نیست! در حالی که ضد جریان در اختیار اینها نیست ! مسئولین باید به فرمایش مقام معظم رهبری در این زمینه جامع عمل بپوشانند و تا یک مدیریت جهادی رخ بدهد و شاهد اتفاقات خوبی در این زمینه باشیم!ان شاءالله
با تشکر از اینکه وقتتان را در اختییار ما گذاشتید
